Doświadczają jej osoby starsze, chore, ich opiekunowie, emigranci, nastolatki, ci, którzy stracili najbliższych. To niemal pewne, że każdy na którymś etapie swojego życia będzie musiał się z nią zmierzyć. Wielka Brytania powołała nawet Ministerstwo ds. samotności! Jej oswojenie to jedno z palących wyzwań dzisiejszych społeczeństw. Wiele mówi się o negatywnych skutkach zdrowotnych, a nawet o przedwczesnej śmierci. To ważny temat, który niestety obrósł mitami. Oto kilka z nich:
Mit #1 Samotność oznacza izolację
Jak to się mówi: sam, ale nie samotny. Na to, czy jest z nami kochająca osoba możemy nie mieć wpływu, ale na to jak definiujemy swoją samotność i jak na nią reagujemy już tak. Samotność definiowana negatywnie to poczucie braku połączenia, zrozumienia, stan odcięcia i izolacji. Może być też naszą wolnością, niezależnością, okazją by lepiej poznać siebie czy zająć się swoim hobby. Kiedy w 2016 r. BBC przeprowadziło ankietę na temat sposobów spędzania wolnego czasu, okazało się, że pięć najpopularniejszych aktywności było wykonywanych w pojedynkę. Samotność nie musi być taka smutna!
Mit #2 Samotność jest znakiem naszych czasów
Zestawienie aktualnych danych z badaniami Christiny Victor z Brunel University z 1948 roku, pokazuje, że procent osób samotnych pozostaje stały od 70 lat i wynosi ok. 6-13%. Prawdą jest, że bezwzględna liczba osób samotnych wzrosła, ale też wzrosła liczba osób na świecie. Nie można więc powiedzieć, że samotność to epidemia współczesności.
Mit #3 Samotność jest zawsze czymś negatywnym
To już ustaliśmy – samodzielność i życie w pojedynkę nie są jednoznaczne z poczuciem osamotnienia. Jeśli jednak samotność rani – warto pamiętać, że to zazwyczaj stan tymczasowy, który można wykorzystać na własną korzyść. To może być sygnał, by rozejrzeć się i zastanowić nad tym, co dla nas ważne i na co jednocześnie mamy wpływ. To okazja, by trenować się w docenianiu tego co już jest, ćwiczenie trudnej, ale cennej sztuki zamieniania niechcianego w chciane. To szansa, by dokładniej przyjrzeć się swoim potrzebom, rozwijać się, dołączyć do grup zainteresowań.
Zdaniem psychologa społecznego Johna Cacioppo, zdolność odczuwania samotności zawdzięczamy ewolucji. To ona ukształtowała nas tak, byśmy podtrzymywali związki z innymi, ponieważ zwiększało to nasze szanse na przeżycie. Cacioppo porównuje samotność do pragnienia. Jeśli jesteś spragniony, szukasz wody. Podobnie z jest z samotnością, gdy jej doświadczasz – powinieneś szukać kontaktu z innymi.
Mit #4 Samotność prowadzi do problemów ze zdrowiem
To skomplikowane. Wiele statystyk wskazuje na związek między samotnością a stanem zdrowia. Naukowcy ostrzegają, że osoby samotne mają wyższe ciśnienie krwi i częściej chorują na serce. Wspomniane problemy zdrowotne są raczej konsekwencją konkretnego trybu życia – mniejszej aktywności fizycznej i braku dbałości o dietę, zwiększonego stresu itd. Nie należy kojarzyć ich bezpośrednio z samotnością, a raczej z życiową postawą i reakcją na samotność. Może to działać również w drugą stronę – osoby o słabym zdrowiu, mogą w mniejszym stopniu uczestniczyć w życiu społecznym i z tego powodu odczuwać osamotnienie.
Mit #5 Większość starszych ludzi cierpi z powodu samotności
Na poczucie osamotnienia częściej skarżą się osoby starsze, wciąż jednak ok. 50-60% osób powyżej 60 roku życia deklaruje, że samotności nie odczuwa. Natomiast jak wynika z badań Pameli Qualter z University of Manchester poczucie osamotnienia jest równie wysokie w okresie dojrzewania.
Bez względu na to w jakiej znaleźliśmy się sytuacji, warto poszukać w niej szans. Posłuchać tych, którzy skutecznie radzą sobie z samotnością:
Po prostu koncentruję swoją energię na tym co jest, a nie na tym czego brak. Na pracy, znajomych, zainteresowaniach. Uczę się języków, podróżuję, mam gdzie mieszkać i co jeść. A miłość? Wierzę, że przyjdzie w swoim czasie. Cieszę się „lekkością” – w sensie emocjonalnym. Za nikim nie tęsknie, nie chowam urazy. To wspaniały stan. [AG]
Na podstawie: bbc.com