Wyprawa do Leang Tedongnge wyżłobionej w skałach wapiennych możliwa była tylko w porze suchej, ponieważ całe dno niewielkiej doliny wyznaczonej pierścieniem wapiennych klifów (w których to znajdują się jaskinie) w pozostałych miesiącach znajduje się pod wodą. Wykonane czerwonym mineralnym barwnikiem, malowidło znajduje się ponad linią lustra wody na tylnej ścianie jaskini.
W swojej pracy archeolodzy z australijskiej uczelni Griffith University wspierani byli przez miejscowych naukowców z Pusat Penelitian Arkeologi Nasional (ARKENAS). W tym niedostępnym przez większą część roku miejscu, zdaniem członków miejscowej ludności Bugis, nigdy wcześniej nie stanęła stopa białego człowieka.
Z trzech tworzących tę scenkę rodzajową świń nieuszkodzony pozostał wizerunek tylko jednej z nich. Wygląda jak gdyby przyglądała się koleżankom uczestniczącym w jakimś rytuale, być może godowym, a może i walce.
Dzikie świnie wisajskie, do których te z malowidla najbardziej są podobne, były odławiane w tej części Azji od dziesiątków tysięcy lat. Nie dziwi więc, że były najczęściej malowanym zwierzęciem w sztuce naskalnej epoki lodowcowej na indonezyjskich wyspach.
– Pokazane na tym malowidle świnie z Sulawesi, na ile mi wiadomo, są prawdopodobnie najwcześniejszym przykładem dzieła sztuki na świecie – przekonuje w informacji prasowej prof. Adam Brumm z Australijskiego Centrum Badań Ewolucji Człowieka uczelni Griffith, wicekierownik wyprawy Griffith-ARKENAS.
O ile ustalanie wieku malowideł naskalnych jest skomplikowane, to na szczęście dla odkrycia jeden z uczestników wyprawy, prof. Maxime Aubert, jest ekspertem w datowaniu metodą uranowo-torową. Stosuje się ją najczęściej w określaniu wieku skał bogatych w węglan wapnia, nacieków jaskiniowych, raf koralowych, a także zębów.
fot. AA Oktaviana/Griffith University
Prof. Aubert miał możliwość przeprowadzić datowanie malowidła wspomnianą techniką, bo na jednej z racic świni powstał charakterystyczny depozyt z węglanu wapnia zwany „jaskiniowym popcornem”. Gdy ustalono, że depozyt ma 45,5 tys. lat założono, że malowidło pod nim powstało wcześniej.
Podobny obraz naskalny świni wisajskiej znajduje się w pobliskiej jaskini Leang Balangajia 1. Wiek tamtego obrazu oszacowano identyczną metodą na 32 tys. lat. Scenki rodzajowe, jak ta z trzema świniami, są według archeologów z uczelni Griffith wyjątkowo rzadkie dla tego okresu w ewolucji człowieka.
Dotąd najstarszym takim obrazem było malowidło sprzed 43,9 tys. lat przedstawiające myśliwych z Sulawesi polujących na świnie wisajskie i bydło karłowate. Odkrył je ten sam zespół archeologów w 2020 roku.
– Odnaleźliśmy i udokumentowaliśmy w tym regionie wiele malowideł, których nadal nie zdołaliśmy datować. Spodziewamy się szeregu dalszych, nawet bardziej znaczących odkryć z zakresu wczesnej sztuki naskalnej – stwierdził współautor analizy opublikowanej w styczniowym numerze „Science Advances”, indonezyjski ekspert od sztuki naskalnej Adhi August Oktaviana i członek zespołu archeologów ARKENAS.