Susanne Åkesson i Giuseppe Bianco z Uniwersytetu Lund w Szwecji wykazali, że jerzyki zwyczajne (Apus apus) mogą przelecieć średnio 570 kilometrów dziennie. To jeszcze nie jest imponujący wynik – najbardziej wytrzymałe z nich pokonują w ciągu jednego dnia ponad 800 km.
Niezwykłe jest to, że w czasie takiej podróży nie potrzebują dodatkowych postojów. Jerzyki potrafią nie tylko jeść, ale prawdopodobnie nawet spać bez lądowania, co pozwala im pozostawać w locie przez około 10 miesięcy w roku.
Jerzyki dużą część życia spędzają w locie
“To bardzo niezwykłe ptaki. Dzięki swoim niewielkim rozmiarom, a także strategii lotu i magazynowania energii, mogą szybko migrować na bardzo duże odległości” – mówi Åkesson – “Zwykłe ptaki, takie jak bociany, kaczki czy ptaki śpiewające, muszą przed odlotem spędzić trochę czasu żerując na ziemi. Jerzyki mogą jeść w locie, codziennie uzupełniając zapasy energii”.
W swoim badaniu Åkesson i Bianco użyli geolokatorów, by śledzić wzorce migracji jerzyków zwyczajnych, które rozmnażają się w północnej prowincji Szwecji, Laponii. Ptaki te migrują na obszary leżące na południe od pustyni Sahara. Każdego roku jerzyki opuszczają Laponię w okolicach połowy sierpnia, a wracają na północ dopiero pod koniec maja.
Para badaczy śledziła 19 jerzyków jesienią, kiedy migracja obejmowała średnio 20 dni lotu i 22 dni postoju, oraz 20 jerzyków wiosną, kiedy migracja obejmowała średnio 15 dni podróży z pięcioma dniami postoju. Naukowcy przyznają, że wiosna zapewnia ptakom doskonałe warunki wietrzne, zwłaszcza na dużych wysokościach. Ta pora roku oznacza też większą dostępność do owadów, co również może przyczyniać się do tego, że wiosenna migracja jerzyków jest krótsza od ich jesiennej podróży.
Czy ptaki potrafią przewidywać pogodę?
Analiza pogody wzdłuż trasy migracji wykazała, że ptaki wydawały się planować swój odlot, przewidując przyszłe warunki wiatrowe. Åkesson mówi, że nie jest jasne, jak jerzyki to robią, ale poprzednie badania wykazały, że ptaki są wyjątkowo wrażliwe na zmiany ciśnienia powietrza.
“W sytuacji, gdy populacje gatunków wędrownych zmniejszają się na całym świecie, wiedza ta może pomóc w określeniu zagrożeń, na jakie narażone są ptaki podczas swoich wędrówek, a także potencjalnych skutków zmian środowiskowych dla konkretnych populacji” – mówi Christine Howard z Uniwersytetu Durham w Wielkiej Brytanii.
Jerzyki pospolite rozmnażają się w całej Europie i Azji, ale populacja, którą badali Åkesson i Bianco pochodziła z miejsc lęgowych położonych najbardziej na północy Europy. Północne jerzyki wydają się być szybsze niż ich nieco więksi południowi kuzyni, ale przyczyna tych różnic nie jest jeszcze znana. Naukowcy uważają, że może to mieć związek z trasami i warunkami wiatrowymi w czasie odlotu, ponieważ północne jerzyki migrują później w sezonie.
Źródło: iScience