Najgłębsza “niebieska dziura” na Ziemi. Bardzo tajemnicza, bo nie wiemy, co jest na dnie

Słynne struktury krasowe, które możemy podziwiać w strefach przybrzeżnych Ameryki Środkowej, zdają się wyglądać na coś naprawdę niezwykłego. W gruncie rzeczy są to dawne formy krasowe zalane wodami morskimi. Najwięcej takich struktur spotkamy w Meksyku czy Belize. W tym regionie zresztą odkryto, która „niebieska dziura” jest najgłębszą na Ziemi.
Great Blue Hole – przykładowa “niebieska dziura” u wybrzeży Belize / źródło: USGS, Wikimedia Commons, domena publiczna

Great Blue Hole – przykładowa “niebieska dziura” u wybrzeży Belize / źródło: USGS, Wikimedia Commons, domena publiczna

Naukowcy z Meksyku w czasopiśmie naukowym Frontiers in Marine Science donoszą o odkryciu najgłębszej „niebieskiej dziury” (ang. blue hole) na Ziemi. Znajduje się ona w zatoce Chetumal w południowo-wschodniej części półwyspu Jukatan (Meksyk) i nazywa się Taam Ja’. Badania za pomocą urządzenia o nazwie SwiFT CTD Profiler wykazały głębokość co najmniej 420 metrów.

Czytaj też: Meksykańska jaskinia zawiera cenne informacje o dawnych mieszkańcach. Różnorodność szczątków zadziwia

„Niebieska dziura” u wybrzeży Meksyku jest jednym z wielu przykładów charakterystycznych przybrzeżnych form krasowych. Powstały ona w epoce plejstocenu, kiedy poziom wód oceanicznych był niższy o około 100 metrów (woda była wówczas skumulowana w lądolodach). Na odsłoniętym podłożu węglanowym zaczęło dochodzić do procesów krasowienia.

Czytaj też: W Meksyku dostrzeżono tajemnicze stworzenie. Głos zabrał sam prezydent

Rozpuszczany materiał skalny utworzył olbrzymią wklęsłą strukturę. Taam Ja’ zbudowana jest z utworów wapiennych wieku mioceńskiego i plioceńskiego. Kiedy ostatnie zlodowacenie ustąpiło i podniósł się poziom wód, kawerna została zalana. Z uwagi na różnicę w głębokości, ciśnieniu i zasoleniu wód w „niebieskiej dziurze” i otaczających wodach morskich możemy obserwować typową dla tych struktur ciemnogranatową barwę.

Lokalizacja Taam Ja’ na mapie oraz kilka fotografii z wnętrza niebieskiej dziury / źródło: https://doi.org/10.3389/fmars.2024.1387235, CC-BY-4.0

Najgłębsza „niebieska dziura” to Taam Ja’ u wybrzeży Meksyku

W przypadku Taam Ja’ odkrycie nie było tak oczywiste. O istnieniu „niebieskiej dziury” w tym miejscu wiadomo było od dawna. W 2023 roku przeprowadzano zdalne pomiary głębokości i wykazywały one wstępną wartość 274 metrów. Zmiana metodyki i uwzględnienie skomplikowanej budowy dziury potwierdziły, że miejsce jest głębsze o dodatkowe 146 metrów.

Czytaj też: Gdzie są najdłuższe jaskinie w Polsce? W tym regionie jest ich prawdziwe zatrzęsienie

Warto zwrócić uwagę, że pomiary były prowadzone zdalnie. Oznacza to, że członkowie ekipy badawczej nie zeszli na samo dno Taam Ja’. Na razie mamy jedynie dane pochodzące z urządzeń pomiarowych, a prawdziwa głębokość niezwykłej struktury krasowej nie została jeszcze potwierdzona. Tak czy owak raczej możemy być pewni, że jest to nowa najgłębsza „niebieska dziura” na Ziemi, która prześciga dotychczasowego lidera – Dragon Hole z Morza Południowochińskiego liczącego niespełna 301 metrów głębokości.

Czytaj też: Średniowieczne jaskinie nie powstały naturalnie. Archeolodzy zlokalizowali w nich liczne artefakty 

Autorzy badań sugerują, że Taam Ja’ może mieć połączenia podziemne z innymi lagunami koralowymi i ujściami rzek w regionie. Potrzeba jednak dalszych badań i wdrożenia technologii nawigacji podwodnej, aby rozszyfrować maksymalną głębokość niebieskiej dziury oraz jej ewentualne połączenia z innymi systemami.