12 sygnałów ostrzegawczych, że dopada cię wypalenie

Wypalenie zawodowe to nie grypa, przychodzi powoli. Pierwsze objawy łatwo pomylić z przemęczeniem, ale lepiej ich nie lekceważyć.
praca, biuro, biurko, komputer
praca, biuro, biurko, komputer

1. Chroniczne zmęczenie

Na początkowym etapie możesz czuć brak energii, z czasem poczucie zmęczenia utrzymuje się przez większość dni w tygodniu i nie ustępuje po okresie odpoczynku.

2. Zaburzenia koncentracji i uwagi

Początkowymi objawami są roztrzepanie, zapominanie o wysłaniu e-maila, oddzwonieniu do kogoś. Pogarsza się koncentracja i uwaga, z czasem zaburzenia te mogą doprowadzić do niemożności realizacji zadań w pracy.

3. Bezsenność

Na początku możesz mieć problem z zasypianiem, wybudzać się w nocy i nie móc z powrotem zasnąć. Bezsenne noce z czasem zdarzają się coraz częściej, aż przechodzą w przewlekły stan.

4. Symptomy fizyczne

Pojawiają się bóle w klatce piersiowej, zawroty głowy, płytki oddech, mdłości, omdlenia, bóle głowy (migreny). Twój system odpornościowy ulega osłabieniu, czyniąc cię bardziej podatnym na infekcje. Tracisz apetyt. Objawy te powinny być skonsultowane z lekarzem, żeby wykluczyć wystąpienie poważnej choroby.

 

5. Depresja

Na wczesnych etapach wypalenia może pojawiać się lekki smutek. Gdy twój stan się pogarsza, zaczynasz czuć się jak w pułapce. W fazie ostrej pojawiają się ucieczkowe, a nawet samobójcze myśli, np. czujesz, że „świat byłby lepszym miejscem bez ciebie” (jeśli dotarłeś do tego etapu, natychmiast zasięgnij pomocy lekarza)

6. Gniew

Początkowo może się pojawiać napięcie w kontaktach z innymi i irytacja, na późniejszych etapach zdarzają się wybuchy złości, możesz wywoływać poważne kłótnie w domu i w pracy (jeśli pojawiają się
myśli o przemocy lub co gorsza dochodzi do aktów przemocy w stosunku do rodziny czy  współpracowników, należy natychmiast poszukać pomocy u specjalisty).

7. Zaburzenia lękowe

Początkowo możesz doświadczać łagodnego napięcia, podenerwowania. Z czasem zaburzenia lękowe mogą powodować strach przed podejmowaniem wyzwań, dokonywaniem zmian; może pojawić się lęk, np. przed wyjściem z domu.

8. Pesymizm i utrata zadowolenia

Negatywne myślenie najpierw dotyka tego, jak postrzegasz siebie, z czasem przenosi się na opinie o innych. Możesz odczuwać niechęć do wychodzenia do pracy, a będąc w niej spoglądasz na zegarek, nie mogąc doczekać się wyjścia. Niemożność czerpania satysfakcji z pracy rozszerza się na inne dziedziny życia.

9. Wycofywanie się i izolacja

Przestajesz wychodzić z kolegami z pracy na lunch, rezygnujesz z imprezy u przyjaciół. Z czasem pojawia się złość, gdy ktoś próbuje nawiązać z tobą kontakt. Rezultatem unikania kontaktów społecznych jest stopniowe wycofanie emocjonalne i fizyczne. Przesuwasz terminy spotkań z klientami; masz awersję do telefonów, nie odpowiadasz na e-maile.

 

10. Depersonalizacja

Nazywana też uprzedmiotowieniem, związana jest z obojętnością, cynizmem i sformalizowaniem kontaktów. W przypadku nauczycieli będzie ona polegała np. na zwracaniu się do uczniów po numerze z dziennika, w przypadku lekarzy na traktowaniu pacjentów jako jednostek chorobowych. Jest próbą zwiększenia psychicznego dystansu wobec osoby, z którą się pracuje. Może więc być świadomą lub nieuświadomioną formą ochrony siebie przed dalszym eksploatowaniem zasobów emocjonalnych.

11. Irytacja

Często objawia się poczuciem zawodu wobec samego siebie, bycia nieważnym, niepotrzebnym. Małe problemy zaczynają urastać do rangi katastrof.

12. Obniżona produktywność i utrata wiary we własne możliwości

Mimo długich godzin pracy chroniczny stres powoduje, że nie jesteś tak produktywny, jak chciałbyś. Nie kończysz projektów w terminie, a lista „pilnych rzeczy do zrobienia” stale się wydłuża. Coraz częściej masz wrażenie, że choćbyś nie wiem jak się starał i tak poniesiesz porażkę.  Niezadowolenie z osiągnięć w pracy prowadzi do przeświadczenia o braku kompetencji – stopniowo następuje utrata zdolności do rozwiązywania pojawiających się problemów i niemożność przystosowania  się do trudnych warunków zawodowych.

Na podstawie: Sherrie Bourg Carter, „High Octane Women: How Superachievers Can Avoid Burnout” oraz E. Aronson „Człowiek istota społeczna”