– Eumilipes persephone jest pierwszym krocionogiem, który w pełni zasługuje na swoją nazwę – twierdzi prof. Paul Marek, entomolog z uniwersytetu Virginia Tech i główny autor badania opisującego nowo odkryty gatunek.
Twierdzenie profesora można uznać za uzasadnione, bo o ile polskie „krocie” ukryte w krocionogach oznacza po prostu „ogromną ilość”, to angielska nazwa – milipedes – pochodzi z łaciny i znaczy dokładnie „tysiąc nóg”. Tymczasem dotychczasowy rekordzista wśród krocionogów posiadał „zaledwie” 750 odnóży. Był nim Illacme plenipes – gatunek żyjący w głębokich warstwach gleby, zamieszkujący region amerykańskiego stanu Kalifornia.
Oczywiście 750 nóg to nadal doskonały wynik na tle pozostałych krocionogów. Wiele z 12 tys. znanych gatunków nie ma więcej niż 100 odnóży.
Posiadacz największej liczby nóg na świecie
Nowego rekordzistę znaleziono na dnie odwiertu geologicznego w regionie Australii Zachodniej, znanym jako Goldfields. Firmy poszukujące tam niklu i kobaltu wiercą w skałach wąskie otwory o głębokości od 20 do 100 metrów. Jeśli w czasie próbnych odwiertów nie znajdą żadnego z tych metali, otwory są pozostawiane lub zasypywane, a górnicy przenoszą się w inne miejsce.
– W końcu entomolodzy z Australii wpadli na pomysł pobrania próbek z tych odwiertów, ponieważ uznali, że dają one doskonałą okazję do podejrzenia podziemnego ekosystemu – wyjaśnia prof. Marek.
Eumilipes persephone ma więcej nóg, niż jakakolwiek inna istota na naszej planecie / (fot. Scientific Reports)
Aby „złowić” zwierzęta, które mogłyby żyć na takich ekstremalnych głębokościach, naukowcy opuścili na dno kilku szczelin pojemniki zawierające odpowiednią przynętę. Jej przygotowanie nie było trudne, bowiem krocionogi są roślinożerne i żywią się głównie odpadami roślinnymi, pędami, kiełkującymi nasionami, młodymi korzonkami, bulwami czy grzybami.
Badacze zostawili pojemniki w otworach na kilka tygodni, a następnie wyciągnęli je na powierzchnię. W jednym z nich znaleźli najdłuższego krocionoga, jakiego kiedykolwiek widzieli.
Ile nóg ma rekordowy krocionóg?
Nowy gatunek wydobyty z głębokości 60 metrów i nazwano Eumilipes persephone – na cześć Persefony, córki Zeusa i Demeter, która została zabrana przez Hadesa do podziemi. Tam jako jego małżonka stała się panią podziemnego świata i opiekunką dusz zmarłych.
E. persephone to blade, bezokie stworzenie o długim, nitkowatym ciele, które zwija się niczym mała sprężynka. Jego stożkowatą głowę zdobią krótkie czułki, służące do orientowania się w mrocznym świecie, a szczęki są przystosowane do żerowania na grzybach.
Najdłuższy osobnik miał 1306 nóg / (fot. Scientific Reports)
Prof. Marek miał okazję zbadać cztery osobniki nowego gatunku – dwa samce i dwie samice. Każdy z krocionogów miał różną długość, a co za tym idzie – różną liczbę nóg. Najkrótszy osobnik z grupy miał 778 nóg, a najdłuższy 1306.
Naukowiec wyjaśnia, że długość krocionogów i liczba posiadanych odnóży są zależne od ich wieku. Krocionogi, inaczej niż większość gatunków zwierząt, rosną przez całe swoje życie. Jednak ich ciało nie wydłuża się poprzez wzrost danych części ciała, a przez dodawania kolejnych „kafelków”, zwanych pierścieniami. Krocionóg-rekordzista posiadał 330 pierścieni.
Co ciekawe, pierścienie w pewnym sensie przypominają słoje drzewa i pomagają oszacować wiek danego osobnika. W przypadku E. persephone, o którym wciąż niewiele wiadomo, entomolodzy wsparli się danymi dotyczącymi innych, podobnych gatunków i oszacowali, że nowo odkryte krocionogi żyją ok. 5–10 lat. To zaskakujący wynik, w porównaniu z 2-letnim okresem życia typowym dla innych zwierząt tego rodzaju.
Źródło: Scientific Reports.