Decyzja o całkowitym uniezależnieniu się od importowanych części może wydawać się czysto symboliczna, ale w rzeczywistości otwiera nowy rozdział w globalnym wyścigu kwantowym. Japonia właśnie pokazała, że potrafi samodzielnie opanować jedną z najbardziej skomplikowanych technologii XXI wieku.
Pierwszy w pełni japoński komputer kwantowy działa w Osace
Nadprzewodzący komputer kwantowy uruchomiony w Centrum Informacji Kwantowej i Biologii Kwantowej (QIQB) stanowi przełomowe osiągnięcie w dziedzinie obliczeń kwantowych. System wykorzystuje kubity – bity kwantowe, które dzięki zjawiskom superpozycji i splątania kwantowego potrafią rozwiązywać problemy niemożliwe do pokonania przez tradycyjne komputery.
Najbardziej imponujące w japońskim projekcie jest osiągnięcie pełnej samodzielności technologicznej. Wszystkie kluczowe komponenty, od lodówki chłodzącej kubity do ekstremalnie niskich temperatur 10 milikelwinów, po lodówkę pulsacyjną odpowiedzialną za początkowe etapy chłodzenia, zostały zaprojektowane i wyprodukowane w Japonii.
Czytaj także: Tego komputera kwantowego nawet nie zauważysz. Jest niewielki i wystarczy go podłączyć do zwykłego gniazdka
Projekt stanowi kompleksową fuzję różnych dyscyplin inżynieryjnych – kriogeniki, mikrofabrykacji, elektronicznych systemów sterowania i algorytmów korekcji błędów. Japonia zastąpiła wszystkie wcześniej importowane komponenty krajowymi alternatywami, co oznacza prawdziwą niezależność w produkcji systemów kwantowych.
Taka samodzielność ma ogromne znaczenie strategiczne. W czasach rosnących napięć geopolitycznych i wojen handlowych, kontrola nad kluczowymi technologiami staje się kwestią bezpieczeństwa narodowego. Japonia pokazuje, że nie musi polegać na zagranicznych dostawcach w najbardziej zaawansowanych obszarach technologicznych.
OQTOPUS. Otwarty ekosystem oprogramowania kwantowego
Równie imponujące jak sprzęt jest towarzyszące mu oprogramowanie. Japońscy inżynierowie stworzyli kompletny ekosystem open-source o nazwie Open Quantum Toolchain for Operators and Users (OQTOPUS). System obejmuje wszystkie warstwy – od interfejsu użytkownika po zaawansowane systemy sterowania backendem.
OQTOPUS ułatwia programowanie, uruchamianie i monitorowanie komputera kwantowego, tworząc środowisko dostępne dla badaczy, programistów i entuzjastów technologii kwantowych. Decyzja o udostępnieniu kodu jako oprogramowanie otwarte może znacząco przyspieszyć rozwój technologii kwantowych na całym świecie.
Taka filozofia stoi w wyraźnym kontraście z podejściem wielu amerykańskich firm, które ściśle chronią swoje rozwiązania kwantowe. Japonia stawia na współpracę i wspólny rozwój, co może okazać się bardziej efektywną strategią długoterminową.
Współpraca przemysłu i nauki
Projekt realizowany był przez konsorcjum obejmujące QIQB, RIKEN oraz wiodące japońskie firmy technologiczne – ULVAC, ULVAC CRYOGENICS, e-trees.Japan, QuEL, QunaSys, Systems Engineering Consultants, TIS oraz Fujitsu Limited. Ta współpraca pokazuje siłę japońskiego ekosystemu innowacji, gdzie akademia i przemysł działają w ścisłej symbiozie.
Taki model współpracy może stać się wzorem dla innych krajów dążących do technologicznej niezależności. Zamiast polegać na pojedynczych gigantach technologicznych, Japonia buduje sieć wzajemnie wspierających się instytucji.
Expo 2025. Technologia kwantowa dla wszystkich
Od 14 do 20 sierpnia 2025 roku – już za kilka dni – komponenty japońskiego komputera kwantowego zostaną zaprezentowane na Expo 2025 w Osace podczas specjalnej wystawy “entangle moment – [quantum, ocean, universe] x art”. To nie będzie typowa prezentacja technologiczna – organizatorzy przygotowali prawdziwe doświadczenie interaktywne.
Odwiedzający będą mieli unikalną możliwość zdalnego połączenia z systemem kwantowym i wykonywania prostych programów. Wystawa została zaprojektowana tak, aby była zrozumiała dla każdego – niezależnie od poziomu wiedzy technicznej. Interaktywne elementy pozwolą eksplorować splątanie kwantowe i inne fascynujące zjawiska fizyki kwantowej.
Czytaj także: To najmniejszy komputer kwantowy, jaki widział świat. Do wykonywania obliczeń wystarcza mu jeden foton
Szczególnie intrygująca część wystawy to sztuka generowana przez komputer kwantowy, stworzona we współpracy z profesorem Akihiro Kubotą z Tama Art University. To połączenie nauki z kreatywnością pokazuje, jak technologie kwantowe mogą wpływać na różne obszary ludzkiej aktywności.
Technologie kwantowe mają potencjał do rewolucji w wielu dziedzinach – od opracowywania nowych materiałów i leków, przez optymalizację złożonych systemów logistycznych, aż po przyspieszenie rozwoju uczenia maszynowego. Japoński sukces w budowie w pełni rodzimego komputera kwantowego pokazuje, że kraj ten jest gotowy na kształtowanie przyszłości tej kluczowej technologii.
Uruchomienie pierwszego w pełni japońskiego komputera kwantowego to więcej niż technologiczne osiągnięcie – to strategiczny krok w kierunku niezależności technologicznej. W czasach, gdy kontrola nad zaawansowanymi technologiami staje się kwestią bezpieczeństwa narodowego, Japonia pokazuje innym krajom drogę do samodzielności. Otwarte podejście do oprogramowania i publiczna prezentacja na Expo 2025 sugerują, że Japonia chce dzielić się swoimi osiągnięciami z całym światem, budując przyszłość opartą na współpracy, a nie rywalizacji.