Fobos to sterta gruzu

Fobos, naturalny satelita Marsa, składa się prawdopodobnie z ogromnej liczby niewielkich odłamków skalnych, „posklejanych” ze sobą za sprawą siły przyciągania.

          Hipotezę taką wysunęli europejscy naukowcy po przeanalizowaniu danych pochodzących z sondy kosmicznej Mars Express. Nie wiadomo jeszcze, skąd pochodzą tworzące Fobos odłamki skalne. Ich źródłem, jak przypuszczają astronomowie, mogła być powierzchnia Czerwonej Planety, lub też rozciągający się pomiędzy orbitami Marsa i Jowisza pas planetoid. Szczegółów na temat budowy Fobosa dostarczą wkrótce Rosjanie –na następny rok zaplanowali oni bowiem misję badawczą Fobos-Grunt, której celem będzie dostarczenie na Ziemię próbek gruntu z marsjańskiego satelity. 

          Zespół naukowców kierowany przez Gerharda Neukuma z Wolnego Uniwersytetu Berlin wykorzystał zdjęcia Fobosa wykonane przez Mars Expres podczas różnych przelotów obok księżyca za pomocą kamery stereo wysokiej rozdzielczości HRSC i sporządził dokładny model trójwymiarowy Fobosa. Za pomocą tego modelu naukowcy oszacowali wymiary nieregularnej bryły księżyca na 27 x 22 x 19 km. Inna grupa astronomów na podstawie sygnałów radiowych obliczyła dokładną masę księżyca Marsa – wynosi ona 1.072×1016 kg – jest to jedna miliardowa masy Ziemi. 

          Te najdokładniejsze dotychczas dane o masie i wymiarach Fobosa pozwalają na obliczenie jego gęstości. Zgodnie z wstępnymi wyliczeniami wynosi ona zaledwie 1,85 grama na centymetr sześcienny. W porównaniu z tą wartością gęstość pokrywy skalnej na powierzchni Marsa jest dwuktotnie większa. Naukowcy wyjaśniają, że istnieje pewien rodzaj planetoid, których gęstość jest zbliżona do gęstości Fobosa. Tak zwane planetoidy typu D składają się jednakże z dużej liczby niewielkich odłamków skalnych i przez naukowców są nazywane “stertami gruzu” (“Rubble Pile”). Również starsze dane wskazują na to, że Fobos i planetoidy typu D mają podobną budowę, co może być dowodem na to, że Fobos i prawdopodobnie również drugi, mniejszy księżyc Marsa, Deimos, są właściwie planetoidami, które zostały kiedyś przechwycone przez Czerwoną Planetę.

          Jeśli okaże się, że Fobos skałda się ze skał marsjańskich, mogłoby to oznaczać, że jest on odłamkiem tej planety, wyrzuconym w przestrzeń kosmiczną wskutek uderzenia meteorytu.  Cała prawda o Fobosie zostanie wyjawiona po przeprowadzeniu stosownych analiz próbek gruntu księżyca w laboratorium. JSL

źródło: ESA