„Oczyszczający” sen

Najnowsze doświadczenia przeprowadzone przez amerykański zespół badaczy na muszkach owocowych wykazały, że sen pomaga dosłownie pozbyć się wszystkiego, co zbędne, oczyszczając połączenia między neuronami od niepotrzebnych białek.

Każdemu z nas zdarza się spać o wiele krócej, niż powinien. Uczucie ciężkiej głowy i problemów z myśleniem, jakie nawiedza nas po nieprzespanej nocy, nie jest nam obce i najczęściej występuje w charakterze jednego z objawów niewyspania. Teraz już wiadomo, dlaczego tak się dzieje. Naukowcy z University of Wisconsin-Madison  zauważyli, że poziom białek, pomagających przekazywać informację przez łączące  dwie komórki nerwowe synapsy, w czasie snu ulega zmniejszeniu o około 30-40%. W ten sposób mózg pozbywa się niepotrzebnych informacji, przygotowując miejsce na nowe, które zbierze w ciągu kolejnego dnia.

Badacze przeprowadzili ciekawe doświadczenie na stałych bywalcach laboratoriów – muszkach owocówkach  (Drosophila melanogaster). 32 muszki owocowe zostały umieszczone na 10 specjalnych dyskach, którymi co pewien czas potrząsała mechaniczna ręka, nie pozwalając muszkom zasnąć. Po 24 godzinach naukowcy za pomocą mikroskopii konfokalnej przebadali mózg owadów i doszli do zaskakujących wniosków. Okazało się, że u tych owadów, które przez długi czas nie spały, w głównych obszarach mózgu odpowiedzialnych za uczenie się znaleziono białko synaptyczne  (BRP), umożliwiające komunikację pomiędzy neuronami, a także inne składniki nagromadzone w ciągu dnia. 

Część naukowców twierdzi, że takie nawarstwienie utrudnia pracę mózgu, sprawia bowiem, że mózg zużywa o wiele więcej energii na opracowanie zebranych informacji. Im większe są synapsy, tym więcej miejsca zajmują. Duże synapsy zużywają więcej energii, a więc pochłaniają więcej substancji odżywczych.

Profesor Chiara Cirelli podkreśla, że zdobywanie nowej wiedzy i zapamiętywanie tego, czego nauczyliśmy się w ciągu dnia, jest możliwe tylko wtedy, gdy dostarczymy organizmowi odpowiedniej dawki snu. Według naukowców większość synaps uwalnia się od zbędnych substancji pod koniec snu, a słabe wiązania neuronowe znikają wówczas całkowicie.

Cirelli wraz z kolegami w artykule opublikowanym w magazynie Science opisuje badanie i wnioski, zgodnie z którymi to właśnie ten sposób porządkowania mózgu w toku ewolucji został zaakceptowany przez przyrodę jako najbardziej korzystny dla zdrowia i przetrwania gatunku.

Olbrzymia część informacji, które otrzymujemy w ciągu dnia, w rzeczywistości jest nam niepotrzebna i zajmuje tylko przestrzeń potrzebną do odbierania informacji istotnych. Dlatego więc ( i nie tylko dlatego – patrz: news o wpływie snu na układ odpornościowy) sen odgrywa w naszym życiu tak ważną rolę. JSL

źródło: www.news.wisc.edu