Świerk z działem plazmowym nowej generacji

W Narodowym Centrum Badań Jądrowych (NCBJ) zbudowano unikatowe w skali światowej źródło plazmy IBIS II, otwierające drogę do nowych zastosowań w nauce i przemyśle.

Nowe źródło plazmy, działo IBIS II, to zmodyfikowana i unowocześniona wersja oryginalnej, chronionej patentami konstrukcji opracowanej przez fizyków i inżynierów Narodowego Centrum Badań Jądrowych (NCBJ). Urządzenie otwiera nowe możliwości w zakresie badań plazmy wysokotemperaturowej i  opanowania nowatorskich technologii modyfikacji powierzchni ciał stałych do zastosowań przemysłowych. 

Ważną cechą plazmy wytwarzanej przez urządzenie IBIS II jest bardzo wysoka, sięgająca 100 mln stopni, temperatura plazmy oraz jej wysoka turbulencyjność, dzięki której część generowanych cząstek osiąga bardzo wysokie energie. Jednym z obszarów badań prowadzonych na IBIS-ie będzie wzmacnianie turbulencji, by przyspieszać cząstki bez ponoszenia kosztów budowy i eksploatacji specjalizowanych akceleratorów.

„Podstawowa, nigdzie indziej nie spotykaną zaletą naszego urządzenia jest to, że uzyskujemy plazmę nie w środowisku względnie gęstego gazu lecz w wysokiej próżni. Warunki, jakie jesteśmy w stanie wytworzyć, są porównywalne z warunkami panującymi w plazmie kosmicznej” – stwierdza dr Cezary Pochrybniak, Kierownik Zakładu Technologii Plazmowych i Jonowych NCBJ, kierownik projektu.
Innym ważnym kierunkiem badań jest oddziaływanie plazmy z powierzchnią ciał stałych, realizowane w warunkach silnie odbiegających od równowagi termodynamicznej i prowadzące do modyfikacji własności powierzchni nieosiągalnych metodami tradycyjnymi. Prowadzone w Świerku badania obejmują m.in.:

  • uszlachetnianie powierzchni metali i ceramik, m.in. uodpornianie stali na utlenianie w wysokiej temperaturze, zwiększanie zwilżalności, wytwarzanie złącz ceramika-metal, poprawa adhezji warstw intermetalicznych itp.,
  • wytwarzanie materiałów łączących cechy półprzewodniki i ferromagnetyka, pozwalających łączyć funkcje zapisu informacji z ich przetwarzaniem i przesyłaniem (kierunek badań uważany za przyszłość elektroniki),
  • ulepszone metody sklejania materiałów o odmiennej strukturze,
  • wszelkie inne technologie z wykorzystaniem intensywnych impulsowych wiązek jonowo-plazmowych.

Oto Ibis II w obiekcie kamery:

Realizacja projektu „Wzmocnienie potencjału innowacyjnego Ośrodka w Świerku w zakresie rozwoju technologii wykorzystujących promieniowanie jonizujące” znacząco poprawia warunki do prowadzenia badań naukowych. Całkowita wartość projektu wynosi 39 669 532,34 PLN. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Mazowieckiego 2007-2013.

Więcej:fizykanauka