Historia lubi wielkie finały: bitwy, pożary miast, triumfy zwycięzców. Problem w tym, że wiele cywilizacji nie upadło w taki sposób. Nie zostały zdobyte, spalone ani podbite. Po prostu… przestały istnieć. Ich miasta opustoszały, administracja się rozsypała, a ludzie rozeszli się w różnych kierunkach. Gdy archeolodzy natrafiają na takie miejsca – dobrze zaplanowane, rozwinięte, a jednocześnie […]

Czy kiedykolwiek przesuwałeś dłonią po piasku, mając nieodparte wrażenie, że coś jest pod spodem? Mowa o sytuacji, w której wyczuwasz obecność przedmiotu, zanim w ogóle go dotkniesz, co okazuje się realną zdolnością ludzkiego organizmu. Badacze z Londynu postanowili sprawdzić tę kwestię w laboratorium. Ich praca może doprowadzić do poważnej zmiany podejścia do nauki o ludzkich […]

Podczas rutynowych prac archeologicznych przed budową drogi dojazdowej do farmy wiatrowej w południowej Szkocji, badacze natknęli się na coś, czego w tej okolicy nie powinno być. Kurhan z epoki brązu zawierający szczątki co najmniej ośmiu osób, pochowanych w pośpiechu ponad trzy tysiące lat temu. Region ten przez lata uchodził za praktycznie niezamieszkały w tamtym okresie, […]

Wał Hadriana miał być nie tylko militarną barierą, ale i symbolem porządku oraz cywilizacyjnej przewagi Rzymu. Fort Vindolanda, z komunalnymi latrynami oraz systemem odprowadzania wody, ujawnił jednak nieco inny obraz ówczesnego życia. Dzięki zorganizowanym wykopaliskom archeolodzy poznali zupełnie inną, mniej heroiczną rzeczywistość codziennego życia garnizonu. Analiza osadów z kanału latrynowego ujawniła obecność trzech groźnych pasożytów […]

Kiedy myślimy o egzoszkieletach, przed oczami stają nam zazwyczaj dwie sceny: albo ciężkie konstrukcje wojskowe rodem z filmów sci-fi, albo skomplikowane maszyny w centrach rehabilitacji, do których pacjent jest przypięty dziesiątkami pasów. Mimo że technologia ta staje się coraz lżejsza, wciąż trudno wyobrazić sobie wyjście w niej po bułki do osiedlowego sklepu. Jak już, to […]

Fizyka kwantowa właśnie dostarczyła nam zagadki, której rozwiązanie może wpłynąć na technologię, z której korzystamy na co dzień. W międzynarodowych laboratoriach zaobserwowano coś niezwykłego na styku dwóch światów: organicznych związków chemicznych i niezwykle cienkich, dwuwymiarowych materiałów. To odkrycie nie jest abstrakcyjnym tworem teoretycznym – ma bardzo konkretny, mierzalny efekt, który naukowcy z Uniwersytetów w Getyndze, […]

Święta to czas, w którym nawet najbardziej zaawansowane laboratoria robotyki pozwalają sobie na odrobinę luzu. Brytyjska firma Humanoid postanowiła uczcić ten okres w wyjątkowo kreatywny sposób, łącząc inżynierię z klasyką popkultury. Jeśli pamiętacie kultową scenę z filmu „To właśnie miłość”, w której postać grana przez Rowana Atkinsona doprowadza Alana Rickmana do szału niekończącym się pakowaniem […]

W Korei Południowej właśnie domknięto pakiet kluczowych technologii dla nowej generacji kolei dużych prędkości. Takiej, która ma wozić pasażerów z prędkością 370 km/h i zbliżyć kraj do idei podróży między regionami w czasie krótszym niż dwie godziny. To nie jest tylko pogoń za rekordem: w tle widać bardzo konkretny plan rozwoju infrastruktury, gospodarki i eksportu […]

Doskonale wiadomo, że maszyny najlepiej radzą sobie z twardymi, przewidywalnymi obiektami. Przeniesienie metalowej części z punktu A do punktu B to dla robota codzienność, ale spróbujcie dać mu do rąk ręcznik. Coś, co dla nas jest banalną czynnością przy sobotnim praniu, dla inżynierów robotyki stanowi jeden z najtrudniejszych testów zwinności i percepcji. Amerykański startup Kinsi […]

Gravel od dawna jest rowerową odpowiedzią na życie, które nie mieści się w jednej kategorii. Dzisiaj do tej uniwersalności dochodzi kolejny twist: elektryczne wspomaganie, ale… bez deklaracji, że od teraz jeździsz już tylko na e-bike’u. Nowy pomysł opiera się na prostym założeniu: zamiast kupować drugi, cięższy rower, dostajesz zestaw, który w kilka sekund zmienia klasycznego […]

Wodór ma dziś PR niemal idealny: spala się czysto, ma napędzać stalownie, ciężki transport i magazyny energii. Problem w tym, że w atmosferze potrafi zachowywać się jak sprytny wspólnik metanu, nie grzeje bezpośrednio jak CO₂, ale potrafi wydłużyć życie metanu i dorzucić swoje trzy grosze do ocieplenia. I najnowsze zestawienia globalnego budżetu wodoru sugerują, że […]

Wyobraź sobie, że doba nie ma 24 godzin, tylko 19. Niby drobiazg, a w praktyce: krótsze dni, inny rytm światła i ciemności, inaczej pracujące oceany i inaczej działa atmosfera. I właśnie taki scenariusz miał być normą przez ogromny kawał historii Ziemi, co więcej, nie w formie płynnej zmiany, ale długiego „zacięcia się” zegara planety. Nowe […]

Międzynarodowa ekipa badawcza natrafiła na coś, co pokazuje, jak wiele niespodzianek może kryć się w miejscach, w których panuje absolutna ciemność i ciśnienie zdolne zgniatać stal. Podczas wyprawy Ocean Census Arctic Deep–EXTREME24 na Grzbiecie Molloy naukowcy zobaczyli coś niezwykłego. Olbrzymie pióropusze gazu, ślady dawnej ropy naftowej i tętniące życiem ekosystemy tam, gdzie spodziewano się jedynie […]

U wybrzeży Krymu, w okolicach Sewastopola, archeolodzy odkopali kolejny fragment historii. Tym razem ich uwagę przykuła podwodna, kamienna konstrukcja, która od wieków spoczywała na dnie. Czy to pozostałość po potężnych umocnieniach? A może ślad po antycznych inżynierach, którzy zmagali się z siłą żywiołu? To odkrycie otwiera nowy rozdział w badaniu Chersonezu, greckiej kolonii o burzliwej […]

Podobno historia jest najlepszą nauczycielką, ale ma najgorszych uczniów. W tych wydarzeniach zawiodły nie “maszyny”, ale założenia, uproszczenia lub błędy w przeliczaniu danych. Historia lubi wielkie słowa: wojny, rewolucje, ideologie. Ale bardzo często jej bieg zależał od czegoś znacznie mniej spektakularnego. Od źle przeliczonej liczby, pomylonej jednostki, wadliwego algorytmu albo danych, którym ktoś zaufał bardziej […]

Świat robotyki humanoidalnej nabiera tempa, a my powoli przestajemy pytać „czy”, a zaczynamy pytać „za ile”. Podczas gdy jedne maszyny, jak Figure 03, stawiają na niesamowitą płynność ruchów, a inne, jak Phantom od Foundation, mają być „robotami do zadań specjalnych”, na scenę wkracza EngineAI z modelem T800. Nazwa nie jest przypadkowa – nawiązanie do Cyberdyne […]

Na zachodzie Indii, wśród rozległych pastwisk kryje się niezwykła zagadka sprzed wieków. Miejscowi miłośnicy przyrody natrafili tam na coś, co wcale nie przypomina typowych ruin. Ta precyzyjna konstrukcja okazuje się wyjątkowo istotna w kontekście dyskusji o skali starożytnych kontaktów między cywilizacjami. Naukowcy mówią o świeżym spojrzeniu na dalekosiężne szlaki, którymi wędrowały niegdyś towary i idee. […]

Wyobraźcie sobie scenariusz: wewnątrz zniszczonego budynku, do którego nie może wejść żaden człowiek, pojawia się dwunożny robot. Nie jest jednak sam – na plecach niesie pasażera, który w odpowiednim momencie odłącza się, wzbija w powietrze lub zamienia w miniaturowy łazik, by dotrzeć tam, gdzie nogi nie sięgną. To nie fragment scenariusza nowej części Terminatora, ale […]

Energetyka jądrowa od lat mierzy się z jednym podstawowym zarzutem, który przyćmiewa nawet jej bezemisyjny charakter. Zużyte paliwo i związane z nim radioaktywne odpady to problem, z którym świat nie potrafi się uporać w sposób społecznie akceptowalny. Sytuacja już wkrótce może ulec zmianie, ponieważ naukowcy z University of Mississippi, University of Idaho i innych ośrodków […]

Święta wielu z nas kojarzą się z przyjemnym zamieszaniem. Zapach piernika, błysk lampek na choince i te wszystkie czynności, które powtarzamy co roku, nadając im szczególny rytm. To czas, w którym liczy się osobisty wkład – kilka godzin spędzonych w kuchni czy na drabinie z łańcuchem w ręku. Okazuje się jednak, że do tego sentymentalnego […]

Na mapie surowców, które decydują o tempie elektryfikacji świata, nikiel wrócił do pierwszej ligi. Nie dlatego, że nagle stał się rzadki, tylko dlatego, że coraz częściej liczy się nie sam metal, ale jego jakość, pochodzenie i to, czy da się go przerobić na materiały bateryjne bez pół świata w emisjach i logistyce. I właśnie w […]

Na rynku pojawiła się oferta, która bardziej przypomina polowanie na białego kruka niż zwykłą sprzedaż motocykla. Do wzięcia jest Crighton CR700W, torowa maszyna z silnikiem Wankla, zbudowana w mikroskopijnej serii i opisana parametrami, które brzmią jak pomyłka w druku. Najciekawsze w tej historii jest to, że to nie jest kolejny przerobiony superbike z katalogu. To […]

Najstarsze zwierzę świata nie wyglądało jak legendarny potwór z głębin ani jak egzotyczny okaz w terrarium. To była zwykła z pozoru małża, jedna z tych, które przez większość życia robią dokładnie to samo: leżą w osadach dennych, filtrują wodę i rosną tak wolno, że niemal tego nie widać. A jednak jej metryka brzmi jak żart […]

Księżyc zwykle przedstawiamy jako samotną skałę w próżni, która po prostu krąży obok Ziemi. Tymczasem wygląda na to, że od miliardów lat działa jak bardzo cierpliwy zbieracz śladów po naszej planecie: przechwytuje drobiny „uciekające” z górnych warstw ziemskiej atmosfery. To nie jest romantyczna metafora, tylko hipoteza oparta na symulacjach i na starym problemie z próbkami […]