17-latka z Wielkiej Brytanii wymagała pilnej operacji, bo zbita kula włosów w jej układzie pokarmowym doprowadziła do perforacji żołądka. Kolejnym poważnym problemem było pojawienie się płynów w jamie brzusznej pacjentki.
“Wykonano laparotomię i gastrotomię, a pacjentka bez powikłań wyzdrowiała, a po przeglądzie psychiatrycznym została wypisana ze szpitala” – napisano w artykule poświęconym temu konkretnemu przypadkowi w czasopiśmie BMJ Case Reports. Autorzy badania apelują, aby w diagnostyce pamiętać o trichofagii (zjawisko zjadania włosów), które może prowadzić do nietypowych objawów.
Zgodnie z raportem medycznym z 9 lutego zbitka włosów usunięta w czasie operacji miała 48 centymetrów długości i całkowicie wypełniała żołądek pacjentki. Jej twardość oraz rozmiary ostatecznie doprowadziły do powstania dziury w ścianie żołądka.
Z żołądka nastolatki usunięto gigantyczną kulę włosów, znaną w medycynie jako trichobezoar. (Fot. BMJ Case Reports 2021)
Zespół Roszpunki – podłoże i objawy
Młoda kobieta wcześniej nie zgłaszała się do lekarzy, a do szpitala trafiła dopiero po tym, jak w krótkim czasie dwukrotnie zemdlała, boleśnie się przy tym kalecząc.
Lekarze chcieli wykluczyć uraz głowy, ale podczas badania zauważyli guz w górnej części brzucha nastolatki. Pacjentka przyznała, że odczuwała okresowy ból brzucha w ciągu ostatnich pięciu miesięcy, który nasilił się w ciągu dwóch tygodni poprzedzających wizytę w szpitalu.
W historii medycznej 17-latki znalazły się również informacje potwierdzające występowanie dwóch zaburzeń psychicznych: trichotillomanię (kompulsywne patologiczne wyrywanie sobie włosów) oraz związaną z nią trichofagię (kompulsywne zjadanie włosów).
Tomografia komputerowa (CT) ujawniła „rażąco rozdęty żołądek” z dużą masą wewnątrz i rozdarciem ściany żołądka – podają lekarze z Queen’s Medical Center w Nottingham w Anglii, autorzy badania.
Ostatecznie u nastolatki zdiagnozowano tzw. zespół Roszpunki, czyli schorzenie, w którym dochodzi do niedrożności jelit lub nieżytu żołądka wywołanych zjadaniem włosów. Powstająca na skutek trichofagii kula włosów w żołądku nazywana jest w medycynie trichobezoarem. Jej “ogon” może rozciągać się nawet do jelita cienkiego lub grubego.
17-latka przeszła operację, w trakcie której lekarze usunęli kulę włosów, która była tak duża, że „utworzyła odlew całego żołądka” – piszą autorzy.
Zespół Roszpunki chorobą ekstremalnie rzadką
Według National Organization for Rare Disorders od 0,5% do 3% ludzi doświadcza trichotillomanii w pewnym momencie swojego życia. Ale tylko około 10% do 30% osób z trichotillomanią cierpi również na trichofagię. Wśród osób z obydwoma zaburzeniami tylko u około 1% dochodzi do powstania trichobezoarów w układzie pokarmowym – pokazują badania z 2019 roku opublikowane w czasopiśmie Pancreas.
Zjadanie włosów może powodować poważne komplikacje, w tym niedrożność jelit, a nawet prowadzić do śmierci. W 2017 roku 16-latka z Anglii zmarła z powodu zespołu Roszpunki po tym, jak kula włosów w żołądku spowodowała infekcję, która okazała się śmiertelna.
W obecnie opisanym przypadku nastolatka została przyjęta na oddział intensywnej terapii i po operacji i otrzymywała pokarm przez sondę do karmienia wprowadzoną bezpośrednio do jelita cienkiego, podczas gdy jej żołądek potrzebował czasu na gojenie się.
Po ocenie przeprowadzonej przez psychiatrów klinicznych uznano, że u pacjentki nie potwierdzono pooperacyjnych powikłań. Nastolatka została wypisana ze szpitala siedem dni po operacji. Miesiąc po opuszczeniu szpitala kompulsje nie powróciły, a autorzy badania podali, że pacjentka “dobrze radziła sobie z poradami dietetycznymi” i podjęła leczenie psychologiczne.