Przesmyk Panamski jest wąskim skrawkiem lądu, który łączy obie Ameryki ze sobą. Nie jest to młody twór geologiczny i w skali czasu geologicznego istnieje od bardzo niedawna – na pewno od około 2,5-3 miliona lat. Wcześniej na tym terenie występowało morze, które umożliwiało mieszanie się wód Atlantyku i Pacyfiku, ale również odgradzało dwa światy zwierzęce – północno- i południowoamerykański.
Czytaj też: Nie chciałbyś spotkać jej w ciemnej jaskini. To oślizgłe stworzenie może upolować nawet nietoperza
Wraz z uformowaniem się lądowego przesmyku doszło także do wielkiej wymiany fauny, która w rezultacie przyniosła nieodwracalne zmiany w ekosystemach. Z Ameryki Południowej przywędrowały na tereny Meksyku i USA leniwce, pancerniki i oposy. Natomiast na południe udały się tapiry, konie i niedźwiedzie. Podobną migrację odbywały także nietoperze z rodziny liścionosowatych (Phyllostomidae).
Skamieniałość nietoperza z Panamy sugeruje, że te ssaki wyewoluowały inaczej, niż sądzono
Liczący ponad 20 milionów lat skamieniały okaz nietoperza odkryto podczas prac pogłębiających Kanał Panamski. Olbrzymie masy skał w pierwszych latach XXI wieku zostały wysadzone, po czym dokładnie przeanalizowane przez zespół paleontologów z USA. Okazało się, że skrywały wiele różnych skamieniałości fauny z epoki miocenu. Na łamach czasopisma Journal of Mammalian Evolution możemy zapoznać się z dokładnym opisem znaleziska, którego autorami są badacze z kilku amerykańskich muzeów, w tym Florydzkiego Muzeum Historii Naturalnej.
Czytaj też: Znaleziono szczątki olbrzymiego nietoperza wampira. Pochodzą sprzed 100 000 lat
Zanim przejdziemy dalej, przyjrzyjmy się samym liścionosowatym. Jest to rodzina obejmująca około 150 gatunków, których wspólną cechą jest charakterystyczna fałda skórna na nosie w kształcie liścia. Liścionosowate wyróżniają się największym zróżnicowaniem pobieranego pokarmu. Do rodziny zalicza się gatunki, które polują na owady, żywią się pyłkami, owocami, drobnymi kręgowcami, a nawet… krwią stałocieplnych kręgowców. Do tych ostatnich zaliczamy nietoperze z podrodziny Wampirów.
Skąd pochodzą liścionosowate? Z Ameryki Północnej czy Południowej?
Znalezisko z Panamy jest najstarszym znanym kopalnym zapisem potwierdzającym istnienie liścionosowatych. Oznacza to nie tylko, że nietoperze z tej rodziny są wyjątkowo starą linią ewolucyjną, ale również to, że mogą pochodzić z Ameryki Północnej. Nie mamy wiele skamieniałości tych nietoperzy, ale wszystkie dotąd wskazywały na to, że wyewoluowały one w Ameryce Południowej. Znalezienie tak starego okazu w skałach budujących ówczesną Amerykę Północną zdaje się burzyć dotychczasowy porządek.
Czytaj też: Mamuty w Polsce. Setki kości włochatych gigantów znajdowano nawet w Krakowie
Z komunikatu Florydzkiego Muzeum Historii Naturalnej możemy dowiedzieć się, że jest możliwy również inny scenariusz wydarzeń. Niekoniecznie liścionosowate musiały wyewoluować w Ameryce Północnej, aby potem przedostać się na południe wzdłuż Przesmyku Panamskiego 3 miliony lat temu. Możliwe, że po prostu… część populacja potrafiła przelatywać nad oceanem, który rozpościerał się w miocenie pomiędzy kontynentami. Czy pokonanie 200 kilometrów nad wodą było wyzwaniem dla malutkich ssaków? Najwidoczniej nie.
Materiału badawczego z Panamy jest zdecydowanie więcej i naukowcy zapewnili sobie pracy na wiele lat do przodu. Ewolucja słynnych nietoperzy wciąż nie została wyjaśniona do końca. Sporo zamętu dokłada fakt, że z samej Florydy jest znana jeszcze starsza skamieniałość nietoperza z rodziny straszakowatych (wraz z liścionosowatymi należą do jednej nadrodziny Noctilionoidea) niż okaz z Panamy. Jej wiek szacuje się na późny oligocen (ponad 23 miliony lat).
Czytaj też: Światowa sensacja za granicami Polski. Takich skamieniałości trzeba szukać ze świecą
Znalezisko to wskazuje na prawdziwość teorii o pochodzeniu liścionosowatych z Ameryki Północnej, ale jak było naprawdę to dowiemy się, gdy naukowcy zbadają większą liczbę skamieniałości. Mioceńskie stanowisko paleontologiczne z Panamy nie ujawniło nam jeszcze wszystkiego na temat ówczesnego bogactwa fauny.