Jak rozpoznawać kłamstwo? Poznaj techniki śledczych

Psychologia kłamstwa to sposób na poznanie prawdy. Za jej przyczyną nawet usilnie skrywane fakty wychodzą na jaw. Mikroekspresja, mikromimika to słowa klucze do analizy tych wszystkich aspektów, które występują mimowolnie i których znajomość w połączeniu z dobrze poprowadzoną rozmową czy przesłuchaniem prowadzi do wykrycia kłamstwa.

Psychologia kłamstwa bardzo mocno koreluje z osobowością i charakterem człowieka. Na podstawie wypowiedzi można określić osobowość, intencje rozmówcy, jego obecny stan psychiczny i fizyczny. Psychografologia dodatkowo pozwala, analizując nie tylko treść ale także styl pisania, jeszcze lepiej poznać osobowość rozmówcy – wszystko to składa się na poznanie prawdy i wykrycie tym samym kłamstw.

Jak twierdzi Paul Ekman, naukowiec i pionier w dziedzinie psychologii kłamstwa, przeciętny człowiek z dobrą intuicją i wysokim poziomem wiedzy na temat mowy ciała potrafi rozpoznać kłamstwo w 50%, agenci służb tajnych w 60-70%, a osoba przeszkolona w zakresie psychologii kłamstwa aż w 86%! Dzięki szczegółowej wiedzy na temat szeroko pojętej mowy ciała i zależności jakie zachodzą w ciele w trakcie mówienia nieprawdy, psychologia kłamstwa staje się narzędziem pożądanym i niezbędnym w pracy śledczej.

Psychologia kłamstwa pomaga:
1. Rozpoznać prawdziwość zeznań
2. Dowiedzieć się czy są ukryte aspekty w sprawie
3. Rozpoznać, które tematy są drażliwe i dlaczego
4. Dowiedzieć się, jakie osoby mogą być powiązane ze sprawą
Czym posługuje się specjalista w dziedzinie rozpoznawania kłamstwa?
1. Obserwacją
2. Zadawaniem pytań
3. Empatią
4. Umiejętnością wytwarzania stanów emocjonalnych i uczuć
5. Analizą materiałów
6. Wiedzą z zakresu gestów, ruchów oraz mikromimiki i mikroekspresji

…oczywiście to nie wszystko, ale nie wszystko wszyscy mogą wiedzieć…

Psychografologia a kłamstwo

Oprócz wymienionych wyżej rzeczy, śledzczy mogą posługiwać się także analizą pisma. Przykładowo, kiedy kłamca chce zataić ważne informacje często wyraźnie pisze tylko początkowe litery w słowie, a kolejne są często bardzo słabo widoczne, albo w ogólne ich nie ma. W miejsce ważnej, istotnej informacji może się pojawić rzecz nieprawdziwa – można to poznać po tym, że jedne litery zastępują inne lub tylko przypominają je kształtem.

Tak samo analizując podpisy pod kątem psychografologii: zdeformowany, mało czytelny lub całkowicie nieczytelny podpis może świadczyć o chęci ukrycia ważnych informacji przed światem zewnętrznym, świadczy też o tym, że jest to osoba całkowicie nierozpoznawalna i niekomunikatywna. Kłamcy, którzy traktują kłamstwo jako coś naturalnego i towarzyszącego im w sposób wręcz nałogowy/patologiczny, traktują je często jak aktor grę – jak chleb powszedni. Dzięki temu też, bardzo ciężko rozpoznać u nich kiedy kłamią a kiedy nie. Często jest to zasłona dla ich poczucia niższości, bądź innych kompleksów. Rekompensują to w piśmie, stosując litery pełne upiększeń i zawijasów, znaki graficzne – te które wskazują na nadmierne ambicje i niespełnione aspiracje to na przykład duże drukowane litery zarówno na początku zdania jak i podpisując się. Analizując takie pismo łatwo wychwycić wysoko umieszczone nad literami „t” i „ł” kreski skierowane w lewą stronę.

Wszystkie te aspekty – zarówno pisane, mówione jak i zachowania danej osoby, – powinny być w odniesieniu do jej punktu odniesienia. Jest to stan naturalny pokazujący zachowanie osoby kiedy nie czuje się zagrożona i zachowuje się, mówi, pisze odruchowo, bez zastanowienia w sposób normalny i prawdziwy dla niej samej. Znając te zachowania i łącząc je z ogromną wiedzą jaką daje psychologia kłamstwa możemy z dużym prawdopodobieństwem odkryć prawdę.


Natalia Hofman – psycholog, trener, specjalistka w zakresie komunikacji niewerbalnej i psychologii kłamstwa, absolwentka Psychologii Śledczej na Uniwersytecie SWPS w Warszawie.  

Źródło: Natalia Hofman