Całkowite zaćmienie jest przeżyciem, które na długo zostaje w pamięci jego świadków. 20 marca nastąpi tego typu zaćmienie, ale pas zaćmienia całkowitego nie obejmie Polski. Przebiegnie przez północną część Oceanu Atlantyckiego i Morze Arktyczne, zaczynając się w okolicach Grenlandii, przechodząc przez Wyspy Owcze, Spitzbergen i docierając do okolic bieguna północnego.
Na terenie naszego kraju będzie można zobaczyć zaćmienie częściowe. Będzie ono miało bardzo dużą fazę – Księżyc zakryje około 60 proc., a w północno-zachodniej części kraju nawet 76 proc. tarczy Słońca. Zaćmienie w Polsce rozpocznie się o godz. 9.39 w południowo-zachodniej części kraju. Będzie trwało do godz. 12.12 w północno-wschodniej części.
Dokładne momenty głównych faz zaćmienia w Polsce
- Warszawa: początek zaćmienia o godz. 9.47, faza maksymalna 10.57 (zakryte 66,1 proc. tarczy, faza 0,723), koniec zaćmienia 12.07;
- Gdańsk: początek 9.37, maksimum 10.56 (72,6 proc., faza 0,775), koniec 12.06;
- Kraków: początek 9.44, maksimum 10.53 (62,8 proc., faza 0,696), koniec 12.04.
W całej Polsce planetaria, stowarzyszenia astronomiczne i kluby będą organizować publiczne pokazy zaćmienia. Pokazy zorganizuje m.in. Polskie Towarzystwo Miłośników Astronomii (PTMA), które posiada oddziały w kilkunastu miastach – ich listę można znaleźć na stronie internetowej www.ptma.pl.
Jak oglądać zaćmienie Słońca?
Zaćmienie można oglądać zarówno bez użycia sprzętu optycznego, jak i za pomocą teleskopów wyposażonych w odpowiednie filtry. Nie wolno patrzeć bezpośrednio na Słońce ani przez lornetkę lub teleskop nieprzystosowany do tego celu, gdyż grozi to poważnym uszkodzeniem, a nawet utratą wzroku. Nie należy też wpatrywać się w tarczę słoneczną zbyt długo.
W sklepach ze sprzętem astronomicznym oraz optycznym można zakupić okulary do obserwacji zaćmienia, a także specjalne filtry – folie Baader Planetarium (ND 5.0). Są też odpowiednio skonstruowane filtry szklane lub specjalne układy optyczne (tzw. klin Herschela). Domową alternatywą może być klisza rentgenowska, ale w tym przypadku koniecznie trzeba patrzeć przez jej zaczernioną część. Więcej na ten temat – w wideofelietonie dr Tomasza Rożka:
Zaćmienie Słońca występuje w momencie, gdy Księżyc przesłania tarczę słoneczną. W ciągu roku dochodzi do kilku tego typu zjawisk. Najbardziej efektowne jest zaćmienie całkowite, ale takie zjawisko na danym obszarze naszej planety występuje bardzo rzadko. W Polsce ostatnie całkowite zaćmienie Słońca było widoczne w 1954 roku.
Kolejne widoczne z Polski zaćmienie o tak dużej fazie jak obecnie nastąpi w 2026 roku. Zaćmienie całkowite w Polsce nastąpi dopiero w 2135 roku.