Redukcja tlenku ołowiu węglem

{"cache":{"menuItems_8d665_bdc5b":{"__typename":"RootQueryToMenuItemConnection","nodes":[{"__typename":"MenuItem","id":"cG9zdDo4NjY2MA==","parentId":null,"label":"Natura","path":"/kategoria/natura","target":null,"title":null},{"__typename":"MenuItem","id":"cG9zdDo4NjY2Mw==","parentId":null,"label":"Historia","path":"/kategoria/historia","target":null,"title":null},{"__typename":"MenuItem","id":"cG9zdDo4NjY2Mg==","parentId":null,"label":"Zdrowie","path":"/kategoria/zdrowie","target":null,"title":null},{"__typename":"MenuItem","id":"cG9zdDo4NjY1OQ==","parentId":null,"label":"Kosmos","path":"/kategoria/kosmos","target":null,"title":null},{"__typename":"MenuItem","id":"cG9zdDo4NjY2MQ==","parentId":null,"label":"Technologia","path":"/kategoria/technologia","target":null,"title":null},{"__typename":"MenuItem","id":"cG9zdDo4OTQxNA==","parentId":null,"label":"Publicystyka","path":"/kategoria/publicystyka","target":null,"title":null}]},"post_18f38_50943":{"__typename":"Post","id":"cG9zdDoxNDM1","seo":{"__typename":"PostTypeSEO","fullHead":"Redukcja tlenku ołowiu węglem\n\n\n\n\n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n","readingTime":0},"featuredImage":null,"wnsingle":{"__typename":"Post_Wnsingle","kiaSubtitle":null,"focusSource":null},"title_b28e9_bf21a":"Redukcja tlenku ołowiu węglem","content_b28e9_bf21a":"

Redukcja tlenku ołowiu węglem.

\n","pri":{"__typename":"PostTypePRI","kategoria":[],"autorzy":[]},"date":"2008-12-23T22:09:06","author":{"__typename":"NodeWithAuthorToUserConnectionEdge","node":{"__typename":"User","wnauthor":{"__typename":"User_Wnauthor","avatarAutora":{"__typename":"MediaItem","id":"cG9zdDo4NzQ3Nw==","sourceUrl_772ce_bf21a":"https://konto.focus.pl/wp-content/uploads/2022/06/cropped-favicon.9553bdbe.png"}},"id":"dXNlcjozNDY=","avatar_3a717_bf21a":{"__typename":"Avatar","url":"https://secure.gravatar.com/avatar/21313f31e4c3a966c0f1eefd53d13d12?s=96&d=mm&r=g"},"name":"Redakcja","slug":"redakcja","description":"Zastępczyni Redaktora Naczelnego „Focusa”, wcześniej sekretarz redakcji magazynu i redaktorka działu naukowego „Dziennika. Polska, Europa, Świat”. Pasjami czyta i pisze, miłośniczka literatury rosyjskiej, popularnonaukowej i komputerowych gier RPG. Więcej: magdalenasalik.wordpress.com.","seo":{"__typename":"SEOUser","fullHead":"Focus.pl\n\n\n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n"}}},"authorPosition":"Wpisy redakcji","tags_67cce_bf21a":{"__typename":"PostToTagConnection","nodes":[]},"slug":"redukcja-tlenku-olowiu-weglem"},"posts_f30bc_e2a1a":{"__typename":"RootQueryToPostConnection","nodes":[{"__typename":"Post","id":"cG9zdDo5MDcwNA==","featuredImage":{"__typename":"NodeWithFeaturedImageToMediaItemConnectionEdge","node":{"__typename":"MediaItem","id":"cG9zdDo5MDcwNw==","sourceUrl_772ce_bf21a":"https://konto.focus.pl/wp-content/uploads/2022/07/mosquito-g88b06e9bb_1920.jpg"}},"title_b28e9_bf21a":"Przez te mikroorganizmy komary nie dadzą nam spokoju. One przyciągają insekty najbardziej","slug":"przez-te-mikroorganizmy-komary-nie-dadza-nam-spokoju-one-przyciagaja-insekty-najbardziej","pri":{"__typename":"PostTypePRI","kategoria":[],"autorzy":[]},"date":"2022-07-04T20:00:00","author":{"__typename":"NodeWithAuthorToUserConnectionEdge","node":{"__typename":"User","wnauthor":{"__typename":"User_Wnauthor","avatarAutora":{"__typename":"MediaItem","id":"cG9zdDo4ODcxOA==","sourceUrl_772ce_bf21a":"https://konto.focus.pl/wp-content/uploads/2022/06/281304910-371515401623709-2919354311998713416-n-1.jpeg"}},"id":"dXNlcjo3NDc=","avatar_3a717_bf21a":{"__typename":"Avatar","url":"https://secure.gravatar.com/avatar/7da98bdb8e864804ae0357691ea996a2?s=96&d=mm&r=g"},"name":"Marcin Powęska","slug":"marcin-poweska","avatar_3a717_6a1aa":{"__typename":"Avatar","url":"https://secure.gravatar.com/avatar/7da98bdb8e864804ae0357691ea996a2?s=200&d=mm&r=g"},"description":"Biolog, dziennikarz popularnonaukowy, specjalista ds. promocji badań instytutów PAN: Międzynarodowego Centrum Badań Oka (ICTER) i Instytutu Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności w Olsztynie. Autor blisko 10 000 tekstów popularnonaukowych w portalu Interia, ponad 50 publikacji w magazynach \"Focus\", \"Wiedza i Życie\" i \"Świat Wiedzy\". Regularnie uczestniczący w projektach związanych z popularyzacją nauki.","seo":{"__typename":"SEOUser","fullHead":"Focus.pl\n\n\n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n"}}},"categories_3cd3e_bf21a":{"__typename":"PostToCategoryConnection","nodes":[{"__typename":"Category","id":"dGVybToxNjQ=","name":"Medycyna","slug":"medycyna","categoryimage":{"__typename":"Category_Categoryimage","image":null},"parent":null,"children_1e47b_bf21a":{"__typename":"CategoryToCategoryConnection","pageInfo":{"__typename":"WPPageInfo","startCursor":null}},"seo":{"__typename":"TaxonomySEO","fullHead":"Medycyna - Focus.pl\n\n\n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n"}}]},"seo":{"__typename":"PostTypeSEO","fullHead":"Przez te mikroorganizmy komary nie dadzą nam spokoju. One przyciągają insekty najbardziej - Focus.pl\n\n\n\n\n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n","readingTime":3},"wnsingle":{"__typename":"Post_Wnsingle","kiaSubtitle":null,"focusSource":null},"content_b28e9_bf21a":"\n

Już wiadomo, co dokładnie tak chętnie przyciąga komary do naszej krwi. Naukowcy odkryli, że odpowiadają za to dwa wirusy wywołujące choroby tropikalne.

\n\n\n\n\n\n\n\n

Wirusy wywołujące choroby tropikalne – Zikę i dengę – mogą wykorzystywać zapach ciał swoich gospodarzy na własną korzyść. Testy przeprowadzone na myszach wykazały, że obecność wymienionych wirusów czyni zwierzęta bardziej apetycznymi dla komarów. To z kolei oznacza łatwiejsze przenoszenie patogenów.

\n\n\n\n

To wyjątkowo sprytna taktyka, która pomaga wirusom w dotarciu do nowych celów. Przerwanie tego “zapachowego łańcucha” mogłoby pomóc w kontrolowaniu nie tylko Ziki i dengi, ale także innych chorób przenoszonych przez komary, np. malarii. Szczegóły badań opublikowano na łamach czasopisma Cell.

\n\n\n\n

Coś tu śmierdzi

\n\n\n\n

Niektóre choroby mogą zmieniać zapach ciał gospodarzy, a część mikroorganizmów wyewoluowała, aby wykorzystać to na swoją korzyść. Dobrym przykładem jest wirus mozaiki ogórka, który uwalnia cząsteczki przyciągające mszyce, wykorzystywane jako wektor do infekowania nowych roślin. Podobnie zachowują się zarodźce malarii, które o swojej obecności informują specyficznym odorem (niewyczuwalnym dla człowieka).

\n\n\n\n

Zespół naukowców z pekińskiego Uniwersytetu Tsinghua pod kierownictwem mikrobiologia Gonga Chenga postanowił sprawdzić, czy wirusy Zika i denga również w jakiś sposób przyciągają uwagę komarów.

\n\n\n\n

Myszy zarażono jednym lub drugim wirusem, a następnie umieszczono ich do trzech komór (grupa kontrolna niezarażona wirusami). Zebrano zapachy wydzielane przez gryzonie, a następnie wprowadzono je do komór wypełnionych komarami, które były połączone z obydwoma pomieszczeniami. W ten sposób uczeni mogli sprawdzić, które zapachy preferują owady. Nawet 70% komarów poruszało się w kierunku komory z zainfekowanymi myszami, co potwierdza, że zwierzęta te pachniały dla nich bardziej “atrakcyjnie”.

\n\n\n\n

Ciekawe jest jednak to, że analiza powietrza z każdego pomieszczenia ujawniła, skąd te różnice. Gryzonie zarażone wirusami wydzielały specyficzne cząsteczki zapachowe, m.in. acetofenon – aż 10 razy więcej niż myszy zdrowe. Posmarowanie zdrowych myszy i ludzkich ochotników acetofenonem potwierdziło, że komary chętniej do nich lgnęły.

\n\n\n\n

W acetofenonie (PhAc) nie ma jednak niczego “magicznego”. Jest to jeden z najprostszych ketonów aromatycznych, o dość intensywnym, przyjemnym zapachu kojarzącym się z zasuszonymi różami. Bakterie produkujące PhAc naturalnie występują na skórze, a ich liczba jest utrzymywana w ryzach przez białka antybakteryjne (RELMα) wydzielane przez komórki skóry. Ich wytwarzanie było na niższym poziomie, gdy myszy chorowały na dengę lub Zikę.

\n\n\n\n

Naukowcy pobrali wymazy od ludzi i odkryli, że faktycznie produkują oni więcej acetofenonu, gdy są chorzy na dengę. Do czego może się to nam przydać?

\n\n\n\n

Informacje zebrane w opisanym badaniu wskazują, że acetofenon jest jednym z nieoczywistych sprzymierzeńców wirusów denga i Zika, przyczyniającym się do ich rozprzestrzeniania się. Wystarczy jednak podać dodatkowe dawki witaminy A (stosowane powszechnie w leczeniu chorób skóry), aby skutecznie obniżyć ilości acetofenonu, a tym samym ograniczyć rozprzestrzenianie się patogenu. To może być naprawdę prosty i skuteczny sposób do kontroli wielu chorób przenoszonych przez komary.

\n","authorPosition":null,"tags_67cce_bf21a":{"__typename":"PostToTagConnection","nodes":[]}},{"__typename":"Post","id":"cG9zdDo5MDY1MA==","featuredImage":{"__typename":"NodeWithFeaturedImageToMediaItemConnectionEdge","node":{"__typename":"MediaItem","id":"cG9zdDo5MDY1Nw==","sourceUrl_772ce_bf21a":"https://konto.focus.pl/wp-content/uploads/2022/07/ucho.jpg"}},"title_b28e9_bf21a":"Ludzie mają zaskakująco rozwiniętą zdolność do słyszenia w wodzie. Skąd się wzięła?","slug":"ludzie-umiejetnosc-slyszenia-w-wodzie-ewolucja","seo":{"__typename":"PostTypeSEO","fullHead":"Ludzie mają zaskakująco rozwiniętą zdolność do słyszenia w wodzie. Skąd się wzięła? - Focus.pl\n\n\n\n\n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n","readingTime":3},"wnsingle":{"__typename":"Post_Wnsingle","kiaSubtitle":null,"focusSource":null},"content_b28e9_bf21a":"\n

Nie sposób ukryć zdziwienie na wieść o tym, że człowiek jest w stanie słyszeć pod wodą lepiej niż… foka. Takie wnioski wyciągnęli autorzy badań opublikowanych na łamach Hearing Research.

\n\n\n\n\n\n\n\n

Ssaki początkowo występowały wyłącznie na lądzie, jednak w pewnym momencie coś skłoniło je do powrotu do macierzy. Idealnym tego przykładem są foki, które – choć zdolne do przetrwania na powierzchni – spędzają czas również pod wodą, gdzie mogą zdobywać pożywienie. O ile fakt, że ssaki, które pozostały na lądzie słyszą w takich warunkach lepiej niż pod wodą nie jest szczególnie zaskakujący, tak inne wnioski płynące z nowych badań w tej sprawie mogą zadziwiać.

\n\n\n\n

Ludzie i foki, czyli powrót do korzeni

\n\n\n\n

Na czele zespołu badawczego stanął Jakob Christensen-Dalsgaard z Uniwersytetu Południowej Danii. Wraz ze współpracownikami postanowił on sprawdzić możliwości słuchowe ludzi, zestawiając je z innymi ssakami. W eksperymencie wzięło udział 7 osób. Okazało się, że uczestnicy nadspodziewanie dobrze radzili sobie ze słyszeniem dźwięków pod wodą, dorównując, a nawet przewyższając w tym względzie kormorany czy foki.

\n\n\n\n

Naukowcy doszli do wniosku, iż dolna granica słyszalności, czyli poziom dźwięku, poniżej którego ucho człowieka nie słyszy niczego, jest o 26 dB niższy niż sądzono na podstawie wcześniejszych badań. Ich autorzy sugerowali, że ludzkie ucho pod wodą funkcjonuje w oparciu o tzw. przewodnictwo kostne. W takim wypadku fale dźwiękowe miałyby wprowadzać czaszkę w wibracje. Christensen-Dalsgaard i jego współpracownicy wykazali, iż rezonans w zamkniętym powietrzu w uchu środkowym wzmacnia dźwięk i czyni ucho bardziej wrażliwym. Podobne obserwacje poczyniono w przypadku kormoranów, żółwi czy żab.

\n\n\n

\n\n\n

Oczywiście gdyby porównać faktyczną zdolność do odbierania dźwięków pod wodą, wliczając w to określanie ich źródła, to ludzie najprawdopodobniej nie mieliby z fokami żadnych szans. Zmysł słuchu nie opiera się bowiem wyłącznie na zdolności do odbierania dźwięków, ale również orientacji co do ich pochodzenia. W takim przypadku człowiek pod wodą często musi funkcjonować “po omacku”.

\n\n\n\n

Funkcjonowanie na lądzie jest dla nas zdecydowanie łatwiejsze

\n\n\n\n

Zupełnie inaczej sytuacja wygląda na lądzie. W takich warunkach jesteśmy w stanie określić kierunek dźwięku z dokładnością co do kilku stopni. Powtórzenie tej czynności pod wodą jest znacznie trudniejsze, a margines błędu wynosi nawet 90 stopni. Z czego wynika tak ogromna różnica? Jesteśmy po prostu przystosowani do reagowania na niewielkie różnice czasowe między uszami, które wynikają z prędkości rozprzestrzeniania się dźwięku w powietrzu. W wodzie rozchodzi się on czterokrotnie wolniej, co z kolei rzutuje na różnice czasowe. Pokazuje to, iż miliony lat ewolucji przystosowały nas do funkcjonowania na lądzie, a nie pod wodą.

\n","pri":{"__typename":"PostTypePRI","kategoria":[],"autorzy":[]},"date":"2022-07-04T18:00:00","author":{"__typename":"NodeWithAuthorToUserConnectionEdge","node":{"__typename":"User","wnauthor":{"__typename":"User_Wnauthor","avatarAutora":null},"id":"dXNlcjozMDI2Mw==","avatar_3a717_bf21a":{"__typename":"Avatar","url":"https://secure.gravatar.com/avatar/93bf4075e781e0a323929ddf318328c6?s=96&d=mm&r=g"},"name":"Aleksander Kowal","slug":"aleksander","avatar_3a717_6a1aa":{"__typename":"Avatar","url":"https://secure.gravatar.com/avatar/93bf4075e781e0a323929ddf318328c6?s=200&d=mm&r=g"},"description":"Pierwsze kroki w dziennikarstwie internetowym stawiałem ponad 10 lat temu, choć moja wyższa edukacja pokierowała mnie w stronę studiów językowych w dziedzinie romanistyki, a także studiów pedagogicznych. Zajmuję się m.in. kosmosem oraz nowymi technologiami, lecz postaram się również dzielić artykułami dot. historii czy archeologii.","seo":{"__typename":"SEOUser","fullHead":"Focus.pl\n\n\n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n"}}},"authorPosition":null,"tags_67cce_bf21a":{"__typename":"PostToTagConnection","nodes":[]},"categories_3cd3e_bf21a":{"__typename":"PostToCategoryConnection","nodes":[{"__typename":"Category","id":"dGVybTo1NQ==","name":"Natura","slug":"natura","categoryimage":{"__typename":"Category_Categoryimage","image":null},"parent":null,"children_1e47b_bf21a":{"__typename":"CategoryToCategoryConnection","pageInfo":{"__typename":"WPPageInfo","startCursor":null}},"seo":{"__typename":"TaxonomySEO","fullHead":"Natura - Focus.pl\n\n\n\n\n\n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n"}},{"__typename":"Category","id":"dGVybToxMzQ=","name":"Zwierzęta","slug":"zwierzeta","categoryimage":{"__typename":"Category_Categoryimage","image":null},"parent":null,"children_1e47b_bf21a":{"__typename":"CategoryToCategoryConnection","pageInfo":{"__typename":"WPPageInfo","startCursor":null}},"seo":{"__typename":"TaxonomySEO","fullHead":"Zwierzęta - Focus.pl\n\n\n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n"}}]}},{"__typename":"Post","id":"cG9zdDo5MDY5NQ==","featuredImage":{"__typename":"NodeWithFeaturedImageToMediaItemConnectionEdge","node":{"__typename":"MediaItem","id":"cG9zdDo5MDY5Nw==","sourceUrl_772ce_bf21a":"https://konto.focus.pl/wp-content/uploads/2022/07/globe-895580_1280.jpg"}},"title_b28e9_bf21a":"Oceany nadal skrywają swoje tajemnice. Na mapie widać, gdzie człowiek już zdołał dotrzeć","slug":"oceany-na-mapie-widac-gdzie-czlowiek-juz-zdolal-dotrzec","pri":{"__typename":"PostTypePRI","kategoria":[],"autorzy":[]},"date":"2022-07-04T17:00:00","author":{"__typename":"NodeWithAuthorToUserConnectionEdge","node":{"__typename":"User","wnauthor":{"__typename":"User_Wnauthor","avatarAutora":{"__typename":"MediaItem","id":"cG9zdDo5MDU2Mw==","sourceUrl_772ce_bf21a":"https://konto.focus.pl/wp-content/uploads/2022/07/173150695_3753030154732297_204665997863757715_n.jpg"}},"id":"dXNlcjozMDI4OQ==","avatar_3a717_bf21a":{"__typename":"Avatar","url":"https://secure.gravatar.com/avatar/060ffe6b27d36a937e1bbcf68be44a1d?s=96&d=mm&r=g"},"name":"Jakub Zygmunt","slug":"zyga","description":"Z pochodzenia Sądeczanin, z wykształcenia geolog, z pasji miłośnik państw bałtyckich (zwłaszcza Estonii) i górski wędrowiec, zawodowo \"człowiek-orkiestra\", w sieci można go znaleźć jako Sądeckiego Włóczykija.","seo":{"__typename":"SEOUser","fullHead":"Focus.pl\n\n\n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n"}}},"seo":{"__typename":"PostTypeSEO","fullHead":"Oceany nadal skrywają swoje tajemnice. Na mapie widać, gdzie człowiek już zdołał dotrzeć - Focus.pl\n\n\n\n\n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n","readingTime":2},"wnsingle":{"__typename":"Post_Wnsingle","kiaSubtitle":null,"focusSource":null},"content_b28e9_bf21a":"\n

Badacze z projektu naukowego Seabed 2030 przedstawili na konferencji ONZ dotyczącej oceanów mapę, na której pokazują dotychczasowy poziom zmapowana dna oceanicznego na świecie. Naukowcy planują do roku 2030 przeprowadzić na szeroką skalę eksplorację morskich głębin. Co jeszcze przed nami skrywają oceany?

\n\n\n\n

Człowiek stanął już niemalże w każdym miejscu na lądzie i zbadał już praktycznie wszystkie zakamarki każdego z kontynentów. Jednakże tego samego na temat oceanów powiedzieć nie można. Dno morskie jest jednym z najmniej poznanych przez człowieka obszarów na Ziemi.

\n\n\n\n

Podczas konferencji ONZ dotyczącej oceanów została przedstawiona interesująca mapa, która ukazuje w jakim stopniu zostało dno oceanów skartowane. Jak podano, jedynie o 23,4 proc. powierzchni oceanów posiadamy dostateczną wiedzę naukową. Pozostałe ponad ¾ nadal jest dla nas tajemnicą. Badacze z projektu Seabed 2030 zamierzają zmienić ten stan rzeczy.

\n\n\n\n

Modern, direct measurements of the shape of the global ocean floor now encompass 23.4% of the total area. 10.1 million sq km (~ the land area of Europe) was added to the GEBCO chart this past year (red areas). @seabed2030 @NipponF_pr https://t.co/nCOAmyKH4M pic.twitter.com/27sKEkhKPz
— Jonathan Amos (@BBCAmos) June 29, 2022

\n\n\n\n

Okazuje się, że proces kartowania dna oceanicznego znacznie przyspieszył od kilkunastu miesięcy. W ciągu minionego roku powierzchnia morskich głębin, o których mamy naukową wiedzę, zwiększyła się aż o 10 mln km².

\n\n\n\n

Po co nam wiedza o oceanach i tym, co się kryje w ich głębinach?

\n\n\n\n

Dane o podwodnych głębinach będą przydatne nie tylko w nawigacji statków czy w gospodarce rybackiej, ale również w ochronie środowiska. Poznając kolejne obszary den, naukowcy będą zapewne docierać do takich ekosystemów, których dotąd nie znaliśmy.

\n\n\n\n

Ponadto wiedza o budowie dna oceanicznego pozwoli lepiej rozumieć, jak działają prądy morskie i pionowe ruchy wód w oceanach. Będzie można odkryć mechanizmy ich powstawania i zmiany wskutek globalnego ocieplenia.

\n\n\n\n

Czytaj też: Z satelitami na orbicie dzieje się coś niepokojącego. Powodem może być aktywność słoneczna

\n\n\n\n

Seabed 2030 jest programem naukowych finansowanym przez japońską Nippon Foundation. Jak deklarują naukowcy, nie jest to program komercyjny i nie ma na celu kartowania potencjalnych terenów, gdzie mogą występować złoża paliw kopalnych. Jak twierdzą badacze, zmapowanie dna morskiego przed 2030 rokiem będzie możliwe dzięki użyciu autonomicznych i półautonomicznych technologii. Do tej pracy zamierzają użyć m.in. robota, który potrafi w 28 dni zmapować aż 22 tys. km² dna morskiego.

\n","authorPosition":null,"tags_67cce_bf21a":{"__typename":"PostToTagConnection","nodes":[{"__typename":"Tag","id":"dGVybTo4MzUx","uri":"/tag/oceany","name":"oceany","seo":{"__typename":"TaxonomySEO","fullHead":"oceany - Focus.pl\n\n\n\n\n\n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n"}}]},"categories_3cd3e_bf21a":{"__typename":"PostToCategoryConnection","nodes":[{"__typename":"Category","id":"dGVybTo1NQ==","name":"Natura","slug":"natura","categoryimage":{"__typename":"Category_Categoryimage","image":null},"parent":null,"children_1e47b_bf21a":{"__typename":"CategoryToCategoryConnection","pageInfo":{"__typename":"WPPageInfo","startCursor":null}},"seo":{"__typename":"TaxonomySEO","fullHead":"Natura - Focus.pl\n\n\n\n\n\n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n"}}]}},{"__typename":"Post","id":"cG9zdDo5MDY4MA==","featuredImage":{"__typename":"NodeWithFeaturedImageToMediaItemConnectionEdge","node":{"__typename":"MediaItem","id":"cG9zdDo5MDY4Mg==","sourceUrl_772ce_bf21a":"https://konto.focus.pl/wp-content/uploads/2022/07/panda-wielka.jpg"}},"title_b28e9_bf21a":"Pandy mają tam dodatkowego palca. Znalezisko wykazało, od jak dawna","slug":"pandy-maja-tam-dodatkowego-palca-znalezisko-wykazalo-od-jak-dawna","pri":{"__typename":"PostTypePRI","kategoria":[],"autorzy":[]},"date":"2022-07-04T16:00:00","author":{"__typename":"NodeWithAuthorToUserConnectionEdge","node":{"__typename":"User","wnauthor":{"__typename":"User_Wnauthor","avatarAutora":{"__typename":"MediaItem","id":"cG9zdDo4ODcxOA==","sourceUrl_772ce_bf21a":"https://konto.focus.pl/wp-content/uploads/2022/06/281304910-371515401623709-2919354311998713416-n-1.jpeg"}},"id":"dXNlcjo3NDc=","avatar_3a717_bf21a":{"__typename":"Avatar","url":"https://secure.gravatar.com/avatar/7da98bdb8e864804ae0357691ea996a2?s=96&d=mm&r=g"},"name":"Marcin Powęska","slug":"marcin-poweska","avatar_3a717_6a1aa":{"__typename":"Avatar","url":"https://secure.gravatar.com/avatar/7da98bdb8e864804ae0357691ea996a2?s=200&d=mm&r=g"},"description":"Biolog, dziennikarz popularnonaukowy, specjalista ds. promocji badań instytutów PAN: Międzynarodowego Centrum Badań Oka (ICTER) i Instytutu Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności w Olsztynie. Autor blisko 10 000 tekstów popularnonaukowych w portalu Interia, ponad 50 publikacji w magazynach \"Focus\", \"Wiedza i Życie\" i \"Świat Wiedzy\". Regularnie uczestniczący w projektach związanych z popularyzacją nauki.","seo":{"__typename":"SEOUser","fullHead":"Focus.pl\n\n\n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n"}}},"seo":{"__typename":"PostTypeSEO","fullHead":"Pandy mają tam dodatkowego palca. Znalezisko wykazało, od jak dawna - Focus.pl\n\n\n\n\n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n","readingTime":3},"wnsingle":{"__typename":"Post_Wnsingle","kiaSubtitle":null,"focusSource":null},"content_b28e9_bf21a":"\n

Wszystkie znane gatunki niedźwiedzi są drapieżnikami. Poza jednym. Pandy wielkie zamiast polować na ssaki, wolą objadać się pędami bambusa. Jak do tego doszło? Odkrycie pewnej chińskiej skamieniałości pomoże rozwiązać tę zagadkę.

\n\n\n\n\n\n\n\n

Panada wielka (Ailuropoda melanoleuca) należy do rodziny niedźwiedziowatych (Ursidae). Przez długi czas zaliczano ją do rodziny szopowatych (jako krewny pandy małej), ale badania genetyczne wykazały, że panda wielka jest spokrewniona z niedźwiedziami, od których oddzieliła się we wczesnym rozwoju tej rodziny. Najbliższy krewny pandy wielkiej to niedźwiedź andyjski.

\n\n\n\n

Panda wielka jest klasyfikowana jako gatunek drapieżnego ssaka ze względu na budowę układu pokarmowego – typowego dla zwierząt spożywających pokarmy mięsne. W rzeczywistości jednak odżywia się pędami roślin (głównie bambusa) – od czasu do czasu przekąsi rybę lub małego gryzonia. Pandy jedzą naprawdę sporo (dziennie do 40 kg), a to dlatego, że trawią zaledwie 1/4 roślin. Dla porównania, krowa trawi ponad 3/4 jedzonych roślin.

\n\n\n\n

Pierwszy wegetarianin wśród zwierząt

\n\n\n\n

Panda wielka nie ma “prawdziwego” kciuka, ale jej kość nadgarstka – trzeszczka promieniowa – jest wydłużona. W chińskiej prowincji Yunnan znaleziono skamieniałości datowane na ok. sześć milionów lat, które są najstarszymi znanymi dowodami na istnienie “fałszywego” kciuka pandy wielkiej. Pozwala on chwytać i łamać ciężkie łodygi bambusa. Nowe wyniki badań opublikowano w czasopiśmie Scientific Reports.

\n\n\n\n

Skamieniałości należą do nieistniejącego już starożytnego krewnego pandy zwanego Ailurarcto, który żył w Chinach 6-8 mln lat temu.

\n\n\n\n

Wang Xiaoming, kurator paleontologii kręgowców w Natural History Museum of Los Angeles County, mówi:

\n\n\n\n

Panda wielka jest rzadkim przypadkiem dużego drapieżnika z krótkim, mięsożernym przewodem pokarmowym, który stał się oddanym roślinożercą. Fałszywy kciuk u Ailurarctos pokazuje po raz pierwszy, prawdopodobny czas i etapy ewolucji karmienia bambusem u pand.

\n\n\n\n

Biolodzy wiedzą o fałszywym kciuku pand od ok. stu lat, ale do tej pory brakowało dowodów kopalnych pozwalających odpowiedzieć na pytania o to, jak i kiedy wyewoluował. Podobnej cechy anatomicznej nie znajdziemy u żadnego innego gatunku niedźwiedzi.

\n\n\n\n

Wang Xiaoming dodaje:

\n\n\n\n

Podczas gdy fałszywy kciuk pandy olbrzymiej nie jest najbardziej elegancki czy zręczny, nawet mały, wystający guzek w nadgarstku może być skromną pomocą w zapobieganiu zsuwania się bambusa z zagiętych palców.

\n\n\n\n

Chińskie skamieniałości znalezione w Yunnan zawierały trzeszczkę promieniową, która była dłuższa niż ta występująca u współczesnych pand wielkich. Nie zawierała jednak haczykowatego zakończenia i mięsistej “poduszki” wokół podstawy kciuka, która wyewoluowała w czasie.

\n\n\n\n

Naukowcy do dzisiaj nie wiedzą, dlaczego pandy wymieniły wysokobiałkową dietę swoich przodków na bambusa, który nie jest bogaty w składniki odżywcze. Dlatego zwierzęta te jedzą nawet 15 godzin dziennie. Mimo że wyglądają potulnie, nie są to żadne “misie” – to wciąż drapieżniki.

Po raz kolejny okazuje się, że cykliczna aktywność słoneczna ma ogromny wpływ na to, co się dzieje na ziemskiej orbicie. Wraz z rozpoczęciem się nowego cyklu słonecznego zaobserwowano znaczny wzrost prędkości „zanurzania się” satelitów w atmosferę, co przyspiesza tylko ich finalne spalenie w górnych warstwach egzosfery lub termosfery.

\n\n\n\n

Trwający 11 lat cykl aktywności słonecznej jest regularnie występującym zjawiskiem na powierzchni naszej najbliższej gwiazdy, które obserwują naukowcy co najmniej od XIX stulecia. Podczas jego trwania dochodzi do pojawiania się plam na Słońcu, rozbłysków, wyrzutów plazmy lub wiatru słonecznego.

\n\n\n\n

Od zeszłej jesieni badacze zaobserwowali, że satelity krążące na orbicie ziemskiej opadają w stronę atmosfery z 10-krotnie większą prędkością. Oznacza to, że dany satelita będzie miał krótsze życia na orbicie i szybciej ulegnie spaleniu w atmosferze.

\n\n\n\n

Wzrost prędkości „opadania” związany jest z tym, że wskutek wiatru słonecznego górne warstwy atmosfery są wyraźnie rzadsze. Satelity nie znajdują już w nich tak silnego oporu, przez co spadają w atmosferę szybciej. Jak na razie naukowcy nie odkryli, dlaczego wiatr słoneczny w taki sposób wpływa na gęstość egzosfery i termosfery.

\n\n\n\n

Czytaj też: Pobyt w przestrzeni kosmicznej pozostawia po sobie ślad. Znacznie większy niż sądzono

\n\n\n\n

\"\" — Od zeszłego roku trwa 25. cykl słoneczny

\n\n\n\n

Międzynarodowa Stacja Kosmiczna. Czy ją też czekać koniec przez aktywność słoneczną?

\n\n\n\n

Niekoniecznie. Te obiekty na ziemskiej orbicie, które mają własny napęd i sterowane, poradzą sobie w obecnych warunkach. Problem dotyczy w zasadzie tylko satelitów… oraz ogromnej ilości śmieci kosmicznych.

\n\n\n\n

Przez minione pół wieku ludzkość pozostawiła w przestrzeni kosmicznej niezliczoną ilość śmieci w postaci starych rakiet lub nieczynnych satelitów. Teraz dzięki nadzwyczajnej aktywności słonecznej zostaną one w swoisty, naturalny sposób „zutylizowane” w ziemskiej atmosferze.

\n","authorPosition":null,"tags_67cce_bf21a":{"__typename":"PostToTagConnection","nodes":[{"__typename":"Tag","id":"dGVybToxNw==","uri":"/tag/kosmos","name":"kosmos","seo":{"__typename":"TaxonomySEO","fullHead":"kosmos - Focus.pl\n\n\n\n\n\n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n"}}]},"categories_3cd3e_bf21a":{"__typename":"PostToCategoryConnection","nodes":[{"__typename":"Category","id":"dGVybTo1NA==","categoryimage":{"__typename":"Category_Categoryimage","image":null},"parent":null,"name":"Kosmos","children_1e47b_bf21a":{"__typename":"CategoryToCategoryConnection","pageInfo":{"__typename":"WPPageInfo","startCursor":null}},"seo":{"__typename":"TaxonomySEO","fullHead":"Kosmos - Focus.pl\n\n\n\n\n\n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n"},"slug":"kosmos"}]}},{"__typename":"Post","id":"cG9zdDo5MDY3NA==","featuredImage":{"__typename":"NodeWithFeaturedImageToMediaItemConnectionEdge","node":{"__typename":"MediaItem","id":"cG9zdDo5MDY4NA==","sourceUrl_772ce_bf21a":"https://konto.focus.pl/wp-content/uploads/2022/07/lilia-scaled.jpg"}},"title_b28e9_bf21a":"Największa lilia wodna na świecie. Ukrywała się tuż pod naszym nosem","slug":"najwieksza-lilia-wodna-na-swiecie-ukrywala-sie-tuz-pod-naszym-nosem","pri":{"__typename":"PostTypePRI","kategoria":[],"autorzy":[]},"date":"2022-07-04T14:00:00","author":{"__typename":"NodeWithAuthorToUserConnectionEdge","node":{"__typename":"User","wnauthor":{"__typename":"User_Wnauthor","avatarAutora":{"__typename":"MediaItem","id":"cG9zdDo4ODcxOA==","sourceUrl_772ce_bf21a":"https://konto.focus.pl/wp-content/uploads/2022/06/281304910-371515401623709-2919354311998713416-n-1.jpeg"}},"id":"dXNlcjo3NDc=","avatar_3a717_bf21a":{"__typename":"Avatar","url":"https://secure.gravatar.com/avatar/7da98bdb8e864804ae0357691ea996a2?s=96&d=mm&r=g"},"name":"Marcin Powęska","slug":"marcin-poweska","avatar_3a717_6a1aa":{"__typename":"Avatar","url":"https://secure.gravatar.com/avatar/7da98bdb8e864804ae0357691ea996a2?s=200&d=mm&r=g"},"description":"Biolog, dziennikarz popularnonaukowy, specjalista ds. promocji badań instytutów PAN: Międzynarodowego Centrum Badań Oka (ICTER) i Instytutu Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności w Olsztynie. Autor blisko 10 000 tekstów popularnonaukowych w portalu Interia, ponad 50 publikacji w magazynach \"Focus\", \"Wiedza i Życie\" i \"Świat Wiedzy\". Regularnie uczestniczący w projektach związanych z popularyzacją nauki.","seo":{"__typename":"SEOUser","fullHead":"Focus.pl\n\n\n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n"}}},"seo":{"__typename":"PostTypeSEO","fullHead":"Największa lilia wodna na świecie. Ukrywała się tuż pod naszym nosem - Focus.pl\n\n\n\n\n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n","readingTime":3},"wnsingle":{"__typename":"Post_Wnsingle","kiaSubtitle":null,"focusSource":null},"content_b28e9_bf21a":"\n

Gigantyczna lilia wodna przez 177 lat ukrywała się tuż pod naszym nosem. Rosła w Królewskich Ogrodach Botanicznych Kew, ale przez ten cały czas była błędnie brana za inny gatunek. Wreszcie dokonano korekty.

\n\n\n\n\n\n\n\n

Grzybienie białe, zwyczajowo nazywane nenufarami lub liliami wodnymi, są gatunkiem bylin z rodziny grzybieniowatych. Cechują je duże, efektowne kwiaty pływające na powierzchni wody. Przez lata rośliny te przerabiano na leki i barwniki. W wielu krajach – z powodu zagrożenia stanowisk naturalnych – objęte ochroną prawną (także w Polsce).

\n\n\n\n

Nowo opisana roślina została nazwana Victoria boliviana – na cześć Boliwii, gdzie rośnie w jednym zbiorniku wodnym w części systemu rzecznego Amazonki. Jest największą na świecie lilią wodną – jej liście mają ponad 3 m szerokości. Opisano ją w czasopiśmie Frontiers. Okazy nowego gatunku znajdują się w Herbarium Kew od 177 lat, a w Herbarium Narodowym Boliwii od 34 lat. W tym czasie powszechnie uważano, że jest to Victoria amazonica.

\n\n\n\n

Naukowcy z Ogrodów Botanicznych Kew, w tym Carlos Magdalena, jeden z czołowych światowych ekspertów w dziedzinie lilii wodnych, od dawna podejrzewali, że roślina różni się od innych gatunków gigantycznych lilii wodnych – Victoria amazonica i Victoria cruziana. Poprosili o nasiona z Boliwii, które zasadzili w Kew. Lucy Smith – ilustratorka botaniczna – wykonała szczegółowe rysunki naukowe wszystkich trzech gatunków. Wymagało to ogromnego poświęcenia, m.in. odwiedzin szklarni w nocy, bo kwiaty lilii wodnych pojawiają się tylko w ciemności.

\n\n\n

\"\" — *Victoria boliviana* rośnie w Boliwii /Fot. Carlos Magdalena

\n\n\n

Lucy Smith mówi:

\n\n\n\n

Byłam w stanie uzyskać dostęp do kwiatów, a także patrząc na liście, mogłam, jako ilustrator, podkreślić te różnice, które widziałam. Podczas gdy je rysowałam, różnice stały się one jeszcze silniejsze w moim umyśle i znalazłam nowe sposoby odróżniania ich od siebie. Może jestem stronnicza, ale z tych trzech gatunków uważam, że nowy gatunek ma jedne z najpiękniejszych kwiatów.

\n\n\n\n

Kew to dzielnica Londynu, która ma długą historię związaną z roślinami – Waterlily House zbudowano w 1852 r., by pokazać piękne i gigantyczne lilie wodne. Nowe odkrycie pokazuje, że rośliny te wciąż potrafią zaskoczyć.

\n\n\n\n

Dr Alex Monro z Ogrodów Botanicznych Kew tłumaczy:

\n\n\n\n

Odkąd po raz pierwszy zobaczyłem zdjęcie tej rośliny w Internecie w 2006 roku, byłem przekonany, że jest to nowy gatunek. Ogrodnicy znają swoje rośliny bardzo dokładnie; często jesteśmy w stanie rozpoznać je na pierwszy rzut oka. Było dla mnie jasne, że ta roślina nie pasowała do opisu żadnego ze znanych gatunków Victorii i dlatego musiała być trzecim gatunkiem. Od prawie dwóch dekad analizuję w Internecie każde zdjęcie dzikich lilii wodnych Victorii, co jest luksusem, którego botanik z XVIII, XIX i większości XX wieku nie miał. Jestem również rozpieszczany przez fakt, że w Kew możemy uprawiać wszystkie gatunki razem obok siebie i w tych samych warunkach, co wyklucza zmiany kształtu i koloru spowodowane warunkami środowiskowymi. W naturze Victoria rośnie na ogromnym obszarze i takie porównanie nie jest możliwe. Tak wiele nauczyłem się w procesie oficjalnego nadawania nazwy temu nowemu gatunkowi i jest to największe osiągnięcie mojej 20-letniej kariery w Kew.

\n","authorPosition":null,"tags_67cce_bf21a":{"__typename":"PostToTagConnection","nodes":[]},"categories_3cd3e_bf21a":{"__typename":"PostToCategoryConnection","nodes":[{"__typename":"Category","id":"dGVybTo1NQ==","name":"Natura","slug":"natura","categoryimage":{"__typename":"Category_Categoryimage","image":null},"parent":null,"children_1e47b_bf21a":{"__typename":"CategoryToCategoryConnection","pageInfo":{"__typename":"WPPageInfo","startCursor":null}},"seo":{"__typename":"TaxonomySEO","fullHead":"Natura - Focus.pl\n\n\n\n\n\n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n"}}]}},{"__typename":"Post","id":"cG9zdDo5MDY2MQ==","featuredImage":{"__typename":"NodeWithFeaturedImageToMediaItemConnectionEdge","node":{"__typename":"MediaItem","id":"cG9zdDo5MDY2Mw==","sourceUrl_772ce_bf21a":"https://konto.focus.pl/wp-content/uploads/2022/07/himalayas-g049c8affc_1920.jpg"}},"title_b28e9_bf21a":"Niezwykłe znalezisko w Tybecie. Te bakterie mogą zagrażać nam wszystkim","slug":"niezwykle-znalezisko-w-tybecie-te-bakterie-moga-zagrazac-nam-wszystkim","pri":{"__typename":"PostTypePRI","kategoria":[],"autorzy":[]},"date":"2022-07-04T12:00:00","author":{"__typename":"NodeWithAuthorToUserConnectionEdge","node":{"__typename":"User","wnauthor":{"__typename":"User_Wnauthor","avatarAutora":{"__typename":"MediaItem","id":"cG9zdDo4ODcxOA==","sourceUrl_772ce_bf21a":"https://konto.focus.pl/wp-content/uploads/2022/06/281304910-371515401623709-2919354311998713416-n-1.jpeg"}},"id":"dXNlcjo3NDc=","avatar_3a717_bf21a":{"__typename":"Avatar","url":"https://secure.gravatar.com/avatar/7da98bdb8e864804ae0357691ea996a2?s=96&d=mm&r=g"},"name":"Marcin Powęska","slug":"marcin-poweska","avatar_3a717_6a1aa":{"__typename":"Avatar","url":"https://secure.gravatar.com/avatar/7da98bdb8e864804ae0357691ea996a2?s=200&d=mm&r=g"},"description":"Biolog, dziennikarz popularnonaukowy, specjalista ds. promocji badań instytutów PAN: Międzynarodowego Centrum Badań Oka (ICTER) i Instytutu Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności w Olsztynie. Autor blisko 10 000 tekstów popularnonaukowych w portalu Interia, ponad 50 publikacji w magazynach \"Focus\", \"Wiedza i Życie\" i \"Świat Wiedzy\". Regularnie uczestniczący w projektach związanych z popularyzacją nauki.","seo":{"__typename":"SEOUser","fullHead":"Focus.pl\n\n\n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n"}}},"seo":{"__typename":"PostTypeSEO","fullHead":"Niezwykłe znalezisko w Tybecie. Te bakterie mogą zagrażać nam wszystkim - Focus.pl\n\n\n\n\n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n","readingTime":2},"wnsingle":{"__typename":"Post_Wnsingle","kiaSubtitle":null,"focusSource":null},"content_b28e9_bf21a":"\n

W próbkach pobranych z tybetańskich lodowców, znaleziono prawie 1000 gatunków bakterii nieznanych wcześniej nauce. To rodzi obawy dotyczące pojawienia się nowych chorób, a być może i pandemii stymulowanych przez globalne ocieplenie.

\n\n\n\n\n\n\n\n

O tym, że globalne ocieplenie może przyczynić się do wybuchu kolejnej pandemii, naukowcy ostrzegają od lat. Topniejące lodowce i wieczna zmarzlina mogą skrywać wiele nieznanych mikroorganizmów, w tym potencjalnie chorobotwórczych. Jeżeli były one uwięzione w lodzie przez dziesiątki, a nawet setki tysięcy lat, reakcja naszych układów odpornościowych jest wielką niewiadomą.

\n\n\n\n

W pracy opublikowanej w Nature czytamy:

\n\n\n\n

Powierzchnie lodowców wspierają różnorodne życie, w tym bakterie, glony, archeony, grzyby i inne mikroeukarionty. Lód na lodowcu może również służyć jako zapis mikroorganizmów z przeszłości, przy czym starożytne (ponad 10 000 lat) mikroorganizmy unoszące się w powietrzu z powodzeniem odradzają się. Dlatego mikrobiom lodowcowy stanowi również nieocenioną chronologię życia drobnoustrojów na naszej planecie.

\n\n\n\n

Nieznane bakterie, nowe pandemie?

\n\n\n\n

Naukowcy pobrali w latach 2010-2016 próbki lodu z 21 lodowców w Tybecie. Zostały one stopione, aby ujawnić, co skrywają. Odkryto 968 unikalnych gatunków bakterii, z czego aż 98% to mikroorganizmy nieznane nauce. Naukowcy użyli metod metagenomicznych na próbkach, aby zebrać cały obecny materiał genetyczny; wyhodowali również niektóre drobnoustroje w laboratorium, aby dowiedzieć się o nich więcej i odzyskać większą część ich genomu.

\n\n\n\n

Odnalezienie takiej mnogości mikroorganizmów w takich warunkach nie powinno być zaskoczeniem, bo pokrywy lodowe i lodowce stanowią prawie 1/10 powierzchni Ziemi. Globalne ocieplenie i postępujące zmiany klimatyczne przyczyniają się do ich topnienia, a więc i uwalniania “zawartości”. To może być prawdziwa biologiczna puszka Pandory.

\n\n\n\n

Jeszcze nie wiadomo, jakie mikroorganizmy dominują wśród znalezionych w tybetańskich lodowcach. Naukowcy ostrzegają, że niektóre mogą być zakaźne dla roślin, zwierząt, a nawet i ludzi. Ich wpływ na środowisko jest nieznany.

\n\n\n\n

W opublikowanym artykule czytamy:

\n\n\n\n

Te mikroorganizmy mogą przenosić nieznane czynniki wirulencji, które sprawiają, że rośliny, zwierzęta i ludzie są podatni na zakażenie. Mogą one wywoływać lokalne epidemie, a nawet pandemie.

\n\n\n\n

Warto wspomnieć, że pobrane próbki pochodzą ze szczególnie ważnego regionu świata. Topniejący śnieg i lód Wyżyny Tybetańskiej zasila kilka rzek, które płyną w gęsto zaludnionych częściach całych Chin i Indii. Uwolnienie potencjalnie niebezpiecznych patogenów może zagrażać nie tylko ich mieszkańcom, ale i ludziom na całym świecie.

\n\n\n\n

Teraz rozpocznie się żmudna charakterystyka mikroorganizmów i ocena ich potencjału do wywoływania infekcji. Warto przypomnieć, że rok temu w tybetańskich lodowcach znaleziono starożytne wirusy, niektóre liczące ponad 15 000 lat!

\n","authorPosition":null,"tags_67cce_bf21a":{"__typename":"PostToTagConnection","nodes":[]},"categories_3cd3e_bf21a":{"__typename":"PostToCategoryConnection","nodes":[{"__typename":"Category","id":"dGVybTo1NQ==","name":"Natura","slug":"natura","categoryimage":{"__typename":"Category_Categoryimage","image":null},"parent":null,"children_1e47b_bf21a":{"__typename":"CategoryToCategoryConnection","pageInfo":{"__typename":"WPPageInfo","startCursor":null}},"seo":{"__typename":"TaxonomySEO","fullHead":"Natura - Focus.pl\n\n\n\n\n\n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n"}}]}},{"__typename":"Post","id":"cG9zdDo5MDY0Mg==","featuredImage":{"__typename":"NodeWithFeaturedImageToMediaItemConnectionEdge","node":{"__typename":"MediaItem","id":"cG9zdDo5MDY0NA==","sourceUrl_772ce_bf21a":"https://konto.focus.pl/wp-content/uploads/2022/07/robot.jpg"}},"title_b28e9_bf21a":"Starszym osobom będą towarzyszyły roboty. Mają pomóc w walce z samotnością","slug":"roboty-walka-z-samotnoscia-osoby-starsze","pri":{"__typename":"PostTypePRI","kategoria":[],"autorzy":[]},"date":"2022-07-04T10:05:53","author":{"__typename":"NodeWithAuthorToUserConnectionEdge","node":{"__typename":"User","wnauthor":{"__typename":"User_Wnauthor","avatarAutora":null},"id":"dXNlcjozMDI2Mw==","avatar_3a717_bf21a":{"__typename":"Avatar","url":"https://secure.gravatar.com/avatar/93bf4075e781e0a323929ddf318328c6?s=96&d=mm&r=g"},"name":"Aleksander Kowal","slug":"aleksander","avatar_3a717_6a1aa":{"__typename":"Avatar","url":"https://secure.gravatar.com/avatar/93bf4075e781e0a323929ddf318328c6?s=200&d=mm&r=g"},"description":"Pierwsze kroki w dziennikarstwie internetowym stawiałem ponad 10 lat temu, choć moja wyższa edukacja pokierowała mnie w stronę studiów językowych w dziedzinie romanistyki, a także studiów pedagogicznych. Zajmuję się m.in. kosmosem oraz nowymi technologiami, lecz postaram się również dzielić artykułami dot. historii czy archeologii.","seo":{"__typename":"SEOUser","fullHead":"Focus.pl\n\n\n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n"}}},"categories_3cd3e_bf21a":{"__typename":"PostToCategoryConnection","nodes":[{"__typename":"Category","id":"dGVybToxNjE=","categoryimage":{"__typename":"Category_Categoryimage","image":null},"parent":null,"name":"Psychologia","children_1e47b_bf21a":{"__typename":"CategoryToCategoryConnection","pageInfo":{"__typename":"WPPageInfo","startCursor":null}},"seo":{"__typename":"TaxonomySEO","fullHead":"Psychologia - Focus.pl\n\n\n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n"},"slug":"psychologia"},{"__typename":"Category","id":"dGVybTo1Ng==","categoryimage":{"__typename":"Category_Categoryimage","image":null},"parent":null,"name":"Technologia","children_1e47b_bf21a":{"__typename":"CategoryToCategoryConnection","pageInfo":{"__typename":"WPPageInfo","startCursor":null}},"seo":{"__typename":"TaxonomySEO","fullHead":"Technologia - Focus.pl\n\n\n\n\n\n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n"},"slug":"technologia"}]},"seo":{"__typename":"PostTypeSEO","fullHead":"Starszym osobom będą towarzyszyły roboty. Mają pomóc w walce z samotnością - Focus.pl\n\n\n\n\n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n","readingTime":2},"wnsingle":{"__typename":"Post_Wnsingle","kiaSubtitle":null,"focusSource":null},"content_b28e9_bf21a":"\n

Władze stanu Nowy Jork postanowiły zastosować dość nietypowe podejście do kwestii samotności wśród starszych osób. W walce z nią mają im pomóc roboty.

\n\n\n\n\n\n\n\n

Urządzenia zwane ElliQ zostały zaprojektowane tak, by pomagać ludziom w wieku 65 lat i starszym. Grupą docelową są oczywiście osoby mieszkające samotnie, a jak na razie do różnych gospodarstw domowych ma trafić ponad 800 robotów. Urządzenia są w stanie między innymi odpowiadać na pytania, prowadzić small talk czy przypominać o czynnościach, które mają zostać wykonane. Może to być na przykład alarm dotyczący konieczności wzięcia leków.

\n\n\n\n

Roboty sposobem na walkę z samotnością wśród seniorów

\n\n\n\n

Jak wyjaśnia Greg Olsen, dyrektor New York State Office for the Aging, wśród cech przydatnych w kontekście interakcji z seniorami można wymienić zdolność ElliQ do zapamiętywania poprzednich kontaktów; przypominania o nawadnianiu czy odpoczynku; pozytywny wpływ na poziom stresu oraz możliwość kontrolowania fizycznego i psychicznego stanu zdrowia.

\n\n\n\n

Urządzenia mają się skupiać przede wszystkim na tym, co jest ważne dla niemal każdego człowieka: wspomnieniach, walidacji życia, interakcjach z otoczeniem. Liczne badania potwierdzają, iż samotność oraz izolacja od społeczeństwa mają fatalny wpływ na człowieka. Taki stan można porównać ze szkodami wyrządzanymi przez palenie prawie całej paczki papierosów każdego dnia.

\n\n\n\n

Zgubny wpływ izolacji na zdrowie ludzi

\n\n\n\n

Niestety, samotność – mimo rozwoju technologii umożliwiających kontakt z innymi ludźmi – wydaje się plagą XXI wieku. Problem ten zyskał na sile w dobie pandemii COVID-19, która dodatkowo odizolowała osoby starsze. O ile te przebywające w specjalistycznych ośrodkach czy też utrzymujące kontakt z rodzinami nie są szczególnie narażone na opisywany problem, tak inne mogą doświadczać jej w bardzo poważny sposób.

\n\n\n\n

Oczywiście można się zastanawiać, czy nie lepszym rozwiązaniem – zamiast zakupu kilkuset robotów – nie byłoby przeznaczenie tych pieniędzy na rzecz ludzkich pomocników, którzy mogliby odwiedzać seniorów w ich domach. Na pochwałę zasługuje natomiast fakt, że nowojorskie władze zauważają problem i podejmują działania mające na celu zwalczenie go.

\n","authorPosition":null,"tags_67cce_bf21a":{"__typename":"PostToTagConnection","nodes":[]}},{"__typename":"Post","id":"cG9zdDo5MDYyOA==","featuredImage":{"__typename":"NodeWithFeaturedImageToMediaItemConnectionEdge","node":{"__typename":"MediaItem","id":"cG9zdDo4ODMxMQ==","sourceUrl_772ce_bf21a":"https://konto.focus.pl/wp-content/uploads/media/default/0001/61/dinozaur.png"}},"title_b28e9_bf21a":"Tak dinozaury utrzymały się na szczycie. Gigantyczne gady dostosowały się do nietypowego klimatu","slug":"dinozaury-przyczyny-dominacji-niskie-temperatury","seo":{"__typename":"PostTypeSEO","fullHead":"Tak dinozaury utrzymały się na szczycie. Gigantyczne gady dostosowały się do nietypowego klimatu - Focus.pl\n\n\n\n\n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n","readingTime":2},"wnsingle":{"__typename":"Post_Wnsingle","kiaSubtitle":null,"focusSource":null},"content_b28e9_bf21a":"\n

Dominacja człowieka na Ziemi jest bezsporna, jednak jej długość okazuje się nieszczególnie imponująca. Szczególnie, jeśli zestawić ją z wynikiem osiągniętym przez dinozaury.

\n\n\n\n\n\n\n\n

Te rządziły bowiem naszą planetą przez około 135 milionów lat, pozostając w tym okresie na szczycie łańcucha pokarmowego. Zdaniem autorów nowych badań w tej sprawie, opublikowanych w Science Advances, jedną z podstaw tego sukcesu była zdolność dinozaurów do przetrwania w bardzo zimnym klimacie. Dzięki temu pozostały one przy życiu nawet podczas wymierania, które miało pod koniec triasu i doprowadziło do wyginięcia wielu ówczesnych gatunków.

\n\n\n\n

Dinozaury i ich trwająca miliony lat dominacja

\n\n\n\n

Naukowcy skupili się na próbkach osadów skalnych znalezionych w basenie Junggar w północno-zachodnich Chinach. W przeszłości znajdowano tam pozostałości po dinozaurach, natomiast nowe analizy dostarczyły dowodów na to, że zamieszkiwały one bardzo zróżnicowane ekosystemy. Gdyby więc przenieść się miliony lat wstecz, to moglibyśmy je spotkać zarówno na terenach tropikalnych, gdzie temperatury nie spadały poniżej zera, jak i na obszarach, w których trudno byłoby oczekiwać wartości “na plusie”.

\n\n\n\n

Na czele zespołu zajmującego się tą sprawą stanął Paul Olsen z Uniwersytetu Columbia. Badacze znaleźli dowody na to, że obszar północno-zachodnich Chin doświadczał w erze dinozaurów regularnych, mroźnych zim. Znalezione na miejscu osady zawierały pozostałości dużych cząstek, których powstawanie towarzyszy zamarzaniu na przykład jezior. Oczywiście już wcześniej pojawiały się przypuszczenia, że dinozaury zamieszkujące okolice bieguna w okresie od 237 mln lat do 174 mln lat temu były wystawione na działanie niskich temperatur, jednak tego typu teorie nie były powszechnie uznawane.

\n\n\n\n

Niskie temperatury i spadek liczby gatunków

\n\n\n\n

Właśnie dlatego solidne dowody zebrane przez Olsena i jego współpracowników są tak ważne. Dzięki nim możliwe powinno być lepsze zrozumienie czynników, które umożliwiły dinozaurom wejście na sam szczyt i pozostanie na nim przez ponad sto milionów lat. O ile bowiem większość średnich i dużych gadów lądowych zniknęła dość gwałtownie pod koniec triasu, co prawdopodobnie wiązało się ze spadkiem temperatury, tak dinozaury stosunkowo szybko powróciły do pierwotnego stanu. Zdaniem naukowców stało się to możliwe dzięki ich przystosowaniu do życia w chłodnym klimacie. Wśród elementów, który im to ułatwiły, wymienia się między innymi obecność piór oraz zdolność do żywienia się ubogą roślinnością występującą na obszarach polarnych.

\n","pri":{"__typename":"PostTypePRI","kategoria":[],"autorzy":[]},"date":"2022-07-04T08:00:00","author":{"__typename":"NodeWithAuthorToUserConnectionEdge","node":{"__typename":"User","wnauthor":{"__typename":"User_Wnauthor","avatarAutora":null},"id":"dXNlcjozMDI2Mw==","avatar_3a717_bf21a":{"__typename":"Avatar","url":"https://secure.gravatar.com/avatar/93bf4075e781e0a323929ddf318328c6?s=96&d=mm&r=g"},"name":"Aleksander Kowal","slug":"aleksander","avatar_3a717_6a1aa":{"__typename":"Avatar","url":"https://secure.gravatar.com/avatar/93bf4075e781e0a323929ddf318328c6?s=200&d=mm&r=g"},"description":"Pierwsze kroki w dziennikarstwie internetowym stawiałem ponad 10 lat temu, choć moja wyższa edukacja pokierowała mnie w stronę studiów językowych w dziedzinie romanistyki, a także studiów pedagogicznych. Zajmuję się m.in. kosmosem oraz nowymi technologiami, lecz postaram się również dzielić artykułami dot. historii czy archeologii.","seo":{"__typename":"SEOUser","fullHead":"Focus.pl\n\n\n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n"}}},"authorPosition":null,"tags_67cce_bf21a":{"__typename":"PostToTagConnection","nodes":[]},"categories_3cd3e_bf21a":{"__typename":"PostToCategoryConnection","nodes":[{"__typename":"Category","id":"dGVybToxMzQ=","name":"Zwierzęta","slug":"zwierzeta","categoryimage":{"__typename":"Category_Categoryimage","image":null},"parent":null,"children_1e47b_bf21a":{"__typename":"CategoryToCategoryConnection","pageInfo":{"__typename":"WPPageInfo","startCursor":null}},"seo":{"__typename":"TaxonomySEO","fullHead":"Zwierzęta - Focus.pl\n\n\n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n"}}]}},{"__typename":"Post","id":"cG9zdDo5MDU0MA==","featuredImage":{"__typename":"NodeWithFeaturedImageToMediaItemConnectionEdge","node":{"__typename":"MediaItem","id":"cG9zdDo5MDU0Mg==","sourceUrl_772ce_bf21a":"https://konto.focus.pl/wp-content/uploads/2022/07/la-palma-g9b82976bd_1280-1.jpg"}},"title_b28e9_bf21a":"Wybuch wulkanu Cumbre Vieja trwał wyjątkowo długo. Przyczyna tkwiła w nietypowej lawie","slug":"wybuch-wulkanu-cumbre-vieja-trwal-wyjatkowo-dlugo-przyczyna-tkwila-w-nietypowej-lawie","seo":{"__typename":"PostTypeSEO","fullHead":"Wybuch wulkanu Cumbre Vieja trwał wyjątkowo długo. Przyczyna tkwiła w nietypowej lawie - Focus.pl\n\n\n\n\n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n","readingTime":2},"wnsingle":{"__typename":"Post_Wnsingle","kiaSubtitle":null,"focusSource":null},"content_b28e9_bf21a":"\n

Erupcja wulkanu Cumbre Vieja na wyspie La Palma, którą dobrze pamiętamy z września i października 2021 roku, trwała wiele tygodni. Był to jeden z najsilniejszych kataklizmów, jaki nawiedził w ostatnich latach Wyspy Kanaryjskie. Badacze z Uniwersytetu Jana Gutenberga z Mainz w Niemczech przyjrzeli się lepkości lawy, jaka spływała przez wiele dni ze stożka wulkanu.

\n\n\n\n

Okazuje się, że jednym z głównych powodów tego, że erupcja Cumbre Vieja doprowadziła do tak wielkich zniszczeń w infrastrukturze, była nadzwyczaj niska lepkość lawy. Materiał wydobywający się z wulkanu poruszał się wówczas z ogromną prędkością, dewastując wszystko, co mijał na swojej drodze.

\n\n\n\n

Zdaniem naukowców lepkość lawy wylewającej się z kanaryjskiego wulkanu była najmniejsza spośród wszystkich dotychczas zaobserwowanych bazaltowych erupcji na świecie. Do takiego wniosku mogli dojść dzięki obserwacji wielu godzin nagrań erupcji, które pojawiały się w sieci i telewizji. Na tej podstawie stwierdzono, że prędkość wyjściowa lawy wynosiła nawet powyżej 10 m/s.

\n\n\n\n

Ponadto okazało się, że podczas erupcji lawy dochodziło do zjawisk typowych dla wodnych spływów turbulentnych. Lawa o składzie bazaltu zazwyczaj nie wykazuje takich cech, jest gęstsza.

\n\n\n\n

\n\n

\n\n\n\n

Wybuch Cumbre Vieja nie należał do najzwyklejszych. Stopili popiół, aby to sprawdzić

\n\n\n\n

Aby sprawdzić empirycznie, czy faktycznie wybuch Cumbre Vieja charakteryzował się niskogęstościowym spływem lawy, badacze zebrali kilka próbek pyłu wulkanicznego z wyspy La Palma. Następnie w warunkach laboratoryjnych próbowali je stopić w wysokiej temperaturze, a dalej za pomocą reometra zmierzyli lepkość lawy. Okazało się, że wartości były 10 razy mniejsze niż te w przypadku próbek z erupcji wulkanu Kilauea na Hawajach w 2018 roku.

\n\n\n\n

Na niską lepkość lawy z Cumbre Vieja główny wpływ miał jej skład chemiczny. Według badaczy zawierała ona niewiele krzemionki (SiO₂).

\n\n\n\n

Wyniki badań zostały opublikowane w Nature Communication. Nie tylko pozwalają one poznać kolejne przyczyny niszczycielskiego kataklizmu sprzed kilku miesięcy, ale również przynoszą ważne informacje dla lokalnych służb ostrzegających. Znając ukształtowanie powierzchni wyspy La Palma oraz charakterystykę materiały lawowego w Cumbre Vieja, łatwiej przewidzi się, jak będą kształtować się potoki lawowe podczas kolejnych erupcji wulkanu w przyszłości.

\n","pri":{"__typename":"PostTypePRI","kategoria":[],"autorzy":[]},"date":"2022-07-03T18:00:43","author":{"__typename":"NodeWithAuthorToUserConnectionEdge","node":{"__typename":"User","wnauthor":{"__typename":"User_Wnauthor","avatarAutora":{"__typename":"MediaItem","id":"cG9zdDo5MDU2Mw==","sourceUrl_772ce_bf21a":"https://konto.focus.pl/wp-content/uploads/2022/07/173150695_3753030154732297_204665997863757715_n.jpg"}},"id":"dXNlcjozMDI4OQ==","avatar_3a717_bf21a":{"__typename":"Avatar","url":"https://secure.gravatar.com/avatar/060ffe6b27d36a937e1bbcf68be44a1d?s=96&d=mm&r=g"},"name":"Jakub Zygmunt","slug":"zyga","description":"Z pochodzenia Sądeczanin, z wykształcenia geolog, z pasji miłośnik państw bałtyckich (zwłaszcza Estonii) i górski wędrowiec, zawodowo \"człowiek-orkiestra\", w sieci można go znaleźć jako Sądeckiego Włóczykija.","seo":{"__typename":"SEOUser","fullHead":"Focus.pl\n\n\n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n"}}},"authorPosition":null,"tags_67cce_bf21a":{"__typename":"PostToTagConnection","nodes":[]},"categories_3cd3e_bf21a":{"__typename":"PostToCategoryConnection","nodes":[{"__typename":"Category","id":"dGVybTo1NQ==","name":"Natura","slug":"natura","categoryimage":{"__typename":"Category_Categoryimage","image":null},"parent":null,"children_1e47b_bf21a":{"__typename":"CategoryToCategoryConnection","pageInfo":{"__typename":"WPPageInfo","startCursor":null}},"seo":{"__typename":"TaxonomySEO","fullHead":"Natura - Focus.pl\n\n\n\n\n\n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n"}}]}}]},"pri":{"__typename":"PRIRootTypes","slider":[{"__typename":"PRISliderTypes","id":29210},{"__typename":"PRISliderTypes","id":29219},{"__typename":"PRISliderTypes","id":28703},{"__typename":"PRISliderTypes","id":28829}]},"posts_f30bc_85eb5":{"__typename":"RootQueryToPostConnection","pageInfo":{"__typename":"WPPageInfo","total":1187},"nodes":[{"__typename":"Post","id":"cG9zdDo5MDY2Ng==","featuredImage":{"__typename":"NodeWithFeaturedImageToMediaItemConnectionEdge","node":{"__typename":"MediaItem","id":"cG9zdDo5MDY2Nw==","sourceUrl_772ce_bf21a":"https://konto.focus.pl/wp-content/uploads/2022/07/mission-to-mars-2645330_1280.jpg"}},"title_b28e9_bf21a":"Z satelitami na orbicie dzieje się coś niepokojącego. Powodem może być aktywność słoneczna","slug":"z-satelitami-na-orbicie-dzieje-sie-cos-niepokojacego-powodem-moze-byc-aktywnosc-sloneczna","pri":{"__typename":"PostTypePRI","kategoria":[],"autorzy":[]},"date":"2022-07-04T15:00:00","author":{"__typename":"NodeWithAuthorToUserConnectionEdge","node":{"__typename":"User","wnauthor":{"__typename":"User_Wnauthor","avatarAutora":{"__typename":"MediaItem","id":"cG9zdDo5MDU2Mw==","sourceUrl_772ce_bf21a":"https://konto.focus.pl/wp-content/uploads/2022/07/173150695_3753030154732297_204665997863757715_n.jpg"}},"id":"dXNlcjozMDI4OQ==","avatar_3a717_bf21a":{"__typename":"Avatar","url":"https://secure.gravatar.com/avatar/060ffe6b27d36a937e1bbcf68be44a1d?s=96&d=mm&r=g"},"name":"Jakub Zygmunt","slug":"zyga","description":"Z pochodzenia Sądeczanin, z wykształcenia geolog, z pasji miłośnik państw bałtyckich (zwłaszcza Estonii) i górski wędrowiec, zawodowo \"człowiek-orkiestra\", w sieci można go znaleźć jako Sądeckiego Włóczykija.","seo":{"__typename":"SEOUser","fullHead":"Focus.pl\n\n\n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n"}}},"seo":{"__typename":"PostTypeSEO","fullHead":"Z satelitami na orbicie dzieje się coś niepokojącego. Powodem może być aktywność słoneczna - Focus.pl\n\n\n\n\n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n","readingTime":2},"wnsingle":{"__typename":"Post_Wnsingle","kiaSubtitle":null,"focusSource":null},"content_b28e9_bf21a":"\n

\n\n\n\n

Czytaj też: Pobyt w przestrzeni kosmicznej pozostawia po sobie ślad. Znacznie większy niż sądzono

\n\n\n\n

\"\" — Od zeszłego roku trwa 25. cykl słoneczny

\n\n\n\n

Międzynarodowa Stacja Kosmiczna. Czy ją też czekać koniec przez aktywność słoneczną?

\n\n\n\n

\n","authorPosition":null,"tags_67cce_bf21a":{"__typename":"PostToTagConnection","nodes":[{"__typename":"Tag","id":"dGVybToxNw==","uri":"/tag/kosmos","name":"kosmos","seo":{"__typename":"TaxonomySEO","fullHead":"kosmos - Focus.pl\n\n\n\n\n\n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n"}}]},"categories_3cd3e_bf21a":{"__typename":"PostToCategoryConnection","nodes":[{"__typename":"Category","id":"dGVybTo1NA==","categoryimage":{"__typename":"Category_Categoryimage","image":null},"parent":null,"name":"Kosmos","children_1e47b_bf21a":{"__typename":"CategoryToCategoryConnection","pageInfo":{"__typename":"WPPageInfo","startCursor":null}},"seo":{"__typename":"TaxonomySEO","fullHead":"Kosmos - Focus.pl\n\n\n\n\n\n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n"},"slug":"kosmos"}]}},{"__typename":"Post","id":"cG9zdDo5MDU3MA==","featuredImage":{"__typename":"NodeWithFeaturedImageToMediaItemConnectionEdge","node":{"__typename":"MediaItem","id":"cG9zdDo5MDU3Mg==","sourceUrl_772ce_bf21a":"https://konto.focus.pl/wp-content/uploads/2022/07/kosci.jpg"}},"title_b28e9_bf21a":"Pobyt w przestrzeni kosmicznej pozostawia po sobie ślad. Znacznie większy niż sądzono","slug":"pobyt-w-przestrzeni-kosmicznej-konsekwencje","pri":{"__typename":"PostTypePRI","kategoria":[],"autorzy":[]},"date":"2022-07-02T10:00:00","author":{"__typename":"NodeWithAuthorToUserConnectionEdge","node":{"__typename":"User","wnauthor":{"__typename":"User_Wnauthor","avatarAutora":null},"id":"dXNlcjozMDI2Mw==","avatar_3a717_bf21a":{"__typename":"Avatar","url":"https://secure.gravatar.com/avatar/93bf4075e781e0a323929ddf318328c6?s=96&d=mm&r=g"},"name":"Aleksander Kowal","slug":"aleksander","avatar_3a717_6a1aa":{"__typename":"Avatar","url":"https://secure.gravatar.com/avatar/93bf4075e781e0a323929ddf318328c6?s=200&d=mm&r=g"},"description":"Pierwsze kroki w dziennikarstwie internetowym stawiałem ponad 10 lat temu, choć moja wyższa edukacja pokierowała mnie w stronę studiów językowych w dziedzinie romanistyki, a także studiów pedagogicznych. Zajmuję się m.in. kosmosem oraz nowymi technologiami, lecz postaram się również dzielić artykułami dot. historii czy archeologii.","seo":{"__typename":"SEOUser","fullHead":"Focus.pl\n\n\n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n"}}},"categories_3cd3e_bf21a":{"__typename":"PostToCategoryConnection","nodes":[{"__typename":"Category","id":"dGVybTo1NA==","categoryimage":{"__typename":"Category_Categoryimage","image":null},"parent":null,"name":"Kosmos","children_1e47b_bf21a":{"__typename":"CategoryToCategoryConnection","pageInfo":{"__typename":"WPPageInfo","startCursor":null}},"seo":{"__typename":"TaxonomySEO","fullHead":"Kosmos - Focus.pl\n\n\n\n\n\n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n"},"slug":"kosmos"}]},"seo":{"__typename":"PostTypeSEO","fullHead":"Pobyt w przestrzeni kosmicznej pozostawia po sobie ślad. Znacznie większy niż sądzono - Focus.pl\n\n\n\n\n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n","readingTime":2},"wnsingle":{"__typename":"Post_Wnsingle","kiaSubtitle":null,"focusSource":null},"content_b28e9_bf21a":"\n

Ludzkość ma śmiałe plany dotyczące eksploracji kosmosu, jednak rzeczywistość wydaje się je regularnie weryfikować. Tym razem chodzi o wpływ takich wypraw na układ kostny.

\n\n\n\n\n\n\n\n

Wcześniej prowadzone badania sugerowały, iż astronauci tracą od 1 do 2 procent gęstości kości na każdy miesiąc spędzony w kosmosie. Te najnowsze kreują natomiast znacznie bardziej pesymistyczny obraz sytuacji. Zanim naukowcy doszli do takich wniosków, wzięli pod lupę nadgarstki i kostki 17 astronautów przed, w trakcie i po pobycie na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej.

\n\n\n\n

Kości astronautów z ISS w centrum zainteresowania

\n\n\n\n

ISS unosi się nieco ponad 400 kilometrów nad powierzchnią naszej planety. Mogłoby się wydawać, że to niewielki dystans, jednak okazuje się on wystarczający, by ludzie mogli odczuć negatywne skutki pobytu z dala od powierzchni. Gęstość kości, która uległa obniżeniu w czasie pobytu na pokładzie stacji okazała się odpowiadać utracie, do jakiej doszłoby na przestrzeni kilku dekad, gdyby astronauci przebywali na Ziemi.

\n\n\n\n

Na tym złe wieści się nie kończą, ponieważ naukowcy zauważyli, że gęstość kości podudzia dziewięciu astronautów nie powróciła do pierwotnego stanu nawet po roku spędzonym na Ziemi. Po tym czasie braki odpowiadały trwającej około dekady utracie gęstości w warunkach ziemskich. Najpoważniej odczuwali konsekwencje rzecz jasna ci, którzy przebywali na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej najdłużej – od 4 do 7 miesięcy. Szczegóły na ten temat są dostępne w Scientific Reports.

\n\n\n\n

Tego typu doniesienia są złym zwiastunem w kontekście planów dotyczących długoterminowego pobytu poza naszą planetą. Tym bardziej, że na przykład pomysł kolonizacji Marsa zakłada pobyt na Czerwonej Planecie przez dłuższy czas niż kilka miesięcy – być może będzie to wręcz podróż w jedną stronę. Nie jest również jasne, jak bardzo może postępować spadek gęstości. Czy jest granica, której nie da się przekroczyć? Czy organizm jest w stanie “przyzwyczaić” się do zmian? Czy mają one w pełni odwracalny charakter?

\n\n\n\n

Jaka przyszłość czeka loty kosmiczne?

\n\n\n\n

Pytań jest bez wątpienia więcej niż odpowiedzi, a inne badanie sprzed dwóch lat wykazało, iż trzyletni lot na Marsa doprowadziłby do sytuacji, w której 1/3 członków załogi będzie zagrożonych osteoporozą. I choć mogłoby się wydawać, że sposobem na ubytki jest regularna aktywność na pokładzie statku, to jej efekty nie są zbyt duże. Guillemette Gauquelin-Koch z francuskiej agencji kosmicznej CNES porównuje to do sytuacji, w której przez 2 godziny uprawiamy sport, by przez resztę doby nie ruszyć się z łóżka. Co ciekawe, wśród aktywności, które najlepiej wpływają na poprawę gęstości kości, naukowcy wymieniają podnoszenie ciężarów. Okazuje się ono znacznie skuteczniejsze niż na przykład bieganie bądź jazda na rowerze.

\n","authorPosition":null,"tags_67cce_bf21a":{"__typename":"PostToTagConnection","nodes":[]}},{"__typename":"Post","id":"cG9zdDo5MDQyMQ==","featuredImage":{"__typename":"NodeWithFeaturedImageToMediaItemConnectionEdge","node":{"__typename":"MediaItem","id":"cG9zdDo5MDQyNQ==","sourceUrl_772ce_bf21a":"https://konto.focus.pl/wp-content/uploads/2022/06/metoeryt.jpg"}},"title_b28e9_bf21a":"W pyle z Czelabińska znaleziono nietypowe mikrokryształy. Pochodzą z tamtejszego meteoroidu","slug":"meteor-czelabinsk-krysztaly-weglowe","pri":{"__typename":"PostTypePRI","kategoria":[],"autorzy":[]},"date":"2022-06-30T08:00:00","author":{"__typename":"NodeWithAuthorToUserConnectionEdge","node":{"__typename":"User","wnauthor":{"__typename":"User_Wnauthor","avatarAutora":null},"id":"dXNlcjozMDI2Mw==","avatar_3a717_bf21a":{"__typename":"Avatar","url":"https://secure.gravatar.com/avatar/93bf4075e781e0a323929ddf318328c6?s=96&d=mm&r=g"},"name":"Aleksander Kowal","slug":"aleksander","avatar_3a717_6a1aa":{"__typename":"Avatar","url":"https://secure.gravatar.com/avatar/93bf4075e781e0a323929ddf318328c6?s=200&d=mm&r=g"},"description":"Pierwsze kroki w dziennikarstwie internetowym stawiałem ponad 10 lat temu, choć moja wyższa edukacja pokierowała mnie w stronę studiów językowych w dziedzinie romanistyki, a także studiów pedagogicznych. Zajmuję się m.in. kosmosem oraz nowymi technologiami, lecz postaram się również dzielić artykułami dot. historii czy archeologii.","seo":{"__typename":"SEOUser","fullHead":"Focus.pl\n\n\n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n"}}},"categories_3cd3e_bf21a":{"__typename":"PostToCategoryConnection","nodes":[{"__typename":"Category","id":"dGVybTo1NA==","categoryimage":{"__typename":"Category_Categoryimage","image":null},"parent":null,"name":"Kosmos","children_1e47b_bf21a":{"__typename":"CategoryToCategoryConnection","pageInfo":{"__typename":"WPPageInfo","startCursor":null}},"seo":{"__typename":"TaxonomySEO","fullHead":"Kosmos - Focus.pl\n\n\n\n\n\n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n"},"slug":"kosmos"}]},"seo":{"__typename":"PostTypeSEO","fullHead":"W pyle z Czelabińska znaleziono nietypowe mikrokryształy. Pochodzą z tamtejszego meteoroidu - Focus.pl\n\n\n\n\n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n","readingTime":3},"wnsingle":{"__typename":"Post_Wnsingle","kiaSubtitle":null,"focusSource":null},"content_b28e9_bf21a":"\n

Jednym z bardziej pamiętnych wydarzeń w 2013 roku była eksplozja meteoroidu nad czelabińskim niebem. Echo tamtego wybuchu nadal rozchodzi się po świecie nauki.

\n\n\n\n\n\n\n\n

Czelabińsk to miasto położone na Uralu, niedaleko Kazachstanu. 15 lutego 2013 roku tamtejsze niebo przeciął tzw. superbolid związany z przelotem fragmentu meteorytu, który przed wejściem w ziemską atmosferę mógł mieć nawet 17-18 metrów średnicy. Po niemal dziesięciu latach naukowcy zajmują się badaniami fragmentów tej kosmicznej skały oraz zostawionego przez nią pyłu i niedawno udało im się odkryć coś zaskakującego.

\n\n\n\n

Feralny początek roku 2013

\n\n\n\n

Chodzi o kryształy węgla w pyle związanym z meteoroidem. Są one tak małe, że ich rozmiary liczy się w nanometrach, a jednocześnie na tyle unikatowe, iż wydają się w zasadzie nieznane nauce. Badaniami w tej sprawie zajął się Oliver Gutfleisch z TU Darmstadt, który wraz ze współpracownikami podjął się próby poznania składu pyłu utworzonego za sprawą przelotu. W analizach pomógł skaningowy mikroskop elektronowy, dzięki któremu okazało się, że mikrokryształy węgla przybierają różne nietypowe formy. Czasami są one zamknięte, kiedy indziej częściowo sferyczne, a jeszcze później sześciokątne.

\n\n\n

\n\n\n

Pył związany z czelabińską eksplozją utworzył swego rodzaju kłąb, który uformował się na wysokości od 27 do 80 kilometrów i został wykryty przez kilka satelitów. W czasie swojej ewolucji przemieszczał się na wschód, ostatecznie okrążając naszą planetę w ciągu czterech dni. O wnioskach płynących z badań prowadzonych przez zespół Gutfleischa możemy dowiedzieć się z publikacji dostępnej w EPJ Plus.

\n\n\n\n

Skupiliśmy się na unikalnych osobliwościach morfologicznych kryształów węgla pochodzących z pyłu po meteoroidzie. Pierwszy kryształ węgla został znaleziony podczas badania pyłu za pomocą mikroskopu optycznego, ponieważ jego fasety przypadkowo znalazły się w płaszczyźnie ogniskowej. […] Kolejne badania przy użyciu optycznej mikroskopii elektronowej wykazały, że w pyle znajdowało się wiele podobnych obiektów. Jednak znalezienie ich za pomocą mikroskopu elektronowego było dość trudne ze względu na ich małe rozmiary (około 10 µm) i niski kontrast fazowy.
wyjaśniają autorzy

\n\n\n\n

Jak przebadano próbki związane z czelabińskim meteorem?

\n\n\n\n

W związku z tym trzeba było użyć innych metod, dzięki którym naukowcy odkryli, iż kryształy węgla były w rzeczywistości egzotycznie ukształtowanymi formami grafitu. Do ich powstania mogło dojść na skutek wielokrotnego dodawania warstw grafenu do zamkniętych jąder węglowych. Jako że kosmiczna skała znad Czelabińska rozpadła się na wiele mniejszych fragmentów, a pyłu rozrzuconego w czasie jej przelotu nie brakuje, naukowcy będą mieli z pewnością jeszcze wiele okazji do lepszego zrozumienia kulisów ówczesnych wydarzeń. Te, choć oficjalnie nie doprowadziły do śmierci żadnego z okolicznych mieszkańców, i tak wywołały wśród nich liczne obrażenia.

\n","authorPosition":null,"tags_67cce_bf21a":{"__typename":"PostToTagConnection","nodes":[]}},{"__typename":"Post","id":"cG9zdDo5MDM2Nw==","featuredImage":{"__typename":"NodeWithFeaturedImageToMediaItemConnectionEdge","node":{"__typename":"MediaItem","id":"cG9zdDo5MDM2OQ==","sourceUrl_772ce_bf21a":"https://konto.focus.pl/wp-content/uploads/2022/06/curiosity-mars.jpg"}},"title_b28e9_bf21a":"Czy na Marsie istnieje życie? Trzeba kopać głębiej niż do tej pory","slug":"czy-na-marsie-istnieje-zycie-trzeba-kopac","pri":{"__typename":"PostTypePRI","kategoria":[],"autorzy":[]},"date":"2022-06-29T16:00:00","author":{"__typename":"NodeWithAuthorToUserConnectionEdge","node":{"__typename":"User","wnauthor":{"__typename":"User_Wnauthor","avatarAutora":{"__typename":"MediaItem","id":"cG9zdDo4ODcxOA==","sourceUrl_772ce_bf21a":"https://konto.focus.pl/wp-content/uploads/2022/06/281304910-371515401623709-2919354311998713416-n-1.jpeg"}},"id":"dXNlcjo3NDc=","avatar_3a717_bf21a":{"__typename":"Avatar","url":"https://secure.gravatar.com/avatar/7da98bdb8e864804ae0357691ea996a2?s=96&d=mm&r=g"},"name":"Marcin Powęska","slug":"marcin-poweska","avatar_3a717_6a1aa":{"__typename":"Avatar","url":"https://secure.gravatar.com/avatar/7da98bdb8e864804ae0357691ea996a2?s=200&d=mm&r=g"},"description":"Biolog, dziennikarz popularnonaukowy, specjalista ds. promocji badań instytutów PAN: Międzynarodowego Centrum Badań Oka (ICTER) i Instytutu Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności w Olsztynie. Autor blisko 10 000 tekstów popularnonaukowych w portalu Interia, ponad 50 publikacji w magazynach \"Focus\", \"Wiedza i Życie\" i \"Świat Wiedzy\". Regularnie uczestniczący w projektach związanych z popularyzacją nauki.","seo":{"__typename":"SEOUser","fullHead":"Focus.pl\n\n\n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n"}}},"categories_3cd3e_bf21a":{"__typename":"PostToCategoryConnection","nodes":[{"__typename":"Category","id":"dGVybTo1NA==","categoryimage":{"__typename":"Category_Categoryimage","image":null},"parent":null,"name":"Kosmos","children_1e47b_bf21a":{"__typename":"CategoryToCategoryConnection","pageInfo":{"__typename":"WPPageInfo","startCursor":null}},"seo":{"__typename":"TaxonomySEO","fullHead":"Kosmos - Focus.pl\n\n\n\n\n\n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n"},"slug":"kosmos"}]},"seo":{"__typename":"PostTypeSEO","fullHead":"Czy na Marsie istnieje życie? Trzeba kopać głębiej niż do tej pory - Focus.pl\n\n\n\n\n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n","readingTime":3},"wnsingle":{"__typename":"Post_Wnsingle","kiaSubtitle":null,"focusSource":null},"content_b28e9_bf21a":"\n

Według badań laboratoryjnych przeprowadzonych przez NASA, powierzchnia Marsa jest tak bardzo przesiąknięta promieniowaniem jonizującym, że wszelkie formy życia zostałyby natychmiastowo zniszczone. Aby je wykryć, trzeba kopać w marsjańskim regolicie.

\n\n\n\n\n\n\n\n

Mimo iż spekuluje się o tym od dawna, wciąż nie wykryliśmy jednoznacznych dowodów na istnienie życia na Marsie. Gdyby udało sież należć pewne aminokwasy, nie wspominając już o białkach, mielibyśmy jednoznaczne potwierdzenie, że na Czerwonej Planecie istniało (albo nadal istnieje) życie mikrobiologiczne.

\n\n\n\n

Według najnowszych sugestii naukowców z NASA, wszelkie obecne poszukiwania życia na Marsie mogą być bezcelowe. Nie dlatego, że organizmów żywych tam nigdy nie było, ale z powodu promieniowania jonizującego, które działa sterylizująco na powierzchnię planety.

\n\n\n\n

Alexander Pavlov z NASA Goddard Space Flight Center mówi:

\n\n\n\n

Nasze wyniki sugerują, że aminokwasy są niszczone przez promienie kosmiczne w marsjańskich skałach powierzchniowych i regolicie w znacznie szybszym tempie, niż wcześniej sądzono. Obecne misje łazików marsjańskich wiercą do głębokości około pięciu centymetrów. Na tej głębokości całkowite zniszczenie aminokwasów zajęłoby zaledwie 20 milionów lat. Dodanie nadchloranów i wody jeszcze bardziej zwiększa tempo niszczenia aminokwasów.

\n\n\n\n

Uprzedzając pytania – 20 milionów lat to stosunkowo krótko w skali kosmicznej. Obecnie poszukujemy marsjańskiego życia powstałego miliardy lat temu, gdy Czerwona Planeta była podobna do Ziemi.

\n\n\n\n

Trzeba kopać głębiej

\n\n\n\n

Wyniki sugerują, że aby znaleźć życie na Marsie trzeba kopać głębiej niż na 5 cm. Naukowcy twierdzą, że podczas przyszłych misji robotycznych (i załogowych), konieczne będzie wwiercenie się na głębokość ponad 2 metrów. Jeżeli na Marsie są ślady życia, to właśnie w takich miejscach. Szczegóły opublikowano w czasopiśmie Astrobiology.

\n\n\n\n

Alexander Pavlov dodaje:

\n\n\n\n

Misje pobierające próbki płytkimi wiertłami muszą szukać niedawno odsłoniętych miejsc, np. mikrokraterów o wieku poniżej 10 milionów lat lub materiału wyrzuconego z takich kraterów. To bardzo trudne.

\n\n\n\n

Życie na Ziemi istnieje dzięki grubej warstwie atmosfery i polu magnetycznemu, które chroni nas przed promieniowaniem kosmicznym. W przeszłości Mars także je miał, ale z wiekiem stracił warstwę ochronną. Dlatego wszelkie formy życia występujące na Czerwonej Planecie pochodziłyby z tamtych czasów – niewykluczone, że jeszcze gdzieś się ukrywają.

\n\n\n\n

Naukowcy NASA wymieszali kilka rodzajów aminokwasów w krzemionce, uwodnionej krzemionce lub krzemionce z nadchloranami, a następnie zamknięli je w probówkach bez dostępu powietrza, co miało zasymulować warunki panujące na Marsie. Niektóre próbki przechowywano w temperaturze pokojowej (najwyższej jaką doświadczymy na Marsie), a inne schłodzono do bardziej “typowych” warunków, czyli -55oC. Próbki wystawiono na działanie promieniowania gamma, aby zasymulować warunki zbliżone do tych, które otrzymano po ok. 80 mln lat ekspozycji w marsjańskich skałach powierzchniowych.

\n\n\n\n

Warto odnotować, że jest to pierwszy eksperyment, w którym zmieszano aminokwasy z symulowanym marsjańskim regolitem. Wcześniej prowadzono testy na próbkach czystych aminokwasów, ale raczej trudno takowych spodziewać się na Marsie.

\n\n\n\n

Alexander Pavlov podsumowuje:

\n\n\n\n

Nasza praca jest pierwszym kompleksowym badaniem, w którym zniszczenie (radiolizę) szerokiej gamy aminokwasów badano pod wpływem różnych czynników związanych z Marsem (temperatura, zawartość wody, obfitość nadchloranów) i porównywano tempo radiolizy. Okazuje się, że dodatek krzemianów, a zwłaszcza krzemianów z nadchloranami, znacznie zwiększa szybkość niszczenia aminokwasów.

\n\n\n\n

Warto podkreślić, że aminokwasy znajdowano wcześniej w meteorytach, w tym w jednym pochodzącym z Marsa (RBT 04262). Dowody życia gdzieś tam są – wystarczy je znaleźć.

\n","authorPosition":null,"tags_67cce_bf21a":{"__typename":"PostToTagConnection","nodes":[]}},{"__typename":"Post","id":"cG9zdDo5MDAwNw==","featuredImage":{"__typename":"NodeWithFeaturedImageToMediaItemConnectionEdge","node":{"__typename":"MediaItem","id":"cG9zdDo5MDAxMA==","sourceUrl_772ce_bf21a":"https://konto.focus.pl/wp-content/uploads/2022/06/swiatla.jpg"}},"title_b28e9_bf21a":"Tajemnicze zjawisko w atmosferze. Nigdy wcześniej nie uwieczniono takiego pokazu świateł","slug":"tajemnicze-zjawisko-w-atmosferze-steve-luk-sar","pri":{"__typename":"PostTypePRI","kategoria":[{"__typename":"PRIprimeCategory","name":"Kosmos","slug":"kosmos"}],"autorzy":[]},"date":"2022-06-26T08:00:00","author":{"__typename":"NodeWithAuthorToUserConnectionEdge","node":{"__typename":"User","wnauthor":{"__typename":"User_Wnauthor","avatarAutora":null},"id":"dXNlcjozMDI2Mw==","avatar_3a717_bf21a":{"__typename":"Avatar","url":"https://secure.gravatar.com/avatar/93bf4075e781e0a323929ddf318328c6?s=96&d=mm&r=g"},"name":"Aleksander Kowal","slug":"aleksander","avatar_3a717_6a1aa":{"__typename":"Avatar","url":"https://secure.gravatar.com/avatar/93bf4075e781e0a323929ddf318328c6?s=200&d=mm&r=g"},"description":"Pierwsze kroki w dziennikarstwie internetowym stawiałem ponad 10 lat temu, choć moja wyższa edukacja pokierowała mnie w stronę studiów językowych w dziedzinie romanistyki, a także studiów pedagogicznych. Zajmuję się m.in. kosmosem oraz nowymi technologiami, lecz postaram się również dzielić artykułami dot. historii czy archeologii.","seo":{"__typename":"SEOUser","fullHead":"Focus.pl\n\n\n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n"}}},"categories_3cd3e_bf21a":{"__typename":"PostToCategoryConnection","nodes":[{"__typename":"Category","id":"dGVybTo1NA==","categoryimage":{"__typename":"Category_Categoryimage","image":null},"parent":null,"name":"Kosmos","children_1e47b_bf21a":{"__typename":"CategoryToCategoryConnection","pageInfo":{"__typename":"WPPageInfo","startCursor":null}},"seo":{"__typename":"TaxonomySEO","fullHead":"Kosmos - Focus.pl\n\n\n\n\n\n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n"},"slug":"kosmos"}]},"seo":{"__typename":"PostTypeSEO","fullHead":"Tajemnicze zjawisko w atmosferze. Nigdy wcześniej nie uwieczniono takiego pokazu świateł - Focus.pl\n\n\n\n\n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n","readingTime":3},"wnsingle":{"__typename":"Post_Wnsingle","kiaSubtitle":null,"focusSource":null},"content_b28e9_bf21a":"\n

W 2015 roku doszło do pierwszej obserwacji czerwonego łuku, który przesuwał się po zaciemnionym niebie nad Nową Zelandią. Po latach wiemy, co się wtedy wydarzyło.

\n\n\n\n\n\n\n\n

W jego identyfikacji wzięli udział zarówno naukowcy, jak i ich obywatelscy pomocnicy. Zespół badaczy z Nowej Zelandii, Stanów Zjednoczonych i Kanady opisał swoje dokonania na łamach Geophysical Research Letters. Publikacja wyjaśnia, że tzw. łuk SAR przekształcił się w zjawisko znane jako STEVE, by później po raz kolejny zmienić formę.

\n\n\n\n

Kluczowa roli nauki obywatelskiej w sprawie

\n\n\n\n

Początek całej historii sięga 2015 roku, kiedy to naukowiec obywatelski Ian Griffin zauważył nad Dunedin w Nowej Zelandii czerwony łuk światła. Obiekt ten przesuwał się po nocnym niebie, a Griffin go uwiecznił. Po upływie 30 minut łuk zaczął przekształcać się w STEVE, czyli Strong Thermal Emission Velocity Enhancement. Chcąc wyjaśnić, z czym miał do czynienia, mężczyzna przesłał nagranie naukowcom z Uniwersytetu Otago w Dunedin. Ci z kolei poinformowali o sprawie przedstawicieli innych placówek badawczych.

\n\n\n\n

\n\n

\n\n\n\n

W ten sposób rozpoczęło się śledztwo w sprawie, której finał nastąpił dopiero teraz. Pomogły nie tylko obserwacje Griffina, ale również dane z satelitów i z naziemnego obserwatorium nieba. Zebrane i przeanalizowane informacje wykazały, iż czerwony obiekt był łukiem SAR, który – choć występuje z bliżej niewyjaśnionych przyczyn w atmosferze – nie jest przykładem zorzy polarnej. Z czasem okazało się, że istnieje ważna poszlaka, która może wyjaśnić, w jakich okolicznościach wystąpiło opisane zjawisko.

\n\n\n\n

Tą wskazówką był fakt, iż łuk pojawił się w czasie, gdy trwała burza geomagnetyczna. W związku z tym naukowcy zaczęli przypuszczać, że czerwone światło mogło pojawić się w związku z obecnością naładowanych cząstek w górnej atmosferze. Kiedy SAR zaczął słabnąć, jego czerwona barwa zmieniła się w fioletową, a łuk zaczął przypominać inne zjawisko, znane jako STEVE. Na tym jednak nie koniec. W pewnym momencie STEVE także osłabło, ustępując miejsca jeszcze bardziej tajemniczej strukturze o zielonym kolorze.

\n\n\n\n

To pierwszy przypadek, gdy trzy takie zjawiska zaobserwowano za jednym razem

\n\n\n\n

Zdaniem autorów badania w żadnym z tych trzech przypadków nie chodziło o zorzę, lecz innego typu zjawiska świetlne. Każde z nich wydawało się być wynikiem energii generowanej lokalnie, a nie cząstek pochodzących z innego obszaru. Poza tym, kolejnym wyróżniającym elementem obserwacji dokonanej przez Griffina było to, że po raz pierwszy wszystkie trzy zjawiska były widoczne razem.

\n","authorPosition":null,"tags_67cce_bf21a":{"__typename":"PostToTagConnection","nodes":[]}},{"__typename":"Post","id":"cG9zdDo4OTc2OA==","featuredImage":{"__typename":"NodeWithFeaturedImageToMediaItemConnectionEdge","node":{"__typename":"MediaItem","id":"cG9zdDo4OTc3Ng==","sourceUrl_772ce_bf21a":"https://konto.focus.pl/wp-content/uploads/2022/06/cosmos-g6f51b1f68_1280.jpg"}},"title_b28e9_bf21a":"Coś w Drodze Mlecznej emituje promieniowanie rentgenowskie. Naukowcy próbują znaleźć jego źródło","slug":"promieniowanie-rentgenowskie-droga-mleczna-zrodlo","pri":{"__typename":"PostTypePRI","kategoria":[{"__typename":"PRIprimeCategory","name":"Kosmos","slug":"kosmos"}],"autorzy":[]},"date":"2022-06-23T10:00:00","author":{"__typename":"NodeWithAuthorToUserConnectionEdge","node":{"__typename":"User","wnauthor":{"__typename":"User_Wnauthor","avatarAutora":null},"id":"dXNlcjozMDI2Mw==","avatar_3a717_bf21a":{"__typename":"Avatar","url":"https://secure.gravatar.com/avatar/93bf4075e781e0a323929ddf318328c6?s=96&d=mm&r=g"},"name":"Aleksander Kowal","slug":"aleksander","avatar_3a717_6a1aa":{"__typename":"Avatar","url":"https://secure.gravatar.com/avatar/93bf4075e781e0a323929ddf318328c6?s=200&d=mm&r=g"},"description":"Pierwsze kroki w dziennikarstwie internetowym stawiałem ponad 10 lat temu, choć moja wyższa edukacja pokierowała mnie w stronę studiów językowych w dziedzinie romanistyki, a także studiów pedagogicznych. Zajmuję się m.in. kosmosem oraz nowymi technologiami, lecz postaram się również dzielić artykułami dot. historii czy archeologii.","seo":{"__typename":"SEOUser","fullHead":"Focus.pl\n\n\n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n"}}},"categories_3cd3e_bf21a":{"__typename":"PostToCategoryConnection","nodes":[{"__typename":"Category","id":"dGVybTo1NA==","categoryimage":{"__typename":"Category_Categoryimage","image":null},"parent":null,"name":"Kosmos","children_1e47b_bf21a":{"__typename":"CategoryToCategoryConnection","pageInfo":{"__typename":"WPPageInfo","startCursor":null}},"seo":{"__typename":"TaxonomySEO","fullHead":"Kosmos - Focus.pl\n\n\n\n\n\n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n"},"slug":"kosmos"}]},"seo":{"__typename":"PostTypeSEO","fullHead":"Coś w Drodze Mlecznej emituje promieniowanie rentgenowskie. Naukowcy próbują znaleźć jego źródło - Focus.pl\n\n\n\n\n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n","readingTime":3},"wnsingle":{"__typename":"Post_Wnsingle","kiaSubtitle":null,"focusSource":null},"content_b28e9_bf21a":"\n

Nasza galaktyka, choć czasami nazywana domem, jest na tyle duże i tajemnicza, że skrywa przed nami jeszcze wiele tajemnic. Jedną z nich stanowi źródło promieniowana rentgenowskiego, którego naukowcy nie są w stanie zlokalizować.

\n\n\n\n\n\n\n\n

Nawet jeśli gołym okiem nie jesteśmy w stanie tego dostrzec, to na niebie zazwyczaj dzieje się znacznie więcej, niż mogłoby się wydawać. Kiedy jednak do akcji wkroczą teleskopy rentgenowskie, to mogą uwiecznić efektowne widoki, o których w innym wypadku nie mielibyśmy pojęcia. Korzystając z takiego rozwiązania astronomowie zaobserwowali kosmiczne erupcje, których źródło znajduje się gdzieś w głębi Drogi Mlecznej.

\n\n\n\n

XQC na ratunek, czyli jak odnaleźć źródło promieniowania rentgenowskiego

\n\n\n\n

Gdzieś to rzecz jasna mało konkretne określenie, ale naukowcy nie mają innej możliwości: coś emituje promieniowanie rentgenowskie, lecz nie są w stanie stwierdzić, z czym mają do czynienia, ani gdzie się to coś znajduje. Pomóc w śledztwie ma nowa misja, w ramach której w przestrzeni kosmicznej znajdzie się instrument XQC (X-ray Quantum Calorimeter). Po dotarciu do celu za pośrednictwem rakiety suborbitalnej XQC zajmie się obserwacjami plamy światła rentgenowskiego z 50-krotnie wyższą rozdzielczością niż miało to miejsce wcześniej. Start misji przewidziano na 26 czerwca.

\n\n\n\n

Historia mapowania nieba w oparciu o instrumenty wykrywające promieniowanie rentgenowskie sięga lat 60. ubiegłego wieku. Dzięki tego typu przedsięwzięciom naukowcy są w stanie identyfikować i katalogować poszczególne źródła promieniowania. Niektóre z nich oczywiście nadal stanowią zagadkę. To, o którym mowa, jest widoczne tylko częściowo i to jedynie z półkuli północnej. Przy okazji naukowcy, z Danem McCammonem na czele, mają swój typ co do źródła sygnału.

\n\n\n

\n\n\n

Ich zdaniem jest on związany z rozproszonym i rozgrzanym gazem, który zyskał swoją temperaturę za sprawą eksplozji supernowych. W ramach misji XQC zbadane zostaną dwa potencjalne źródła. Być może promieniowanie rentgenowskie pochodzi z gazu podgrzanego przez supernowe typu Ia, które występują przy obumieraniu masywnych gwiazd. A tak się składa, iż w wewnętrznej części naszej galaktyki nie brakuje tego typu obiektów. Drugi scenariusz zakłada natomiast kluczową rolę supernowych typu II. Stojące za nimi gwiazdy są nawet masywniejsze i osiągają wyższe temperatury oraz jasności. Występują w aktywnych regionach gwiazdotwórczych, a jeden z takowych znajduje się w wewnętrznym ramieniu spiralnym Drogi Mlecznej.

\n\n\n\n

Supernowe w roli winowajców?

\n\n\n\n

XQC przeanalizuje promieniowanie rentgenowskie w poszukiwaniu śladów tlenu i żelaza. Jeśli tlenu będzie dużo, to szala przechyli się w stronę supernowej typu II. Gdyby wykryto go mniej, to bardziej prawdopodobnymi sprawcami zamieszania okażą się supernowe typu Ia. Dlaczego akurat tak? Do supernowych typu Ia prowadzą mniej masywne gwiazdy, które spalają się przez dłuższy czas, przez co zostaje im mniej tlenu niż w przypadku supernowych typu II.

\n","authorPosition":null,"tags_67cce_bf21a":{"__typename":"PostToTagConnection","nodes":[]}}]},"page_98973_fb8bf":{"__typename":"Page","id":"cG9zdDo4NzQ4Ng==","seo":{"__typename":"PostTypeSEO","fullHead":"Focus.pl - Nauka zmienia świat\n\n\n\n\n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n"}},"posts_f30bc_c46e2":{"__typename":"RootQueryToPostConnection","nodes":[{"__typename":"Post","id":"cG9zdDoyOTIxMA==","featuredImage":{"__typename":"NodeWithFeaturedImageToMediaItemConnectionEdge","node":{"__typename":"MediaItem","id":"cG9zdDo4ODY4OQ==","sourceUrl_772ce_bf21a":"https://konto.focus.pl/wp-content/uploads/2022/06/jalta.jpeg"}},"title_b28e9_bf21a":"Mity II wojny światowej, czyli jak to było z płaceniem Brytyjczykom za Polskie Siły Zbrojne","slug":"mity-ii-wojny-swiatowej-czyli-jak-to-bylo-z-placeniem-brytyjczykom-za-polskie-sily-zbrojne","pri":{"__typename":"PostTypePRI","kategoria":[],"autorzy":[]},"date":"2022-06-18T16:00:00","author":{"__typename":"NodeWithAuthorToUserConnectionEdge","node":{"__typename":"User","wnauthor":{"__typename":"User_Wnauthor","avatarAutora":{"__typename":"MediaItem","id":"cG9zdDo4ODk1NA==","sourceUrl_772ce_bf21a":"https://konto.focus.pl/wp-content/uploads/2022/06/288974224_597221138283229_8708059298568887411_n-1.png"}},"id":"dXNlcjozMDI4Ng==","avatar_3a717_bf21a":{"__typename":"Avatar","url":"https://secure.gravatar.com/avatar/f708024ccb92fc1843d191cd021b750b?s=96&d=mm&r=g"},"name":"Maciej Piotr Szczepański","slug":"pangrys"}},"categories_3cd3e_bf21a":{"__typename":"PostToCategoryConnection","nodes":[{"__typename":"Category","id":"dGVybTo1Nw==","categoryimage":{"__typename":"Category_Categoryimage","image":null},"parent":null,"name":"Historia","children_1e47b_bf21a":{"__typename":"CategoryToCategoryConnection","pageInfo":{"__typename":"WPPageInfo","startCursor":null}},"seo":{"__typename":"TaxonomySEO","fullHead":"Historia - Focus.pl\n\n\n\n\n\n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n"},"slug":"historia"},{"__typename":"Category","id":"dGVybToyNjE1Mw==","categoryimage":{"__typename":"Category_Categoryimage","image":null},"parent":null,"name":"Publicystyka","children_1e47b_bf21a":{"__typename":"CategoryToCategoryConnection","pageInfo":{"__typename":"WPPageInfo","startCursor":null}},"seo":{"__typename":"TaxonomySEO","fullHead":"Publicystyka - Focus.pl\n\n\n\n\n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n"},"slug":"publicystyka"}]},"seo":{"__typename":"PostTypeSEO","fullHead":"Mity II wojny światowej, czyli jak to było z płaceniem Brytyjczykom za Polskie Siły Zbrojne\n\n\n\n\n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n","readingTime":8},"wnsingle":{"__typename":"Post_Wnsingle","kiaSubtitle":null,"focusSource":null},"content_b28e9_bf21a":"

II Wojna Światowa po dziś dzień skrywa wiele tajemnic, które nadal zaskakują nie tylko badaczy czy historyków. Mimo że od zakończenia tego krwawego konfliktu minęło już prawie 80 lat, to nadal odkrywamy nowe karty w tej historii.

Jednocześnie dzięki współczesnym badaniom i dostępie do kiedyś tajnych dokumentów możemy zweryfikować wiele faktów i rzeczowo oraz obiektywnie spojrzeć na ten konflikt. Dodatkowo, zyskujemy możliwość by rozprawić się z wieloma mitami, które wciąż pokutują w literaturze i wspomnieniach tamtych lat. W tamtych czasach naginano nieco rzeczywistość dla bieżących potrzeb propagandy. Wiele spraw w oczywisty sposób nieco wyolbrzymiano, a wiele jednocześnie zatajano, tak by przekaz wojenny podnosił na duchu i poprawiał morale wojska i opinii publicznej. Wokół II Wojny Światowej oraz w trakcie tych zmagań narodziło się wiele mitów, które niestety po dziś dzień pokutują w obiegu publicznym. Wielu z nas wierzy w rzeczy, które tak naprawdę wyglądały inaczej. Nawet dziś, wielu polityków czy marnej próby historyków, powtarza wymysły wojennej i powojennej propagandy, nie zadając sobie trudu sprawdzenia, czy to była prawda. Z kilkoma takimi mitami chciałbym i ja się rozprawić, bowiem historie za nimi stojące są naprawdę ciekawe. Dziś przyjrzymy się sprawie, która od czasu do czasu jest przytaczana przez wielu różnej maści polityków i … politykierów, czyli rachunku na kwotę 107 650 000 funtów, który Wielka Brytania miała jakoby wystawić Polsce za użyczenie paliwa, samolotów, lotnisk, wyżywienia, zakwaterowania, amunicji itd. w latach 1939-1946.

Spójrzmy więc sami, jak było w istocie i skąd się wziął ten mit

Emigracyjny Rząd Rzeczypospolitej Polskiej na uchodźstwie w umowie zawartej z Wlk. Brytanią 5 sierpnia 1940 r. oficjalnie stwierdzał, że koszty wyposażenia i utrzymania polskiego wojska całkowicie jest po stronie polskich władz. Na ten cel, Rząd Wlk. Brytanii udzielił szeregu kredytów, które miały być spłacone po zakończonej wojnie. Dziś możemy to różnie oceniać, ale było to wtedy jedno z najrozsądniejszych rozwiązań. W innym przypadku polscy obywatele zostaliby stricte wcieleni w szeregi sił zbrojnych Imperium Brytyjskiego i nasza rola w koalicji antyhitlerowskiej zostałaby całkowicie pominięta. Z oczywistych powodów, Rząd Rzeczypospolitej nie mógł do tego dopuścić, więc podpisano umowę, w wyniku której stworzono kolejne polskie oddziały, podporządkowane polskim władzom. Co więcej, dzięki tej umowie możliwe było uratowanie również polskiej ludności cywilnej, ewakuowanych z ZSRR w 1942 r. wraz z armią gen. Władysława Andersa. W licznych obozach zlokalizowanych w Iranie, Libanie, Indiach, Meksyku, Nowej Zelandii i wielu krajów afrykańskich, zyskało schronienie ponad 40 tysięcy polskich kobiet i dzieci. Tam dochodzono do siebie po nieludzkim traktowaniu na terenie Związku Radzieckiego a dzieci, które w dużej mierze były sierotami, zyskały możliwość kontynuacji nauki w ojczystym języku, a nawet zyskania zawodu. Ta młodzież miała się stać nowym pokoleniem odrodzonej Polski.

Niestety stało się inaczej i terytorium naszego kraju na długie lata trafiło w macki komunistycznej Rosji, która zainstalował w Polsce całkowicie podległy ZSRR komunistyczny rząd

Co ciekawe, krótko po przystąpienie do wojny Stanów Zjednoczonych w grudniu 1941 roku i dzięki Lend Lease Act, sprawa regulowania polskich zobowiązań, przestała być palącym problemem. Z dniem 1 stycznia 1943 roku, brytyjskie Ministerstwo Lotnictwa zaprzestało naliczanie jakichkolwiek kosztów za obsługę Polskich Sił Powietrznych, uznając je za całkowicie bezcelowe wobec faktu amerykańskich zobowiązań finansowych i materiałowych. Co więcej, 29 czerwca 1944 roku zawarto kolejną umowę z rządem brytyjskim, która ostatecznie umorzyły wszystkie należności wojskowe za funkcjonowanie Polskich Sił zbrojnych na Zachodzie. Wszak trudno wołać pieniądze od sojusznika, za sprzęt i paliwo, które i tak Wielka Brytania w większości dostała za darmo do USA dzięki ustawie Lend Lease Act. Była to ustawa podpisana 11 marca 1941 r., która umożliwiała prezydentowi Stanów Zjednoczonych „sprzedawać, przenosić własność, wymieniać, wydzierżawiać, pożyczać i w jakikolwiek inny sposób udostępniać innym rządom dowolne produkty ze sfery obronności”.

W wielkim skrócie mówiąc, umożliwiało to zakończenie pozorów neutralności Stanów Zjednoczonych i pozwoliło na dostarczanie do Wielkiej Brytanii i innych sojuszników, wszelkiej pomocy militarnej

Niestety, jak już wspomniałem wcześniej, po zakończeniu działań wojennych, Polska trafiła do radzieckiej strefy wpływów i umowy zawarte z emigracyjnym rządem RP powoli przestawały obowiązywać. Nieszczęśliwie dla nas, również zachodni alianci uznali legalność zainstalowanego przez ZSRR, komunistycznego rządu tzw. Jedności Narodowej. Warszawa już w 1946 roku podpisała porozumienie z Wlk. Brytanią, w wyniku którego cała należność za wyposażenie i zaopatrzenie Polskich Sił Zbrojnych za czas wojny, czyli przeszło 73 miliony funtów została anulowana. Co więcej, zgodzono się Warszawie zawiesić zwrot płatności za żołd wypłacany polskim żołnierzom przez Rząd Brytyjski. W praktyce, Brytyjczycy nigdy nawet nie próbowali się upomnieć o tę niebagatelną kwotę 47 milionów funtów. Tak samo wszystkie koszty działania Korpusu Przysposobienia i Rozmieszczenia, który przeprowadzał demobilizację żołnierzy Polskich Sił Zbrojnych i przygotował ich do pracy zawodowej w sektorze cywilnym, były również pokrywane przez Brytyjczyków. Obejmowało to również relokację do Polski bądź w przypadku odmowy powrotu do ojczyzny, możliwość emigracji do niemal dowolnego kraju na świecie.

Jedyną płatność, którą chciano wyegzekwować od komunistycznego rządu, była kwota 33 milionów funtów za utrzymywaną na terenie Wielkiej Brytanii polską administrację cywilną, za koszty relokacji i utrzymanie cywilnych uchodźców w niemal każdym zakątku Imperium Brytyjskiego. W tym były zawarte również opłaty za polską opiekę społeczną oraz wydatki na polską oświatę. Najciekawsze jest to, że Brytyjczycy byli świadomi, że zniszczona w wyniku działań wojennych Polska może mieć trudności z realizowaniem swoich zobowiązań. Dlatego też szybko zredukowali swoje roszczenia do kwoty 13 milionów, z czego pobrano tak naprawdę tylko 3 miliony funtów, z rezerw złota wywiezionych w 1939 z Polski i składowanego dotąd w Banku Anglii. Pozostałe 10 mln funtów, miano spłacać w dogodnych ratach rocznych przez kolejne 15 lat. Prawdopodobnie, nigdy nie spłaciliśmy tej należności do końca, a i kolejnym rządom Wlk. Brytanii, pamiętających polski wysiłek wojenny u boku aliantów, jakoś nie na rękę było dopominać się o spłatę tego długu.

Fakt, Wielka Brytania i USA na konferencji w Jałcie poświęciły sprawę Polski, wpychając nasz kraj w objęcia sowieckiej Rosji Stalina na długie lata. Przedsmak tego mieliśmy już w roku 1939, gdy podczas konferencji w Abbeville, Francuzi i Brytyjczycy zdecydowali wbrew podpisanym układom, nie przychodzić Polsce z realną pomocą. I po dziś dzień pamiętamy prosowiecką postawę administracji Franklina Delano Roosvelta, w której aż się roiło rosyjskich agentów i lobbystów. Nie dziwne więc, że Waszyngton dość szybko narzucił swoje zdanie Wlk. Brytanii, które dziwnym trafem promowało stanowisko Józefa Stalina. Sami Brytyjczycy nie raz pokazywali nam nasze miejsce w szeregu, jednakże nie upoważnia nas to do powtarzania dalej bzdur, prawdopodobnie wymyślonych przez komunistyczną bezpiekę z PRL. Bzdur tak chętnie dziś kolportowanych przez wszelkiej maści pożytecznych idiotów.

\n","authorPosition":null,"tags_67cce_bf21a":{"__typename":"PostToTagConnection","nodes":[]}},{"__typename":"Post","id":"cG9zdDoyOTIxOQ==","featuredImage":{"__typename":"NodeWithFeaturedImageToMediaItemConnectionEdge","node":{"__typename":"MediaItem","id":"cG9zdDo4ODY4NQ==","sourceUrl_772ce_bf21a":"https://konto.focus.pl/wp-content/uploads/2022/06/wrak-statku.jpg"}},"title_b28e9_bf21a":"Ten wrak jest wart miliardy. Na jego pokładzie znajduje się złoto i szmaragdy","slug":"ten-wrak-jest-wart-miliardy-na-jego-pokladzie-znajduje-sie-zloto-i-szmaragdy","pri":{"__typename":"PostTypePRI","kategoria":[],"autorzy":[]},"date":"2022-06-20T08:00:00","author":{"__typename":"NodeWithAuthorToUserConnectionEdge","node":{"__typename":"User","wnauthor":{"__typename":"User_Wnauthor","avatarAutora":null},"id":"dXNlcjozMDI2Mw==","avatar_3a717_bf21a":{"__typename":"Avatar","url":"https://secure.gravatar.com/avatar/93bf4075e781e0a323929ddf318328c6?s=96&d=mm&r=g"},"name":"Aleksander Kowal","slug":"aleksander","avatar_3a717_6a1aa":{"__typename":"Avatar","url":"https://secure.gravatar.com/avatar/93bf4075e781e0a323929ddf318328c6?s=200&d=mm&r=g"},"description":"Pierwsze kroki w dziennikarstwie internetowym stawiałem ponad 10 lat temu, choć moja wyższa edukacja pokierowała mnie w stronę studiów językowych w dziedzinie romanistyki, a także studiów pedagogicznych. Zajmuję się m.in. kosmosem oraz nowymi technologiami, lecz postaram się również dzielić artykułami dot. historii czy archeologii.","seo":{"__typename":"SEOUser","fullHead":"Focus.pl\n\n\n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n"}}},"categories_3cd3e_bf21a":{"__typename":"PostToCategoryConnection","nodes":[{"__typename":"Category","id":"dGVybTo1Nw==","categoryimage":{"__typename":"Category_Categoryimage","image":null},"parent":null,"name":"Historia","children_1e47b_bf21a":{"__typename":"CategoryToCategoryConnection","pageInfo":{"__typename":"WPPageInfo","startCursor":null}},"seo":{"__typename":"TaxonomySEO","fullHead":"Historia - Focus.pl\n\n\n\n\n\n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n"},"slug":"historia"}]},"seo":{"__typename":"PostTypeSEO","fullHead":"Ten wrak jest wart miliardy. Na jego pokładzie znajduje się złoto i szmaragdy\n\n\n\n\n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n","readingTime":3},"wnsingle":{"__typename":"Post_Wnsingle","kiaSubtitle":null,"focusSource":null},"content_b28e9_bf21a":"

Galeon San Jose transportował liczne skarby, gdy został zatopiony przez okręty brytyjskiej marynarki wojennej w 1708 roku podczas wojny o sukcesję hiszpańską. Ponad trzysta lat później te kosztowności nadal kuszą poszukiwaczy.

W chwili hiszpańsko-brytyjskiej potyczki na pokładzie San Jose mogło przebywać nawet 600 osób. Znajdowało się tam również co najmniej 200 ton kosztowności, między innymi złote i srebrne monety oraz szmaragdy, których wartość szacuje się na 17 miliardów dolarów. Nie bez powodu mówi się w tym przypadku o świętym Graalu wśród wraków. Ten został odnaleziony przez kolumbijską marynarkę wojenną u wybrzeży Cartageny w 2015 roku, choć jego lokalizację utrzymywano w tajemnicy.

Skarby warte miliardy dolarów

Prezydent Kolumbii Iván Duque ujawnił niedawno nieco informacji w tej sprawie, pokazując też niepublikowane do tej pory zdjęcia i filmy. Na miejscu odkryto, poza wspomnianymi już elementami, chińską ceramikę, miecze i armaty. Materiały ukazujące wrak zostały uwiecznione dzięki użyciu zdalnie sterowanego robota, który zszedł na głębokość około jednego kilometra.

Urządzenie dostrzegło też napisy umieszczone na armatach. Ich identyfikacja sugeruje, że zostały wyprodukowane w 1655 roku w Sewilli i Kadyksie, czyli na południu Hiszpanii. Uwadze poszukiwaczy skarbów z pewnością nie umknie informacja o odkryciu złotych monet z typowym dla tamtych czasów bilonem. Na tym jednak znaleziska się nie kończą, ponieważ przy okazji w okolicy wykryto dwa inne potencjalne wraki. Ich wartość najprawdopodobniej nie będzie równie imponująca co w przypadku San Jose, ale z perspektywy archeologii to cenne odkrycia. Obie jednostki wydają się pochodzić z XIX wieku.

Jaka przyszłość czeka wrak San Jose?

Jak wyjaśnia prezydent Duque, nadrzędnym celem związanym z opisywanym galeonem jest odzyskanie skarbów, ich spieniężenie i pozyskanie funduszy potrzebnych do wydobycia i zabezpieczenia wraku. Oczywiście już od chwili odkrycia pozostałości San Jose trwa walka o prawa do galeonu. Były prezydent tego kraju, Juan Manuel Santos, podpisał w 2013 roku ustawę o zatopionym dziedzictwie kulturowym. W jej myśl artefakty znalezione na kolumbijskich wodach należą do państwa.

Z drugiej strony barykady znajdują się Hiszpanie, którzy też mają swoje roszczenia. Ich argumentacja opiera się na tym, iż statek należy do Hiszpanii, a powołują się na konwencję UNESCO w sprawie podwodnego dziedzictwa kulturowego. Na tym oczywiście cała sprawa się nie kończy, ponieważ skarby obecne na pokładzie wraku zostały w dużej mierze zrabowane z… innych krajów Ameryki Południowej. Z tego względu część ich przywódców może upomnieć się o to, co ukradziono ponad trzysta lat wcześniej. Innymi słowy, podział “łupów” trwa, choć skarby nadal znajdują się głęboko pod wodą.

\n","authorPosition":null,"tags_67cce_bf21a":{"__typename":"PostToTagConnection","nodes":[]}},{"__typename":"Post","id":"cG9zdDoyODcwMw==","title_b28e9_bf21a":"Renault Scenic Vision – widzieliśmy auto niedalekiej przyszłości","featuredImage":{"__typename":"NodeWithFeaturedImageToMediaItemConnectionEdge","node":{"__typename":"MediaItem","id":"cG9zdDo4ODU2Mg==","sourceUrl_772ce_bf21a":"https://konto.focus.pl/wp-content/uploads/media/default/0001/61/renault-scenic-vision_2.jpeg"}},"date":"2022-05-19T09:48:15","slug":"renault-scenic-vision-widzielismy-auto-niedalekiej-przyszlosci","pri":{"__typename":"PostTypePRI","kategoria":[],"autorzy":[]},"categories_3cd3e_bf21a":{"__typename":"PostToCategoryConnection","nodes":[{"__typename":"Category","id":"dGVybToxMjg=","name":"Moto","slug":"moto","categoryimage":{"__typename":"Category_Categoryimage","image":null},"parent":null,"children_1e47b_bf21a":{"__typename":"CategoryToCategoryConnection","pageInfo":{"__typename":"WPPageInfo","startCursor":null}},"seo":{"__typename":"TaxonomySEO","fullHead":"Moto - Focus.pl\n\n\n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n"}}]},"seo":{"__typename":"PostTypeSEO","fullHead":"Renault Scenic Vision - widzieliśmy auto niedalekiej przyszłości\n\n\n\n\n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n","readingTime":12},"wnsingle":{"__typename":"Post_Wnsingle","kiaSubtitle":null,"focusSource":null},"content_b28e9_bf21a":"

Renault Scenic Vision to koncepcja samochodu, który na rynek trafi już w 2024 roku. Kilka dni przed jego oficjalną premierą mieliśmy okazję zobaczyć, jakie rozwiązania zaoferuje i zastanowić się, które z nich pojawią się w seryjnej produkcji.

Zacznijmy od roku 1991 i Renault Scenic Concept Car

W 1991 roku marka Renault zaprezentowała koncepcyjny model Scenica, oznaczony symbolem Z-01. Auto przyszłości zdecydowanie wyprzedzało swoje czasy użytymi pomysłami. Bynajmniej mowa o dywanie na podłodze. Swoją drogą robi… ciekawe wrażenie.

Już 31 lat temu Renault chciał zastąpić lusterka kamerami. W środku mieliśmy obracane fotele, w końcu to auto rodzinne. Dzięki temu rodzic mógł w trakcie jazdy obrócić się w kierunku dziecka. W podłodze, pomiędzy siedzeniami, była możliwość zamontowania przesuwanego stolika. Ogółem wnętrze było bardzo przestronne i mocno przypominające niektóre z dzisiejszych aut elektrycznych. Dosyć puste w środku, bez zbędnych elementów, za to z ekranami. Na nich miały być wyświetlane filmy oraz nawigacja (w 1991 roku!).

Z zewnątrz auto wygląda bardzo futurystycznie. W czasach, kiedy dominowały raczej kanciaste konstrukcje, koncepcja Scenica przypominała okrągłą mydelniczkę. Wrażenie robiły też drzwi. Przesuwane w obu kierunkach – przednie do przodu, tylne do tyłu.

A co z elementami, których nie widać? Napęd na cztery koła, 2-litrowy i 4 cylindrowy, 150-konny silnik, automatyczna, sterowana elektronicznie skrzynia biegów, klimatyzacja umieszczona w podwójnej podłodze. Wyglądało to bardzo obiecująco.

Renault Scenic Vision – ekologiczna wizja auta na rok 2024

Dlaczego zaczęliśmy od Scenica z 1991 roku? Dlatego, że tworząc Renault Scenic Vision projektanci bardzo się na nim wzorowali. Widać to bardzo dobrze w przypadku niektórych elementów wyglądu i wyposażenia. Ale po kolei.

Renault Scenic Vision jest autem wykonanym w 70% z materiałów pochodzących z recyklingu, z kolei 95% elementów jego konstrukcji nadaje się do ponownego odzysku. Choć zdanie, z premiery, że w razie potrzeby zrywamy tapicerkę i ją przetwarzamy zabrzmiało trochę tak, jakby auto miało wytrzymać nie więcej niż pięć lat. Mam nadzieję, że zwyczajnie źle je odebrałem. Wnętrze nowego Scenica jest w 100% wykonane z materiałów pochodzących z recyklingu. Wszystkie miękkie elementy wykonano z tego samego materiału, właśnie w celu ułatwienia ponownego ich przetworzenia. Materiał użyty do zrobienia podłogi to przetworzone butelki po mleku oraz plastikowych rur. Z kolei farba na dachu powstała z pigmentu z oparów węgla.

Ekologiczny jest też napęd, o którym niestety dowiedzieliśmy się niewiele. Wiemy jedynie, że to jednostka hybrydowa, ale jest to hybryda bardzo nietypowa, bo elektryczno-wodorowa. Jednak głównym motorem jest napęd elektryczny, a wodór służy do powiększenia zasięgu. Tu też nie zabrakło rozwiązań przyjaznych środowisku. Wodór jest przechowywany w komórkach w 100% wykonanych z platyny pochodzącej z recyklingu. Z kolei akumulatory elektryczne są gotowe do ponownego przetworzenia.

Ogółem, Renault Scenic Vision ma emitować okrągłe zero dwutlenku węgla podczas jazdy, jak również sama produkcja auta ma być zeroemisyjna.

Komfort i bezpieczeństwo priorytetem

To właśnie na ten element, obok ogólnej ekologii, postawiono największy nacisk w Renault Scenic Vision. Kiedy kierowca się do niego zbliży, system rozpoznawania twarzy automatycznie go rozpozna, odblokuje drzwi i dopasuje wszystkie elementy wnętrza. Drzwi otwierają się w obie strony, co ukazuje brak środkowego słupka. Co ułatwia wsiadanie wszystkim podróżującym. Auto nie ma klamek z zewnątrz, otwarcie drzwi odbywa się też po przyciśnięciu logo Renault. Oczywiście mamy tu ukryte mechanizmy mechanicznego otwierania drzwi w razie nagłego wypadku.

Fotel kierowcy oraz ekrany też są automatycznie dopasowywane. Ich kąt nachylenia jest zależny od wzrostu osoby kierującej. Małe ekrany to ekrany widżetów. To za ich pomocą odbywa się sterowanie wszystkimi funkcjami auta. Wynika to z tego, że ekran główny jest umieszczony na szybie i zwyczajnie nie da się go łatwo do sięgnąć. Na małych wyświetlaczach można uruchomić dowolne funkcje i skróty. W sumie jest ich dziesięć. Cztery na desce rozdzielczej, po jednym w każdych drzwiach i dwa pomiędzy środkowymi siedzeniami.

Oprócz ekranów każdy pasażer ma też dedykowane głośniki, umieszczone w zagłówkach.

Wyświetlacz główny też pełni funkcję bezpieczeństwa. Może stać się przezroczysty, dzięki temu powiększa się pole widzenia kierowcy. Ma to ułatwić dostrzeżenie pieszych. Lepszą widoczność mają też zapewniać kamery w miejscu lusterek, które oferują znacznie większe pole widzenia i mają eliminować martwe pole.

W kwestii bezpieczeństwa warto też wspomnieć o podniesionym boku, który chroni pasażerów w przypadku uderzenia. Nie bez znaczenia jest też ogromny, szklany dach wpuszczający do wnętrza duże ilości światła.

Na tym nie koniec udogodnień. W trakcie jazdy stale monitorowana jest kondycja kierowcy. Zarówno poziom zmęczenia, koncentracji, jak i rytm pracy serca. W kierownicy umieszczone zostały pulsometry. Oby tylko ostrzeżenia nie były zbyt agresywne, bo na polskich drogach bardzo łatwo o przyśpieszone bicie serca, nawet podczas spokojnej jazdy. Stale monitorowane jest też powietrze wewnątrz auta, a cały Scenic Vision jest też jednym wielkim oczyszczaczem powietrza, filtrując je wewnątrz auta.

Renault Sceninc Vision to bardzo ciekawa koncepcja. Ile z niej może trafić do produkcji?

Koncepcje aut mają to do siebie, że lubią się zmieniać. Wystarczy spojrzeć na projekt Scenica z 1991 roku. Model Vision ma trafić do sprzedaży w 2024 roku, a rozwiązania, które zobaczyliśmy w koncepcie mają pojawić się też w innych modelach producenta. Tylko czy wszystkie rozwiązania?

Na pewno wizualnie Scenic Vision nie powinien się mocno zmienić. Podobne, nieco kanciaste i agresywne kształt widzieliśmy już w innych nowych autach Renault, więc to powinno zostać bez zmian. Na czym, nie oszukujmy się, Scenic mocno zyska. Może poza felgami i tutaj raczej możemy być pewni, że ich wygląd ulegnie zmianie. Niekoniecznie rozmiar. 21-calowe felgi będą tu ładnie wyglądać.

Nie do końca jestem przekonany do systemu otwierania drzwi. Jak wygodne by to nie było, w coraz bardziej zatłoczonych miastach może brakować miejsca na tak szerokie otwarcie. W dodatku w pełni zautomatyzowane. Tutaj niezbędna będzie jakaś modyfikacja.

Jeśli chodzi o wnętrze, na pewno przydadzą się bardziej stonowane warianty kolorystyczne. Materiał użyte do produkcji, choć pochodzące z recyklingu, robią dobre wrażenie i nie wyglądają jakby miały nie wytrzymać próby czasu. Ba, w końcu nawet wnętrze BMW iX jest zrobione z materiałów z recyklingu, a jest z lekka luksusowe. Ogółem, taka stylistyka wnętrza, tylko nieco bardziej monotonna kolorystycznie mogłaby być zachowana. Choć podczas oficjalnej premiery mogliśmy usłyszeć, że dokładnie tak wyglądające wnętrza mogą pojawić się w produkcji dopiero w 2028 roku.

Bardzo spodobał mi się pomysł małych ekranów, ale co do nich zdania były podzielone. Braki na rynku półprzewodników mogą spowodować, że Renault będzie musiało z nich zrezygnować. A szkoda, bo jest to bardzo ciekawe rozwiązanie i ten element bardzo chętnie zobaczyłbym w seryjnym aucie. Kamery i ekran główny zmieniający poziom przezroczystości zdecydowanie powinny zostać na swoim miejscu i to też raczej ma duże szanse na seryjną produkcję.

Nie miałem okazji sprawdzić jakości głośników, ale pomysł umieszczenia ich w zagłówkach zależeć będzie od ich jakości. Podobne rozwiązanie mogliśmy (za dopłatą) znaleźć w ostatniej generacji Nissana Juke i wypadało ono bardzo przeciętnie, żeby nie powiedzieć słabo. To zdecydowanie zbędny bajer.

Największą niewiadomą pozostaje napęd Renault Scenic Vision. Wodór to zdecydowanie przyszłość motoryzacji, która niestety na dzień dzisiejszy przegrywa z ograniczeniami technologicznymi. Konieczność użycia platyny powoduje, że to bardzo drogie rozwiązanie, ale trzymam kciuki za to, aby udało się dokonać jakiegoś przełomu technologicznego w tej dziedzinie. Niewykluczone, że jeśli nic się w tej materii nie zmieni, Scenic Vision trafi na rynek jako auto w pełni elektryczne.

Koniec końców, Renault Scenic Vision zrobił na mnie bardzo pozytywne wrażenie. Kierunek, w którym marka chce rozwijać swoje auta jest ciekawy i ma duże szanse, aby przekonać tym do siebie wielu odbiorców. Mam nadzieję, że zdecydowana większość rozwiązań pokazanych w modeli Scenic Vision znajdziemy w finalnym modelu, który faktycznie trafi na rynek za dwa lata.

Na koniec nie mogę pominąć jednej kwestii. Warunki do zdjęć, jakie firma Renault zorganizowała podczas pokazu przedpremierowego były genialne! Naprawdę czapki z głów. Dlatego też nie pozostaje mi nic innego jak zaprosić Was do obejrzenia zdjęć z pokazu, które znajdziecie w Galerii na początku materiału.

Aktualizacja – specyfikacja techniczna

Po oficjalnej premierze auta dostaliśmy kilka informacji na temat szczegółów technicznych. Renault Scenic Vision ma 4 490mm długości, 1 900mm szerokości i 1 590mm wysokości, przy rozstawie osi 2 835mm. Jego masa to 1 700kg. Moc jednostki napędowej to 160 kW, w tym za 16 kW odpowiada ogniwo paliwowe. Akumulator ma skromną pojemność, bo 40 kWh.

\n","author":{"__typename":"NodeWithAuthorToUserConnectionEdge","node":{"__typename":"User","wnauthor":{"__typename":"User_Wnauthor","avatarAutora":{"__typename":"MediaItem","id":"cG9zdDo4ODk1NQ==","sourceUrl_772ce_bf21a":"https://konto.focus.pl/wp-content/uploads/2022/06/07.jpeg"}},"id":"dXNlcjozMDI4Nw==","avatar_3a717_bf21a":{"__typename":"Avatar","url":"https://secure.gravatar.com/avatar/1774d96e0aa62a2f643bce5b189032da?s=96&d=mm&r=g"},"name":"Arkadiusz Dziermański","slug":"orson_dzi"}},"authorPosition":null,"tags_67cce_bf21a":{"__typename":"PostToTagConnection","nodes":[]}},{"__typename":"Post","id":"cG9zdDoyODgyOQ==","title_b28e9_bf21a":"Ekran OLED – chcesz go w laptopie! Nawet jeśli jeszcze o tym nie wiesz","featuredImage":{"__typename":"NodeWithFeaturedImageToMediaItemConnectionEdge","node":{"__typename":"MediaItem","id":"cG9zdDo4ODIxOA==","sourceUrl_772ce_bf21a":"https://konto.focus.pl/wp-content/uploads/media/default/0001/61/asus-oled-11-2.jpeg"}},"date":"2022-06-11T13:00:00","slug":"ekran-oled-chcesz-go-w-laptopie-nawet-jesli-jeszcze-o-tym-nie-wiesz","pri":{"__typename":"PostTypePRI","kategoria":[],"autorzy":[]},"categories_3cd3e_bf21a":{"__typename":"PostToCategoryConnection","nodes":[{"__typename":"Category","id":"dGVybToxMzE=","name":"Akcja partnerska","slug":"akcja-partnerska","categoryimage":{"__typename":"Category_Categoryimage","image":null},"parent":null,"children_1e47b_bf21a":{"__typename":"CategoryToCategoryConnection","pageInfo":{"__typename":"WPPageInfo","startCursor":null}},"seo":{"__typename":"TaxonomySEO","fullHead":"Akcja partnerska - Focus.pl\n\n\n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n"}}]},"author":{"__typename":"NodeWithAuthorToUserConnectionEdge","node":{"__typename":"User","wnauthor":{"__typename":"User_Wnauthor","avatarAutora":{"__typename":"MediaItem","id":"cG9zdDo4ODk1NQ==","sourceUrl_772ce_bf21a":"https://konto.focus.pl/wp-content/uploads/2022/06/07.jpeg"}},"id":"dXNlcjozMDI4Nw==","avatar_3a717_bf21a":{"__typename":"Avatar","url":"https://secure.gravatar.com/avatar/1774d96e0aa62a2f643bce5b189032da?s=96&d=mm&r=g"},"name":"Arkadiusz Dziermański","slug":"orson_dzi"}},"seo":{"__typename":"PostTypeSEO","fullHead":"Ekran OLED - chcesz go w laptopie! Nawet jeśli jeszcze o tym nie wiesz\n\n\n\n\n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n","readingTime":8},"wnsingle":{"__typename":"Post_Wnsingle","kiaSubtitle":null,"focusSource":null},"content_b28e9_bf21a":"

Ekrany OLED i ich odmiany trafiają do coraz większej liczby urządzeń. Mamy je w telewizorach, mamy w smartfonach, ale w laptopach ciągle jest ich niewiele. A powinno być jak najwięcej.

Czym jest ekran… LCD? Do OLED-ów zaraz wrócimy

Zanim porozmawiamy o panelach OLED, rzućmy okiem na dobrze nam znane ekrany LCD. To pozwoli nam zrozumieć różnicę między technologiami. W ekranie LCD obraz powstaje w wyniku podświetlenia komórek z ciekłym kryształem. Te rozwiązanie ma swoje zalety. To wysoka jasność i dynamika obrazu, czyli brak efektu smużenia obrazu. Minusem jest słabe odwzorowanie czerni, bo w tym przypadku nawet kolor czarny powstaje poprzez podświetlenie kryształów. Więc czerń nigdy nie będzie idealna.

Z czasem w ekranach LCD wyeliminowany został problem słabej widoczności pod kątem. A znamy tę wadę z wielu przeróżnych urządzeń. Choćby telefonów komórkowych sprzed 15 lat. Nie zawsze udaje się za to wyeliminować nierównomierne podświetlenie. Co często widzimy, szczególnie w tańszych, laptopach i monitorach.

Panele LCD mają wiele odmian. Jak choćby IPS, VA, czy TN. Oferują one lepsze osiągi np. w kwestii kątów widzenia, czasu reakcji (szybkości wyświetlania animacji), czy odwzorowania kolorów. Ale każdy z nich nie zaoferuje nam choćby perfekcyjnej czerni.

Ekran OLED ma to, czego nie ma ekran LCD

Tę znajdziemy w tytułowych ekranach OLED. Panele organiczne, w tym różne odmiany jak np. AMOLED, nie są podświetlane dodatkowo jak matryce LCD. Diody, z których składa się cały obraz, same generują światło. Dzięki temu czerń jest uzyskiwana poprzez ich całkowite wygaszenie, więc jest prawdziwie czarna. To prowadzi do możliwości uzyskania wyższego kontrastu.

Kolejną zaletą paneli OLED jest prosta konstrukcja. Nie ma tu żadnych dodatkowych warstw, rozpraszaczy czy filtrów. Dzięki temu ekran OLED może być ekstremalnie cienki. Co znamy choćby z telewizorów. Żeby daleko nie szukać, tak wygląda ekran mojego telewizora (smartfon dla porównania):

Prosta konstrukcja ekranów OLED pozwala im przyjmować różne kształty. Mogą one być zakrzywione na stałe, albo elastyczne. To pozwala na montowanie ich w składanych smartfonach czy laptopach.

Wspomniany brak dodatkowych filtrów i warstw na ekranie powoduje, że nic nie stoi na przeszkodzie między nami a generowanym obrazem. Dzięki temu widzimy szerszą paletę barw. Obraz jest bardziej nasycony i zwyczajnie bardziej kolorowy.

$\"\"$

Oczywiście nie od razu ekrany organiczne były tak dobre. Początkowo miały bardzo niską jasność, kolory były sztucznie przesycone, a generowanie dynamicznego obrazu problematyczne ze względu na niską wartość odświeżania obrazu. Z czasem zaczęło się to zmieniać. Na współczesnych ekranach OLED można wygodnie oglądać wydarzenia sportowe, czy grać w gry. Przesycenie kolorów już ładnych kilka lat temu praktycznie zniknęło, a jasność stale rośnie. W odniesieniu do laptopów jasność ekranów OLED dzisiaj już nie odstaje od paneli LCD.

Ekranów OLED jest w laptopach ciągle za mało. Dlaczego tutaj nowinki trafiają tak późno?

Ekrany LCD są stale rozwijane. Nowe technologie oferują coraz lepsze odwzorowanie obrazu. Ale w tym materiale skupiamy się na zastosowaniu ich w laptopach i tutaj z nowymi technologiami nie ma lekko. Przyzwyczailiśmy się już, że klapa ekranu jest bardzo cienka. Czy postawilibyście na laptop ze świetnym ekranem w technologii miniLED, ale z klapą grubości 20mm? Zapewne dla wielu osób byłoby to nie do przeskoczenia. To ograniczenie przestrzeni powoduje, że ten element laptopów siłą rzeczy jest rozwijany nieco wolniej niż w przypadku telewizorów.

$\"\"$

Dlatego też nowością w ekranach laptopów stają się panele OLED, choć można odnieść wrażenie, że nie postępuje to tak szybko, jak moglibyśmy się spodziewać. Obecnie w zasadzie tylko ASUS bardzo mocno stawia na ekrany organiczne. Co ważne, ekrany OLED znajdziemy nie tylko w najdroższych i najlepiej wyposażonych modelach. Można tu wspomnieć choćby model VivoBook 15, który dzisiaj można kupić już za 3 299 zł.

Dlaczego warto mieć ekran OLED w laptopie?

To zależy. Oczywiście nie zależy czy warto, ale zależy, co robimy na laptopie. W przypadku pracy biurowej nieocenione będzie to, że panel OLED jest przyjazny dla oczu. Ekrany LCD emitują dużo szkodliwego światła niebieskiego. Mamy do dyspozycji specjalne tryby, ale jak dobrze wiemy, bardzo mocno cierpi na tym jakość obrazu. Można skorzystać z różnego rodzaju okularów uzbrojonych w szereg filtrów, ale tutaj pojawia się ten sam problem. Biel robi się żółta, kolory pozbawione… kolorów.

O ile jeszcze w pracy biurowej może to aż tak nie przeszkadzać, tak w innych zastosowaniach, szczególnie w przypadku pracy z multimediami, jest źle. Sam posiadam takie okulary i kiedy zaczynam obrabiać zdjęcia, muszę je zdjąć. Przekłamanie kolorów jest zbyt duże. Tutaj pojawia się kolejna zaleta panelu OLED, jakim jest właśnie praca z multimediami. Zdarza mi się, że po obrobieniu zdjęcia i wysłaniu go na smartfon coś mi nie gra. Zdjęcie dopiero co było ładne i kolorowe, a… na ekranie AMOLED już tak nie wygląda. Obrabiając zdjęcie na ekranie OLED, a ostatnio miałem przyjemność robić to na laptopie Asus ProArt StudioBook 16, zawsze macie pewność, że będzie ono dobrze wyglądać.

$\"\"$

Ekran OLED to również bardzo dobry wybór dla osób, które lubią oglądać filmy. Tutaj sprawa jest prosta. Filmy będą wyglądać lepiej. Połączenie perfekcyjnej czerni z odwzorowaniem bardzo ładnie nasyconych kolorów potrafi przykuć do ekranu na długie godziny.

Chcemy laptop z ekranem OLED? Więc chcemy Asusa

$\"\"$

Jak wspomniałem, najwięcej laptopów z ekranem OLED ma w swojej ofercie Asus. Firma wprowadza je do modeli typów biurowych, jak i bardziej zaawansowanych, przeznaczonych dla twórców. Dużych, bardziej do użytku stacjonarnego, jak i kompaktowych, przenośnych ultrabooków. Co więcej, nie są to ekrany błyszczące, jakie na początku trafiały do laptopów, ale również matowe. Co jest szczególnie ważne podczas pracy z multimediami. W zasadzie każdy znajdzie tu coś dla siebie.

Oby polityka Asusa miała też wpływ na innych producentów, bo OLED-y to jest coś, co chcemy widzieć w laptopach. Coraz częściej i niech będzie ich jak najwięcej. Bo komputer z ekranem OLED to droga w jedną stronę. Już kilka dni wystarczy, abyście nie chcieli już nawet patrzeć na sprzęt z inną matrycą.

Materiał powstał we współpracy z firmą Asus.

\n","authorPosition":null,"tags_67cce_bf21a":{"__typename":"PostToTagConnection","nodes":[]}}]},"posts_f30bc_f42bc":{"__typename":"RootQueryToPostConnection","nodes":[{"__typename":"Post","id":"cG9zdDo5MDcwNA==","featuredImage":{"__typename":"NodeWithFeaturedImageToMediaItemConnectionEdge","node":{"__typename":"MediaItem","id":"cG9zdDo5MDcwNw==","sourceUrl_772ce_bf21a":"https://konto.focus.pl/wp-content/uploads/2022/07/mosquito-g88b06e9bb_1920.jpg"}},"title_b28e9_bf21a":"Przez te mikroorganizmy komary nie dadzą nam spokoju. One przyciągają insekty najbardziej","slug":"przez-te-mikroorganizmy-komary-nie-dadza-nam-spokoju-one-przyciagaja-insekty-najbardziej","pri":{"__typename":"PostTypePRI","kategoria":[],"autorzy":[]},"date":"2022-07-04T20:00:00","author":{"__typename":"NodeWithAuthorToUserConnectionEdge","node":{"__typename":"User","wnauthor":{"__typename":"User_Wnauthor","avatarAutora":{"__typename":"MediaItem","id":"cG9zdDo4ODcxOA==","sourceUrl_772ce_bf21a":"https://konto.focus.pl/wp-content/uploads/2022/06/281304910-371515401623709-2919354311998713416-n-1.jpeg"}},"id":"dXNlcjo3NDc=","avatar_3a717_bf21a":{"__typename":"Avatar","url":"https://secure.gravatar.com/avatar/7da98bdb8e864804ae0357691ea996a2?s=96&d=mm&r=g"},"name":"Marcin Powęska","slug":"marcin-poweska","avatar_3a717_6a1aa":{"__typename":"Avatar","url":"https://secure.gravatar.com/avatar/7da98bdb8e864804ae0357691ea996a2?s=200&d=mm&r=g"},"description":"Biolog, dziennikarz popularnonaukowy, specjalista ds. promocji badań instytutów PAN: Międzynarodowego Centrum Badań Oka (ICTER) i Instytutu Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności w Olsztynie. Autor blisko 10 000 tekstów popularnonaukowych w portalu Interia, ponad 50 publikacji w magazynach \"Focus\", \"Wiedza i Życie\" i \"Świat Wiedzy\". Regularnie uczestniczący w projektach związanych z popularyzacją nauki.","seo":{"__typename":"SEOUser","fullHead":"Focus.pl\n\n\n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n"}}},"categories_3cd3e_bf21a":{"__typename":"PostToCategoryConnection","nodes":[{"__typename":"Category","id":"dGVybToxNjQ=","name":"Medycyna","slug":"medycyna","categoryimage":{"__typename":"Category_Categoryimage","image":null},"parent":null,"children_1e47b_bf21a":{"__typename":"CategoryToCategoryConnection","pageInfo":{"__typename":"WPPageInfo","startCursor":null}},"seo":{"__typename":"TaxonomySEO","fullHead":"Medycyna - Focus.pl\n\n\n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n"}}]},"seo":{"__typename":"PostTypeSEO","fullHead":"Przez te mikroorganizmy komary nie dadzą nam spokoju. One przyciągają insekty najbardziej - Focus.pl\n\n\n\n\n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n","readingTime":3},"wnsingle":{"__typename":"Post_Wnsingle","kiaSubtitle":null,"focusSource":null},"content_b28e9_bf21a":"\n

Już wiadomo, co dokładnie tak chętnie przyciąga komary do naszej krwi. Naukowcy odkryli, że odpowiadają za to dwa wirusy wywołujące choroby tropikalne.

\n\n\n\n\n\n\n\n

\n\n\n\n

Coś tu śmierdzi

\n\n\n\n

Naukowcy pobrali wymazy od ludzi i odkryli, że faktycznie produkują oni więcej acetofenonu, gdy są chorzy na dengę. Do czego może się to nam przydać?

\n\n\n\n

\n\n\n\n\n\n\n\n

\n\n\n\n

Ludzie i foki, czyli powrót do korzeni

\n\n\n\n

\n\n\n

\n\n\n

\n\n\n\n

Funkcjonowanie na lądzie jest dla nas zdecydowanie łatwiejsze

\n\n\n\n

Modern, direct measurements of the shape of the global ocean floor now encompass 23.4% of the total area. 10.1 million sq km (~ the land area of Europe) was added to the GEBCO chart this past year (red areas). @seabed2030 @NipponF_pr https://t.co/nCOAmyKH4M pic.twitter.com/27sKEkhKPz
— Jonathan Amos (@BBCAmos) June 29, 2022

\n\n\n\n

Po co nam wiedza o oceanach i tym, co się kryje w ich głębinach?

\n\n\n\n

Czytaj też: Z satelitami na orbicie dzieje się coś niepokojącego. Powodem może być aktywność słoneczna

\n\n\n\n

\n\n\n\n\n\n\n\n

\n\n\n\n

Pierwszy wegetarianin wśród zwierząt

\n\n\n\n

Skamieniałości należą do nieistniejącego już starożytnego krewnego pandy zwanego Ailurarcto, który żył w Chinach 6-8 mln lat temu.

\n\n\n\n

Wang Xiaoming, kurator paleontologii kręgowców w Natural History Museum of Los Angeles County, mówi:

\n\n\n\n

Panda wielka jest rzadkim przypadkiem dużego drapieżnika z krótkim, mięsożernym przewodem pokarmowym, który stał się oddanym roślinożercą. Fałszywy kciuk u Ailurarctos pokazuje po raz pierwszy, prawdopodobny czas i etapy ewolucji karmienia bambusem u pand.

\n\n\n\n

Wang Xiaoming dodaje:

\n\n\n\n

Podczas gdy fałszywy kciuk pandy olbrzymiej nie jest najbardziej elegancki czy zręczny, nawet mały, wystający guzek w nadgarstku może być skromną pomocą w zapobieganiu zsuwania się bambusa z zagiętych palców.

\n\n\n\n

Czytaj też: Pobyt w przestrzeni kosmicznej pozostawia po sobie ślad. Znacznie większy niż sądzono

\n\n\n\n

\"\" — Od zeszłego roku trwa 25. cykl słoneczny

\n\n\n\n

Międzynarodowa Stacja Kosmiczna. Czy ją też czekać koniec przez aktywność słoneczną?

\n\n\n\n

\n\n\n\n\n\n\n\n

\n\n\n\n

\n\n\n

\"\" — *Victoria boliviana* rośnie w Boliwii /Fot. Carlos Magdalena

\n\n\n

Lucy Smith mówi:

\n\n\n\n

Byłam w stanie uzyskać dostęp do kwiatów, a także patrząc na liście, mogłam, jako ilustrator, podkreślić te różnice, które widziałam. Podczas gdy je rysowałam, różnice stały się one jeszcze silniejsze w moim umyśle i znalazłam nowe sposoby odróżniania ich od siebie. Może jestem stronnicza, ale z tych trzech gatunków uważam, że nowy gatunek ma jedne z najpiękniejszych kwiatów.

\n\n\n\n

Dr Alex Monro z Ogrodów Botanicznych Kew tłumaczy:

\n\n\n\n

Odkąd po raz pierwszy zobaczyłem zdjęcie tej rośliny w Internecie w 2006 roku, byłem przekonany, że jest to nowy gatunek. Ogrodnicy znają swoje rośliny bardzo dokładnie; często jesteśmy w stanie rozpoznać je na pierwszy rzut oka. Było dla mnie jasne, że ta roślina nie pasowała do opisu żadnego ze znanych gatunków Victorii i dlatego musiała być trzecim gatunkiem. Od prawie dwóch dekad analizuję w Internecie każde zdjęcie dzikich lilii wodnych Victorii, co jest luksusem, którego botanik z XVIII, XIX i większości XX wieku nie miał. Jestem również rozpieszczany przez fakt, że w Kew możemy uprawiać wszystkie gatunki razem obok siebie i w tych samych warunkach, co wyklucza zmiany kształtu i koloru spowodowane warunkami środowiskowymi. W naturze Victoria rośnie na ogromnym obszarze i takie porównanie nie jest możliwe. Tak wiele nauczyłem się w procesie oficjalnego nadawania nazwy temu nowemu gatunkowi i jest to największe osiągnięcie mojej 20-letniej kariery w Kew.

\n\n\n\n\n\n\n\n

\n\n\n\n

Ludzie i foki, czyli powrót do korzeni

\n\n\n\n

\n\n\n

\n\n\n

\n\n\n\n

Funkcjonowanie na lądzie jest dla nas zdecydowanie łatwiejsze

\n\n\n\n

Modern, direct measurements of the shape of the global ocean floor now encompass 23.4% of the total area. 10.1 million sq km (~ the land area of Europe) was added to the GEBCO chart this past year (red areas). @seabed2030 @NipponF_pr https://t.co/nCOAmyKH4M pic.twitter.com/27sKEkhKPz
— Jonathan Amos (@BBCAmos) June 29, 2022

\n\n\n\n

Po co nam wiedza o oceanach i tym, co się kryje w ich głębinach?

\n\n\n\n

Czytaj też: Z satelitami na orbicie dzieje się coś niepokojącego. Powodem może być aktywność słoneczna

\n\n\n\n

\n","authorPosition":null,"tags_67cce_bf21a":{"__typename":"PostToTagConnection","nodes":[{"__typename":"Tag","id":"dGVybTo4MzUx","uri":"/tag/oceany","name":"oceany","seo":{"__typename":"TaxonomySEO","fullHead":"oceany - Focus.pl\n\n\n\n\n\n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n"}}]},"categories_3cd3e_bf21a":{"__typename":"PostToCategoryConnection","nodes":[{"__typename":"Category","id":"dGVybTo1NQ==","name":"Natura","slug":"natura","categoryimage":{"__typename":"Category_Categoryimage","image":null},"parent":null,"children_1e47b_bf21a":{"__typename":"CategoryToCategoryConnection","pageInfo":{"__typename":"WPPageInfo","startCursor":null}},"seo":{"__typename":"TaxonomySEO","fullHead":"Natura - Focus.pl\n\n\n\n\n\n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n"}}]}},{"__typename":"Post","id":"cG9zdDo5MDY3NA==","featuredImage":{"__typename":"NodeWithFeaturedImageToMediaItemConnectionEdge","node":{"__typename":"MediaItem","id":"cG9zdDo5MDY4NA==","sourceUrl_772ce_bf21a":"https://konto.focus.pl/wp-content/uploads/2022/07/lilia-scaled.jpg"}},"title_b28e9_bf21a":"Największa lilia wodna na świecie. Ukrywała się tuż pod naszym nosem","slug":"najwieksza-lilia-wodna-na-swiecie-ukrywala-sie-tuz-pod-naszym-nosem","pri":{"__typename":"PostTypePRI","kategoria":[],"autorzy":[]},"date":"2022-07-04T14:00:00","author":{"__typename":"NodeWithAuthorToUserConnectionEdge","node":{"__typename":"User","wnauthor":{"__typename":"User_Wnauthor","avatarAutora":{"__typename":"MediaItem","id":"cG9zdDo4ODcxOA==","sourceUrl_772ce_bf21a":"https://konto.focus.pl/wp-content/uploads/2022/06/281304910-371515401623709-2919354311998713416-n-1.jpeg"}},"id":"dXNlcjo3NDc=","avatar_3a717_bf21a":{"__typename":"Avatar","url":"https://secure.gravatar.com/avatar/7da98bdb8e864804ae0357691ea996a2?s=96&d=mm&r=g"},"name":"Marcin Powęska","slug":"marcin-poweska","avatar_3a717_6a1aa":{"__typename":"Avatar","url":"https://secure.gravatar.com/avatar/7da98bdb8e864804ae0357691ea996a2?s=200&d=mm&r=g"},"description":"Biolog, dziennikarz popularnonaukowy, specjalista ds. promocji badań instytutów PAN: Międzynarodowego Centrum Badań Oka (ICTER) i Instytutu Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności w Olsztynie. Autor blisko 10 000 tekstów popularnonaukowych w portalu Interia, ponad 50 publikacji w magazynach \"Focus\", \"Wiedza i Życie\" i \"Świat Wiedzy\". Regularnie uczestniczący w projektach związanych z popularyzacją nauki.","seo":{"__typename":"SEOUser","fullHead":"Focus.pl\n\n\n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n"}}},"seo":{"__typename":"PostTypeSEO","fullHead":"Największa lilia wodna na świecie. Ukrywała się tuż pod naszym nosem - Focus.pl\n\n\n\n\n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n","readingTime":3},"wnsingle":{"__typename":"Post_Wnsingle","kiaSubtitle":null,"focusSource":null},"content_b28e9_bf21a":"\n

\n\n\n\n\n\n\n\n

\n\n\n\n

\n\n\n

\"\" — *Victoria boliviana* rośnie w Boliwii /Fot. Carlos Magdalena

\n\n\n

Lucy Smith mówi:

\n\n\n\n

Byłam w stanie uzyskać dostęp do kwiatów, a także patrząc na liście, mogłam, jako ilustrator, podkreślić te różnice, które widziałam. Podczas gdy je rysowałam, różnice stały się one jeszcze silniejsze w moim umyśle i znalazłam nowe sposoby odróżniania ich od siebie. Może jestem stronnicza, ale z tych trzech gatunków uważam, że nowy gatunek ma jedne z najpiękniejszych kwiatów.

\n\n\n\n

Dr Alex Monro z Ogrodów Botanicznych Kew tłumaczy:

\n\n\n\n

Odkąd po raz pierwszy zobaczyłem zdjęcie tej rośliny w Internecie w 2006 roku, byłem przekonany, że jest to nowy gatunek. Ogrodnicy znają swoje rośliny bardzo dokładnie; często jesteśmy w stanie rozpoznać je na pierwszy rzut oka. Było dla mnie jasne, że ta roślina nie pasowała do opisu żadnego ze znanych gatunków Victorii i dlatego musiała być trzecim gatunkiem. Od prawie dwóch dekad analizuję w Internecie każde zdjęcie dzikich lilii wodnych Victorii, co jest luksusem, którego botanik z XVIII, XIX i większości XX wieku nie miał. Jestem również rozpieszczany przez fakt, że w Kew możemy uprawiać wszystkie gatunki razem obok siebie i w tych samych warunkach, co wyklucza zmiany kształtu i koloru spowodowane warunkami środowiskowymi. W naturze Victoria rośnie na ogromnym obszarze i takie porównanie nie jest możliwe. Tak wiele nauczyłem się w procesie oficjalnego nadawania nazwy temu nowemu gatunkowi i jest to największe osiągnięcie mojej 20-letniej kariery w Kew.

\n\n\n\n\n\n\n\n

\n\n\n\n

W pracy opublikowanej w Nature czytamy:

\n\n\n\n

Powierzchnie lodowców wspierają różnorodne życie, w tym bakterie, glony, archeony, grzyby i inne mikroeukarionty. Lód na lodowcu może również służyć jako zapis mikroorganizmów z przeszłości, przy czym starożytne (ponad 10 000 lat) mikroorganizmy unoszące się w powietrzu z powodzeniem odradzają się. Dlatego mikrobiom lodowcowy stanowi również nieocenioną chronologię życia drobnoustrojów na naszej planecie.

\n\n\n\n

Nieznane bakterie, nowe pandemie?

\n\n\n\n

W opublikowanym artykule czytamy:

\n\n\n\n

Te mikroorganizmy mogą przenosić nieznane czynniki wirulencji, które sprawiają, że rośliny, zwierzęta i ludzie są podatni na zakażenie. Mogą one wywoływać lokalne epidemie, a nawet pandemie.

\n\n\n\n

Ponadto okazało się, że podczas erupcji lawy dochodziło do zjawisk typowych dla wodnych spływów turbulentnych. Lawa o składzie bazaltu zazwyczaj nie wykazuje takich cech, jest gęstsza.

\n\n\n\n

\n\n

\n\n\n\n

Wybuch Cumbre Vieja nie należał do najzwyklejszych. Stopili popiół, aby to sprawdzić

\n\n\n\n

Na niską lepkość lawy z Cumbre Vieja główny wpływ miał jej skład chemiczny. Według badaczy zawierała ona niewiele krzemionki (SiO₂).

\n\n\n\n

\n","pri":{"__typename":"PostTypePRI","kategoria":[],"autorzy":[]},"date":"2022-07-03T18:00:43","author":{"__typename":"NodeWithAuthorToUserConnectionEdge","node":{"__typename":"User","wnauthor":{"__typename":"User_Wnauthor","avatarAutora":{"__typename":"MediaItem","id":"cG9zdDo5MDU2Mw==","sourceUrl_772ce_bf21a":"https://konto.focus.pl/wp-content/uploads/2022/07/173150695_3753030154732297_204665997863757715_n.jpg"}},"id":"dXNlcjozMDI4OQ==","avatar_3a717_bf21a":{"__typename":"Avatar","url":"https://secure.gravatar.com/avatar/060ffe6b27d36a937e1bbcf68be44a1d?s=96&d=mm&r=g"},"name":"Jakub Zygmunt","slug":"zyga","description":"Z pochodzenia Sądeczanin, z wykształcenia geolog, z pasji miłośnik państw bałtyckich (zwłaszcza Estonii) i górski wędrowiec, zawodowo \"człowiek-orkiestra\", w sieci można go znaleźć jako Sądeckiego Włóczykija.","seo":{"__typename":"SEOUser","fullHead":"Focus.pl\n\n\n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n"}}},"authorPosition":null,"tags_67cce_bf21a":{"__typename":"PostToTagConnection","nodes":[]},"categories_3cd3e_bf21a":{"__typename":"PostToCategoryConnection","nodes":[{"__typename":"Category","id":"dGVybTo1NQ==","name":"Natura","slug":"natura","categoryimage":{"__typename":"Category_Categoryimage","image":null},"parent":null,"children_1e47b_bf21a":{"__typename":"CategoryToCategoryConnection","pageInfo":{"__typename":"WPPageInfo","startCursor":null}},"seo":{"__typename":"TaxonomySEO","fullHead":"Natura - Focus.pl\n\n\n\n\n\n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n"}}]}},{"__typename":"Post","id":"cG9zdDo5MDU5Nw==","featuredImage":{"__typename":"NodeWithFeaturedImageToMediaItemConnectionEdge","node":{"__typename":"MediaItem","id":"cG9zdDo5MDU5OQ==","sourceUrl_772ce_bf21a":"https://konto.focus.pl/wp-content/uploads/2022/07/amazonia.jpg"}},"title_b28e9_bf21a":"Lasy Amazonii z kolejnym rekordem. Niestety, nie ma w nim nic optymistycznego","slug":"lasy-amazonii-rekordowa-utrata-powierzchni","pri":{"__typename":"PostTypePRI","kategoria":[],"autorzy":[]},"date":"2022-07-03T10:00:00","author":{"__typename":"NodeWithAuthorToUserConnectionEdge","node":{"__typename":"User","wnauthor":{"__typename":"User_Wnauthor","avatarAutora":null},"id":"dXNlcjozMDI2Mw==","avatar_3a717_bf21a":{"__typename":"Avatar","url":"https://secure.gravatar.com/avatar/93bf4075e781e0a323929ddf318328c6?s=96&d=mm&r=g"},"name":"Aleksander Kowal","slug":"aleksander","avatar_3a717_6a1aa":{"__typename":"Avatar","url":"https://secure.gravatar.com/avatar/93bf4075e781e0a323929ddf318328c6?s=200&d=mm&r=g"},"description":"Pierwsze kroki w dziennikarstwie internetowym stawiałem ponad 10 lat temu, choć moja wyższa edukacja pokierowała mnie w stronę studiów językowych w dziedzinie romanistyki, a także studiów pedagogicznych. Zajmuję się m.in. kosmosem oraz nowymi technologiami, lecz postaram się również dzielić artykułami dot. historii czy archeologii.","seo":{"__typename":"SEOUser","fullHead":"Focus.pl\n\n\n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n"}}},"categories_3cd3e_bf21a":{"__typename":"PostToCategoryConnection","nodes":[{"__typename":"Category","id":"dGVybTo1NQ==","name":"Natura","slug":"natura","categoryimage":{"__typename":"Category_Categoryimage","image":null},"parent":null,"children_1e47b_bf21a":{"__typename":"CategoryToCategoryConnection","pageInfo":{"__typename":"WPPageInfo","startCursor":null}},"seo":{"__typename":"TaxonomySEO","fullHead":"Natura - Focus.pl\n\n\n\n\n\n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n"}}]},"seo":{"__typename":"PostTypeSEO","fullHead":"Lasy Amazonii z kolejnym rekordem. Niestety, nie ma w nim nic optymistycznego - Focus.pl\n\n\n\n\n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n","readingTime":2},"wnsingle":{"__typename":"Post_Wnsingle","kiaSubtitle":null,"focusSource":null},"content_b28e9_bf21a":"\n

Od lat mówi się o Amazonii jako zielonych płucach Ziemi, jednak apele ekologów albo nie pomagają wcale albo nie zapewniają zmian, jakich wszyscy byśmy oczekiwali.

\n\n\n\n\n\n\n\n

Najlepszym tego dowodem jest najnowszy raport w tej sprawie, opublikowany przez brazylijski Instituto Nacional de Pesquisas Espaciais, czyli tamtejszą agencję kosmiczną. Największy na świecie tropikalny las deszczowy skurczył się o 3750 kilometrów kwadratowych w ciągu zaledwie sześciu miesięcy tego roku, co jest nawet gorszym rezultatem niż zeszłoroczny i dotychczasowy “rekord”, który wyniósł 3605 kilometrów kwadratowych.

\n\n\n\n

Bijemy kolejne niechlubne rekordy

\n\n\n\n

Jeśli chodzi o amazoński las deszczowy, to aż 60 procent jego powierzchni znajduje się na terenie Brazylii. Również ten kraj jest jednym z liderów w zakresie wycinki i wypalania tamtejszych drzew. Satelity należące do INPE zidentyfikowały w ubiegłym miesiącu ponad 2500 pożarów szalejących w Amazonii. Ich liczba okazała się najwyższa od lat – poprzedni, nawet wyższy wynik odnotowano w czerwcu 2007 roku, kiedy to miało tam miejsce ponad 3500 pożarów.

\n\n\n\n

Zestawiając ze sobą dane z czerwca 2021 i czerwca 2022 roku zauważymy natomiast 11-procentowy wzrost. Z kolei biorąc pod uwagę wszystkie tegoroczne pożary w Amazonii, otrzymujemy mrożącą krew w żyłach liczbę ponad 7500 pożarów. W tym przypadku mamy więc kolejny, 17-procentowy wzrost w stosunku do 2021 roku. Sam wynik jest najgorszym od dwunastu lat.

\n\n\n\n

Poprawie sytuacji z pewnością nie służy stanowisko brazylijskiego prezydenta Jaira Bolsonaro, który przymyka oko na działania dużych firm w obrębie Amazonii. Czasami można wręcz odnieść wrażenie, że aktywnie zachęca do eksploatacji tamtejszych złóż surowców naturalnych oraz deforestacji na rzecz tworzenia upraw. Mariana Napolitano z brazylijskiego World Wildlife Fund podkreśla, że skutkiem tego zaniedbania będzie coraz większa utrata odporności ekosystemowej tych okolic, nie mówiąc o szkodach wyrządzonych lokalnym społecznościom.

\n\n\n\n

Lasy Amazonii to nie tylko zielone płuca Ziemi

\n\n\n\n

Nawet jeśli pominiemy istotną rolę Amazonii w zakresie obiegu dwutlenku węgla w przyrodzie, to i tak pozostaje jeszcze jedna, niezwykle ważna funkcja. Tamtejszy las deszczowy tworzy ogromne środowisko, w którym żyją duże ilości niespotykanych w innych obszarach gatunków. Utrata tej różnorodności byłaby potężnym ciosem dla całej naszej planety. Winnymi pozostaną natomiast ludzie.

\n","authorPosition":null,"tags_67cce_bf21a":{"__typename":"PostToTagConnection","nodes":[]}}]},"posts_f30bc_4a508":{"__typename":"RootQueryToPostConnection","nodes":[{"__typename":"Post","id":"cG9zdDo5MDE3NQ==","featuredImage":{"__typename":"NodeWithFeaturedImageToMediaItemConnectionEdge","node":{"__typename":"MediaItem","id":"cG9zdDo5MDE3Nw==","sourceUrl_772ce_bf21a":"https://konto.focus.pl/wp-content/uploads/2022/06/1409px-USS_Samuel_B._Roberts_DE-413_off_Boston_Massachusetts_USA_circa_in_June_1944_NH_90603.jpg"}},"title_b28e9_bf21a":"Odkryto najgłębiej położony wrak w historii. To pozostałość po II wojnie światowej","slug":"najglebszy-wrak-w-historii-uss-samuel-b-roberts","pri":{"__typename":"PostTypePRI","kategoria":[],"autorzy":[]},"date":"2022-06-28T10:21:09","author":{"__typename":"NodeWithAuthorToUserConnectionEdge","node":{"__typename":"User","wnauthor":{"__typename":"User_Wnauthor","avatarAutora":null},"id":"dXNlcjozMDI2Mw==","avatar_3a717_bf21a":{"__typename":"Avatar","url":"https://secure.gravatar.com/avatar/93bf4075e781e0a323929ddf318328c6?s=96&d=mm&r=g"},"name":"Aleksander Kowal","slug":"aleksander","avatar_3a717_6a1aa":{"__typename":"Avatar","url":"https://secure.gravatar.com/avatar/93bf4075e781e0a323929ddf318328c6?s=200&d=mm&r=g"},"description":"Pierwsze kroki w dziennikarstwie internetowym stawiałem ponad 10 lat temu, choć moja wyższa edukacja pokierowała mnie w stronę studiów językowych w dziedzinie romanistyki, a także studiów pedagogicznych. Zajmuję się m.in. kosmosem oraz nowymi technologiami, lecz postaram się również dzielić artykułami dot. historii czy archeologii.","seo":{"__typename":"SEOUser","fullHead":"Focus.pl\n\n\n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n"}}},"seo":{"__typename":"PostTypeSEO","fullHead":"Odkryto najgłębiej położony wrak w historii. To pozostałość po II wojnie światowej - Focus.pl\n\n\n\n\n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n","readingTime":2},"wnsingle":{"__typename":"Post_Wnsingle","kiaSubtitle":null,"focusSource":null},"content_b28e9_bf21a":"\n

Niszczyciel eskortowy Marynarki Wojennej Stanów Zjednoczonych, znany jako USS Samuel B. Roberts, zyskał miano najgłębiej położonego znanego nauce wraku. Jego historia sięga czasów II wojny światowej.

\n\n\n\n\n\n\n\n

Właśnie wtedy doszło do starcia między wspomnianym niszczycielem, a flotą japońską. Bitwa miała miejsce na Filipinach w październiku 1944 roku. Japońska marynarka wojenna poniosła wtedy ogromne straty i nie zdołała wyprzeć sił amerykańskich z wyspy Leyte. Oczywiście Amerykanie nie wyszli z całego starcia bez jakichkolwiek strat: jedną z zatopionych jednostek okazał się wspomniany niszczyciel eskortowy.

\n\n\n

\n\n\n

Rozpadł się on dwie części i osiadł na głębokości 6985 metrów. To zauważalnie głębiej niż w przypadku dotychczasowego rekordzisty, czyli USS Johnston, którego wrak znajduje się 426 metrów bliżej powierzchni. Co ciekawe, w tamtej historii również chodziło o wody Morza Filipińskiego, na których swoją ekspedycję przeprowadził odkrywca Victor Vescovo. Ten sam człowiek odpowiada za znalezienie najnowszego odkrytego wraku.

\n\n\n\n

USS Samuel B. Roberts wziął udział w bitwie w październiku 1944 roku

\n\n\n\n

Jeśli wierzyć dokumentacji sprzed niemal 80 lat, niszczyciel eskortowy unieszkodliwił jeden japoński ciężki krążownik i znacznie uszkodził inny w czasie walk z grupą prowadzoną przez pancernik Yamato. W pewnym momencie jednak amunicja zaczęła się kończyć. USS Samuel B. Roberts, zwany przez niektórych Sammym B, został trafiony przez pancernik Kongo i zatonął. Z liczącej 224 osoby załogi zginęło co najmniej 89 ludzi. 120 udało się natomiast uratować, wliczając w to kapitana niszczyciela, Roberta Copelanda.

\n\n\n

\n\n\n

W odnalezieniu wraku, który trafił na dno w 1944 roku pomógł rekordowo głęboko zamontowany sonar boczny, który znalazł się na wyposażeniu łodzi podwodnej. Dzięki niemu udało się zejść znacznie poniżej poziomu, do jakiego były zdolne powszechnie stosowane sonary. Te zazwyczaj nie były w stanie przekroczyć pułapu 6000 metrów. Jeśli chodzi natomiast o dalsze losy wojny, to od bitwy z udziałem opisywanego niszczyciela Japończycy walczyli jeszcze niecały rok. Do ich kapitulacji doszło 2 września 1945 roku. Istotną rolę odegrały w tym przypadku bomby atomowe zrzucone na dwa japońskie miasta, czyli Hiroszimę i Nagasaki.

\n","authorPosition":null,"tags_67cce_bf21a":{"__typename":"PostToTagConnection","nodes":[]},"categories_3cd3e_bf21a":{"__typename":"PostToCategoryConnection","nodes":[{"__typename":"Category","id":"dGVybTo1Nw==","categoryimage":{"__typename":"Category_Categoryimage","image":null},"parent":null,"name":"Historia","children_1e47b_bf21a":{"__typename":"CategoryToCategoryConnection","pageInfo":{"__typename":"WPPageInfo","startCursor":null}},"seo":{"__typename":"TaxonomySEO","fullHead":"Historia - Focus.pl\n\n\n\n\n\n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n"},"slug":"historia"}]}},{"__typename":"Post","id":"cG9zdDo5MDEzNA==","featuredImage":{"__typename":"NodeWithFeaturedImageToMediaItemConnectionEdge","node":{"__typename":"MediaItem","id":"cG9zdDo5MDEzNg==","sourceUrl_772ce_bf21a":"https://konto.focus.pl/wp-content/uploads/2022/06/czaszka-Homo-heidelbergensis--scaled.jpeg"}},"title_b28e9_bf21a":"Najstarsi mieszkańcy Wielkiej Brytanii sprzed 600 000 lat. Cały wiek czekano na potwierdzenie","slug":"najstarsi-mieszkancy-wielkiej-brytanii-sprzed-600-000-lat-sto-lat-czekano-na-potwierdzenie","pri":{"__typename":"PostTypePRI","kategoria":[{"__typename":"PRIprimeCategory","name":"Archeologia","slug":"archeologia"}],"autorzy":[]},"date":"2022-06-27T14:00:00","author":{"__typename":"NodeWithAuthorToUserConnectionEdge","node":{"__typename":"User","wnauthor":{"__typename":"User_Wnauthor","avatarAutora":{"__typename":"MediaItem","id":"cG9zdDo4ODcxOA==","sourceUrl_772ce_bf21a":"https://konto.focus.pl/wp-content/uploads/2022/06/281304910-371515401623709-2919354311998713416-n-1.jpeg"}},"id":"dXNlcjo3NDc=","avatar_3a717_bf21a":{"__typename":"Avatar","url":"https://secure.gravatar.com/avatar/7da98bdb8e864804ae0357691ea996a2?s=96&d=mm&r=g"},"name":"Marcin Powęska","slug":"marcin-poweska","avatar_3a717_6a1aa":{"__typename":"Avatar","url":"https://secure.gravatar.com/avatar/7da98bdb8e864804ae0357691ea996a2?s=200&d=mm&r=g"},"description":"Biolog, dziennikarz popularnonaukowy, specjalista ds. promocji badań instytutów PAN: Międzynarodowego Centrum Badań Oka (ICTER) i Instytutu Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności w Olsztynie. Autor blisko 10 000 tekstów popularnonaukowych w portalu Interia, ponad 50 publikacji w magazynach \"Focus\", \"Wiedza i Życie\" i \"Świat Wiedzy\". Regularnie uczestniczący w projektach związanych z popularyzacją nauki.","seo":{"__typename":"SEOUser","fullHead":"Focus.pl\n\n\n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n"}}},"categories_3cd3e_bf21a":{"__typename":"PostToCategoryConnection","nodes":[{"__typename":"Category","id":"dGVybTo2MQ==","name":"Archeologia","slug":"archeologia","categoryimage":{"__typename":"Category_Categoryimage","image":null},"parent":null,"children_1e47b_bf21a":{"__typename":"CategoryToCategoryConnection","pageInfo":{"__typename":"WPPageInfo","startCursor":null}},"seo":{"__typename":"TaxonomySEO","fullHead":"Archeologia - Focus.pl\n\n\n\n\n\n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n"}},{"__typename":"Category","id":"dGVybTo1Nw==","categoryimage":{"__typename":"Category_Categoryimage","image":null},"parent":null,"name":"Historia","children_1e47b_bf21a":{"__typename":"CategoryToCategoryConnection","pageInfo":{"__typename":"WPPageInfo","startCursor":null}},"seo":{"__typename":"TaxonomySEO","fullHead":"Historia - Focus.pl\n\n\n\n\n\n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n"},"slug":"historia"}]},"seo":{"__typename":"PostTypeSEO","fullHead":"Najstarsi mieszkańcy Wielkiej Brytanii sprzed 600 000 lat. Cały wiek czekano na potwierdzenie - Focus.pl\n\n\n\n\n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n","readingTime":4},"wnsingle":{"__typename":"Post_Wnsingle","kiaSubtitle":null,"focusSource":null},"content_b28e9_bf21a":"\n

Znaleziska sprzed 600 000 lat wskazują, że na terenach obecnych przedmieść Canterbury żyła jedna z najwcześniejszych społeczności ludzkich w Wielkiej Brytanii.

\n\n\n\n\n\n\n\n

Badania przeprowadzone przez archeologów z Uniwersytetu w Cambridge potwierdzają obecność przodków neandertalczyków – Homo heidelbergensis – w południowej Brytanii między 560 a 620 tys. lat temu. To oznacza, że jest to jedno z najstarszych znanych stanowisk paleolitycznych w północnej Europie. Zlokalizowane w starożytnym korycie rzeki zostało pierwotnie odkryte w latach 20. ubiegłego wieku. Miejscowi robotnicy trafili na prymitywne narzędzia, ale dopiero teraz udało się ustalić ich wiek.

\n\n\n\n

Określono go za pomocą datowania metodą podczerwieni i radiofluorescencji (IR-RF), czyli techniką określającą moment, w którym ziarna skaleni były wystawione na działanie światła słonecznego. Szczegóły opisano w Royal Society Open Science.

\n\n\n\n

Kiedy pojawili się Brytyjczycy?

\n\n\n\n

Przodkowie ludzi współczesnych byli obecni w Wielkiej Brytanii już 840 000, a być może nawet 950 000 lat temu. Do tej pory istniały ograniczone dowody na rekolonizację Brytanii w ciepłym okresie między 560 a 620 tys. lat p.n.e. W Suffolk znaleziono narzędzia z tego okresu, ale do tej pory nie udawało się dokładnie określić ich wieku.

\n\n\n\n

Dr Tobias Lauer z Uniwersytetu w Tybindze, który kierował datowaniem nowego stanowiska, mówi:

\n\n\n\n

To jedna z najwspanialszych cech tego stanowiska w Kent. Artefakty znajdują się dokładnie tam, gdzie umieściła je starożytna rzeka, co oznacza, że możemy z całą pewnością stwierdzić, że zostały wykonane, zanim rzeka przeniosła się w inny rejon doliny.

\n\n\n\n

Dr Alastair Key z Uniwersytetu w Cambridge, który kierował wykopaliskami, dodaje:

\n\n\n\n

Różnorodność narzędzi jest fantastyczna. W latach 20. XX wieku w tym miejscu znaleziono jedne z najwcześniejszych narzędzi ręcznych odkrytych w Wielkiej Brytanii. Teraz, po raz pierwszy, znaleźliśmy rzadkie dowody na istnienie narzędzi do skrobania i przebijania w tak wczesnym wieku.

\n\n\n\n

Kim był Homo heidelbergensis?

\n\n\n\n

Warto wspomnieć, że Homo heidelbergensis, czyli człowiek heidelberski, był formą pośrednią między Homo erectus a Homo neanderthalensis i Homo sapiens. Nie był w pełni istotą myślącą, ale miał duży mózg, dzięki czemu umiał posługiwać się prymitywnymi narzędziami kamiennymi oraz ogniem. Pojawił się 600 tys. lat temu w Afryce, a na tereny Europy dotarł 500 tys. lat temu. Gatunek wyginął ok. 250 tys. lat temu.

\n\n\n

\"\" — Narzędzia znalezione w Canterbury

\n\n\n

Homo heidelbergensis był łowcą i spożywał różnorodne pokarmy zwierzęce oraz roślinne, co oznacza, że wytwarzane przez niego narzędzia były używane do obróbki tusz zwierzęcych (głownie jeleni, nosorożców i żubrów). Analizy artefaktów z Canterbury sugerują także inne ich zastosowanie.

\n\n\n\n

Dr Tomos Proffitt z Max Planck Institute of Evolutionary Anthropology, który analizował artefakty, wyjaśnia:

\n\n\n\n

Skrobaki w paleolicie często kojarzone są z przygotowywaniem skór zwierzęcych. Znalezienie tych artefaktów może więc sugerować, że ludzie w tym okresie przygotowywali skóry zwierząt, prawdopodobnie na ubrania lub do budowy schronień. Zakres narzędzi kamiennych, nie tylko z pierwotnych znalezisk, ale także z naszych nowych, mniejszych wykopalisk, sugeruje, że homininy żyjące na terenach, które miały stać się Wielką Brytanią, dobrze prosperowały, a nie tylko przetrwały.

\n\n\n\n

Warto wspomnieć, że Wielka Brytania kiedyś nie była wyspą, a północno-zachodnim półwyspem Europy. Dzięki temu różne gatunki mogły poruszać się po znacznie większym terenie, niż obecnie pozwala linia brzegowa Kent. Zgodnie z obowiązującym stanem wiedzy, naukowcy uważają, że europejskie populacje Homo heidelbergensis wyewoluowały w neandertalczyków, podczas gdy odrębna populacja Homo heidelbergensis w Afryce wyewoluowała w Homo sapiens.

\n","authorPosition":null,"tags_67cce_bf21a":{"__typename":"PostToTagConnection","nodes":[]}},{"__typename":"Post","id":"cG9zdDo4OTc2Mg==","featuredImage":{"__typename":"NodeWithFeaturedImageToMediaItemConnectionEdge","node":{"__typename":"MediaItem","id":"cG9zdDo4OTc2NQ==","sourceUrl_772ce_bf21a":"https://konto.focus.pl/wp-content/uploads/2022/06/homo-heidelbergensis.jpg"}},"title_b28e9_bf21a":"Przedstawiciele tego gatunku posługiwali się siekierami ponad pół miliona lat temu. Co o nich wiemy?","slug":"siekiery-reczne-wielka-brytania-archeologia","pri":{"__typename":"PostTypePRI","kategoria":[{"__typename":"PRIprimeCategory","name":"Historia","slug":"historia"}],"autorzy":[]},"date":"2022-06-23T08:00:00","author":{"__typename":"NodeWithAuthorToUserConnectionEdge","node":{"__typename":"User","wnauthor":{"__typename":"User_Wnauthor","avatarAutora":null},"id":"dXNlcjozMDI2Mw==","avatar_3a717_bf21a":{"__typename":"Avatar","url":"https://secure.gravatar.com/avatar/93bf4075e781e0a323929ddf318328c6?s=96&d=mm&r=g"},"name":"Aleksander Kowal","slug":"aleksander","avatar_3a717_6a1aa":{"__typename":"Avatar","url":"https://secure.gravatar.com/avatar/93bf4075e781e0a323929ddf318328c6?s=200&d=mm&r=g"},"description":"Pierwsze kroki w dziennikarstwie internetowym stawiałem ponad 10 lat temu, choć moja wyższa edukacja pokierowała mnie w stronę studiów językowych w dziedzinie romanistyki, a także studiów pedagogicznych. Zajmuję się m.in. kosmosem oraz nowymi technologiami, lecz postaram się również dzielić artykułami dot. historii czy archeologii.","seo":{"__typename":"SEOUser","fullHead":"Focus.pl\n\n\n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n"}}},"categories_3cd3e_bf21a":{"__typename":"PostToCategoryConnection","nodes":[{"__typename":"Category","id":"dGVybTo1Nw==","categoryimage":{"__typename":"Category_Categoryimage","image":null},"parent":null,"name":"Historia","children_1e47b_bf21a":{"__typename":"CategoryToCategoryConnection","pageInfo":{"__typename":"WPPageInfo","startCursor":null}},"seo":{"__typename":"TaxonomySEO","fullHead":"Historia - Focus.pl\n\n\n\n\n\n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n"},"slug":"historia"}]},"seo":{"__typename":"PostTypeSEO","fullHead":"Przedstawiciele tego gatunku posługiwali się siekierami ponad pół miliona lat temu. Co o nich wiemy? - Focus.pl\n\n\n\n\n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n","readingTime":3},"wnsingle":{"__typename":"Post_Wnsingle","kiaSubtitle":null,"focusSource":null},"content_b28e9_bf21a":"\n

Na terenie Wielkiej Brytanii znaleziono siekiery sprzed około 560 000 lat. Ich twórcy nie mogli więc należeć do naszego gatunku.

\n\n\n\n\n\n\n\n

Najbardziej prawdopodobnymi kandydatami są według archeologów przedstawiciele Homo heidelbergensis. Pozostawione przez nich przedmioty odkryto na terenie miasta Fordwich. Są one najstarszymi tego rodzaju narzędziami znalezionymi w Wielkiej Brytanii i jednymi z najstarszych w całej Europie. Warto podkreślić, iż samo odkrycie miało miejsce około stu lat temu, jednak ówczesne techniki datowania uniemożliwiły określenie dokładnego wieku tych artefaktów.

\n\n\n\n

Zagadka ręcznych siekier sprzed ponad pół miliona lat

\n\n\n\n

Jeśli chodzi o potencjalne zastosowania tych siekier, to naukowcy sugerują, że mogły one być wykorzystywane do uboju zwierząt i obróbki skór zwierzęcych, które później służyły do produkcji odzieży. Chcąc określić wiek przedmiotów, z którymi mieli do czynienia archeolodzy, postanowili oni zastosować metodę zwaną podczerwonym datowaniem radiowo-fluorescencyjnym. Za jej sprawą naukowcy skupili się na datowaniu… piasku, w którym zakopane były narzędzia. W ten sposób możliwe było ustalenie, kiedy ziarna piasku były po raz ostatni wystawione na działanie światła dziennego.

\n\n\n

\n\n\n

Dotychczasowe ustalenia w tej sprawie zostały zaprezentowane na łamach Royal Society Open Science. Dzięki wspomnianej technice datowania autorzy badań stwierdzili, że analizowane przez nich narzędzia mają od około 560 000 do 620 000 lat. Z tego względu mowa o jednych z najstarszych tego typu siekier w całej Europie. Gdyby jednak do zestawienia dołączyć podobne przedmioty, które znajdowano na przykład w Afryce, to konieczne byłoby zrewidowanie “rankingu”. Afrykańskie siekierki liczą bowiem nawet milion lat i więcej.

\n\n\n\n

Homo heidelbergensis na liście podejrzanych

\n\n\n\n

Jak wyjaśnia Chris Stringer z Muzeum Historii Naturalnej, dokonane w Fordwich odkrycie jest ważne. I choć kamienne narzędzia znajdowano na Wyspach nawet wcześniej, między innymi w Happisburgh i Pakefield, to w ich skład nie wchodziły siekiery ręczne. Z tego względu przedmioty pochodzące z Fordwich są tak istotne – można je uznać za najstarsze siekiery w całej Wielkiej Brytanii oraz jedne z najstarszych na Starym Kontynencie. Niestety określenie przynależności gatunkowej twórców tych przedmiotów będzie nieco trudniejsze. Archeolodzy wskazują na powiązania z gatunkiem Homo heidelbergensis, lecz na razie brak w tej sprawie konkretnych dowodów. H. heidelbergensis najprawdopodobniej trafił do Europy około pół miliona lat temu, a jego szczątki znaleziono na przykład w niemieckiej miejscowości Mauer.

\n\n\n\n

\n","authorPosition":null,"tags_67cce_bf21a":{"__typename":"PostToTagConnection","nodes":[]}},{"__typename":"Post","id":"cG9zdDo4OTI1Ng==","featuredImage":{"__typename":"NodeWithFeaturedImageToMediaItemConnectionEdge","node":{"__typename":"MediaItem","id":"cG9zdDo4OTI2MA==","sourceUrl_772ce_bf21a":"https://konto.focus.pl/wp-content/uploads/2022/06/bitwa-pod-waterloo.jpg"}},"title_b28e9_bf21a":"Co się stało z poległymi? Zaskakujące losy szczątków z bitwy pod Waterloo","slug":"co-sie-stalo-z-poleglymi-zaskakujace-losy-szczatkow-z-bitwy-pod-waterloo","pri":{"__typename":"PostTypePRI","kategoria":[{"__typename":"PRIprimeCategory","name":"Historia","slug":"historia"}],"autorzy":[]},"date":"2022-06-21T08:00:00","author":{"__typename":"NodeWithAuthorToUserConnectionEdge","node":{"__typename":"User","wnauthor":{"__typename":"User_Wnauthor","avatarAutora":null},"id":"dXNlcjozMDI2Mw==","avatar_3a717_bf21a":{"__typename":"Avatar","url":"https://secure.gravatar.com/avatar/93bf4075e781e0a323929ddf318328c6?s=96&d=mm&r=g"},"name":"Aleksander Kowal","slug":"aleksander","avatar_3a717_6a1aa":{"__typename":"Avatar","url":"https://secure.gravatar.com/avatar/93bf4075e781e0a323929ddf318328c6?s=200&d=mm&r=g"},"description":"Pierwsze kroki w dziennikarstwie internetowym stawiałem ponad 10 lat temu, choć moja wyższa edukacja pokierowała mnie w stronę studiów językowych w dziedzinie romanistyki, a także studiów pedagogicznych. Zajmuję się m.in. kosmosem oraz nowymi technologiami, lecz postaram się również dzielić artykułami dot. historii czy archeologii.","seo":{"__typename":"SEOUser","fullHead":"Focus.pl\n\n\n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n"}}},"categories_3cd3e_bf21a":{"__typename":"PostToCategoryConnection","nodes":[{"__typename":"Category","id":"dGVybTo1Nw==","categoryimage":{"__typename":"Category_Categoryimage","image":null},"parent":null,"name":"Historia","children_1e47b_bf21a":{"__typename":"CategoryToCategoryConnection","pageInfo":{"__typename":"WPPageInfo","startCursor":null}},"seo":{"__typename":"TaxonomySEO","fullHead":"Historia - Focus.pl\n\n\n\n\n\n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n"},"slug":"historia"},{"__typename":"Category","id":"dGVybTo2MA==","name":"Wojny","slug":"wojny","categoryimage":{"__typename":"Category_Categoryimage","image":null},"parent":null,"children_1e47b_bf21a":{"__typename":"CategoryToCategoryConnection","pageInfo":{"__typename":"WPPageInfo","startCursor":null}},"seo":{"__typename":"TaxonomySEO","fullHead":"Wojny - Focus.pl\n\n\n\n\n\n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n"}}]},"seo":{"__typename":"PostTypeSEO","fullHead":"Co się stało z poległymi? Zaskakujące losy szczątków z bitwy pod Waterloo - Focus.pl\n\n\n\n\n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n","readingTime":3},"wnsingle":{"__typename":"Post_Wnsingle","kiaSubtitle":null,"focusSource":null},"content_b28e9_bf21a":"\n

Kości uczestników starć militarnych nie zawsze trafiają tam, gdzie chcieliby tego ich właściciele. Najlepiej świadczy o tym historia bitwy pod Waterloo.

\n\n\n\n\n\n\n\n

Tony Pollard z Uniwersytetu w Glasgow ma w tej sprawie dość nietypową teorię. Z przeprowadzonych przez niego badań można bowiem wywnioskować, że po bitwie z 18 czerwca 1815 roku Waterloo stało się miejscem, które przyciągało tłumy. Jedni zmierzali tam, by popatrzeć na sceny zniszczenia, podczas gdy inni próbowali zbierać wszystko, co miało jakąkolwiek wartość. Dotyczyło to również zębów i kości.

\n\n\n\n

O tym, czego dowiedział się Pollard za sprawą swoich analiz możemy przeczytać w Journal of Conflict Archaeology. Naukowiec przedstawił w publikacji dane obejmujące nowo odnalezione opisy i rysunki pól bitewnych, wykonane przez ludzi, którzy znajdowali się na miejscu w czerwcu, lipcu i kolejnych miesiącach 1815 roku.

\n\n\n\n

100 dni Napoleona, czyli próba powrotu słynnego przywódcy

\n\n\n\n

Analizy doprowadziły badaczy do wniosku, że ciała rozrzucone po polu bitwy stanowiły łakomy kąsek. Zbierane w ten sposób kości mogły służyć do produkcji nawozu fosforanowego. Wśród relacji odwiedzających miejsce bitwy pod Waterloo były wymieniane między innymi trzy masowe groby zawierające łącznie nawet 13 000 ciał. Problem polega na tym, że archeolodzy działający w tym obszarze ponad 200 lat później nie natrafili na ani jeden taki masowy pochówek.

\n\n\n\n

Z drugiej strony, co najmniej trzy artykuły prasowe z lat dwudziestych XIX wieku zawierają informacje o przewozie ludzkich kości z europejskich pól bitewnych. Miały one zostać wykorzystane do produkcji nawozu, a jednym z głównych rynków zbytu dla powstałej w ten sposób mączki kostnej były Wyspy Brytyjskie. Jak dodaje Pollard, jedni kradli rzeczy należące do zmarłych, podczas gdy inni uciekali się nawet do kradzieży zębów służących później w formie protez. Znaleźli się też tacy, którzy po prostu oglądali krajobraz po bitwie.

\n\n\n\n

Zagadkowy brak masowych grobów pod Waterloo

\n\n\n\n

Jeśli w grę wchodziła kradzież kości, to masowe groby wydawały się idealnymi miejscami do realizacji tego celu. Chcąc lepiej poznać tę sprawę, Pollard i jego współpracownicy zamierzają wrócić do Waterloo i spróbować odnaleźć tamtejsze groby na podstawie analizy relacji wczesnych odwiedzających. Co ciekawe, w 2015 roku, podczas budowy nowego muzeum i parkingu, na miejscu miejscu odkryto ludzki szkielet. Z kolei w 2019 roku archeolodzy znaleźli amputowane kości ludzkiej nogi.

\n\n\n\n

Mimo to, liczba szczątków po bitwie pod Waterloo jest zaskakująco niska. Starcie to jest określane mianem ostatniej bitwy Napoleona. Pomimo początkowych sukcesów ostatecznie wojska francuskie poniosły porażkę, a sam Napoleon abdykował zaledwie 5 dni po rozpoczęciu bitwy. Ostatecznie słynny przywódca został zesłany na Wyspę Świętej Heleny, gdzie zmarł w maju 1821 roku.

Warto sprawdzić

Przez te mikroorganizmy komary nie dadzą nam spokoju. One przyciągają insekty najbardziej

Ludzie mają zaskakująco rozwiniętą zdolność do słyszenia w wodzie. Skąd się wzięła?

Oceany nadal skrywają swoje tajemnice. Na mapie widać, gdzie człowiek już zdołał dotrzeć

Pandy mają tam dodatkowego palca. Znalezisko wykazało, od jak dawna

Z satelitami na orbicie dzieje się coś niepokojącego. Powodem może być aktywność słoneczna

Największa lilia wodna na świecie. Ukrywała się tuż pod naszym nosem

Niezwykłe znalezisko w Tybecie. Te bakterie mogą zagrażać nam wszystkim

Starszym osobom będą towarzyszyły roboty. Mają pomóc w walce z samotnością

Tak dinozaury utrzymały się na szczycie. Gigantyczne gady dostosowały się do nietypowego klimatu

Wybuch wulkanu Cumbre Vieja trwał wyjątkowo długo. Przyczyna tkwiła w nietypowej lawie