Leonardo da Vinci się pomylił! Drzewa rządzą się swoimi prawami

Leonardo da Vinci się mylił. Przynajmniej jeżeli chodzi o zasadę, według której rosną gałęzie drzew. Nowe badania wykazały, że to nie grubość gałęzi, a jej powierzchnia decyduje o tym, jak się rozrasta. Odkrycie to może mieć ważne implikacje dla naszego rozumienia roślin.
Leonardo da Vinci się pomylił! Drzewa rządzą się swoimi prawami

“Zasada drzew” (Rule of Trees) autorstwa Leonarda da Vinci sugeruje, że jeżeli złożymy wszystkie gałęzie drzewa do góry, połączą się one w jedność, tworząc kontynuację pnia. Niestety, geniusz renesansu mylił się, choć potrzebowaliśmy 500 lat, aby to zrozumieć. 

Naukowcy opracowali nową zasadę rozrostu gałęzi drzew, którą nazwano “podobną do Leonarda”. Wykorzystując ją można opisać praktycznie każde drzewo liściaste na naszej planecie. Szczegóły opisano w Physical Review E.

Siergiej Grigoriew z Petersburskiego Instytutu Fizyki Jądrowej w Gatczynie powiedział:

Starsza zasada Leonarda opisuje grubość gałęzi, podczas gdy długość gałęzi nie została wzięta pod uwagę. Dlatego opis wykorzystujący starszą regułę nie jest kompletny.

Zasada Leonarda jest nieaktualna

Zasada Leonarda przez długi czas była jedną z podstawowych wykorzystywanych nie tylko przez botaników, ale również artystów. Mówiła, że grubość pnia przed rozgałęzieniem się na mniejsze jest równa łącznej grubości wyrastających z niego gałęzi. Według badań zespołu Grigoriewa, Leonardo miał rację, ale nie w pełni – to powierzchnia, a nie grubość wpływa na kształt gałęzi, a więc i korony drzewa.

Nowa zasada uwzględnia szerokość i długość gałęzi oraz przewiduje, że długie gałęzie zawsze będą cieńsze od krótkich. Nowa zasada dotyczy wszystkich drzew liściastych, bez wyjątku – zarówno brzóz, jak i dębów.

Siergiej Grigoriew dodał:

Życie drzewa płynie zgodnie z prawami zachowania powierzchni w przestrzeni dwuwymiarowej – jak gdyby drzewo było obiektem dwuwymiarowym.

To oznacza, że strukturę każdego drzewa określają tylko dwa wymiary – szerokość pnia i odległość między jego rozgałęzieniami. Szczególnie dobrze to widać na dwuwymiarowych renderach drzew.

Katherine McCulloh, botanik z University of Wisconsin-Madison wyjaśniła:

Nowa zasada podobna do Leonardo to ulepszenie. Mam jednak wątpliwości, co do racji rosyjskiej grupy. Na większości drzew żywa część rozciąga się znacznie głębiej niż cienka warstwa powierzchniowa. To naprawdę zależy od gatunku, a nawet wieku. Gigantyczny, stary dąb może mieć centymetr żywego drewna, ale z pewnością istnieją gatunki drzew tropikalnych, które mają bardzo głęboki biel i mogą mieć żywe drewno na większość swoich przekrojów.

Zespół Grigoriew zrobił zdjęcia drzew różnych gatunków i przeanalizował ich gałęzie, aby potwierdzić, że wzorce ze świata rzeczywistego są zgodne z przewidywaniami. Oferują one “bezpośredni pomiar cech drzewa bez dotykania go, co może być ważne w przypadku żywego obiektu”.

Zgodnie z najnowszymi badaniami, zasada drzew podobna do Leonarda obowiązuje wszystkich drzew liściastych, choć nie przebadano jeszcze roślin wiecznie zielonych.