Rozmawiamy z Tomaszem Wasikiem – inicjatorem i właścicielem Innowacyjnego Ośrodka Turystyki Edukacyjnej ENERGOSFERA w Konarzewie niedaleko Piątku.
1. Skąd pomysł na stworzenie takiego miejsca w centrum Polski?
Wszystko zaczęło się około 9 lat temu, kiedy pojawiła się w mojej głowie myśl, związana również z moim osobistym życiowym doświadczeniem, że jedną z przykrych rzeczy, która może przytrafić się człowiekowi jest przegapienie swojego talentu, lub innymi słowy mówiąc, po prostu nie odkrycie w porę własnych predyspozycji czy pasji. Wybieramy wtedy np. studia zupełnie nie odpowiadające naszym zainteresowaniom. Stąd pomysł na zbudowanie miejsca, gdzie ludzie będą mogli „dotknąć” wielu inspirujących tematów, wziąć udział w ciekawych zajęciach, doświadczać nieznanych dotychczas rzeczy i w ten sposób odkryć swój potencjał.
Te przeżycia być może zmienią ich życie a nawet życie innych i sprawią, że stanie się ono bogatsze-pełniejsze. Ponadto, choć nie chciałbym zabrzmieć zbyt górnolotnie i pretensjonalnie, zawsze byłem idealistą, chciałem robić rzeczy, które mają znaczenie, które mogą choć trochę zmienić świat na lepsze a świat to przecież także ludzie.
Z kolei pod przymusem i na siłę nie da się nikogo zmienić, więc jedną z moich najgłębszych motywacji było wybudowanie miejsca, w którym ludzie sami będą chcieli odkrywać i docierać do tych najlepszych cząstek siebie. Bardzo duże znaczenie ma tu, moim zdaniem, odcięcie się od wszelkich zewnętrznych, wtłaczanych nam od młodych lat schematów czy stereotypów. Nie znaczy to, że mamy w ogóle nie słuchać innych, czy nie brać pod uwagę tego co czytamy w książkach. Chodzi bardziej o umiejętność samodzielnego wyciągania wniosków, wydeptywanie własnych ścieżek, eksplorowanie i kreowanie a nie kopiowanie. Ja zawsze nazywałem to przewrotnie, być może trochę niezgrabnie, ale mam nadzieję, że trafnie: „myśleniem własnych myśli”.
Bez tej umiejętności jesteśmy w stanie tylko powielać i odtwarzać a nie kreować i tworzyć.
2. Droga mleczna? Dlaczego?
I właśnie tu zaczyna materializować się idea o której mówiłem wcześniej. Od początku zależało mi, aby architektura obiektu „mówiła własnymi słowami” i sama w sobie była pretekstem do snucia ciekawych opowieści, aby pobudzała do refleksji. Chciałem osiągnąć efekt, w którym podczas pobytu w Energosferze będziemy mogli przekazywać wartości edukacyjne. One tu po prostu są na każdym kroku. Mam nadzieję, że trafią do umysłów i serc, poruszą jakąś ich wrażliwą część lub przynajmniej pozostawią ciekawe wspomnienia.
Wybudowanie Energosfery w kształcie galaktyki spiralnej oczywiście ma też związek z moim zamiłowaniem do astronomii. Jest ona ze mną od lat dziecięcych.
Jakiś czas temu, już w dorosłym życiu, zdałem sobie sprawę z tego, jak bardzo ta pasja, choćby oglądanie Księżyca przez lornetkę czy spędzanie całych nocy gdzieś na dachu wpatrując się w gwiezdne konstelacje otworzyła moją głowę i jak bardzo pomogła mi zdobyć kluczową w rozwoju człowieka umiejętność myślenia niestereotypowego. Warto tu podkreślić, że galaktyka jest obiektem z jednej strony olbrzymim, ale wobec ogromu wszechświata i miliardów innych galaktyk tylko małą drobinką. Ta wiedza uzmysławia nam, że wszystko jest względne i zależy od punktu widzenia. Przekładając to na codzienne życie – uczy dystansu do siebie, innych, fenomenalnie rozwija wyobraźnię a nawet zaryzykowałbym stwierdzenie, że uczy głębokiej empatii i zrozumienia dla wszelkiej inności. Uczy zatem tolerancji, która mam wrażenie, jeszcze nadal bardzo kuleje w naszej cywilizacji.
Na 2 hektarach odwzorowaliśmy pięć ramion Drogi Mlecznej w formie chodników wykonanych z drewna. Wzdłuż nich rozlokowane są budynki.
Jeden z chodników, tuż przy restauracji, to ramię Oriona, w którym znajdowałby się nasz Układ Planetarny i w tej skali od Słońca po ostatnia planetę byłby wielkości mniej więcej ziarnka piasku. Najbliższa gwiazda Proxima Centauri (w rzeczywistości oddalona o ok. 4 lata świetlne) byłaby w naszej zasymulowanej pomniejszonej skali tuż przy tym ziarnku piasku, nie dalej niż w odległości małej jarzębiny. Natomiast w skali rzeczywistej, gdybyśmy chcieli obecnie tam polecieć najszybszym dostępnym statkiem kosmicznym zajęłoby to nam kilkadziesiąt tysięcy lat. Dla osób, które zechcą nas odwiedzić, mamy bardzo wiele takich prostych ciekawostek ukazujących m.in. zależności odległościowe, ilustrujących, jakim pyłkiem jesteśmy w gigantycznym otaczającym nas Wszechświecie. Serdecznie zapraszamy Wszystkich do poznania i wysłuchania ich na żywo.
3. ENERGOSFERA – dla kogo?
Energosfera skierowana jest do bardzo szerokiego grona odbiorców. Odnajdą się tu grupy szkolne ze względu na specjalnie przygotowane programy warsztatowe uzupełniające tradycyjną edukację realizowaną w szkole. My proponujemy dużo osobistego doświadczania pozwalającego „dotknąć” wielu aspektów fizyki, matematyki, astronomii, biologii, chemii, astrofizyki czy fizyki kwantowej. Planujemy np. warsztaty z astrofotografii, mechaniki nieba, optyki, kreatywności. Ośrodek doskonale spełnia oczekiwania firm, które szukają nietypowych miejsc na organizację wszelkiego rodzaju szkoleń czy integracji dla swoich pracowników.
To także świetna propozycja dla rodzin z dziećmi. Każdy Gość powinien wyjechać od nas po spędzonym tu dniu czy weekendzie choć trochę bardziej zrelaksowany, pełen ciekawych refleksji i bogatszy o nowe doświadczenia. Mamy profesjonalne obserwatorium astronomiczne z teleskopem do głębokiego nieba i teleskopem dedykowanym do Słońca.
To olbrzymia atrakcja naukowa, która daje możliwość prowadzenia ciekawych obserwacji również w ciągu dnia. Oprócz tego posiadamy kilkanaście mniejszych teleskopów mobilnych o różnych systemach optycznych umożliwiających choćby poznanie różnic między nimi i porównanie ich specyfiki poprzez rzeczywistą obserwację. W tym samym budynku znajduje się Salon Edukacyjny Wirtualnej Rzeczywistości z sześcioma stanowiskami wyposażonymi w najnowszy sprzęt VR i naszą autorską grę edukacyjną na temat szeroko rozumianej energii. Na terenie obiektu znajduje się w sumie 16 kopuł z czego 10 to glampingi z funkcją noclegową, 3 drewniane kopuły warsztatowe po 110 m2 każda pełniące funkcję doskonale wyposażonych sal szkoleniowych, kopuła eventowa ze sceną i projektorem umożliwiającym prowadzenie bezpośrednich transmisji z obserwatorium lub odtwarzanie nagranych wcześniej materiałów dotyczących ciekawych zjawisk astronomicznych. Mamy także restaurację slow-food, strefę relaksu z kabiną floatingową, saunę zewnętrzną i balię z wodą. Na każdym kroku słyszymy przede wszystkim ciszę i odgłosy przyrody.
4. Jakie są plany rozwoju obiektu?
Przede wszystkim w najbliższym czasie zamierzamy rozbudować bazę noclegową oraz rozwijać się na gruncie naukowym. Chcielibyśmy stworzyć akademię, uniwersytet dla nastolatków .
W wieku, w którym podejmuje się ważne decyzje o przyszłości np. dalszej edukacji. Chcemy zaproponować wsparcie w postaci przekazywania wiedzy opartej na doświadczaniu. Będziemy inspirować oraz wspierać w odnajdowaniu własnej drogi, pomagać w dalszej edukacji i rozwijaniu kariery zawodowej w zgodzie z potencjałem i zainteresowaniami. W tym celu m.in. została powołana do życia Fundacja ENERGOSFERA „Podziel Się Energią”.
5. Z kim planujecie nawiązać współpracę i w jakim zakresie?
Opieramy działalność obiektu głównie o przestrzeń naukową, ale bardzo ważnym elementem jest też sztuka, która w naszym ośrodku zajmuje ważną pozycję. Uważamy, że płynące ze niej wartości mają ogromne znaczenie dla rozwoju wrażliwości człowieka.
Sztuka jest niezbędna w dzisiejszym często zbyt bezdusznym i zmechanizowanym świecie. Jest pewnego rodzaju antidotum na kroczącą w niebywałym tempie technologię, chroni nas przed utratą wrażliwości, jest swoistym strażnikiem człowieczeństwa. Dlatego zapraszamy do współpracy i partnerstwa nie tylko uczelnie techniczne czy instytucje naukowe ale również środowiska artystyczne. Mamy już pewne doświadczenia z największą, znaną doskonale Agencją Kosmiczną NASA. Mieliśmy zaszczyt gościć Davida Lehmana, wieloletniego menadżera tej instytucji odpowiedzialnego między innymi za program Mars Odyssey, który wygłosił u nas wykład na temat planety Mars.
Prowadzimy rozmowy o podjęciu oficjalnej współpracy i mamy dalsze plany edukacyjne oraz naukowe. Naszym marzeniem jest podjęcie współpracy właśnie z instytucjami i firmami z branży kosmicznej jak również z innymi obserwatoriami na całym świecie.
6. Energosfera za 10 lat to…………………
Być może uda się nam w niedalekiej przyszłości poprowadzić wspólny projekt badawczy (marzeniem są Agencje Kosmiczne jak NASA, POLSA, ESA) z wykorzystaniem sprzętu i wyposażenia naszego obserwatorium. Byłoby to z pewnością spełnienie moich chłopięcych marzeń ale też pozwoliło wnieść poważny wkład w rozwój nauki nie tylko w Polsce lecz także na płaszczyźnie światowej. Chcę także, by Energosfera stałą się miejscem ważnym oraz rozpoznawalnym na turystycznej i edukacyjnej mapie Polski a także, żeby przyjeżdżały do nas osoby nie tylko z naszego regionu ale również z całego świata. Marzenia są po to, by je spełniać…i dawać ich owoce innym. Moje są takie, jak opowiedziałem wcześniej. Zapraszam do Konarzewa po odkrywanie lub pielęgnowanie swoich własnych.
Tomasz Wasik
Wywiad przeprowadziła Monika Kamieńska Dyrektor Kreatywna Energosfery