Wszyscy pamiętamy zapewne próby wprowadzenia mundurków szkolnych w Polsce w 2007 roku. Miało się to stać w ramach programu „Zero tolerancji dla przemocy w szkole”. Z nieznanych bowiem przyczyn uważano, że ujednolicony ubiór może wpłynąć na zachowanie dzieci.
Takie przekonanie nadal żywi wiele rodziców i nauczycieli na całym świecie. Jak się okazuje, zupełnie niesłusznie. Z badań przeprowadzonych na 6 tysiącach uczniów w Stanach Zjednoczonych wynika, że mundurki szkolne nie mają najmniejszego pozytywnego wpływu na zachowanie dzieci.
Jest wręcz odwrotnie – mundurki mają przynajmniej jeden niekorzystny wpływ. Badacze donoszą o tym w „Early Childhood Research Quarterly”.
Dlaczego szkolne mundurki w ogóle miałyby wpływać na zachowanie dzieci?
Zwolennicy szkolnego umundurowania twierdzą, że dają one uczniom poczucie wspólnoty, co ma ograniczać przemoc między dziećmi. To z kolei może przekładać się na mniejszą liczbę nieobecności i lepsze wyniki w nauce.
– Niewiele jest badań nad wartością umundurowania szkolnego pochodzących z ostatnich dwudziestu lat – mówi dr Arya Ansari z Ohio State University, główny autor badania. Dlatego naukowcy przebadali 6320 dzieci, których losy śledzono do zerówki do piątej klasy szkoły podstawowej. Każdego roku badano ich umiejętności społeczne oraz to, czy mają problemy emocjonalne (takie jak wycofanie czy lęk), behawioralne (takie jak wandalizm czy agresja). Odnotowywano też ich absencję na zajęciach.
Z badania wynika, że noszenie mundurków nie miało wpływu na żadną z badanych cech, niezależnie od wieku dziecka. Efektu umundurowania szkolnego nie było widać nawet po statystycznym „odfiltrowaniu” innych czynników, które mogły mieć wpływ na zachowanie dzieci.
Jedyne do czego przyczyniają się mundurki, to nieznacznie lepszy poziom obecności w szkole. Jest to jednak efekt niezwykle słaby, przekładający się na jeden dzień nieobecności rocznie.
Może mundurki zmniejszają chociaż agresję? Nie, również nie
Uczniów piątej klasy, w wieku 10–11 lat, poproszono też o wypełnienie dodatkowych ankiet. Dzieci odpowiadały w nich na pytania, czy były ofiarami prześladowania lub agresji. Pytano także o to, czy czują się związani z nauczycielami i kolegami z klasy.
Tu również zwolenników mundurków czeka rozczarowanie. Jak wynika z analizy, nie wpływają one na poziom przemocy w szkole. Nie zmniejszają też poziomu lęku dzieci. Zmniejszają natomiast poczucie przywiązania do nauczycieli i kolegów.
Dr Ansari ma na ten temat hipotezę. Mówi, że ubiór może być ważnym czynnikiem wyrażania swojej indywidualności. Gdy uczniowie noszą mundurki, nie mogą jej wyrażać. To może przekładać się na to, że nie identyfikują się ze szkołą, która ich w tym ogranicza.
– Z naszej próby badawczej wynika, że wiele kluczowych argumentów na temat korzyści noszenia mundurków szkolnych przez dzieci nie istnieje. Nie zaobserwowaliśmy różnicy w zachowaniu dzieci, niezależnie od tego, czy w szkole obowiązują mundurki czy nie. Mogą zatem nie być najskuteczniejszą metodą na poprawę zachowania uczniów i zwiększenie ich zaangażowania – konkluduje badacz.
Źródła: Ohio State University, Early Childhood Research Quarterly.
