W tej części świata cyklony powinny być rzadkością. Dostrzeżono jednak tutaj co innego

Tropikalne cyklony występują najczęściej w strefie międzyzwrotnikowej, gdzie wody oceanów są najcieplejsze, co tworzy dogodne warunki do ich powstania. Są jednak regiony, jak południowe wybrzeże indonezyjskiej Sumatry, gdzie cyklonów nie powinniśmy się spodziewać – okazuje się, że pogoda potrafi płatać figla, a powodem tego może być anomalia temperaturowa wód powierzchniowych. Co dostrzegli w tym regionie naukowcy?
W tej części świata cyklony powinny być rzadkością. Dostrzeżono jednak tutaj co innego

Naukowcy z Flinders University odkryli nowy typ cyklonu tropikalnego, który pojawia się u wybrzeży indonezyjskiej wyspy Sumatry. Swoje doniesienia opublikowali na łamach Journal of Southern Hemisphere Earth Systems Science.

Czytaj też: Jowisz jak z obrazu Van Gogha. Każdy z cyklonów wielkości Stanów Zjednoczonych

Aby lepiej zrozumieć specyfikę warunków pogodowych w tej części świata, należy wspomnieć o Dipolu Oceanu Indyjskiego (DOI), który charakteryzuje się zmienną temperaturą wód powierzchniowych w zależności od panujących wiatrów nad oceanem. Dodatnia anomalia DOI powstaje, kiedy wiatry wschodnie wypychają wody powierzchniowe u wybrzeży Sumatry na zachód, doprowadzając do upwellingu chłodniejszych wód głębinowych. Wówczas we wschodniej części Oceanu Indyjskiego obserwuje się ochłodzenie wód, a w zachodniej u wybrzeży Afryki – ocieplenie. W przypadku ujemnego DOI sytuacja jest odwrotna.

Jeśli wody powierzchniowe są chłodniejsze, wówczas sezon cyklonów tropikalnych bywa spokojniejszy, a okoliczne lądy są nawiedzane przez dotkliwe suszy. Natomiast w przypadku anomalnie ogrzanych wód mamy do czynienia z szalejącymi cyklonami jeden za drugim i gwałtownymi powodziami.

Ścieżki cyklonów w latach 1980-2005. Wybrzeże Sumatry (górny lewy róg) wolne od większości z nich / źródło: Wikimedia Commons, domena publiczna

Cyklony SETIO nowym typem burz tropikalnych. Wpływają na ważne zjawisko na Oceanie Indyjskim

Badacze z Australii szukając przyczyn działania DOI, natknęli się na zupełnie nowy rodzaj cyklonu tropikalnego, który występuje tylko u wybrzeży Sumatry w tzw. Południowo-Wschodnim Sektorze Tropikalnego Oceanu Indyjskiego (SETIO). Nowo odkrytą burzę tropikalną nazwali „cyklonem SETIO”.

Cyklony te, zdaniem naukowców, mają związek z DOI. Podczas dodatniej anomalii występują bardzo rzadko, a ujemnej – nawet do 5-9 razy w sezonie, tłumiąc upwelling wód głębinowych w regionie. Prawdopodobnie to one w dużej mierze odpowiadają za powstawanie Dipola Oceanu Indyjskiego. Zjawiska są o tyle ciekawe, że rozwijają się na samym równiku i w zależności od tego, po której stronie równoleżnika zero powstają, mogą migrować na północ lub południe.

Czytaj też: Co się dzieje w sercu huraganu? Wystarczy rzucić okiem na nagranie z drona

Odkrycie cyklonów SETIO pomoże w skuteczniejszej synoptyce warunków pogodowych w regionie wysp indonezyjskich oraz w większym zrozumieniu anomalii temperaturowych wód powierzchniowych i mechanizmów je kontrolujących.