– To będzie niewielki satelita o ogromnych możliwościach. Zatwierdzona misja, choć zakłada wykorzystanie małej sondy, będzie dostarczać danych o niespotykanej do tej pory jakości. Po raz pierwszy będzie wykorzystywała do obserwacji Słońca siatki dyfrakcyjne działające w zakresie rentgenowskim. Mamy nadzieje, że uzyskane dane pozwolą na dokładniejsze zrozumienie fizyki gorącej plazmy rozbłysków słonecznych – mówi o projekcie dr Marek Stęślicki z Zakładu Fizyki Słońca Centrum Badań Kosmicznych PAN.
Misja CubIXXS będzie badać właściwości plazmy słonecznej
Nanosatelita, czyli satelita o masie do 10 kg, będzie miał na swoim pokładzie dwa instrumenty naukowe. Pierwszy z nich to mały spektroskop słoneczny (Small Assembly for Solar Spectroscopy – SASS), który zostanie wyposażony w dwa detektory promieniowania rentgenowskiego czułe na różne zakresy widma. Drugi to spektrometr obrazujący (Multi-Order X-ray Spectral Imager – MOXSI), składający się z camera obscura i systemu siatek, które pozwalają na uzyskanie przestrzennego i spektralnego obrazu Słońca.
Ta kombinacja jednoczesnych obserwacji plazmy termicznej i nietermicznej przez przyrządy CubIXSS oraz duża czułość instrumentu może pomóc znaleźć odpowiedzi na kilka kluczowych pytań dotyczących struktury i ewolucji termicznej plazmy rozbłyskowej. Pozwoli dowiedzieć się, jakie jest położenie i temperatura emisji, która pojawia się przed wystąpieniem twardego promenowania rentgenowskiego.
A także jak powiązana ze sobą przestrzennie jest plazma o różnych temperaturach? Czy wszystkie linie pola magnetycznego wypełnione plazmą o wysokiej temperaturze „kurczą się”, gdy plazma się ochładza? Oraz czy obserwacje potwierdzają model, w którym niewielkie rozbłyski ogrzewają koronę?
Polscy specjaliści odegrają ważną rolę w misji CubIXXS
W misję zaangażowani są naukowcy z Southwest Research Institute, NASA Goddard Space Flight Center, University of Colorado, Lockheed Martin Solar and Astrophysics Laboratory, Massachusetts Institute of Technology oraz z Zakładu Fizyki Słońca Centrum Badań Kosmicznych PAN. – Nasz zespół ma duże doświadczenie w rentgenowskich obserwacjach Słońca, stąd zaproszenie do udziału w CubIXXS, misji wyjątkowo nowatorskiej – mówi dr Marek Stęślicki.
Poza nim, z polskiej strony, w misję zaangażowani są: Janusz Sylwester (Co-I), Szymon Gburek (Co-I), Tomasz Mrozek (Collaborator) i Mirosław Kowaliński (Collaborator). Głównym zdaniem zespołu ZFS CBK PAN jest pomoc przy konstrukcji kamery dla spektrometru obrazującego MOXSI. Oraz, z uwagi na duże doświadczenie zespołu ZFS CBK w konstrukcji spektrometrów miękkiego promieniowania rentgenowskiego, pomoc w kalibracji i interpretacji danych pochodzących z obu przyrządów satelity.