Historia marki Victorinox rozpoczęła się prawie 130 lat temu, gdy Karl Elsener, syn miejscowego kapelusznika, zapragnął otworzyć własny zakład nożowniczy. Z jego inicjatywy został także założony Szwajcarski Związek Producentów Noży. Już w 1891 roku warsztat Elsenera po raz pierwszy dostarczył noże żołnierzom Armii Szwajcarskiej, co spowodowało znaczne zwiększenie produkcji oraz umożliwiło stworzenie nowych miejsc pracy w słabo uprzemysłowionej dotąd okolicy. W sporym stopniu powstrzymało też emigrację ubogiej ludności rolniczej kantonu Schwyz do krajów zamorskich – Szwajcaria należała wówczas do biedniejszych krajów Europy.
NÓŻ NA SPRĘŻYNACH
Chociaż przedsiębiorstwo Karla Elsenera z początku nie przynosiło znacznych dochodów, udało mu się stworzyć solidne podstawy dla przyszłych osiągnięć. Rozpoczął produkcję VICTORINOX COMPANION FOR LIFE. W1884 roku Karl Elsener założył w Ibach w Szwajcarii niewielki warsztat produkujący noże. Dziś jest to najpotężniejsze przedsiębiorstwo przemysłowe w kantonie Schwyz oraz największa fabryka noży w Europie. Produkty Victorinox stały się synonimem szwajcarskiej jakości, precyzji i funkcjonalności. Oferta firmy obejmuje m.in. zegarki, torby podróżne, odzież oraz perfumy kolejnych modeli scyzoryków, które oznaczał indywidualnymi nazwami: nóż uczniowski, nóż kadecki czy nóż chłopski. Rewolucyjnym pomysłem okazał się scyzoryk z sześcioma narzędziami umieszczonymi na jedynie dwóch sprężynach.
Nóż taki był nie tylko funkcjonalny, lecz również lekki, poręczny i elegancki. 12 czerwca 1897 r. „nóż oficerski” („Offiziersmesser”) został oficjalnie zarejestrowany i opatentowany. Oprócz dużego i małego ostrza posiadał także śrubokręt, otwieracz do puszek, korkociąg oraz szydło. Z biegiem lat dołączano coraz nowsze narzędzia. Dziś największy seryjnie produkowany model – „Swiss Champ” składa się z 64 części, ma 33 funkcje i waży jedynie 85 g. Nie jest to już zwykły scyzoryk, lecz wielofunkcyjny zestaw narzędzi. W roku 1909 z okazji 25-lecia firmy Karl Elsener polecił oznakować „nóż oficerski” inkrustowanym godłem Szwajcarii, odróżniając w ten sposób swój oryginalny produkt od licznych niemieckich imitacji. W tym samym roku zmarła jego matka Victoria. Aby uczcić jej pamięć, uczynił jej imię marką handlową swoich noży.
STALOWA VICTORIA
Okres I wojny światowej okazał się kolejnym przełomem dla firmy. Z jednej strony występowały trudności z zaopatrzeniem w surowce, z drugiej jednak – zwiększyła się ilość zamówień od armii i wzrósł popyt krajowy, będący wynikiem dużych ograniczeń importowych. Fabryka noży w Ibach znacznie wzmocniła wówczas swoją pozycję na rynku.
Już w 1921 roku do produkcji scyzoryków wprowadzono wysokiej klasy stal nierdzewną. Wtedy właśnie do imienia VICTORIA dodano symbol INOX – tzn. międzynarodową nazwę stali nierdzewnej. Z połączenia obu wyrazów powstała dzisiejsza nazwa firmy – VICTORINOX. Dziesięć lat później syn założyciela fabryki Karl Elsener II zlecił firmie Brown Boveri budowę pierwszej w pełni elektrycznej hartowni na świecie, co znacznie przyspieszyło rozwój przedsiębiorstwa i przyczyniło się do wzrostu prestiżu marki na całym świecie. W latach 40. noże Victorinox stały się szczególnie popularne wśród żołnierzy armii i floty USA.
DWÓCH MOŻE WIĘCEJ
Innowacyjność i duch pionierski od pokoleń były mocną stroną Elsenerów. Większość maszyn i urządzeń produkcyjnych to własny wynalazek firmy. Dzięki nowoczesnym technikom produkcji Victorinox jest w stanie nieustannie obniżać koszty i utrzymywać stabilne ceny swoich produktów. Dziś w ogromnej fabryce w Ibach produkuje się dziesiątki tysięcy noży i scyzoryków dziennie – 90 proc. z nich przeznacza się na eksport. Victorinox ma własne przedsiębiorstwa w Niemczech, USA, Japonii, Brazylii, Meksyku, Chinach oraz Polsce.
W około 100 innych krajach sprzedażą zajmuje się dobrze rozbudowana sieć przedstawicielstw handlowych. Co więcej, ochrona przed coraz liczniejszymi podróbkami wymagała połączonych działań z największym szwajcarskim konkurentem – firmą Wenger. Wspólnie wywalczono sądowy zakaz umieszczania szwajcarskiego godła państwowego – krzyża i tarczy – na nożach produkowanych przez zagraniczne przedsiębiorstwa. Zacieśniająca się współpraca z Wengerem ostatecznie doprowadziła do przejęcia go przez Victorinox. Przez kilka lat obie firmy działały razem – Wenger zachował autonomię, własną markę i kanały zbytu na całym świecie. Sytuacja ta zmieni się wraz z początkiem 2014 roku, kiedy produkty Wenger dostępne będą już wyłącznie pod szyldem Victorinox.
SZWAJCARSKI TOWARZYSZ
Na uwagę zasługuje również niezmieniająca się na przestrzeni lat filozofia firmy. Victorinox rozumie pojęcie „Swiss Made” bardzo dosłownie: wszystkie etapy produkcji oraz kontroli jakości odbywają się na miejscu, w Szwajcarii. Firma oferuje dożywotnią gwarancję na swoje scyzoryki, co nie tylko wzbudza zaufanie klientów, lecz również motywuje pracowników do utrzymania najwyższych szwajcarskich standardów produkcji.
Wysoka jakość, niezrównane wartości użytkowe, innowacja oraz ikoniczny design sprawiają, że Victorinox cieszy się dużym uznaniem na całym świecie. I to właśnie klienci zainspirowali obecną kampanię reklamową marki, która opiera się na prawdziwych historiach przysłanych przez fanów Victorinox. Opowiadają o kluczowej roli, jaką produkty tej firmy odegrały w ich życiu. Stąd właśnie wziął się slogan reklamowy – COMPANION FOR LIFE, czyli „towarzysz na całe życie”. Wielkimi fanami szwajcarskich scyzoryków są m.in. najważniejsi amerykańscy politycy. Co więcej, „szwajcarskie noże oficerskie” są obecnie na wyposażeniu astronautów NASA. Szwajcarski scyzoryk stał się także ważną częścią popkultury – niemal w każdym odcinku używał go bohater kultowego serialu „MacGyver”.
Victorinox to jednak nie tylko słynne scyzoryki (występujące obecnie w ponad 350 modelach!). Dziś ofertę firmy uzupełniają akcesoria kuchenne i profesjonalne, wysokiej klasy zegarki produkowane we własnej fabryce w Szwajcarii (od 1989), torby (od 1999), odzież (od 2001) oraz perfumy (od 2007). Wszystkie te kategorie produktowe inspirowane są jakością i niezawodnością „szwajcarskiego noża oficerskiego”. Tak bogata oferta, choć nie w całości dostępna na polskim rynku, pokazuje, jak długą drogę pokonała rodzina Elsenerów, rozwijając niewielki warsztat w jedno z najlepiej prosperujących, wielobranżowych szwajcarskich przedsiębiorstw.