Dlaczego jamnik ma krótkie nogi?

Żaden inny gatunek ssaków nie charakteryzuje się taką różnorodnością wyglądu i rozmiarów, jak psy. Ale jakie są przyczyny tak olbrzymiej zmienności w obrębie jednego gatunku? Tego naukowcy do tej pory nie są pewni.

Niedawno amerykańscy badacze z National Institute of Health w Bethesda postanowili wyjaśnić, dlaczego jamniki, bassety, pekińczyki czy welsh corgi cardigany posiadają krzywe, krótkie nóżki. Naukowcy przeanalizowali w tym celu 40 tys. markerów genetycznych ponad 800 psów z 76 różnych ras, w tym 19 „krótkonogich” ras.  

Prowadząca badanie Elaine Ostrander wraz z kolegami stwierdziła, że wszystkie „krótkonogie” rasy psów wykazują podobieństwa w określonym odcinku DNA. Podobieństwa te dotyczą genu odpowiedzialnego za czynnik wzrostu o nazwie FGF4 (fibroblast growth factor 4 ). Gen ten posiadają m.in. ludzie chorujący na karłowatość. Związek pomiędzy FGF4 a długością nóg u psów wskazuje na to, że właśnie ten gen jest przyczyną krótkich nóg u określonych ras psów. 

Struktura materiału genetycznego w okolicach tego genu jest wspólna dla wszystkich krótkonogich ras psów. Naukowcy wnioskują więc, że najpierw doszło do nieznacznej zmiany genetycznej, wskutek której pojawiła sie nowa rasa psów o krótkich nogach, a dopiero później rasa ta w hodowli podzieliła się na kolejne rasy – jamniki, bassety czy corgi.  

Co ciekawe, gen fgf4 jest tzw. retrogenem. Retrogeny są dość rozpowszechnione w informacji genetycznej i według naukowców mogą one być główną przyczyną wielokrotnego kopiowania się i powstawania nowych genów. Najpierw geny te są kopiowane, a następnie informacja tych kopii (RNA) zostaje wbudowana w innym miejscu materiału genetycznego.

Wszystkie psy – niezależnie od tego, czy mają 25-centymetrów, czy 1 metr wysokości – należą do jednego gatunku. Jak wynika z powyższych badań, niewielka zmiana w obrębie materiału genetycznego mogła doprowadzić do znaczących zmian w budowie ciała jamników. W podobnie niepozorny sposób mogło dojść do decydujących zmian ewolucyjnych u innych gatunków zwierząt, a także u człowieka.  JSL

źródło: www.nih.gov