Neandertalczycy mogli używać swoich rąk inaczej niż ludzie

To, że nasi neandertalscy przodkowie doskonale radzili sobie z własnoręcznym wykonywaniem i skutecznym wykorzystywaniem wielu narzędzi, wiemy od dawna. Nowe badania naukowców z Uniwersytetu Kent wykazały jednak, że ich dłonie różniły się od dłoni współczesnych ludzi nie tylko wielkością, ale i budową, co mogło umożliwiać im stosowanie znacznie mocniejszych chwytów.

Dłonie ludzi z epoki kamiennej, którzy wymarli około 40 000 lat temu, były o wiele większe niż nasze, a ich kciuki odstawały pod znacznie szerszym kątem. “Gdybyśmy uścisnęli neandertalczykowi dłoń, od razu zauważylibyśmy tę różnicę” – powiedziała Ameline Bardo, pracownik naukowy Wydziału Antropologii i Konserwacji na Uniwersytecie Kent w Wielkiej Brytanii i jedna z autorek badania, które zostało niedawno opublikowane w czasopiśmie “Scientific Reports”

Aby dowiedzieć się, w jaki sposób Neandertalczycy używali swoich rąk, Bardo i jej koledzy przyjęli bardzo unikalne podejście. Wcześniejsze badania nad tym tematem wykazały, jak różnią się kształty kości kciuków u Neandertalczyków i współczesnych ludzi, jednak większość dotychczasowych analiz dotyczyła tylko pojedynczych kości. 

Badacze z Uniwersytetu Kent postanowili wykorzystać w swojej analizie technologię trójwymiarowego mapowania szczątków pięciorga Neandertalczyków do analizy stawów pomiędzy kośćmi odpowiedzialnymi za ruch kciuka i porównali je z pomiarami pobranymi ze szczątków pięciorga wczesno nowożytnych ludzi oraz pięćdziesięciorga współczesnych dorosłych. Różnice były bardzo wyraźne – neandertalskie dłonie były znacznie większe, bardziej masywne, a kciuki bardziej wygięte i znacznie dłuższe niż u Homo sapiens.

“Podczas gdy ich mięsiste dłonie mogą sugerować brak zręczności, Neandertalczycy na pewno byli w stanie stosować  precyzyjny chwyt – podobny do sposobu, w jaki współcześni ludzie trzymają ołówek” – powiedziała Bardo, dodając iż naszym przodkom pomagał w tym większy i bardziej wygięty kciuk. Co ciekawe, analiza trójwymiarowego modelu neandertalskiej dłoni uświadomiła naukowcom również to, że Neandertalczycy mogli stosować bardziej zaawansowane rodzaje chwytów niż współcześni ludzie.

“Neandertalczycy wykonywali specjalistyczne narzędzia, malowali jaskinie, robili muszle biżuterię z muszli i przędzę,  ale prawdopodobne jest również to, że udało im się wypracować  “bardziej wymagające” chwyty niż my” – powiedział Bardo – “Potężny zacisk pomagał Neandertalczykom chwytać włócznie podczas polowania i używać skrobaków lub noży do obróbki drewna, lub skór zwierząt. Anatomia ich dłoni i zapis archeologiczny wyraźnie pokazuje, że Neandertalczycy byli bardzo inteligentnymi, wyrafinowanymi użytkownikami narzędzi”.

Neandertalczycy to gatunek archaicznych ludzi, którzy żyli na terenie Eurazji od około 350 000 do około 40 000 lat temu. Najprawdopodobniej wyginęli z powodu eksterminacji przez emigrujących wczesnonowożytnych Europejczyków lub z winy wielkich zmian klimatycznych, chorób, bądź kombinacji tych czynników.