Nowy izotop radonu

Naukowcy skupieni wokół Klausa Blauma z Instytutu Fizyki Jądrowej im. Maksa Plancka w Heidelbergu i Lutza Schweikharda z Uniwersytetu w Greifswald odkryli nowy izotop radonu 229Rn. Niestabilny nuklid odkryto dzięki innowacyjnej metodzie wysokoprecyzyjnej spektrometrii masowej w pułapce Penninga. Po raz pierwszy określono również masę jąder sześciu innych bogatych w neutrony izotopów radonu.

Tabela nuklidów jest dla fizyków jądrowych tym, czym dla chemików układ okresowy pierwiastków. Przedstawione są na niej wszystkie znane jądra atomowe (nuklidy), uporządkowane według liczby protonów i neutronów. Do 3175 odkrytych dotychczas rodzajów jąder dołączył niedawno kolejny rodzaj — nowy izotop radonu składa się z 86 protonów i 143 neutronów. Radon to radioaktywny gaz szlachetny, którego najtrwalszym izotopem jest izotop o liczbie masowej 222, którego okres połowicznego rozpadu wynosi prawie cztery dni, a powstaje on wskutek rozpadu izotopu radu 226Ra. Okres połowicznego rozpadu nowego izotopu wynosi natomiast zaledwie 12 sekund.

Najbardziej godnym uwagi jest to, że po raz pierwszy międzynarodowemu zespołowi naukowców udało się bezpośrednio dowieść istnienia nowego izotopu za pomocą jego zamknięcia w specjalnej pułapce dla jonów, zwaną pułapką Penninga. Urządzenie to służy do przechowywania przez dłuższy czas pojedynczych jonów, a następnie do precyzyjnych pomiarów ich mas. W ten sposób masa nowego izotopu, a także masy izotopów sąsiednich o liczbach masowych od 223 do 228 mogły zostać określone z dokładnością do kilku milionowych procenta.

Takie nie występujące w środowisku naturalnym jądra wyprodukowano w laboratorium izotopowym ISOLDE Europejskiej Organizacji Badań Jądrowych CERN na drodze bombardowania jądra uranu wysokoenergetycznymi protonami. 

Na ilustracji przedstawiony został fragment tablicy nuklidów dla pierwiastków pomiędzy ołowiem a radem. Stabilne nuklidy zabarwione są na czarno, kolorami oznaczono proces rozpadu radioaktywnych nuklidów: jasnoniebieski i różowy – rozpad alfa, żółty – rozpad beta. W tabeli wyróżnione zostały naturalne nuklidy 208Pb, 222Rn, 226Ra, a także nowoodkryty 229Rn (z prawej). W prawym górnym rogu – pułapka Penninga. JSL

źródło: www.mpi-hd.mpg.de