Czego dowiódł pociąg pełen trębaczy?

Holenderski chemik i meteorolog Chistophorus Buys-Ballot wymyślił efektowne doświadczenie ilustrujące odkryte trzy lata wcześniej zjawisko Dopplera. Polega ono na tym, że jeżeli źródło fali jest w ruchu względem obserwatora, jej częstość zmienia się – zbliżając się, rośnie, oddalając się zaś maleje. W 1842 roku Christian Doppler opisał je dla światła, Buys-Ballot pozwolił je usłyszeć uczonym i ciekawskim zebranym w dniu eksperymentu wzdłuż torów kolejowych między Utrechtem a Maarsen. Po torach jeździł w tę i z powrotem pociąg z grupą trębaczy, a inni muzycy mieli w trzech punktach pomiarowych wsłuchiwać się w wygrywane przez kolegów tony. Dzięki superczułym uszom muzyków, którym nie umknęły zmiany dobiegających z odkrytego wagonu tonów trąbek, Buys-Ballot jako pierwszy potwierdził eksperymentalnie teorię Dopplera.