Ogniste tornado

{"cache":{"menuItems_8d665_bdc5b":{"__typename":"RootQueryToMenuItemConnection","nodes":[{"__typename":"MenuItem","id":"cG9zdDo4NjY2MA==","parentId":null,"label":"Natura","path":"/kategoria/natura","target":null,"title":null},{"__typename":"MenuItem","id":"cG9zdDo4NjY2Mw==","parentId":null,"label":"Historia","path":"/kategoria/historia","target":null,"title":null},{"__typename":"MenuItem","id":"cG9zdDo4NjY2Mg==","parentId":null,"label":"Zdrowie","path":"/kategoria/zdrowie","target":null,"title":null},{"__typename":"MenuItem","id":"cG9zdDo4NjY1OQ==","parentId":null,"label":"Kosmos","path":"/kategoria/kosmos","target":null,"title":null},{"__typename":"MenuItem","id":"cG9zdDo4NjY2MQ==","parentId":null,"label":"Technologia","path":"/kategoria/technologia","target":null,"title":null},{"__typename":"MenuItem","id":"cG9zdDo4OTQxNA==","parentId":null,"label":"Publicystyka","path":"/kategoria/publicystyka","target":null,"title":null}]},"post_18f38_6f54f":{"__typename":"Post","id":"cG9zdDo5NTU=","seo":{"__typename":"PostTypeSEO","fullHead":"Ogniste tornado\n\n\n\n\n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n","readingTime":0},"featuredImage":null,"wnsingle":{"__typename":"Post_Wnsingle","kiaSubtitle":null,"focusSource":null},"title_b28e9_bf21a":"Ogniste tornado","content_b28e9_bf21a":"

Ogniste tornado w pomieszczeniu

\n","pri":{"__typename":"PostTypePRI","kategoria":[],"autorzy":[]},"date":"2008-07-19T20:52:06","author":{"__typename":"NodeWithAuthorToUserConnectionEdge","node":{"__typename":"User","wnauthor":{"__typename":"User_Wnauthor","avatarAutora":{"__typename":"MediaItem","id":"cG9zdDo4NzQ3Nw==","sourceUrl_772ce_bf21a":"https://konto.focus.pl/wp-content/uploads/2022/06/cropped-favicon.9553bdbe.png"}},"id":"dXNlcjozNDY=","avatar_3a717_bf21a":{"__typename":"Avatar","url":"https://secure.gravatar.com/avatar/21313f31e4c3a966c0f1eefd53d13d12?s=96&d=mm&r=g"},"name":"Redakcja","slug":"redakcja","description":null,"seo":{"__typename":"SEOUser","fullHead":"Focus.pl\n\n\n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n"}}},"authorPosition":"Wpisy redakcji","tags_67cce_bf21a":{"__typename":"PostToTagConnection","nodes":[]},"slug":"ogniste-tornado"},"posts_f30bc_e2a1a":{"__typename":"RootQueryToPostConnection","nodes":[{"__typename":"Post","id":"cG9zdDo5MDg2OA==","featuredImage":{"__typename":"NodeWithFeaturedImageToMediaItemConnectionEdge","node":{"__typename":"MediaItem","id":"cG9zdDo5MDg2OQ==","sourceUrl_772ce_bf21a":"https://konto.focus.pl/wp-content/uploads/2022/07/mycie-zebow.jpg"}},"title_b28e9_bf21a":"Ręczne mycie i nitkowanie zębów pójdzie w niepamięć. Wkrótce zajmą się tym roboty","slug":"roboty-mycie-zebow-nitkowanie-mikroroboty","seo":{"__typename":"PostTypeSEO","fullHead":"Ręczne mycie i nitkowanie zębów pójdzie w niepamięć. Wkrótce zajmą się tym roboty - Focus.pl\n\n\n\n\n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n","readingTime":2},"wnsingle":{"__typename":"Post_Wnsingle","kiaSubtitle":null,"focusSource":null},"content_b28e9_bf21a":"\n

Mycie i nitkowanie zębów to jedne z tych czynności, w przypadku których kluczowa jest wysoka regularność, aby zapewnić odpowiedni stan naszej jamy ustnej. Wygląda jednak na to, że wkrótce mogą się tym zająć roboty, które zastąpią ludzi.

\n\n\n\n\n\n\n\n

Jak to w ogóle możliwe? Wbrew pozorom o kondycję naszych zębów nie zadbają humanoidalne maszyny, lecz znacznie mniejsze mikroboty. Te, zdolne do zmieniania kształtu, będą w stanie uformować struktury przypominające szczoteczkę wymiatającą płytkę nazębną z powierzchni zębów a nawet wydłużone sznurki zdolne do wchodzenia między zęby niczym nić dentystyczna. Jakby tego było mało, nanocząstki tworzące te mikroroboty mogą wytwarzać środki przeciwbakteryjne zdolne do zabijania bakterii w jamie ustnej.

\n\n\n\n

Roboty zajmą się myciem, nitkowaniem i płukaniem zębów

\n\n\n\n

Za tym przełomowym projektem stoją naukowcy z Uniwersytetu Pensylwanii, którzy zaprezentowali swoje dokonania na łamach ACS Nano. Ich osiągnięcia są nie tylko teoretyczne, ponieważ opisywane rozwiązanie zostało również sprawdzone w praktyce. Roje mikrorobotów dopasowywały się do różnych kształtów zębów, niemal całkowicie eliminując tworzone przez bakterie biofilmy, które prowadzą do ubytków i chorób dziąseł.

\n\n\n

\n\n\n

Oczywiście takie rozwiązanie nie jest przeznaczone wyłącznie dla leni, lecz przede wszystkim dla osób z ograniczoną sprawnością ruchową. Możemy sobie wyobrazić, że na przykład sparaliżowani pacjenci czy też przebywający w śpiączce bądź pozbawieni rąk mogliby skorzystać z opisywanej innowacji. Niewielkich rozmiarów roboty za jednym zamachem mogłyby zająć się umyciem zębów, ich nitkowaniem oraz przepłukaniem jamy ustnej. Wszystko to z wykorzystaniem jednego i tego samego roju mikroskopijnych urządzeń.

\n\n\n\n

Szansa dla osób z ograniczoną sprawnością manualną

\n\n\n\n

Co istotne, cały system jest w pełni programowalny. Możliwe jest dostrojenie ruchów mikrorobotów oraz kontrola sztywności i długości “szczeciny”. Ta jest wystarczająco twarda, aby usuwać biofilmy, a przy tym na tyle delikatna, by nie doprowadzić do uszkodzeń dziąseł. Poza tym, nie ma znaczenia, czy dana osoba ma proste zęby, czy wykrzywione – rój dostosuje się do różnych powierzchni. Nanocząstki tlenku żelaza zostały zatwierdzone przez amerykańską Agencję Żywności i Leków do innych zastosowań, a rozwiązanie zostało już przetestowane na ludzkich zębach.

\n\n\n\n

Mamy tę technologię, która jest tak samo lub bardziej skuteczna jak szczotkowanie i nitkowanie zębów, ale nie wymaga zręczności manualnej. Chcielibyśmy zobaczyć, jak pomaga ona starszej populacji i osobom niepełnosprawnym. Wierzymy, że wpłynie to na obecne metody i znacznie rozwinie dbanie o zdrowie jamy ustnej.
Hyun Koo, The University of Pennsylvania School of Dental Medicine

\n","pri":{"__typename":"PostTypePRI","kategoria":[],"autorzy":[]},"date":"2022-07-06T20:00:00","author":{"__typename":"NodeWithAuthorToUserConnectionEdge","node":{"__typename":"User","wnauthor":{"__typename":"User_Wnauthor","avatarAutora":null},"id":"dXNlcjozMDI2Mw==","avatar_3a717_bf21a":{"__typename":"Avatar","url":"https://secure.gravatar.com/avatar/93bf4075e781e0a323929ddf318328c6?s=96&d=mm&r=g"},"name":"Aleksander Kowal","slug":"aleksander","avatar_3a717_6a1aa":{"__typename":"Avatar","url":"https://secure.gravatar.com/avatar/93bf4075e781e0a323929ddf318328c6?s=200&d=mm&r=g"},"description":"Pierwsze kroki w dziennikarstwie internetowym stawiałem ponad 10 lat temu, choć moja wyższa edukacja pokierowała mnie w stronę studiów językowych w dziedzinie romanistyki, a także studiów pedagogicznych. Zajmuję się m.in. kosmosem oraz nowymi technologiami, lecz postaram się również dzielić artykułami dot. historii czy archeologii.","seo":{"__typename":"SEOUser","fullHead":"Focus.pl\n\n\n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n"}}},"authorPosition":null,"tags_67cce_bf21a":{"__typename":"PostToTagConnection","nodes":[]},"categories_3cd3e_bf21a":{"__typename":"PostToCategoryConnection","nodes":[{"__typename":"Category","id":"dGVybTo1Ng==","categoryimage":{"__typename":"Category_Categoryimage","image":null},"parent":null,"name":"Technologia","children_1e47b_bf21a":{"__typename":"CategoryToCategoryConnection","pageInfo":{"__typename":"WPPageInfo","startCursor":null}},"seo":{"__typename":"TaxonomySEO","fullHead":"Technologia - Focus.pl\n\n\n\n\n\n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n"},"slug":"technologia"},{"__typename":"Category","id":"dGVybTo1Mg==","name":"Zdrowie","slug":"zdrowie","categoryimage":{"__typename":"Category_Categoryimage","image":null},"parent":null,"children_1e47b_bf21a":{"__typename":"CategoryToCategoryConnection","pageInfo":{"__typename":"WPPageInfo","startCursor":null}},"seo":{"__typename":"TaxonomySEO","fullHead":"Zdrowie - Focus.pl\n\n\n\n\n\n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n"}}]}},{"__typename":"Post","id":"cG9zdDo5MDg2MA==","featuredImage":{"__typename":"NodeWithFeaturedImageToMediaItemConnectionEdge","node":{"__typename":"MediaItem","id":"cG9zdDo5MDg2Ng==","sourceUrl_772ce_bf21a":"https://konto.focus.pl/wp-content/uploads/2022/07/implant-piersi.jpg"}},"title_b28e9_bf21a":"Żegnaj, silikonie. Nadchodzą implanty piersi z drukarki 3D","slug":"zegnaj-silikonie-nadchodza-implanty-piersi-z-drukarki-3d","pri":{"__typename":"PostTypePRI","kategoria":[],"autorzy":[]},"date":"2022-07-06T18:00:00","author":{"__typename":"NodeWithAuthorToUserConnectionEdge","node":{"__typename":"User","wnauthor":{"__typename":"User_Wnauthor","avatarAutora":{"__typename":"MediaItem","id":"cG9zdDo4ODcxOA==","sourceUrl_772ce_bf21a":"https://konto.focus.pl/wp-content/uploads/2022/06/281304910-371515401623709-2919354311998713416-n-1.jpeg"}},"id":"dXNlcjo3NDc=","avatar_3a717_bf21a":{"__typename":"Avatar","url":"https://secure.gravatar.com/avatar/7da98bdb8e864804ae0357691ea996a2?s=96&d=mm&r=g"},"name":"Marcin Powęska","slug":"marcin-poweska","avatar_3a717_6a1aa":{"__typename":"Avatar","url":"https://secure.gravatar.com/avatar/7da98bdb8e864804ae0357691ea996a2?s=200&d=mm&r=g"},"description":"Biolog, dziennikarz popularnonaukowy, specjalista ds. promocji badań instytutów PAN: Międzynarodowego Centrum Badań Oka (ICTER) i Instytutu Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności w Olsztynie. Autor blisko 10 000 tekstów popularnonaukowych w portalu Interia, ponad 50 publikacji w magazynach \"Focus\", \"Wiedza i Życie\" i \"Świat Wiedzy\". Regularnie uczestniczący w projektach związanych z popularyzacją nauki.","seo":{"__typename":"SEOUser","fullHead":"Focus.pl\n\n\n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n"}}},"categories_3cd3e_bf21a":{"__typename":"PostToCategoryConnection","nodes":[{"__typename":"Category","id":"dGVybTo1Mg==","name":"Zdrowie","slug":"zdrowie","categoryimage":{"__typename":"Category_Categoryimage","image":null},"parent":null,"children_1e47b_bf21a":{"__typename":"CategoryToCategoryConnection","pageInfo":{"__typename":"WPPageInfo","startCursor":null}},"seo":{"__typename":"TaxonomySEO","fullHead":"Zdrowie - Focus.pl\n\n\n\n\n\n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n"}}]},"seo":{"__typename":"PostTypeSEO","fullHead":"Żegnaj, silikonie. Nadchodzą implanty piersi z drukarki 3D - Focus.pl\n\n\n\n\n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n","readingTime":2},"wnsingle":{"__typename":"Post_Wnsingle","kiaSubtitle":null,"focusSource":null},"content_b28e9_bf21a":"\n

Implanty piersi cieszą się dzisiaj dużą popularnością. Często są wybierane z powodów estetycznych, ale szczególne znaczenie mają u kobiet poddanych mastektomii. Pojawiły się start-upy, które proponują realną alternatywę dla silikonu.

\n\n\n\n\n\n\n\n

W ostatnich latach poprawiła się wykrywalność raka piersi, a w wielu przypadkach najlepszą możliwą metodą pozbycia się nowotworu jest mastektomia. Kobiety, które przeszły leczenie onkologiczne, często poddają się operacji rekonstrukcji piersi. Istnieją także zespoły medyczne, które objawiają się wrodzonym brakiem sutka, np. zespół Polanda. Współczesna medycyna dysponuje naprawdę dobrymi metodami rekonstrukcyjnymi. Niektóre wykorzystują płat skórno-podskórny z okolicy podbrzusza, inne płat mięśniowo-skórny pobrany z pleców, a jeszcze inne stawiają na ekspandoprotezę. Jako wypełnienie wciąż najczęściej stosuje się silikon.

\n\n\n\n

Niestety, implanty silikonowe nie są pozbawione wad. Do najważniejszych pacjentki zaliczają brak możliwości osiągnięcia temperatury właściwej ciała i konieczność regularnych wymian (co ok. 10-15 lat). Coraz częściej zaczynają pojawiać się alternatywy – dużo bezpieczniejsze i wygodniejsze dla pacjentek.

\n\n\n\n

Czym zastąpić silikon?

\n\n\n\n

Coraz więcej firm stawia na technologię druku 3D do wytworzenia szkieletu wypełnionego żywymi komórkami, które stopniowo integrują się z otaczającą tkanką. Samo rusztowanie nie zostaje jednak w ciele pacjentki na zawsze – z czasem jest rozpuszczane.

\n\n\n

\n\n\n

Właśnie na tym opiera się Mattise, implant wykonany przez firmę Lattice Medical z degradowalnego biopolimeru, po którym po 18 miesiącach w organizmie nie pozostaje ślad. Badania kliniczne z udziałem ochotników rozpoczną się jeszcze w tym miesiącu w Gruzji. Podobny implant ma także start-up Healshape, który planuje rozpocząć badania kliniczne w ciągu najbliższych dwóch lat.

\n\n\n\n

Healshape zamierza użyć hydrożelu do wydrukowania miękkiego implantu, który zostanie wchłonięty przez komórki tłuszczowe w ciągu 6-9 miesięcy. Z kolei firma CollPlant pracuje nad biotuszem pochodzącym z liści tytoniu, które zmodyfikowano genetyczne do produkcji ludzkiego kolagenu.

\n\n\n

\n\n\n

Prof. Stephanie Willerth z kanadyjskiego University of Victoria, która nie jest związana z firmami, mówi:

\n\n\n\n

To ekscytujące. Jako inżynierowie, bawimy się drukiem 3D od pół dekady, ale posiadanie aplikacji klinicznej, którą lekarze widzą jako pomocną dla pacjentów, jest niezbędne do rozpowszechnienia tej technologii.

\n\n\n\n

Wiele wskazuje na to, że wkrótce pacjentki będą mogły decydować, z jakiego materiału chcą skorzystać w przypadku operacji rekonstrukcji piersi. W klinikach chirurgii estetycznej oferujących zabiegi powiększenia piersi, dominującym materiałem jeszcze przez długi czas pozostanie silikon.

\n","authorPosition":null,"tags_67cce_bf21a":{"__typename":"PostToTagConnection","nodes":[]}},{"__typename":"Post","id":"cG9zdDo5MDg1NQ==","featuredImage":{"__typename":"NodeWithFeaturedImageToMediaItemConnectionEdge","node":{"__typename":"MediaItem","id":"cG9zdDo4NTI3MA==","sourceUrl_772ce_bf21a":"https://konto.focus.pl/wp-content/uploads/media/default/0001/53/nowe-odkrycie-ujawnia-ze-serce-posiada-niezalezny-mechanizm-regulujacy-jego-aktywnosc-zgodnie-z-cyklem-dobowym-fot-getty-images.jpeg"}},"title_b28e9_bf21a":"Już wiadomo, jak zamienić komórki macierzyste w kardiomiocyty. Ludzie nie będą umierać z powodu zawału serca?","slug":"juz-wiadomo-jak-zamienic-komorki-macierzyste-w-kardiomiocyty-ludzie-nie-beda-umierac-z-powodu-zawalu-serca","pri":{"__typename":"PostTypePRI","kategoria":[],"autorzy":[]},"date":"2022-07-06T16:00:00","author":{"__typename":"NodeWithAuthorToUserConnectionEdge","node":{"__typename":"User","wnauthor":{"__typename":"User_Wnauthor","avatarAutora":{"__typename":"MediaItem","id":"cG9zdDo4ODcxOA==","sourceUrl_772ce_bf21a":"https://konto.focus.pl/wp-content/uploads/2022/06/281304910-371515401623709-2919354311998713416-n-1.jpeg"}},"id":"dXNlcjo3NDc=","avatar_3a717_bf21a":{"__typename":"Avatar","url":"https://secure.gravatar.com/avatar/7da98bdb8e864804ae0357691ea996a2?s=96&d=mm&r=g"},"name":"Marcin Powęska","slug":"marcin-poweska","avatar_3a717_6a1aa":{"__typename":"Avatar","url":"https://secure.gravatar.com/avatar/7da98bdb8e864804ae0357691ea996a2?s=200&d=mm&r=g"},"description":"Biolog, dziennikarz popularnonaukowy, specjalista ds. promocji badań instytutów PAN: Międzynarodowego Centrum Badań Oka (ICTER) i Instytutu Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności w Olsztynie. Autor blisko 10 000 tekstów popularnonaukowych w portalu Interia, ponad 50 publikacji w magazynach \"Focus\", \"Wiedza i Życie\" i \"Świat Wiedzy\". Regularnie uczestniczący w projektach związanych z popularyzacją nauki.","seo":{"__typename":"SEOUser","fullHead":"Focus.pl\n\n\n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n"}}},"categories_3cd3e_bf21a":{"__typename":"PostToCategoryConnection","nodes":[{"__typename":"Category","id":"dGVybToxNjQ=","name":"Medycyna","slug":"medycyna","categoryimage":{"__typename":"Category_Categoryimage","image":null},"parent":null,"children_1e47b_bf21a":{"__typename":"CategoryToCategoryConnection","pageInfo":{"__typename":"WPPageInfo","startCursor":null}},"seo":{"__typename":"TaxonomySEO","fullHead":"Medycyna - Focus.pl\n\n\n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n"}}]},"seo":{"__typename":"PostTypeSEO","fullHead":"Już wiadomo, jak zamienić komórki macierzyste w kardiomiocyty. Ludzie nie będą umierać z powodu zawału serca? - Focus.pl\n\n\n\n\n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n","readingTime":3},"wnsingle":{"__typename":"Post_Wnsingle","kiaSubtitle":null,"focusSource":null},"content_b28e9_bf21a":"\n

Naukowcy są coraz bliżej skutecznej zamiany komórek macierzystych w kardiomiocyty. Osiągnięcie tego celu sprawiłoby, że zawał serca nie będzie już zbierał tak śmiertelnego żniwa na całym świecie.

\n\n\n\n\n\n\n\n

Zawał serca to przedłużający się stan niedokrwienia tego organu, który prowadzi do jego martwicy. Do zawału dochodzi, gdy serce nie jest odpowiednio natlenowane tętnicami wieńcowymi, w których pojawiają się złogi miażdżycowe. Początkowo nie dochodzi do zatrzymania akcji serca, a kardiomiocyty (komórki serca) przestają się prawidłowo kurczyć. Z czasem się rozpadają, więc tworzące je związki przedostają się do krwiobiegu – przykładem takiej substancji jets troponina, którą można wykryć podczas badania krwi pacjenta z zawałem serca.

\n\n\n\n

Niestety, kardiomiocyty nie mają naturalnej zdolności do regeneracji, co oznacza, że po zawale w miejscu uszkodzonej tkanki powstaje blizna. Region ten nie kurczy się i jest pod wieloma względami funkcjonalnie upośledzony. Czasami nie przeszkadza to w normalnym funkcjonowaniu organu, choć to zwykle loteria.

\n\n\n\n

Wyhodowanie w warunkach laboratoryjnych kardiomiocytów jest jednym z najważniejszych celów naukowców zajmujących się medycyną regeneracyjną. Nowe badania przeprowadzone przez uczonych z University of Wisconsin-Madison Stem Cell & Regenerative Medicine Center dostarcza cennych informacje, które mogą być cenne w przemianie komórek macierzystych w kardiomiocyty. Wyniki zostały opublikowane w czasopiśmie eLife.

\n\n\n\n

Nowy sposób tworzenia kardiomiocytów

\n\n\n\n

Naukowcy zbadali, w jaki sposób białka macierzy pozakomórkowej (ECM), czyli substancji wypełniającej przestrzeń między komórkami, mogą być pomocne w wytwarzaniu kardiomiocytów z ludzkich pluripotentnych komórek macierzystych (hPSC).

\n\n\n\n

Jianhua Zhang, główny autor badań, mówi:

\n\n\n\n

To, w jaki sposób ECM wpływa na generowanie kardiomiocytów hPSC, zostało w dużej mierze przeoczone. Im lepiej rozumiemy, jak rozpuszczalne czynniki, a także białka ECM działają w hodowli komórek i różnicowaniu, tym bliżej jesteśmy naszych celów.

\n\n\n\n

Zespół Zhanga przez długi czas poszukiwał sposobu, by “nakłonić” hPSC do różnicowania w kardiomiocyty. Ostatnie badania wykazały, że dużą rolę w tym procesie odgrywa ECM. Przetestowano różne białka pochodzące z ECM, aby sprawdzić, jak wpływają one na różnicowanie komórek macierzystych. Głównymi celami naukowców była laminina-111, laminina-521, fibronektyna i kolagen.

\n\n\n\n

Zhang dodaje:

\n\n\n\n

Nasze badanie wykazało, że białka ECM odgrywają znaczącą rolę w adhezji hPSC, wzroście i różnicowaniu serca. A fibronektyna jest niezbędna w różnicowaniu sercowych hPSC. Poprzez zrozumienie roli ECM, badanie to pomoże opracować solidniejsze metody i protokoły do generowania kardiomiocytów z hPSC. Ponadto, badanie to nie tylko pomaga w dziedzinie różnicowania serca, ale także innych linii rozwojowych.

\n\n\n\n

Niesamowita fibronektyna

\n\n\n\n

Zespół Zhanga w 2012 r. opracował najbardziej efektywny sposób różnicowania kardiomiocytów z komórek macierzystych.

\n\n\n\n

Zhang wyjaśnia jej wyjątkowość:

\n\n\n\n

To badanie jest właściwie pracą uzupełniającą do metody Matrix Sandwich, którą opracowaliśmy dla efektywnego różnicowania sercowego hPSCs. Aby hodować komórki macierzyste, musieliśmy mieć warstwę ECM na spodzie płytki. W przeciwnym razie komórki macierzyste nie przylegałyby do płytki. Następnie dodawaliśmy kolejną warstwę ECM na wierzchu rosnących komórek macierzystych i stwierdziliśmy, że pomogło to promować najbardziej efektywne różnicowanie.

\n\n\n\n

Dla naukowców oczywiste było, że taka metoda warstwowa jest bardziej efektywna w różnicowaniu kardiomiocytów, choć nie wiadomo było dlaczego. Nowa praca wyjaśnia tę tajemnicę – kluczowa w całym procesie wydaje się być fibronektyna.

\n\n\n\n

Kolejny etap badań będzie skupiał się na pełnym wykorzystaniu hPSC do wytwarzania kardiomiocytów. Naukowcy na razie nie myślą o ilościach terapeutycznych komórek, wystarczą takie, na których będzie można testować potencjalne leki (organoidy). Plany są ambitne, ale wszystko przed zespołem Zhanga, który nad zastosowaniem komórek macierzystych w leczeniu chorób krążenia pracuje już od 16 lat.

\n","authorPosition":null,"tags_67cce_bf21a":{"__typename":"PostToTagConnection","nodes":[]}},{"__typename":"Post","id":"cG9zdDo5MDgzOA==","featuredImage":{"__typename":"NodeWithFeaturedImageToMediaItemConnectionEdge","node":{"__typename":"MediaItem","id":"cG9zdDo5MDg0NQ==","sourceUrl_772ce_bf21a":"https://konto.focus.pl/wp-content/uploads/2022/07/solar-energy-5622969_1280.jpg"}},"title_b28e9_bf21a":"Niezwykły wynalazek z Finlandii. Oto pierwsza na świecie „bateria piaskowa”. Jak działa?","slug":"bateria-piaskowa-z-finlandii-pierwsza-na-swiecie-jak-dziala","pri":{"__typename":"PostTypePRI","kategoria":[],"autorzy":[]},"date":"2022-07-06T15:00:00","author":{"__typename":"NodeWithAuthorToUserConnectionEdge","node":{"__typename":"User","wnauthor":{"__typename":"User_Wnauthor","avatarAutora":{"__typename":"MediaItem","id":"cG9zdDo5MDU2Mw==","sourceUrl_772ce_bf21a":"https://konto.focus.pl/wp-content/uploads/2022/07/173150695_3753030154732297_204665997863757715_n.jpg"}},"id":"dXNlcjozMDI4OQ==","avatar_3a717_bf21a":{"__typename":"Avatar","url":"https://secure.gravatar.com/avatar/060ffe6b27d36a937e1bbcf68be44a1d?s=96&d=mm&r=g"},"name":"Jakub Zygmunt","slug":"zyga","description":"Z pochodzenia Sądeczanin, z wykształcenia geolog, z pasji miłośnik państw bałtyckich (zwłaszcza Estonii) i górski wędrowiec, zawodowo \"człowiek-orkiestra\", w sieci można go znaleźć jako Sądeckiego Włóczykija.","seo":{"__typename":"SEOUser","fullHead":"Focus.pl\n\n\n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n"}}},"categories_3cd3e_bf21a":{"__typename":"PostToCategoryConnection","nodes":[{"__typename":"Category","id":"dGVybTo1Ng==","categoryimage":{"__typename":"Category_Categoryimage","image":null},"parent":null,"name":"Technologia","children_1e47b_bf21a":{"__typename":"CategoryToCategoryConnection","pageInfo":{"__typename":"WPPageInfo","startCursor":null}},"seo":{"__typename":"TaxonomySEO","fullHead":"Technologia - Focus.pl\n\n\n\n\n\n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n"},"slug":"technologia"}]},"seo":{"__typename":"PostTypeSEO","fullHead":"Niezwykły wynalazek z Finlandii. Oto pierwsza na świecie „bateria piaskowa”. Jak działa? - Focus.pl\n\n\n\n\n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n","readingTime":2},"wnsingle":{"__typename":"Post_Wnsingle","kiaSubtitle":null,"focusSource":null},"content_b28e9_bf21a":"\n

Fińscy inżynierowie stworzyli pierwszą na świecie „baterię piaskową”, która jest w stanie magazynować przez długie miesiące energię wyprodukowaną z odnawialnych zasobów. Wynalazek przeznaczony jest do użycia komercyjnego i jak na razie spełnia swoją funkcję wzorowo. Bateria może przynieść niemałą rewolucję w sektorze energetycznym, zwłaszcza w tym korzystającym z ekologicznych źródeł energii.

\n\n\n\n

Producentem baterii piaskowej jest fińska firma Polar Night Energy oraz lokalny dostawca energii Vatajankoski. Już teraz wybudowany obiekt służy jako magazyn energii cieplnej w Kankaanpää.

\n\n\n\n

Czytaj też: Sztuczna inteligencja będzie czytać umysły polityków? W Chinach stworzyli przerażający algorytm

\n\n\n\n

Bateria ma kształt cylindra o wysokości 7 metrów i szerokości 4 metrów. Wewnątrz niego znajduje się sto ton rozgrzanego do temperatury około 500-600 stopni Celsjusza piasku.

\n\n\n\n

[TOP STORY] Finland researchers install world's first 'sand battery that stores clean energy' | TheCable https://t.co/z7EGH0puHn pic.twitter.com/ylph9piBtj
— TheCable (@thecableng) July 6, 2022

\n\n\n\n

Bateria piaskowa w Finlandii. Dlaczego taka?

\n\n\n\n

Piasek jest dobrym, rozdrobnionym materiałem, który jednocześnie jest bardzo trwały i niedrogi w produkcji. Z uwagi na to, że zazwyczaj składa się on głównie z krzemionki, posiada wysoką temperaturę topnienia. W związku z tym może przez długi czas pozostawać podgrzany do kilkuset stopni Celsjusza i akumulować w ten sposób energię.

\n\n\n\n

Jak działa nowy wynalazek? Energia wyprodukowana przez odnawialne źródła energii (w tym panele słoneczne), która nie jest w danym momencie potrzebna do wykorzystana, zostaje zmagazynowana w baterii. Następnie, gdy zajdzie taka potrzeba, energię z magazynu można „uwolnić” i wykorzystać chociażby w sieci ciepłowniczej.

\n\n\n\n

World's first operational sand battery installed in Finland. The batteries help solve the solar intermittency problem by storing summer and day-time solar energy as heat that can be released in winter and at night to heat buildings.
https://t.co/E6TstLBNfz pic.twitter.com/xqhCt1muG2
— Matt Bruenig (@MattBruenig) July 5, 2022

\n\n\n\n

Chociaż bateria ma moc grzewczą 100 kW i pojemność energetyczną do 8 MWh, to niestety nie jest bez wad. Inżynierowie nie opracowali jeszcze sposobu, w jaki można przeobrazić energię cieplną baterii w energię elektryczną. Wobec tego pozostaje tylko wykorzystywanie obiektu w jedynie wąskim zakresie energetycznym.

\n\n\n\n

Czytaj też: Oto Święty Graal katalizy. Naukowcy mają sposób na przekształcanie metanu w metanol

\n\n\n\n

Pomimo pewnych braków wynalazek z Finlandii niesie powiew świeżości w branży energetycznej i wśród producentów konwencjonalnych baterii litowych i innych wykorzystujących pierwiastki ziem rzadkich. Czy kilkumetrowe cylindry wypełnione piaskiem zaczną pojawiać się wkrótce w wielu miejscach na świecie? Miejmy nadzieję.

\n","authorPosition":null,"tags_67cce_bf21a":{"__typename":"PostToTagConnection","nodes":[{"__typename":"Tag","id":"dGVybTox","uri":"/tag/technika","name":"technika"}]}},{"__typename":"Post","id":"cG9zdDo5MDg0Nw==","featuredImage":{"__typename":"NodeWithFeaturedImageToMediaItemConnectionEdge","node":{"__typename":"MediaItem","id":"cG9zdDo5MDg0OQ==","sourceUrl_772ce_bf21a":"https://konto.focus.pl/wp-content/uploads/2022/07/rsz_1zolw-sloniowy-galapagos.jpg"}},"title_b28e9_bf21a":"Żółwie olbrzymie żyły w Europie dłużej, niż nam się wydawało. Odkryto niezwykłe skamieniałości","slug":"zolwie-olbrzymie-zyly-w-europie-dluzej-niz-nam-sie-wydawalo-odkryto-niezwykle-skamienialosci","pri":{"__typename":"PostTypePRI","kategoria":[],"autorzy":[]},"date":"2022-07-06T14:00:00","author":{"__typename":"NodeWithAuthorToUserConnectionEdge","node":{"__typename":"User","wnauthor":{"__typename":"User_Wnauthor","avatarAutora":{"__typename":"MediaItem","id":"cG9zdDo4ODcxOA==","sourceUrl_772ce_bf21a":"https://konto.focus.pl/wp-content/uploads/2022/06/281304910-371515401623709-2919354311998713416-n-1.jpeg"}},"id":"dXNlcjo3NDc=","avatar_3a717_bf21a":{"__typename":"Avatar","url":"https://secure.gravatar.com/avatar/7da98bdb8e864804ae0357691ea996a2?s=96&d=mm&r=g"},"name":"Marcin Powęska","slug":"marcin-poweska","avatar_3a717_6a1aa":{"__typename":"Avatar","url":"https://secure.gravatar.com/avatar/7da98bdb8e864804ae0357691ea996a2?s=200&d=mm&r=g"},"description":"Biolog, dziennikarz popularnonaukowy, specjalista ds. promocji badań instytutów PAN: Międzynarodowego Centrum Badań Oka (ICTER) i Instytutu Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności w Olsztynie. Autor blisko 10 000 tekstów popularnonaukowych w portalu Interia, ponad 50 publikacji w magazynach \"Focus\", \"Wiedza i Życie\" i \"Świat Wiedzy\". Regularnie uczestniczący w projektach związanych z popularyzacją nauki.","seo":{"__typename":"SEOUser","fullHead":"Focus.pl\n\n\n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n"}}},"seo":{"__typename":"PostTypeSEO","fullHead":"Żółwie olbrzymie żyły w Europie dłużej, niż nam się wydawało. Odkryto niezwykłe skamieniałości - Focus.pl\n\n\n\n\n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n","readingTime":3},"wnsingle":{"__typename":"Post_Wnsingle","kiaSubtitle":null,"focusSource":null},"content_b28e9_bf21a":"\n

Na Sycylii odkryto skamieniałość żółwia olbrzymiego pochodzącego sprzed 12 500 lat. To sugeruje, że zwierzęta te żyły w Europie znacznie dłużej, niż do tej pory uważaliśmy.

\n\n\n\n\n\n\n\n

Międzynarodowy zespół naukowców kierowany przez prof. Uwe Fritza i prof. Christiana Kehlmaiera z Naturmuseum Senckenberg, drugiego co do wielkości muzeum historii naturalnej w Niemczech, dokonał niezwykłego odkrycia. W sycylijskiej jaskini Zubbio di Cozzo San Pietro uczeni odkryli kości gigantycznego żółwia należącego do gatunku Solitudo sicula, które pochodzą sprzed 12 500 lat.

\n\n\n\n

Skamieniałości zwierzęcia są znacznie młodsze niż inne szczątki żółwi olbrzymich z wysp Morza Śródziemnego, które mają co najmniej 195 000 lat. To odkrycie zmienia nasze postrzeganie obecności żółwi olbrzymich w Europie. Do zniknięcia tych gadów ze Starego Kontynentu prawdopodobnie przyczynili się ludzie.

\n\n\n\n

Żółwie olbrzymie dość długo panowały w Europie

\n\n\n\n

Według badaczy odwiedzających Zubbio di Cozzo San Pietro, jest to niezwykłe stanowisko archeologiczne. Pod wieloma względami unikatowe i wyróżniające się od innych.

\n\n\n\n

Prof. Uwe Fritz mówi:

\n\n\n\n

To był łut szczęścia, że wśród znalezisk trafiliśmy na nienaruszoną kość udową. Ze względu na swoją stabilność, kości udowe należą do najczęstszych i najlepiej zachowanych szczątków dużych żółwi kopalnych. Są one ważną wskazówką co do tego, o jaki gatunek chodzi.

\n\n\n\n

Naukowcy natychmiastowo zaczęli porównywać znalezione kości udowe ze znanymi gatunkami żółwi, co pozwoliło określić wielkość zwierzęcia. Gatunek znaleziony na Sycylii miał karapaks o długości 50-60 cm, był więc trzy razy większy od żółwi greckich (Testudo hermanni), które do dziś występują na Sycylii, ale jednocześnie znacznie mniejszy od współczesnych żółwi słoniowych z Galapagos.

\n\n\n

\"\" — Porównanie kości udowej nowo odkrytego żółwia i kości udowej żółwia greckiego

\n\n\n

Kształt kości udowej sycylijskiego żółwia olbrzymiego różni się znacznie od kształtu kości wszystkich żyjących dziś żółwi i od większości gatunków kopalnych. Bardzo podobne kości znane są jednak z innych szczątków żółwi olbrzymich z rejonu Morza Śródziemnego, które wyginęły już wcześniej.

\n\n\n\n

Prof. Massimo Delfino z Uniwersytetu w Turynie, główny autor odkrycia, mówi:

\n\n\n\n

Stwierdzamy, że te gatunki z regionu śródziemnomorskiego reprezentują linię ewolucyjną, która obecnie całkowicie wyginęła. Są one tak różne od wszystkich innych żółwi, że można je uznać za odrębny rodzaj Solitudo. Nowo odkryty sycylijski gatunek Solitudo sicula jest przedstawicielem tego rodzaju, który przetrwał najdłużej i mógł być upolowany i zjedzony przez paleolitycznych ludzi.

\n\n\n\n

Czy polowanie przez ludzi rzeczywiście przyczyniło się do wyginięcia sycylijskiego żółwia olbrzymiego, nie wiadomo.

\n\n\n\n

Prof. Fritz podsumowuje:

\n\n\n\n

Kiedy patrzę na globalne wzorce wydarzeń związanych z wymieraniem, wydaje się rozsądne założenie, że ludzie odegrali jakąś rolę. Upadek stosunkowo dużych i łatwo polujących gatunków często następował wraz z rozprzestrzenianiem się współczesnych ludzi – i Sycylia prawdopodobnie nie jest pod tym względem wyjątkiem.

\n","authorPosition":null,"tags_67cce_bf21a":{"__typename":"PostToTagConnection","nodes":[]},"categories_3cd3e_bf21a":{"__typename":"PostToCategoryConnection","nodes":[{"__typename":"Category","id":"dGVybToxMzQ=","name":"Zwierzęta","slug":"zwierzeta","categoryimage":{"__typename":"Category_Categoryimage","image":null},"parent":null,"children_1e47b_bf21a":{"__typename":"CategoryToCategoryConnection","pageInfo":{"__typename":"WPPageInfo","startCursor":null}},"seo":{"__typename":"TaxonomySEO","fullHead":"Zwierzęta - Focus.pl\n\n\n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n"}}]}},{"__typename":"Post","id":"cG9zdDo5MDgyOQ==","featuredImage":{"__typename":"NodeWithFeaturedImageToMediaItemConnectionEdge","node":{"__typename":"MediaItem","id":"cG9zdDo5MDgzMQ==","sourceUrl_772ce_bf21a":"https://konto.focus.pl/wp-content/uploads/2022/07/capstone_03a-19jan22_0-scaled.jpeg"}},"title_b28e9_bf21a":"Nietypowy satelita NASA „uciekł” z ziemskiej orbity. Celem jego misji jest dotarcie zupełnie gdzie indziej","slug":"satelita-nasa-uciekl-z-ziemskiej-orbity-zmierza-na-ksiezyc","pri":{"__typename":"PostTypePRI","kategoria":[],"autorzy":[]},"date":"2022-07-06T13:00:00","author":{"__typename":"NodeWithAuthorToUserConnectionEdge","node":{"__typename":"User","wnauthor":{"__typename":"User_Wnauthor","avatarAutora":{"__typename":"MediaItem","id":"cG9zdDo5MDU2Mw==","sourceUrl_772ce_bf21a":"https://konto.focus.pl/wp-content/uploads/2022/07/173150695_3753030154732297_204665997863757715_n.jpg"}},"id":"dXNlcjozMDI4OQ==","avatar_3a717_bf21a":{"__typename":"Avatar","url":"https://secure.gravatar.com/avatar/060ffe6b27d36a937e1bbcf68be44a1d?s=96&d=mm&r=g"},"name":"Jakub Zygmunt","slug":"zyga","description":"Z pochodzenia Sądeczanin, z wykształcenia geolog, z pasji miłośnik państw bałtyckich (zwłaszcza Estonii) i górski wędrowiec, zawodowo \"człowiek-orkiestra\", w sieci można go znaleźć jako Sądeckiego Włóczykija.","seo":{"__typename":"SEOUser","fullHead":"Focus.pl\n\n\n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n"}}},"categories_3cd3e_bf21a":{"__typename":"PostToCategoryConnection","nodes":[{"__typename":"Category","id":"dGVybTo1NA==","name":"Kosmos","slug":"kosmos","categoryimage":{"__typename":"Category_Categoryimage","image":null},"parent":null,"children_1e47b_bf21a":{"__typename":"CategoryToCategoryConnection","pageInfo":{"__typename":"WPPageInfo","startCursor":null}},"seo":{"__typename":"TaxonomySEO","fullHead":"Kosmos - Focus.pl\n\n\n\n\n\n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n"}}]},"seo":{"__typename":"PostTypeSEO","fullHead":"Nietypowy satelita NASA „uciekł” z ziemskiej orbity. Celem jego misji jest dotarcie zupełnie gdzie indziej - Focus.pl\n\n\n\n\n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n","readingTime":2},"wnsingle":{"__typename":"Post_Wnsingle","kiaSubtitle":null,"focusSource":null},"content_b28e9_bf21a":"\n

Jest niewielki i tani w produkcji. Kilka dni temu NASA wystrzeliła nietypowego satelitę wielkości… kuchenki mikrofalowej. Według najnowszych informacji obiekt o nazwie Capstone z powodzeniem „uciekł” z ziemskiej orbity i zmierza obecnie w kierunku Księżyca. Jaki jest cel tej misji NASA?

\n\n\n\n

Wystrzeleniem niewielkiego satelity z nowozelandzkiego półwyspu Mahia zajmowała się firma Rocket Lab. Obiekt wyniesiono na orbitę okołoziemską 28 czerwca br. za pomocą małej rakiety Electron. Badacze poinformowali, że w tym momencie satelita zmierza prosto w kierunku Księżyca, a podróż zajmie mu około czterech miesięcy.

\n\n\n\n

Jakich rezultatów misji NASA możemy oczekiwać na przełomie października i listopada?

\n\n\n\n

Celem misji malutkiego satelity jest przesyłanie danych z orbity Księżyca. Obiekt podczepi się do niewielkiego pola grawitacyjnego naszego naturalnego satelity i będzie wokół niego krążyć po orbicie w kształcie rozciągniętego jajka.

\n\n\n\n

Czytaj też: Bozon Higgsa poznany lepiej niż kiedykolwiek. Pojawiły się wyniki kluczowych badań

\n\n\n\n

Informacje na temat Księżyca będą przydatne badaczom NASA w przygotowaniach do powrotu człowieka na Srebrny Glob. Agencja planuje umieścić w bliskim sąsiedztwie Księżyca stację kosmiczną, z której astronauci będą mogli lądować na satelicie. Wszystko w ramach programu Artemis.

\n\n\n\n

\n\n

\n\n\n\n

Satelita NASA wielkości mikrofalówki. Mały i… tani

\n\n\n\n

Twórcy niewielkiego satelity zachwalają wiele jego aspektów technicznych. Waży on jedynie 25 kilogramów i porusza przy minimalnym zużyciu energii.

\n\n\n\n

Czytaj też: Z satelitami na orbicie dzieje się coś niepokojącego. Powodem może być aktywność słoneczna

\n\n\n\n

Koszt obecnej misji satelity wynosi tylko 32 miliony dolarów, co w porównaniu do wielu innych misji kosmicznych NASA zdaje się być „groszową” kwotą. Badacze wyrażają nadzieję, że przyszłość eksploracji kosmosu będzie oparta właśnie na takich małych obiektach – tanich w produkcji i eksploatacji, oraz niewymagających dużych nakładów energetycznych.

\n\n\n\n

Ponadto NASA coraz częściej wchodzi w kooperacje z innymi kosmicznymi firmami. Obecna misja jest realizowany przy współpracy z kalifornijską firmą Rocket Lab oraz Advanced Space z siedzibą w stanie Kolorado.

\n","authorPosition":null,"tags_67cce_bf21a":{"__typename":"PostToTagConnection","nodes":[{"__typename":"Tag","id":"dGVybToxNw==","uri":"/tag/kosmos","name":"kosmos","seo":{"__typename":"TaxonomySEO","fullHead":"kosmos - Focus.pl\n\n\n\n\n\n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n"}}]}},{"__typename":"Post","id":"cG9zdDo5MDgyNg==","featuredImage":{"__typename":"NodeWithFeaturedImageToMediaItemConnectionEdge","node":{"__typename":"MediaItem","id":"cG9zdDo5MDgyOA==","sourceUrl_772ce_bf21a":"https://konto.focus.pl/wp-content/uploads/2022/07/rsz_kac.jpg"}},"title_b28e9_bf21a":"Myrkl – pierwsza na świecie tabletka na kaca. Można ją kupić, ale budzi sporo kontrowersji","slug":"myrkl-pierwsza-na-swiecie-tabletka-na-kaca-mozna-ja-kupic-ale-budzi-sporo-kontrowersji","pri":{"__typename":"PostTypePRI","kategoria":[],"autorzy":[]},"date":"2022-07-06T12:00:00","author":{"__typename":"NodeWithAuthorToUserConnectionEdge","node":{"__typename":"User","wnauthor":{"__typename":"User_Wnauthor","avatarAutora":{"__typename":"MediaItem","id":"cG9zdDo4ODcxOA==","sourceUrl_772ce_bf21a":"https://konto.focus.pl/wp-content/uploads/2022/06/281304910-371515401623709-2919354311998713416-n-1.jpeg"}},"id":"dXNlcjo3NDc=","avatar_3a717_bf21a":{"__typename":"Avatar","url":"https://secure.gravatar.com/avatar/7da98bdb8e864804ae0357691ea996a2?s=96&d=mm&r=g"},"name":"Marcin Powęska","slug":"marcin-poweska","avatar_3a717_6a1aa":{"__typename":"Avatar","url":"https://secure.gravatar.com/avatar/7da98bdb8e864804ae0357691ea996a2?s=200&d=mm&r=g"},"description":"Biolog, dziennikarz popularnonaukowy, specjalista ds. promocji badań instytutów PAN: Międzynarodowego Centrum Badań Oka (ICTER) i Instytutu Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności w Olsztynie. Autor blisko 10 000 tekstów popularnonaukowych w portalu Interia, ponad 50 publikacji w magazynach \"Focus\", \"Wiedza i Życie\" i \"Świat Wiedzy\". Regularnie uczestniczący w projektach związanych z popularyzacją nauki.","seo":{"__typename":"SEOUser","fullHead":"Focus.pl\n\n\n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n"}}},"seo":{"__typename":"PostTypeSEO","fullHead":"Myrkl - pierwsza na świecie tabletka na kaca. Można ją kupić, ale budzi sporo kontrowersji - Focus.pl\n\n\n\n\n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n","readingTime":3},"wnsingle":{"__typename":"Post_Wnsingle","kiaSubtitle":null,"focusSource":null},"content_b28e9_bf21a":"\n

Pierwsza na świecie tabletka, która redukuje skutki spożywania alkoholu, trafiła do sprzedaży – na razie tylko w Wielkiej Brytanii. Szwedzki preparat Myrkl jest w stanie rozłożyć do 70% alkoholu w ciągu jednej godziny. Ale środowisko naukowe jest sceptyczne i przekonuje, by nie nazywać go “cudowną tabletką”.

\n\n\n\n\n\n\n\n

Media okrzyknęły Myrkl “tabletką na kaca” i “prawdziwą pigułką przed piciem”, ale w tytułach tych jest sporo prawdy. Gdy po zażyciu Myrkl, ktoś wypije drinka o pojemności 50 ml, który zawiera 20 ml czystego alkoholu, do krwiobiegu dostanie się zaledwie 6 ml alkoholu. Przyjęcie tabletki przed piciem zmniejsza stężenie alkoholu w organizmie o połowę, w ciągu zaledwie 30 minut od wypicia drinka.

\n\n\n\n

Tabletka zwalcza początek kaca poprzez aktywację bakterii Bacillus subtilis i Bacillus coagulans, aminokwasu L-cysteiny i witaminy B12 w jelitach, aby rozłożyć alkohol na wodę i dwutlenek węgla, zanim dotrze do wątroby.

\n\n\n\n

Prof. Sally Adams z Uniwersytetu w Birmingham mówi:

\n\n\n\n

Na rynku nie ma produktów, które mogą przeciwdziałać lub leczyć kaca. To dlatego, że zrozumienie mechanizmów powstawania kaca jest bardzo trudne. Nie chodzi tylko o bycie odwodnionym. Istnieją dziesiątki tysięcy prac na temat tego, co dzieje się, gdy jesteś odurzony alkoholem, ale badania nad kacem są bardzo ograniczone.

\n\n\n\n

Część środowiska naukowego jest jednak sceptyczna w stosunku do skuteczności tabletki Myrkl. Joris Verster z Uniwersytetu w Utrechcie i założyciel Alcohol Hangover Research Group, przekonywał, że istnieje niewiele dowodów naukowych na to, że produkt ten jest skuteczny w walce z kacem. Zdaniem Verstera, badania Myrkl “dotyczą jedynie ostrych efektów obserwowanych po spożyciu jednego kieliszka wódki”.

\n\n\n\n

Prof. Sally Adams dodaje:

\n\n\n\n

Produkt ten nie tylko budzi pytania dotyczące jego legalności, ale rodzi również wiele pytań etycznych. Jeśli jest sprzedawany jako produkt, który szybciej rozkłada alkohol, mogą go używać ludzie, którzy chcą prowadzić samochód po spożyciu alkoholu. Również sposób, w jaki należy go przyjmować, jest interesujący – 12 godzin przed piciem i kolejny na godzinę przed. To wymaga jakiegoś naprawdę starannego planowania, które nie zawsze masz, gdy zaczynasz spożywać alkohol – czasami jest to spontaniczne.

\n\n\n\n

Tabletka na kaca czy tabletka-wymówka?

\n\n\n\n

Istnieją obawy, że pojawienie się nowego suplementu będzie stanowić dla niektórych zachętę do spożywania alkoholu. Martin Preston z kliniki odwykowej Delamare ostrzegł, że “ludzie będą nadużywać tej pigułki jako pretekstu do upijania się bez ponoszenia konsekwencji związanych z kacem”. To bardzo cenna uwaga, bo przecież kac jest stanem fizjologicznym, przez który nasz organizm daje znać, że “przesadziliśmy”.

\n\n\n\n

Martin Preston mówi:

\n\n\n\n

Nikt nie lubi uczucia kaca, ale jest to reakcja organizmu na spożycie większej ilości alkoholu niż może sobie poradzić. Używanie tej pigułki jako wymówki, aby pić więcej, może prowadzić do problemów takich jak bezsenność, która może prowadzić do wyczerpania i zmęczenia, co obniży jakość naszego życia z dnia na dzień. W poważniejszych przypadkach może to prowadzić do chorób wątroby, a nawet uszkodzenia mózgu.

\n\n\n\n

Zgodnie z zamysłem twórców, pigułka jest przeznaczona dla osob pijących okazjonalnie, które chcą pójść na kilka drinków i następnego dnia nie odczuwać konsekwencji takiego działania. Myrkl nie może jednak być nadużywana i stosowana codziennie, bez uzasadnienia.

\n\n\n\n

Prezez Myrkl – Håkan Magnusson – mówi:

\n\n\n\n

Pigułka nie jest przeznaczona do łagodzenia skutków nadmiernego spożycia, konsumenci nie powinni używać Myrkl jako wymówki do spożywania większej ilości alkoholu. Jeśli chcesz wyjść i upić się, tabletki Myrkl uczynią to o wiele trudniejszym, kosztując cię o wiele więcej. Celem Myrkl jest pomoc tym umiarkowanym pijącym, aby następnego dnia obudzić się z najlepszym możliwym samopoczuciem.

\n\n\n\n

Preparat Myrkl jest dostępny w sprzedaży online i kosztuje ok. 35 euro za 30 tabletek. W ofercie są dwa rodzaje tabletek: jedna przeznaczona do użytku na 12 godzin przed piciem i druga na godzinę przez spożyciem alkoholu.

\n","authorPosition":null,"tags_67cce_bf21a":{"__typename":"PostToTagConnection","nodes":[]},"categories_3cd3e_bf21a":{"__typename":"PostToCategoryConnection","nodes":[{"__typename":"Category","id":"dGVybTo1Mg==","name":"Zdrowie","slug":"zdrowie","categoryimage":{"__typename":"Category_Categoryimage","image":null},"parent":null,"children_1e47b_bf21a":{"__typename":"CategoryToCategoryConnection","pageInfo":{"__typename":"WPPageInfo","startCursor":null}},"seo":{"__typename":"TaxonomySEO","fullHead":"Zdrowie - Focus.pl\n\n\n\n\n\n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n"}}]}},{"__typename":"Post","id":"cG9zdDo5MDgxNg==","featuredImage":{"__typename":"NodeWithFeaturedImageToMediaItemConnectionEdge","node":{"__typename":"MediaItem","id":"cG9zdDo5MDgxOQ==","sourceUrl_772ce_bf21a":"https://konto.focus.pl/wp-content/uploads/2022/07/wykopaliska.jpg"}},"title_b28e9_bf21a":"Badają grobowiec sprzed 5000 lat. Prawdopodobnie jest powiązany z królem Arturem","slug":"grobowiec-krol-artur-archeologia","pri":{"__typename":"PostTypePRI","kategoria":[],"autorzy":[]},"date":"2022-07-06T10:00:00","author":{"__typename":"NodeWithAuthorToUserConnectionEdge","node":{"__typename":"User","wnauthor":{"__typename":"User_Wnauthor","avatarAutora":null},"id":"dXNlcjozMDI2Mw==","avatar_3a717_bf21a":{"__typename":"Avatar","url":"https://secure.gravatar.com/avatar/93bf4075e781e0a323929ddf318328c6?s=96&d=mm&r=g"},"name":"Aleksander Kowal","slug":"aleksander","avatar_3a717_6a1aa":{"__typename":"Avatar","url":"https://secure.gravatar.com/avatar/93bf4075e781e0a323929ddf318328c6?s=200&d=mm&r=g"},"description":"Pierwsze kroki w dziennikarstwie internetowym stawiałem ponad 10 lat temu, choć moja wyższa edukacja pokierowała mnie w stronę studiów językowych w dziedzinie romanistyki, a także studiów pedagogicznych. Zajmuję się m.in. kosmosem oraz nowymi technologiami, lecz postaram się również dzielić artykułami dot. historii czy archeologii.","seo":{"__typename":"SEOUser","fullHead":"Focus.pl\n\n\n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n"}}},"categories_3cd3e_bf21a":{"__typename":"PostToCategoryConnection","nodes":[{"__typename":"Category","id":"dGVybTo2MQ==","categoryimage":{"__typename":"Category_Categoryimage","image":null},"parent":null,"name":"Archeologia","children_1e47b_bf21a":{"__typename":"CategoryToCategoryConnection","pageInfo":{"__typename":"WPPageInfo","startCursor":null}},"seo":{"__typename":"TaxonomySEO","fullHead":"Archeologia - Focus.pl\n\n\n\n\n\n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n"},"slug":"archeologia"},{"__typename":"Category","id":"dGVybTo1Nw==","name":"Historia","slug":"historia","categoryimage":{"__typename":"Category_Categoryimage","image":null},"parent":null,"children_1e47b_bf21a":{"__typename":"CategoryToCategoryConnection","pageInfo":{"__typename":"WPPageInfo","startCursor":null}},"seo":{"__typename":"TaxonomySEO","fullHead":"Historia - Focus.pl\n\n\n\n\n\n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n"}}]},"seo":{"__typename":"PostTypeSEO","fullHead":"Badają grobowiec sprzed 5000 lat. Prawdopodobnie jest powiązany z królem Arturem - Focus.pl\n\n\n\n\n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n","readingTime":2},"wnsingle":{"__typename":"Post_Wnsingle","kiaSubtitle":null,"focusSource":null},"content_b28e9_bf21a":"\n

W grobowcu mającym około 5000 lat trwają wykopaliska, które mogą wykazać potencjalne powiązania ze słynnym królem Arturem. Przedsięwzięciem zarządzają archeolodzy z Uniwersytetu w Manchesterze.

\n\n\n\n\n\n\n\n

Historycy mają wątpliwości co do tego, czy król Artur faktycznie istniał – bardziej prawdopodobne wydaje się to, że jego postać była uosobieniem kilku, kilkunastu, a nawet kilkudziesięciu innych, faktycznie istniejących osób. Mimo to nie da się pominąć istotnej roli, jaką rzekomy władca – bez względu na to czy istniał czy też nie – odegrał w historii Wysp Brytyjskich.

\n\n\n\n

Fikcyjna postać króla Artura?

\n\n\n\n

Arthur’s Stone, bo tak nazywa się miejsce, w którym działają archeolodzy, jest neolitycznym grobowcem, który nigdy wcześniej nie był objęty wykopaliskami. Przedstawiciele organizacji English Heritage twierdzą jednak, że podobne struktury można znaleźć w innych miejscach. Zawierają one na przykład niekompletne ludzkie szczątki oraz krzemienie, groty strzał czy ceramikę.

\n\n\n\n

Komora w obrębie Arthur’s Stone składa się z dziewięciu pionowych kamieni i zwieńczenia w postaci masywnej skały, której masa może wynosić nawet 25 ton. Grobowiec ten wydaje się związany z królem Arturem, a legendy opisują, iż to właśnie w tym miejscu słynny władca zabił olbrzyma. Ten, upadając, pozostawił na jednym z kamieni odcisk swoich łokci.

\n\n\n

\n\n\n

Arthur’s Stone jest jednym z najważniejszych zabytków epoki kamienia w kraju, a te wykopaliska dają naprawdę rzadką i ekscytującą szansę dla społeczeństwa, aby przyjść i zobaczyć archeologów w akcji. Nasz wspaniały zespół wolontariuszy będzie w zasięgu ręki, aby wyjaśnić najnowsze odkrycia w miarę ich pojawiania się – prosimy ludzi o wcześniejszą rezerwację, aby upewnić się, że każdy będzie miał szansę na skorzystanie z tej wspaniałej okazji.
Ginny Slade, English Heritage

\n\n\n\n

Grobowiec, który stanowił inspirację dla autora Opowieści z Narnii

\n\n\n\n

Niedawno miały miejsce wykopaliska zlokalizowane na południe od opisywanej skały. Za ich sprawą archeolodzy zebrali nieco nowych informacji na temat genezy tego obszaru. Julian Thomas i Keith Ray z uniwersytetów w Manchesterze i Cardiff twierdzą, że grobowiec początkowo mógł mieć formę niskiego darniowego kopca z zaokrąglonymi końcami. Co ciekawe, C.S. Lewis, autor popularnego cyklu pt. Opowieści z Narnii prawdopodobnie inspirował się tym grobowcem tworząc swój fikcyjny świat.

\n","authorPosition":null,"tags_67cce_bf21a":{"__typename":"PostToTagConnection","nodes":[]}},{"__typename":"Post","id":"cG9zdDo5MDgwNw==","featuredImage":{"__typename":"NodeWithFeaturedImageToMediaItemConnectionEdge","node":{"__typename":"MediaItem","id":"cG9zdDo5MDQ0Nw==","sourceUrl_772ce_bf21a":"https://konto.focus.pl/wp-content/uploads/2022/06/pies.jpg"}},"title_b28e9_bf21a":"Psy są świetne w wizualizacji. Wyobrażają sobie to, o czym mówimy","slug":"psy-wizualizacja-przedmiotow-mozg-wzrok-sluch","seo":{"__typename":"PostTypeSEO","fullHead":"Psy są świetne w wizualizacji. Wyobrażają sobie to, o czym mówimy - Focus.pl\n\n\n\n\n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n","readingTime":2},"wnsingle":{"__typename":"Post_Wnsingle","kiaSubtitle":null,"focusSource":null},"content_b28e9_bf21a":"\n

Mimo miana najlepszego przyjaciela człowieka pies jest nadal pod wieloma względami zagadką. Jedną z nich, związaną z wizualizowaniem obrazów, udało się niedawno wyjaśnić.

\n\n\n\n\n\n\n\n

Autorzy badań w tej sprawie zaprezentowali swoje ustalenia na łamach Animal Cognition. Na czele zespołu stanęli przedstawiciele budapesztańskiego Uniwersytetu Loránda Eötvösa, którzy poprowadzili Family Dog Project. W ramach tego przedsięwzięcia zauważyli, że psy są w stanie wytwarzać multimodalny obraz mentalny znanych im przedmiotów. Innymi słowy, czworonogi wizualizują wiele aspektów danego obiektu, gdy o nim myślą. Mogą przy tym brać pod uwagę jego zapach czy wygląd.

\n\n\n\n

Wysoce rozwinięta zdolność wizualizacji

\n\n\n\n

W ramach pierwszego eksperymentu zostały przeszkolone 3 psy z grupy, w której znajdowały się zwierzęta wyjątkowo dobrze radzące sobie z nauką nazw przedmiotów. Trening przeszło też 10 “przeciętnych” psów. Celem było aportowanie zabawki, w zamian za co zwierzaki miały otrzymywać smakołyki oraz pochwały. Aby tak się stało musiały oczywiście wybrać właściwą zabawkę spośród kilku różnych.

\n\n\n

\n\n\n

Cały pomysł opierał się na założeniu, iż psy wykorzystują wizualizację w mózgu do rozpoznawania przedmiotów. Naukowcy chcieli jednak zrozumieć, czy faktycznie ma to miejsce i które zmysły są szczególnie przydatne w tego typu przedsięwzięciach. Shany Dror, jedna z autorek badania, wyjaśnia, że kiedy psy używają węchu lub wzroku podczas szukania zabawki, sugeruje to, iż wiedzą, jak owa zabawka pachnie bądź wygląda.

\n\n\n\n

Po przeszkoleniu psów kolejny etap eksperymentu polegał na szukaniu konkretnej zabawki, umieszczonej wśród 4 innych. Miało to miejsce zarówno przy włączonym, jak i wyłączonym świetle, a wszyscy czworonożni uczestnicy okazali się prawidłowo wykonywać zadanie w okolicznościach “dnia” i “nocy”. Warto jednak podkreślić, iż poszukiwanie zabawek w ciemności sprawiało im nieco więcej problemów. Drugi eksperyment, w którym wzięły udział jedynie trzy wcześniej przeszkolone psy, polegał natomiast na próbie zrozumienia, o czym myślą czworonogi, gdy słyszą nazwę wybranej zabawki.

\n\n\n\n

Zaskakująca przewaga wzroku nad węchem

\n\n\n\n

Okazało się, że psy świetnie poradziły sobie z przynoszeniem przedmiotów po usłyszeniu ich nazw. Sugeruje to, iż w ich mózgach tworzą się zaawansowane wizualizacje, dzięki którym mogą wyobrażać sobie, jak wygląda dana rzecz. Co ciekawe, zwierzęta wolały polegać na wzroku i używały nosa sporadycznie – głównie wtedy, gdy światła były wyłączone. W ciemności psy węszyły częściej i dłużej, spędzając na tej czynności o 90% więcej czasu niż przy świetle, choć w ogólnej perspektywie stosunek użycia wzroku do węchu wyniósł aż 80 do 20.

\n\n\n\n

\n","pri":{"__typename":"PostTypePRI","kategoria":[],"autorzy":[]},"date":"2022-07-06T08:00:00","author":{"__typename":"NodeWithAuthorToUserConnectionEdge","node":{"__typename":"User","wnauthor":{"__typename":"User_Wnauthor","avatarAutora":null},"id":"dXNlcjozMDI2Mw==","avatar_3a717_bf21a":{"__typename":"Avatar","url":"https://secure.gravatar.com/avatar/93bf4075e781e0a323929ddf318328c6?s=96&d=mm&r=g"},"name":"Aleksander Kowal","slug":"aleksander","avatar_3a717_6a1aa":{"__typename":"Avatar","url":"https://secure.gravatar.com/avatar/93bf4075e781e0a323929ddf318328c6?s=200&d=mm&r=g"},"description":"Pierwsze kroki w dziennikarstwie internetowym stawiałem ponad 10 lat temu, choć moja wyższa edukacja pokierowała mnie w stronę studiów językowych w dziedzinie romanistyki, a także studiów pedagogicznych. Zajmuję się m.in. kosmosem oraz nowymi technologiami, lecz postaram się również dzielić artykułami dot. historii czy archeologii.","seo":{"__typename":"SEOUser","fullHead":"Focus.pl\n\n\n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n"}}},"authorPosition":null,"tags_67cce_bf21a":{"__typename":"PostToTagConnection","nodes":[]},"categories_3cd3e_bf21a":{"__typename":"PostToCategoryConnection","nodes":[{"__typename":"Category","id":"dGVybToxMzQ=","name":"Zwierzęta","slug":"zwierzeta","categoryimage":{"__typename":"Category_Categoryimage","image":null},"parent":null,"children_1e47b_bf21a":{"__typename":"CategoryToCategoryConnection","pageInfo":{"__typename":"WPPageInfo","startCursor":null}},"seo":{"__typename":"TaxonomySEO","fullHead":"Zwierzęta - Focus.pl\n\n\n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n"}}]}},{"__typename":"Post","id":"cG9zdDo5MDc2MQ==","featuredImage":{"__typename":"NodeWithFeaturedImageToMediaItemConnectionEdge","node":{"__typename":"MediaItem","id":"cG9zdDo5MDc3NA==","sourceUrl_772ce_bf21a":"https://konto.focus.pl/wp-content/uploads/2022/07/bozon-higgsa.jpg"}},"title_b28e9_bf21a":"Bozon Higgsa poznany lepiej niż kiedykolwiek. Pojawiły się wyniki kluczowych badań","slug":"bozon-higgsa-wyniki-pomiarow-model-standardowy","pri":{"__typename":"PostTypePRI","kategoria":[],"autorzy":[]},"date":"2022-07-05T20:00:00","author":{"__typename":"NodeWithAuthorToUserConnectionEdge","node":{"__typename":"User","wnauthor":{"__typename":"User_Wnauthor","avatarAutora":null},"id":"dXNlcjozMDI2Mw==","avatar_3a717_bf21a":{"__typename":"Avatar","url":"https://secure.gravatar.com/avatar/93bf4075e781e0a323929ddf318328c6?s=96&d=mm&r=g"},"name":"Aleksander Kowal","slug":"aleksander","avatar_3a717_6a1aa":{"__typename":"Avatar","url":"https://secure.gravatar.com/avatar/93bf4075e781e0a323929ddf318328c6?s=200&d=mm&r=g"},"description":"Pierwsze kroki w dziennikarstwie internetowym stawiałem ponad 10 lat temu, choć moja wyższa edukacja pokierowała mnie w stronę studiów językowych w dziedzinie romanistyki, a także studiów pedagogicznych. Zajmuję się m.in. kosmosem oraz nowymi technologiami, lecz postaram się również dzielić artykułami dot. historii czy archeologii.","seo":{"__typename":"SEOUser","fullHead":"Focus.pl\n\n\n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n"}}},"categories_3cd3e_bf21a":{"__typename":"PostToCategoryConnection","nodes":[{"__typename":"Category","id":"dGVybTo1NA==","name":"Kosmos","slug":"kosmos","categoryimage":{"__typename":"Category_Categoryimage","image":null},"parent":null,"children_1e47b_bf21a":{"__typename":"CategoryToCategoryConnection","pageInfo":{"__typename":"WPPageInfo","startCursor":null}},"seo":{"__typename":"TaxonomySEO","fullHead":"Kosmos - Focus.pl\n\n\n\n\n\n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n"}}]},"seo":{"__typename":"PostTypeSEO","fullHead":"Bozon Higgsa poznany lepiej niż kiedykolwiek. Pojawiły się wyniki kluczowych badań - Focus.pl\n\n\n\n\n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n","readingTime":3},"wnsingle":{"__typename":"Post_Wnsingle","kiaSubtitle":null,"focusSource":null},"content_b28e9_bf21a":"\n

Wczoraj minęło dziesięć lat od odkrycia nowej cząstki elementarnej, którą nazwano bozonem Higgsa na cześć Petera Higgsa, który przewidział jej istnienie. W związku z okrągłą rocznicą na łamy Nature trafiły dwa nowe badania w tej sprawie.

\n\n\n\n\n\n\n\n

Co ciekawe, zostały one przeprowadzone przez dwa oddzielne zespoły, związane kolejno z eksperymentami ATLAS i CMS. Dokonania naukowców sugerują, że właściwości wspomnianej cząstki są zgodne z właściwościami bozonu Higgsa przewidywanymi przez Model standardowy. Poza tym cząstka ta staje się coraz skuteczniejszym środkiem służącym do poszukiwania nowych, nieznanych zjawisk, które mogłyby nieco rozjaśnić nierozwiązane od lat zagadki. Jedna z nich odnosi się do natury ciemnej materii, hipotetycznej materii, na istnienie której wskazują jej oddziaływania grawitacyjne z otoczeniem.

\n\n\n\n

Bozon Higgsa, czyli boska cząstka

\n\n\n\n

Wracając jednak do bozonu Higgsa, to warto wspomnieć, że autorzy długoletnich badań poświęconych słynnej boskiej cząstce wykorzystali dane zebrane w czasie LHC Run 2, czyli drugiej serii danych pochodzących z akceleratora. Każdy z tych zestawów zawiera informacje związane z 10 000 bln zderzeń proton-proton i około 8 mln bozonów Higgsa. Ich łączna liczba jest około 30-krotnie większa niż w momencie odkrycia cząstki. Dzięki licznym i szczegółowym pomiarom fizycy zamierzają uzyskać najbardziej precyzyjny i szczegółowy zestaw danych dotyczących szybkości tych cząstek oraz oddziaływań bozonu Higgsa z innymi cząstkami.

\n\n\n\n

Dlaczego w ogóle tego typu badania są ważne? Choć dlatego, że bozon Higgsa pełni kluczową rolę w zrozumieniu wszechświata w formie, jaka jest obecnie znana nauce. Gdyby nie istniał, to rację bytu utraciłyby cząstki elementarne takie jak protony, neutrony i elektrony. Wyniki nowych pomiarów okazały się wysoce zgodne z przewidywaniami Modelu standardowego w zakresie niepewności. Na przykład pomiary dotyczące siły oddziaływania bozonu Higgsa z nośnikami siły słabej cechowały się niepewnością na poziomie 6%. Wcześniej zebrane dane, pochodzące z zestawu Run 1, dały niepewność wynoszącą 15%.

\n\n\n\n

Wyniki pomiarów zgodne z założeniami Modelu standardowego

\n\n\n\n

Nakreślenie takiego portretu bozonu Higgsa tak wcześnie było nie do pomyślenia przed rozpoczęciem pracy LHC. Przyczyny tego osiągnięcia są wielorakie i obejmują wyjątkową wydajność LHC oraz detektorów ATLAS i CMS, a także wykorzystanie genialnych technik analizy danych.
wyjaśnia Luca Malgeri, przedstawiciel CMS

\n\n\n\n

Oczywiście eksperymenty ATLAS i CMS nie dobiegają końca. W dalszym ciągu mają one badać tajemniczą naturę bozonu Higgsa, wykorzystując dane zebrane w czasie LHC Run 3. Przy około 18 mln bozonów Higgsa, które mają zostać wyprodukowane w każdym eksperymencie na tym etapie badań oraz około 180 mln uzyskanych za sprawą eksperymentu HL-LHC, fizycy oczekują znacznego zmniejszenia niepewności pomiarowych dotyczących oddziaływań bozonu Higgsa oraz zaobserwowania niektórych oddziaływań bozonu Higgsa z lżejszymi cząstkami i z samym sobą.

\n","authorPosition":null,"tags_67cce_bf21a":{"__typename":"PostToTagConnection","nodes":[]}}]},"post_18f38_1a13c":{"__typename":"Post","id":"cG9zdDoxOTE1NA==","seo":{"__typename":"PostTypeSEO","fullHead":"Jesteś samotnikiem. 7 zaskakujących oznak wysokiej inteligencji\n\n\n\n\n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n","readingTime":3},"featuredImage":{"__typename":"NodeWithFeaturedImageToMediaItemConnectionEdge","node":{"__typename":"MediaItem","id":"cG9zdDo4OTY5OA==","sourceUrl_772ce_bf21a":"https://konto.focus.pl/wp-content/uploads/2021/05/odpoczynek-kobieta.jpg"}},"wnsingle":{"__typename":"Post_Wnsingle","kiaSubtitle":null,"focusSource":null},"title_b28e9_bf21a":"Jesteś samotnikiem. 7 zaskakujących oznak wysokiej inteligencji","content_b28e9_bf21a":"

Po co się przejmować wynikami testów IQ, skoro na podstawie takich wskazówek można już wiele wywnioskować?

Wszystkie z tych wniosków poparte są badaniami naukowymi. Na wstępie chcielibyśmy jednak zaznaczyć, że osoby, które nie znajdą na tej liście swoich cech nie powinny obawiać się o możliwości swojego intelektu.

Zebraliśmy siedem zaskakujących oznak, a nie „wszystkie” oznaki.
\n

1. Bierzesz narkotyki

Nie, nie zachęcamy do brania środków psychoaktywnych! Naukowe czasopismo Epidemiology and Community Health opublikowało w 2012 badanie, wedle którego istnieje związek między otwartością na eksperymenty z narkotykami a inteligencją.

Co ciekawe, znacznie częściej ten związek obserwuje się u kobiet niż u mężczyzn.
\n

2. Jesteś liberałem

Osoby z wyższym IQ mają tendencję do częstszego opowiadania się po stronie liberalnych postulatów. Nie da się oczywiście postawić takiej tezy jako uogólnienie, prosimy osoby o poglądach konserwatywnych o to by nie traktowały tego jako atak. Jak wynika z jedno z najbardziej reprezentatywnych badań amerykańskiego społeczeństwa, „National Longitudinal Study of Adolescent Health”, na próbie ponad 20 000 badanych na przestrzeni kilku dziesięcioleci: IQ skrajnych konserwatystów wynosi średnio 95 i jest o 11 punktów niższe od wyników liberałów.
\nCi, którzy opowiadają się za zmianami utartych porządków, według naukowców, potrafią przełamać instynkty, które wpoiła nam ewolucja – a do tego potrzeba intelektu.

3. Jesteś samotnikiem

Zamiast zabawy w dużym gronie wolisz malutką grupę bliskich, lub wręcz wyłącznie własne towarzystwo? To może przemawiać za twoim intelektem. Istnieje powiedzenie, że „inteligentny człowiek nie nudzi się we własnym towarzystwie”, w którym jest sporo prawdy. Przykłady wybitnych osobistości nauki także często wskazują na to, że huczne zabawy w dużym gronie raczej je peszyły niż ośmielały.
\n

Badanie potwierdzające fakt, że inteligentni są szczęśliwsi we własnym towarzystwie, opublikowało w lutym 2016 roku British Journal of Psychology.
\n

4. Chodzisz późno spać

Sowy wygrywają ze skowronkami, przynajmniej według badań. Owszem, poranne wstawanie przydaje się w szkole, często w pracy, ale badanie umieszczone w Science Direct w 2009 wskazuje na fakt, że nocny tryb życia znacznie częściej wybierają osoby inteligentne.
\n

5. Jesteś leniwy

Leniuchy siedzą i nic nie robią? Niekoniecznie, jak przekonuje psycholog Jeremy Dean pisząc dla Psyblog! Jeżeli ktoś obok ciebie właśnie nie stuka w klawiaturę nad kolejnym zestawieniem, czy nie rzuca się w wir pracy fizycznej – nie należy od razu go skreślać.

Osoby uznawane za leniwe według badań odczuwają znacznie więcej przyjemności z myślenia i analizowania niż inni. Nierzadko może się to przełożyć na użyteczne wnioski! Więc nawet jeśli nie pracuję – ich mózg robi to cały czas!
\n

6. Masz lub miałeś problemy ze zdrowiem psychicznym

Psych Central w 2018 roku pisał o badaniach dotyczących choroby dwubiegunowej afektywnej. Wyniki zebrane przez naukowców z brytyjskiego Institute of Psychiatry na King’s College w Londynie jasno pokazały, że wysokie IQ u dzieci współwystępowało z częstszymi przypadkami tej choroby.

Osoby inteligentniejsze są także częściej narażone na stany lękowe i stres – to już wynik badań zespołu amerykańskich neurologów, opublikowanych we Frontiers in Evolutionary Neuroscience.
\n

7. Byłeś nastoletnią dziewicą/prawiczkiem

Na koniec dotykamy stereotypu osoby inteligentnej, która przez swoją niepopularność w szkole ma problemy ze znalezieniem partnera lub partnerki. Utrudniają to też lęki, skłonność do nadinterpretacji (patrz poprzedni punkt), mała wiara w siebie.

Opublikowane w Collegian badania sugerują, że rzeczywiście istnieje związek między problemami z podrywem i wysoką inteligencją.

\n","pri":{"__typename":"PostTypePRI","kategoria":[],"autorzy":[]},"date":"2020-10-19T11:42:14","author":{"__typename":"NodeWithAuthorToUserConnectionEdge","node":{"__typename":"User","wnauthor":{"__typename":"User_Wnauthor","avatarAutora":{"__typename":"MediaItem","id":"cG9zdDo4ODk5NA==","sourceUrl_772ce_bf21a":"https://konto.focus.pl/wp-content/uploads/2022/06/0d1602fdf5c97552b4d07a4ee759e9298034b10e.jpeg"}},"id":"dXNlcjo2ODA=","avatar_3a717_bf21a":{"__typename":"Avatar","url":"https://secure.gravatar.com/avatar/08b18a1608ae6d7fb8accc790d68b588?s=96&d=mm&r=g"},"name":"Błażej Grygiel","slug":"blazej-grygiel","description":"Dziennikarz, redaktor on-line, lektor, muzyk. Rozkochany w ciekawostkach popularnonaukowych, szczególnie tych z życia zwierząt, oraz wiecznie głodny pożeracz popkultury, którą stara się czytać... z naukowym dystansem.","seo":{"__typename":"SEOUser","fullHead":"Focus.pl\n\n\n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n"}}},"authorPosition":null,"tags_67cce_bf21a":{"__typename":"PostToTagConnection","nodes":[{"__typename":"Tag","id":"dGVybToxMDcyMw==","uri":"/tag/iloraz-inteligencji","name":"iloraz inteligencji iq","seo":{"__typename":"TaxonomySEO","fullHead":"iloraz inteligencji iq - Focus.pl\n\n\n\n\n\n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n"}},{"__typename":"Tag","id":"dGVybTozODQ=","uri":"/tag/inteligencja","name":"inteligencja","seo":{"__typename":"TaxonomySEO","fullHead":"inteligencja - Focus.pl\n\n\n\n\n\n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n"}},{"__typename":"Tag","id":"dGVybTo5OTcz","uri":"/tag/testy-iq","name":"testy IQ","seo":{"__typename":"TaxonomySEO","fullHead":"testy IQ - Focus.pl\n\n\n\n\n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n"}}]},"slug":"7-zaskakujacych-oznak-wysokiej-inteligencji-190521034403","categories_3cd3e_bf21a":{"__typename":"PostToCategoryConnection","nodes":[{"__typename":"Category","id":"dGVybTo1Mw==","categoryimage":{"__typename":"Category_Categoryimage","image":null},"parent":null,"name":"Społeczeństwo","children_1e47b_bf21a":{"__typename":"CategoryToCategoryConnection","pageInfo":{"__typename":"WPPageInfo","startCursor":null}},"seo":{"__typename":"TaxonomySEO","fullHead":"Społeczeństwo - Focus.pl\n\n\n\n\n\n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n"},"slug":"spoleczenstwo"}]}},"post_18f38_2f26f":{"__typename":"Post","featuredImage":{"__typename":"NodeWithFeaturedImageToMediaItemConnectionEdge","node":{"__typename":"MediaItem","id":"cG9zdDo3ODIwNg==","sourceUrl_772ce_bf21a":"https://konto.focus.pl/wp-content/uploads/media/default/0001/38/jak-znalezc-hobby-praktyczne-porady-i-50-pomyslow-na-ciekawe-zajecia-fot-getty-images.jpeg"}},"id":"cG9zdDoyMTIwNg==","title_b28e9_bf21a":"Jak znaleźć hobby? Praktyczne porady i 50 pomysłów na ciekawe zajęcia","slug":"jak-znalezc-hobby-praktyczne-porady-i-50-pomyslow-na-ciekawe-zajecia","pri":{"__typename":"PostTypePRI","kategoria":[],"autorzy":[]},"date":"2020-11-23T03:05:16","author":{"__typename":"NodeWithAuthorToUserConnectionEdge","node":{"__typename":"User","wnauthor":{"__typename":"User_Wnauthor","avatarAutora":{"__typename":"MediaItem","id":"cG9zdDo4NzQ3Nw==","sourceUrl_772ce_bf21a":"https://konto.focus.pl/wp-content/uploads/2022/06/cropped-favicon.9553bdbe.png"}},"id":"dXNlcjozNDY=","avatar_3a717_bf21a":{"__typename":"Avatar","url":"https://secure.gravatar.com/avatar/21313f31e4c3a966c0f1eefd53d13d12?s=96&d=mm&r=g"},"name":"Redakcja","slug":"redakcja","description":null,"seo":{"__typename":"SEOUser","fullHead":"Focus.pl\n\n\n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n"}}},"categories_3cd3e_bf21a":{"__typename":"PostToCategoryConnection","nodes":[{"__typename":"Category","id":"dGVybTo3OA==","name":"Życie","slug":"zycie","categoryimage":{"__typename":"Category_Categoryimage","image":null},"parent":null,"children_1e47b_bf21a":{"__typename":"CategoryToCategoryConnection","pageInfo":{"__typename":"WPPageInfo","startCursor":null}},"seo":{"__typename":"TaxonomySEO","fullHead":"Życie - Focus.pl\n\n\n\n\n\n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n"}}]},"seo":{"__typename":"PostTypeSEO","fullHead":"Jak znaleźć hobby: praktyczne porady i 50 pomysłów na ciekawe zajęcia\n\n\n\n\n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n","readingTime":7},"wnsingle":{"__typename":"Post_Wnsingle","kiaSubtitle":null,"focusSource":null},"content_b28e9_bf21a":"

Jak znaleźć hobby? To pytanie stawia sobie wielu z nas. Gdy mamy trochę wolnego czasu, chcielibyśmy oddać się jakiejś pasji. Nie zawsze bowiem mamy możliwość łączenia hobby z pracą czy nauką. Nie zmienia to jednak faktu, że w każdej chwili możemy znaleźć sobie jakiejś zajmujące zajęcie “po godzinach”.

Jak znaleźć hobby?

Jakie można mieć hobby, pasje i zainteresowania? Wiele zależy od naszych osobistych preferencji. W związku z tym przy wyborze hobby warto odpowiedzieć sobie na kilka przykładowych pytań:

czy wolimy spędzać wolne chwile w domu, czy raczej na dworze?
czy chcemy realizować nasze pasje w towarzystwie, czy jednak w samotności?
czy nastawiamy się na czynności manualne, czy też na aktywność umysłową?
czy wolimy zajęcia spokojne, czy jednak takie, które podnoszą poziom adrenaliny?
czy zamierzamy z naszego hobby uczynić źródło zysku, czy raczej nie oczekujemy żadnych korzyści finansowych?

Dopiero od odpowiedzi na te pytania warto rozpocząć poszukiwanie swojej pasji.

Co to jest hobby? Najkrócej mówiąc, jest to zamiłowanie do wykonywania określonej czynności. Hobby to przede wszystkim czas relaksu. Ze względu na formę realizowania naszych pasji, hobby można podzielić między innymi na:

rekreacyjne,
artystyczne,
techniczne.

Wiele pasji może mieć charakter kolekcjonerski. Ludzie od wieków lubią zbierać różne przedmioty. Obecnie popularnością cieszy się między innymi zbieranie znaczków, monet, kapsli, książek, płyt, kaset, telefonów, militariów. Osoby bardziej majętne kolekcjonują samochody czy dzieła sztuki.

Wybór hobby to czasem decyzja na całe życie – warto zatem zastanowić się, jakie formy aktywności najbardziej nam odpowiadają. Poniżej znajdziecie kilka przykładowych form spędzania wolnego czasu.

Czytanie książek

To jedno z najbardziej popularnych hobby, preferowane zwłaszcza przez osoby lubiące intelektualne wyzwania i stawiające na spokojne formy rozrywki. Czytanie książek to wspaniała odskocznia od codzienności i bardzo rozwijające, a przy tym ciekawe hobby.

Zazwyczaj czytanie książek wiąże się z wyborem interesującego nas obszaru tematycznego. Niektórzy lubią czytać tylko książki kryminalne, inni wolą fantasy czy poezję. Można oczywiście czytać regularnie książki należące do różnych gatunków i typów literatury. Osoby o aspiracjach akademickich preferują publikacje naukowe.

Zdarza się, że osoby czytające książki kolekcjonują ulubione utwory. Kolekcjonowanie książek to kolejne fascynujące hobby. Niektóre kolekcje zyskują z czasem na dużej wartości – jest tak zwłaszcza w przypadku starodruków, czyli książek sprzed 1800 roku. Takie książki były zwykle wydawane w pięknych, skórzanych oprawach ze złoceniami, zawierały wspaniałe ryciny i tekst wydrukowany na tzw. papierze czerpanym.

Uprawianie sportu

Wiele osób bardzo lubi aktywność fizyczną. Takich ludzi nie trzeba przekonywać do regularnych ćwiczeń i treningów. Uprawianie sportu może okazać się też znakomitym hobby dla osób, które prowadzą na co dzień siedzący tryb życia. Czy może być lepsza odskocznia od codziennej rutyny niż odrobina ruchu?

Uprawianie sportu może przybierać różne formy. Nie trzeba od razu rzucać się na głęboką wodę i trenować bez wytchnienia dzień w dzień. Czasami wystarczą regularne, długie spacery. To zresztą idealne rozwiązanie dla osób, które z różnych względów nie mogą sobie pozwolić na bardziej wymagające ćwiczenia.

Jeśli jednak nie istnieją żadne przeciwwskazania, z uprawiania sportu można zrobić sobie ciekawe hobby na lata. Mamy tutaj na myśli chociażby:

pływanie,
jazdę na rowerze,
ćwiczenia na siłowni,
bieganie,
taniec,
snowboard,
jeżdżenie na łyżwach,
narciarstwo,
granie w sporty drużynowe,
sporty walki,
wspinaczkę.

Granie na instrumencie

Wielu z nas bardzo lubi muzykę. Nic nie stoi zatem na przeszkodzie, aby spróbować własnych sił i zacząć grać na instrumencie. Przygoda z instrumentem może zacząć się praktycznie na każdym etapie życia. Jeśli w młodości nie mieliśmy okazji nauczyć się gry na gitarze, pianinie czy skrzypcach, to nie powinniśmy się zrażać – hobby to przede wszystkim zabawa i relaks. W taki właśnie sposób warto podejść do gry na instrumencie.

Amatorzy muzyki mają do dyspozycji bogaty wybór instrumentów. W domowym zaciszu sprawdzi się na przykład gitara. Nauka gry na tym instrumencie może okazać się fantastyczną pasją na długie lata. To znakomity, a przy tym względnie niedrogi sposób na hobby w domu. Wielu początkujących gitarzystów korzysta z pomocy bardziej doświadczonych kolegów, ale niektórzy potrafią samodzielnie nauczyć się gry na tym instrumencie. Podstawą są regularne ćwiczenia – tyczy się to zresztą każdego instrumentu.

Podróżowanie

Któż z nas nie lubi odwiedzać nowych, ciekawych miejsc? Pasja podróżowania tkwi w wielu ludziach. Chętnie poznajemy nowe miejsca, zgłębiamy ich historię i kulturę, korzystamy z różnych atrakcji, przygotowanych z myślą o turystach.

Podróżowanie nie musi wiązać się z wysokimi kosztami. W Polsce istnieje wiele bardzo interesujących miejsc, które warto odwiedzić. Niekiedy w obrębie jednego województwa znajduje się wiele miejscowości, które kuszą licznymi atrakcjami turystycznymi zarówno dla pojedynczych zwiedzających, jak i całej rodziny.

Niektórzy lubią podróżować w bardziej odległe miejsca. Fascynuje ich historia, kultura i przyroda odległych zakątków świata. W ten sposób realizują swoje marzenia i oddają się pasji podróżowania. Bardzo często łączą to z innymi hobby, np. nauką języków obcych i historii. Nierzadko kolekcjonują również pamiątki związane ze swoimi podróżami.

Słuchanie muzyki

Muzyka towarzyszy ludzkości od zarania dziejów. Dziś, w dobie nowych technologii, słuchanie muzyki jest łatwiejsze niż kiedykolwiek wcześniej. Jest to też wspaniała pasja, która może być dla nas czasem relaksu i odskoczni od codziennych obowiązków.

Wielu ludzi lubi słuchać ulubionych, najczęściej powszechnie znanych artystów. Niektórzy zgłębiają jednak bardziej szczegółowo różne gatunki muzyczne. Poszukują przy tym twórców niekoniecznie znanych, za to w niczym nie ustępujących (a niekiedy nawet przewyższających) tym, którzy są najbardziej popularni. Tacy pasjonaci zgłębiają historię różnych artystów i zespołów muzycznych, czytają wywiady z muzykami, jeżdżą na koncerty – krótko mówiąc, interesują się całą otoczką, związaną z branżą muzyczną.

Słuchanie muzyki to świetne hobby, które można także połączyć z kolekcjonerstwem. Zbieranie płyt to hobby zyskujące na popularności. Od kilku lat przeżywamy wręcz renesans popularności płyty winylowej – nośnika, który odegrał kluczową rolę w rozpowszechnieniu muzyki na całym świecie.

Jakie jeszcze mogą być hobby?

Jeśli zastanawiasz się, jakie można mieć hobby i w jaki sposób ciekawe pasje można realizować na co dzień, ta lista może okazać się przydatna. Oto 50 pomysłów, które mogą pomóc w odpowiedzi na pytanie “jak znaleźć sobie hobby?”:

taniec,
granie na komputerze,
modelarstwo,
numizmatyka,
filatelistyka,
fotografia,
gotowanie,
blogowanie,
pisanie pamiętnika,
nauka języka obcego,
śpiew,
rolki,
wycieczki górskie,
wolontariat,
gra w szachy,
gry karciane,
oglądanie filmów i seriali,
robienie biżuterii,
łowienie ryb,
zdrowe odżywianie,
malowanie,
rzeźbienie,
joga,
robienie przetworów,
renowacje sprzętów,
przyrządzanie nalewek,
robótki ręczne,
puzzle,
rozwiązywanie krzyżówek,
sudoku,
grillowanie,
paintball,
bilard,
kręgle,
medytacja,
budowa drzewa genealogicznego,
prace w ogrodzie,
tworzenie bukietów,
hodowla zwierząt,
zielarstwo,
pisanie wierszy i książek,
tworzenie muzyki,
biwakowanie,
nowe technologie,
zwiedzanie opuszczonych miejsc,
koncerty i festiwale,
aktorstwo,
skoki na bungee,
jazda konna,
komiksy.

Na tej liście być może znajdziesz coś, co odpowiada twoim zainteresowaniom, charakterowi i osobistym możliwościom.

\n","authorPosition":"Wpisy redakcji","tags_67cce_bf21a":{"__typename":"PostToTagConnection","nodes":[{"__typename":"Tag","id":"dGVybToxMjkz","uri":"/tag/edukacja","name":"edukacja","seo":{"__typename":"TaxonomySEO","fullHead":"edukacja - Focus.pl\n\n\n\n\n\n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n"}},{"__typename":"Tag","id":"dGVybTo5MjU2","uri":"/tag/hobby","name":"hobby"},{"__typename":"Tag","id":"dGVybToxNA==","uri":"/tag/nauka","name":"nauka","seo":{"__typename":"TaxonomySEO","fullHead":"nauka - Focus.pl\n\n\n\n\n\n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n"}},{"__typename":"Tag","id":"dGVybTo4MDY=","name":"zainteresowania","seo":{"__typename":"TaxonomySEO","fullHead":"zainteresowania - Focus.pl\n\n\n\n\n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n"},"uri":"/tag/zainteresowania"}]}},"post_18f38_cce6a":{"__typename":"Post","id":"cG9zdDoxODQ2Mw==","seo":{"__typename":"PostTypeSEO","fullHead":"Gaslighting. Najokrutniejsza i najbardziej wyrafinowana forma przemocy\n\n\n\n\n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n","readingTime":4},"featuredImage":{"__typename":"NodeWithFeaturedImageToMediaItemConnectionEdge","node":{"__typename":"MediaItem","id":"cG9zdDo3MTQ3NA==","sourceUrl_772ce_bf21a":"https://konto.focus.pl/wp-content/uploads/media/default/0001/31/najokrutniejsza-i-najbardziej-wyrafinowana-forma-przemocy-gaslighting-to-pojecie-warto-znac.jpeg"}},"wnsingle":{"__typename":"Post_Wnsingle","kiaSubtitle":null,"focusSource":null},"title_b28e9_bf21a":"Gaslighting. Najokrutniejsza i najbardziej wyrafinowana forma przemocy","content_b28e9_bf21a":"

To słowo nazywa coś, co znamy od dawna, ale w myśl zasady: nazwany potwór staje się mniej straszny, warto je znać. Może się przydać, gdy ktoś próbuje ci wmówić, że coś z tobą nie tak.

Powoli tracisz zaufanie do siebie, kwestionujesz swoje odczucia i masz wątpliwości co do tego, jak postrzegasz rzeczywistość. Brzmi znajomo? A może konsultujesz z kilkoma osobami swoją wersję zdarzeń, żeby upewnić się czy nie zmyślasz albo czy ci się nie wydaje? Najprawdopodobniej jesteś ofiarą manipulacji i to jednej z jej najbardziej wyrafinowanych i najokrutniejszych form.

Było tak jak nie było

Gaslighting – ten mało znany termin nazywa rodzaj przemocy psychicznej, polegającej na takim manipulowaniu drugą osobą, by stopniowo przejmować kontrolę nad jej sposobem postrzegania rzeczywistości. Manipulant może udawać, że nie rozumie drugiej osoby („o co ci chodzi, coś sobie wymyśliłeś/aś”), podawać w wątpliwość jej wersję zdarzeń (przecież tak nie było, wymyśliłeś/aś sobie ), odrzucać jej obawy („przesadzasz”, „masz urojenia”, „to szalone”).

Działania są prowadzone celowo i ostrożne, przeplatają się momenty czułości i wściekłości (dla osoby z zewnątrz manipulant może wyglądać na dobrego, troskliwego partnera), tak by ofiara manipulacji poczuła się zdezorientowana, bezradna i niezrozumiana, by przejęła winę na siebie i – w najbardziej zaawansowanym stadium – zakwestionowała własne zdrowie psychiczne.

Gasnący płomień

Termin „gaslighting” nie ma w języku polskim odpowiednika. Pochodzi od tytułu sztuki Patrica Hamiltona zekranizowanej przez Georga Cukora. „Gas light” („Gasnący płomień”) opowiada historię pewnego małżeństwa: Paula (w tej roli nagrodzona Oscarem Ingrid Bergman) podejrzewa męża o morderstwo. Zauważa, że z domu znikają przedmioty, a w nocy docierają do niej dziwne dźwięki. Mąż usiłuje jej wmówić, że to urojenia (by jej to „udowodnić” zapala lampy gazowe i przekonuje kobietę, że tylko ona je widzi). W pewnym momencie małżonka zaczyna wierzyć, że jest chora psychicznie. Manipulacja się powiodła.

Nie tylko psychopaci

Kto i dlaczego stosuje tę technikę? “To rodzaj tortury psychicznej, którą wykorzystują oprawcy i terroryści, by utrzymać kontrolę nad więźniami, dezorientują ich szybko zmieniającymi się sytuacjami” – mówi Sandra Horley.

Używają jej psychopaci i narcyzi – osoby z zaburzeniami osobowości wiązki B (zaburzeniami dramatyczno-niekonsekwentnymi).

Jednak gaslighing zdarza się dużo częściej. Uciekają się do niego niewierni partnerzy. Może też być złym nawykiem, z którego manipulator nie zdaje sobie nawet sprawy, a który można zwalczyć.

Jay Carter, badacz zjawiska gaslightingu, twierdzi że tylko 1% ludzi celowo stosuje tę technikę, by zranić swoje ofiary, 20% używa jej nie do końca świadomie jako mechanizmu obronnego, podczas gdy reszta robi to nieświadomie i sporadycznie.

To przemoc!

Nie można jednak bagatelizować tego zjawiska. To rodzaj przemocy psychicznej, która może być nie mniej szkodliwa niż przemoc fizyczna – zamiast ranić ciało, rani twoje emocje. Ofiary takiej manipulacji wpadają w spiralę wątpliwości, nie ufają swoim wrażeniom, a ich poczucie własnej wartości leci na łeb na szyję. Zaczynają wierzyć w wersje manipulatora, coraz częściej przepraszają i usprawiedliwiają zachowanie swoich prześladowców. Takie stopniowe kruszenie własnej odporności psychicznej może w konsekwencji prowadzić do depresji i stanów lękowych.

Czy to gaslighting?

Jak tłumaczy Jarosław Gibas, powołując się na teorię Sterna, manipulację typu gaslighing można rozpoznać dzięki kilku sygnałom ostrzegawczym. Są to: częste powątpiewanie w swoje własne sądy, tworzenie listy kontrolnej (czy na pewno zrobiłem wszystko, by nie narazić się na brak aprobaty?), przygotowywanie się na konfrontację, zastanawianie się czy warto poruszać jakiś temat z obawy przed konsekwencjami, łapanie się na przybieraniu postawy przepraszającej, by nie sprowokować manipulatora, niewinne kłamstwa, by uniknąć niezadowolenia po drugiej stronie, zastąpienie swobody i luzu powątpiewaniem w siebie.

Za każdym razem, gdy zmieniasz swoje zachowanie ze strachu, że twój partner odejdzie, zastanów się, czy jesteś w niewłaściwym miejscu. Jak mówi Gibas – nie wszystkie związki są na całe życie. Na całe życie są tylko związki szczęśliwe. I pamiętaj: można wyzwolić się z manipulacyjnego piekła.

Źródła:
\nindependent.co.uk
\nyoutube.com/jaroslawgibas

\n","pri":{"__typename":"PostTypePRI","kategoria":[],"autorzy":[]},"date":"2021-04-05T14:53:42","author":{"__typename":"NodeWithAuthorToUserConnectionEdge","node":{"__typename":"User","wnauthor":{"__typename":"User_Wnauthor","avatarAutora":{"__typename":"MediaItem","id":"cG9zdDo4OTAyMQ==","sourceUrl_772ce_bf21a":"https://konto.focus.pl/wp-content/uploads/2022/06/be64a9fd7eecdefce7d3908c66cf116a9a61858f-scaled.jpeg"}},"id":"dXNlcjo2ODI=","avatar_3a717_bf21a":{"__typename":"Avatar","url":"https://secure.gravatar.com/avatar/f500b13058f11562e9fdc2171a376a0c?s=96&d=mm&r=g"},"name":"Hanna Gadomska","slug":"hanna-gadomska","description":"redaktor online","seo":{"__typename":"SEOUser","fullHead":"Focus.pl\n\n\n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n"}}},"authorPosition":null,"tags_67cce_bf21a":{"__typename":"PostToTagConnection","nodes":[{"__typename":"Tag","id":"dGVybToxODAwMA==","uri":"/tag/manipulacja","name":"manipulacja","seo":{"__typename":"TaxonomySEO","fullHead":"manipulacja - Focus.pl\n\n\n\n\n\n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n"}},{"__typename":"Tag","id":"dGVybToxMTQ1OA==","uri":"/tag/przemoc","name":"przemoc"}]},"slug":"najsubtelniejsza-i-najokrutniejsza-forma-przemocy-gaslighting-to-pojecie-lepiej-znac","categories_3cd3e_bf21a":{"__typename":"PostToCategoryConnection","nodes":[{"__typename":"Category","id":"dGVybTo1Mw==","categoryimage":{"__typename":"Category_Categoryimage","image":null},"parent":null,"name":"Społeczeństwo","children_1e47b_bf21a":{"__typename":"CategoryToCategoryConnection","pageInfo":{"__typename":"WPPageInfo","startCursor":null}},"seo":{"__typename":"TaxonomySEO","fullHead":"Społeczeństwo - Focus.pl\n\n\n\n\n\n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n"},"slug":"spoleczenstwo"}]}},"post_18f38_ecde5":{"__typename":"Post","id":"cG9zdDoxNjU3NA==","seo":{"__typename":"PostTypeSEO","fullHead":"Rozmowy mogą zmienić nasze życie\n\n\n\n\n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n","readingTime":15},"featuredImage":{"__typename":"NodeWithFeaturedImageToMediaItemConnectionEdge","node":{"__typename":"MediaItem","id":"cG9zdDo5MDg0Mw==","sourceUrl_772ce_bf21a":"https://konto.focus.pl/wp-content/uploads/2021/04/rozmowa.jpg"}},"wnsingle":{"__typename":"Post_Wnsingle","kiaSubtitle":null,"focusSource":"Coaching"},"title_b28e9_bf21a":"Rozmowy mogą zmienić nasze życie","content_b28e9_bf21a":"

W dobrej rozmowie wymianę energii uruchamia mieszanka podobieństwa i różnicy między dwojgiem ludzi. Podobieństwo jest kładką, która prowadzi nas ku drugiemu, a różnica budzi ciekawość.

NATALIA DE BARBARO: Zdarzają się takie przyjaźnie i takie spotkania, które nas szczególnie dotykają. Wchodzimy w ten rodzaj pokrewieństwa, w którym czujemy jakąś, górnolotnie mówiąc, magię. Czasem tak się dzieje w rozmowie z drugim człowiekiem; zdarzają się nam rozmowy niezwykłe.

ROBERT RIENT: Jakie rozmowy są dla ciebie niezwykłe?

NATALIA DE BARBARO: Takie, w których pojawia się wyraźnie nowa przestrzeń, w których można doświadczyć siebie i świata po nowemu. Takie, które burzą porządek albo pseudoporządek naszego życia. Po których jesteśmy inni, odżywieni.

ROBERT: To zazwyczaj rozmowy zaskakujące. Gdy idę z kimś porozmawiać, najczęściej nie mam z tyłu głowy założenia i nadziei, że oto w trakcie tej rozmowy zmienię moje życie. A gdy mam taką nadzieję, często kończy się na rozczarowaniu, bo chcę coś dostać, wyznanie za wyznanie. „Mówi się kocham, bo chce się odzewu” – pisał poeta Świetlicki. Skąd ta nowa przestrzeń, o której wspomniałaś?

NATALIA: Najbanalniej mówiąc – z wymiany energii. Na pewno elementem, który ją uruchamia, jest mieszanka podobieństwa i różnicy pomiędzy dwojgiem ludzi. To podobieństwo jest kładką, która prowadzi nas ku drugiemu, a różnica budzi ciekawość. Ale bez poczucia jakiegoś pokrewieństwa chyba byłoby o ciekawość trudno.

ROBERT: Bez ciekawości to faktycznie niemożliwe. Ciebie, siebie, nas w trakcie spotkania. Melanie Joy, aktywistka na rzecz zwierząt i psycholożka, ma wytatuowane na nadgarstku trzy słowa: ciekawość, współczucie i odwaga. Mają jej przypominać o tym, by w ważnych rozmowach miała odwagę być ciekawą i współczującą. By rozmowa była ważna, karmiąca, musi nastąpić połączenie moich intencji z tym, co mówię, i zrozumieniem po drugiej stronie, czyli odczytaniem nie tylko słów, ale również intencji. Wtedy pojawia się most, porozumienie.

NATALIA: Pomyślałam teraz o Wojtku, moim mężu, i o tym, że kiedy go poznałam i kiedy zaczęliśmy się do siebie zbliżać, spędzaliśmy dosłownie całe noce na rozmowach; potrafiliśmy rozmawiać siedem godzin non stop, w poczuciu, że minęła godzina. To było takie doznanie jak odnalezienie domu; miejsca, z którego nie chce się odejść.

ROBERT: Klasyczne zakochanie. To rozmowy, które można nazwać – o tobie. Wszystkie rozmowy zakochanych są takie kuszące i podstępne, bo chodzi o to, by rozmawiać „o tobie”. Skąd jesteś, co myślisz, jak czujesz, do tego dochodzą spory o sens życia, filozofię, wymiana doświadczeń, filmów, książek. Godziny lecą i to nie jest nawet wierzchołek góry, masz poczucie, A potem, gdy pojawia się związek, kopalnię zalewasz wodą, czyli rozmowami „o sobie”. A rozmów „o tobie” ubywa. Te pierwsze mają pozór zmiany życia, a najczęściej są kosmicznym porozumieniem i faktycznie prowadzą do zmiany, ale scenografii życia, gdy na przykład pojawia się wspólny dom i sypialnia. Rozmowy „o tobie” udają, że nie są narcystyczne, ale czasami narcyzm wspierają. I to przekonanie: jesteś dla mnie najważniejszy.

NATALIA: Ja nie wspominam tamtych rozmów jako narcystycznych, zresztą dzisiaj, po dwudziestu latach bycia razem, mój mąż jest dalej moim ulubionym rozmówcą. Ale niewątpliwie rozmowy zakochanych są oparte na złudzeniu – bo nasz ukochany wydaje nam się kimś, kim na pewno nie jest, i my nie jesteśmy osobą, którą on w nas widzi. Ale nie tylko w zakochaniu zdarzają się rozmowy niezwykłe. Ty na przykład dużo mówisz o przyjaźni i o tym, jak to, co się w niej wydarza, zmienia twoje życie.

ROBERT: W kwestii zmiany sposobu myślenia, bycia, postrzegania siebie i świata najbardziej wpłynęły na mnie właśnie rozmowy z przyjaciółmi. W tej sprawdzonej, pełnej zaufania przestrzeni możliwa jest zupełna akceptacja drugiej osoby i jej wyborów. Bo o takiej przyjaźni mówię, która nie ocenia, lecz wysłuchuje, podąża. Jest w nią wpisana ciekawość, świeżość, otwartość na zmiany.

NATALIA: Bo w związkach tak zwanych romantycznych jest element, którego nie ma w przyjaźni – to, że od siebie wyraźnie jakichś rzeczy oczekujemy. A z tym nieuchronnie wiążą się pretensje, kiedy te oczekiwania nie zostają spełnione; pretensje z dzisiaj i te uzbierane – pudła, walizki, worki z pretensjami, często rozpakowywane w trakcie kłótni.

ROBERT: Ale to nie jest kwestia drugiej osoby, bycia w związku, tylko uwewnętrznionego przekonania, że związek jakiś ma być. Dlatego że gramy w role. Uwierzyliśmy w miłość tzw. romantyczną, w schemat, w którym dwie osoby tworzą dom i mają wspólne łóżko. Odebraliśmy sobie tym schematem, przepisem na związek, wolność w wybieraniu dowolnego sposobu na życie. Sukces w życiu osobistym odnosisz, gdy pozostajesz w relacji romantycznej i wspólnie mieszkacie. Sprawy dotyczące związku odgórnie ustaliła historia, psychologia, nasi wychowawcy. I lądujemy w związku złożonym z kompromisów, dostosowywania się, potem szukamy w tym sensu i wartości, rozwijamy cierpliwość i wytrwałość, mylimy poświęcenie z miłością. Przyjaźń to dla mnie tak samo ognisty, pełen pasji i twórczości związek, w którym jest o tyle łatwiej, że może się realizować w wolności.

NATALIA: Ja wierzę, że w miłości wolność też jest możliwa, ale jest trudniejsza. Trudniej jest też o to, co w niezwykłych rozmowach często się wydarza – o zawieszenie osądu. Jeśli czuję, że ktoś jest mnie ciekawy, że nie występuję przed jakąś komisją egzaminacyjną, która protestuje za każdym razem, kiedy mój pogląd nie zgadza się z jej poglądem, wtedy właśnie pojawia się ta nowa przestrzeń; moje myśli i uczucia stają się bardziej twórcze. Fajnie o tym pisał Peter Senge w „Piątej dyscyplinie”: „W dialogu ludzie stają się obserwatorami swojego własnego myślenia”. Czasami, paradoksalnie, łatwiej o to w rozmowach z obcymi ludźmi.

ROBERT: Takie rozmowy z obcymi bywają czyste, nie mamy oczekiwań wobec tych ludzi, dlatego mogą się do nas przykleić wypowiadane słowa bez konotacji ze wspomnieniami, bólem, przeszłością.

NATALIA: Ktoś nas mija, rzuca coś po drodze, a to zapada w nas głęboko. Pamiętam jak kiedyś, kiedy próbowałam zajść w ciążę, pielęgniarka popatrzyła na mnie i powiedziała jedno zdanie: „Życzę pani, żeby się udało”. Powiedziała to jakoś tak prawdziwie, niezdawkowo. Usłyszałam wtedy, że świat mi dobrze życzy; to było ważne.

ROBERT: Jakiś czas temu we Wrocławiu, za dworcem kolejowym, siedziałem i czytałem. Podeszła do mnie dziewczyna, narkomanka. Tak sama o sobie mówiła, a po stanie jej rąk było widać wyraźnie, że używa od lat. Wpisała mi się do dziennika i dała wykład o przemijaniu i teraźniejszości, którego nie powstydziłby się niejeden tzw. oświecony.

NATALIA: Miałam też taką niezwykłą rozmowę z taksówkarzem, który w Hamburgu wiózł mnie ze szkolenia na lotnisko. Jechaliśmy przez piękne miasto, aleje, wille. I on nagle zaczął opowiadać o operacji Gomora, z czasu II wojny światowej. Na te aleje i wille nałożył obraz bombardowań, zniszczeń, ludzi ginących w huraganowym ogniu, zastygających w gorącym asfalcie przy próbie ucieczki. „Nie ma we mnie złości – powiedział mi. – To my zaczęliśmy wojnę. To my zaczęliśmy tę spiralę nieszczęścia”.

Potem rozmawialiśmy o tym, jak udało się dojść do miejsca, w którym teraz jesteśmy, Polacy i Niemcy. W tej rozmowie niezwykłe było to nakładanie się obrazów – tego, co było, z tym, co jest, tamtej nienawiści z życzliwością między nami; i jeszcze to, że to było takie nieoczekiwane miejsce na najpoważniejsze z tematów – nie znaliśmy się, nie piliśmy razem wódki, nie była czwarta nad ranem, po piętnastu minutach zapłaciłam i wysiadłam, i nigdy tego człowieka już nie spotkam. A jednak było w tej rozmowie coś niezwykle karmiącego.

ROBERT: By rozmowa była karmiąca, musi pojawić się w sposób naturalny element odżywiania. Nie służą do tego pochwały, uwodzenie, oceny. Karmiąca jest obecność i pewnego rodzaju transcendentne przekroczenie samego siebie, tego kogoś, czyli rozmówcy, i nas. To trochę tak, jakby pozwolić wodzie, by nas unosiła, nie podejmować z nią walki, co robią uczący się pływać, nie ciąć jej sprawnymi ruchami jak sportowcy, ale pozwolić się unieść. W trakcie takich rozmów z moją przyjaciółką, które trwają często długie godziny, przechodzimy przez wszystkie emocje, od radości przez smutek, zrozumienie, dochodząc niekiedy do punktu, w którym pojawia się dla nas obojga nowa jakość. Zaczyna się zawsze od słuchania. Zgłaszam problem, trudność, ona słucha, jest lustrem. Pyta, by zrozumieć, więc i ja zaczynam rozumieć, potem pojawiają się pytania, po co mi to, po co mi ten sukces albo to wytrzymywanie, to cierpienie. Karmiąca rozmowa jest wtedy dla mnie momentem, w którym opada ze mnie jakaś iluzja, nie tylko rozumiem bardziej siebie i świat, ale tracę np. wiarę w coś, co nie istnieje. Tak było, gdy moja przyjaciółka zapytała mnie o to, czym jest męskość, gdzie mieszka, jaka jest, co w niej stałego, co wybrałem, a co zostało mi narzucone. Z każdym pytaniem okazywało się, że męskość nie jest niczym więcej niż społeczno-kulturowym kostiumem. I w ten sposób, podczas karmiącej rozmowy, udało mi się trochę schudnąć, zrzucić z siebie konieczność noszenia owego kostiumu albo wierzenia, że jest on integralną częścią mnie.

NATALIA: Tak też bywa w terapii, ktoś pokazuje ci lustro, bez tezy wokół tego, co dokładnie masz w nim zobaczyć; są pytania i jest ta akceptująca obecność drugiego człowieka. Gdyby nagle ten człowiek – czy to będzie terapeuta, czy przyjaciel – powiedział na przykład: „no teraz już przesadziłeś! Naprawdę, taki drobiazg cię rozzłościł? Strasznie jesteś dziwny jednak!” – to czar by prysnął, prawda? Ale akceptująca obecność to nie jedyna gleba dla niezwykłej rozmowy. Czasem jest odwrotnie – ktoś nieoczekiwanie stawia granice, pokazuje brak akceptacji, konfrontuje nas z czymś.

ROBERT: Pamiętam, jak byłem w bardzo złym momencie związku, pozwalałem na krzywdzenie siebie i nie chciałem tego widzieć. Odprowadzając moją przyjaciółkę na pociąg, opowiadałem jej o tym, co się u mnie dzieje, stosując mnóstwo racjonalizacji. Gdy usłyszała moją historię, stwierdziła, że pojedzie kolejnym pociągiem, przez dwie godziny wypowiadała na różne sposoby zdanie: robisz sobie krzywdę. Pokazała mi coś mocno, dosadnie – to też okazało się karmiące. Można więc powiedzieć komuś, że przesadza, jeżeli robi się to z miłością. A z terapią bywa tak, jak mówisz, że pomaga czasami stracić iluzje, np. wtedy, gdy traci się idealny obraz rodziców, obraz siebie jako skrzywdzonego, a nie krzywdzącego, obraz siebie jako ofiary. Ale terapia na miejsce iluzji, które odpadły, ma tendencję do budowania – lub zachęcania pacjenta, by budował – nowych podpór, czasami, nie wprost, zgodnych z ideologią terapeuty.

NATALIA: Wiesz, że ja mam rodzinne powody, żeby stawać po stronie terapeutów, więc mnie nie prowokuj. Natomiast zgadzam się z tym, że odważne powiedzenie drugiemu człowiekowi, co nam się nie podoba; powiedzenie mu o czymś ważnym, czego, jak nam się wydaje, on sam nie widzi, może być dobre, ważne, przełomowe. Dość radykalnym przykładem tego, nie zawsze udanym, są tak zwane interwencje – wcześniej zaplanowane rozmowy, w których rodzina albo przyjaciele wszyscy naraz spotykają się ze swoim bliskim i wszyscy chórem mówią to samo – na przykład, że jest uzależniony od alkoholu. To jest taka sytuacja osaczenia z premedytacją, niedania komuś drogi ucieczki, postawienia pod ścianą – w założeniu w dobrej intencji i dla jego dobra, chociaż praktyka oczywiście może być różna.

ROBERT: Byłem raz świadkiem interwencji w restauracji. Przy stole tłum zatroskanych bliskich. Podsłuchiwałem przez prawie godzinę, zafascynowany. W końcu ten, któremu pomagali, wyszedł. Podsłuchiwałem dalej, jego bliscy z troską podszytą moralną wyższością komentowali jego życie. Interwencja ma w sobie coś z przemocy, ataku, wolę kontakt sam na sam. Wyobrażam sobie jak spłoszony, zawstydzony, oceniany, głupszy i przerażony bym się czuł podczas interwencji. A nawet jeśli te wszystkie uczucia pozwoliłyby mi coś odkryć, wolę kontakt i rozmowę zaczynać od innych emocji. Pisarka Magdalena Tulli powiedziała, że to, co człowieka unosi, podnosi, to piękno, a nie cierpienie i analizowanie go. Uwierzyliśmy w to fałszywe powiedzenie, że cierpienie uszlachetnia – wypowiadają je ci, którzy przeżyli, poradzili sobie. Bezdomni, ci bez pracy, warunków, możliwości, zostali przez cierpienie zgładzeni, ich jest większość.

NATALIA: No, ale jeśli ktoś jest w ciężkim uzależnieniu, to raczej piękno go nie podniesie. Oczywiście powstaje wtedy pytanie o granice odpowiedzialności innych za to, żeby go z tego wyciągać. To są poważne dylematy i niezwykłe rozmowy w tych kontekstach nigdy nie bywają przyjemne. Nie to co na przykład przy zakochaniu. Ostatnio było głośno o eksperymencie naukowców z State University of New York – wymyślili 36 pytań, takich, że jak dwoje ludzi sobie je nawzajem zada i uważnie posłucha odpowiedzi, a potem jeszcze popatrzą sobie w oczy przez cztery minuty, to prawdopodobnie się w sobie zakochają. To taki quasi-przepis na niezwykłą rozmowę. Podobno wielokrotnie sprawdzony. Przekonuje cię to?

ROBERT: Te pytania to tylko pretekst. Jeśli przez trzy godziny ludzie opowiedzą o sobie, o rodzicach, o planach intymnie, a potem patrzą sobie w oczy, to naturalne, że pojawi się w nich ciekawość, bezbronność, otwartość, czułe myśli o drugiej osobie. To, co stało się podczas tego eksperymentu, warto zastosować podczas ważnych rozmów: zadawanie pytań, słuchanie, zainteresowanie, czas dla siebie i patrzenie sobie w oczy. Reżyserka Agnieszka Glińska porównała zaufanie do włączenia światła, decyzji. Nie kalkuluję, nie rozważam, skaczę we wspólną przestrzeń, w rozmowę, nagi, bezbronny, ufając. Jak pomyślę o ważnych momentach w życiu, związanych ze stratą albo miłością, była w tym bezbronność, pewnego rodzaju niewiedza. Bo muszę trochę wątpić, mieć w sobie wolną przestrzeń, by mogła się pojawić szansa na zmianę, na nową jakość. Jeśli wiem i tylko wygłaszam opinie, sądy, jeśli pouczam, pomagam, lituję się albo proszę i czekam na pomoc, ciężko o rozmowy, które zmieniają.

NATALIA: Właśnie od takiej przestrzeni i ufności zaczęła się nasza przyjaźń, nie uważasz? Właściwie zaczęło się od tego, że przeczytałam twój tekst o vipassanie i poruszył mnie. Napisałam o tym do Kaśki Sroczyńskiej, poprzedniej szefowej „Coachingu”.

ROBERT: A ona mi to przekazała. I wtedy odezwałem się do ciebie na Facebooku. Pamiętasz, jak zaczęliśmy rozmawiać na czacie?

NATALIA: Jasne. W piątym zdaniu już chyba zeszliśmy na to, czy Bóg istnieje. Pamiętam wir tej rozmowy, jej energię i swoją pewność, że to jest, jak to mówił Bogart w „Casablance”, „początek pięknej przyjaźni”.

\n","pri":{"__typename":"PostTypePRI","kategoria":[],"autorzy":[]},"date":"2021-04-06T05:02:00","author":{"__typename":"NodeWithAuthorToUserConnectionEdge","node":{"__typename":"User","wnauthor":{"__typename":"User_Wnauthor","avatarAutora":null},"id":"dXNlcjozOTI=","avatar_3a717_bf21a":{"__typename":"Avatar","url":"https://secure.gravatar.com/avatar/31047b11dc962070b21ad0ad923d83b3?s=96&d=mm&r=g"},"name":"Robert Rient","slug":"robert-rient","avatar_3a717_6a1aa":{"__typename":"Avatar","url":"https://secure.gravatar.com/avatar/31047b11dc962070b21ad0ad923d83b3?s=200&d=mm&r=g"},"description":null,"seo":{"__typename":"SEOUser","fullHead":"Focus.pl\n\n\n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n"}}},"authorPosition":null,"tags_67cce_bf21a":{"__typename":"PostToTagConnection","nodes":[{"__typename":"Tag","id":"dGVybTo3NzE=","uri":"/tag/energia","name":"energia","seo":{"__typename":"TaxonomySEO","fullHead":"energia - Focus.pl\n\n\n\n\n\n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n"}},{"__typename":"Tag","id":"dGVybToyNDQw","uri":"/tag/zmiany","name":"zmiany","seo":{"__typename":"TaxonomySEO","fullHead":"zmiany - Focus.pl\n\n\n\n\n\n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n"}},{"__typename":"Tag","id":"dGVybTo1MDc=","uri":"/tag/zycie","name":"życie","seo":{"__typename":"TaxonomySEO","fullHead":"życie - Focus.pl\n\n\n\n\n\n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n"}}]},"slug":"rozmowy-moga-zmienic-nasze-zycie","categories_3cd3e_bf21a":{"__typename":"PostToCategoryConnection","nodes":[{"__typename":"Category","id":"dGVybTo3OA==","name":"Życie","slug":"zycie","categoryimage":{"__typename":"Category_Categoryimage","image":null},"parent":null,"children_1e47b_bf21a":{"__typename":"CategoryToCategoryConnection","pageInfo":{"__typename":"WPPageInfo","startCursor":null}},"seo":{"__typename":"TaxonomySEO","fullHead":"Życie - Focus.pl\n\n\n\n\n\n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n"}}]}}}}

Warto sprawdzić

Ręczne mycie i nitkowanie zębów pójdzie w niepamięć. Wkrótce zajmą się tym roboty

Żegnaj, silikonie. Nadchodzą implanty piersi z drukarki 3D

Już wiadomo, jak zamienić komórki macierzyste w kardiomiocyty. Ludzie nie będą umierać z powodu zawału serca?

Niezwykły wynalazek z Finlandii. Oto pierwsza na świecie „bateria piaskowa”. Jak działa?

Żółwie olbrzymie żyły w Europie dłużej, niż nam się wydawało. Odkryto niezwykłe skamieniałości

Nietypowy satelita NASA „uciekł” z ziemskiej orbity. Celem jego misji jest dotarcie zupełnie gdzie indziej

Myrkl – pierwsza na świecie tabletka na kaca. Można ją kupić, ale budzi sporo kontrowersji

Badają grobowiec sprzed 5000 lat. Prawdopodobnie jest powiązany z królem Arturem

Psy są świetne w wizualizacji. Wyobrażają sobie to, o czym mówimy

Bozon Higgsa poznany lepiej niż kiedykolwiek. Pojawiły się wyniki kluczowych badań