Teraz jednak z Państwa Środka nadchodzą wieści o potencjalnym przełomie. Badacze opracowali rozwiązanie, które redukuje niebezpieczne wahania ciśnienia aż o 96%. Czy to otwiera drogę do rzeczywistej rewolucji w transporcie?
Jak działa nowy system buforów
Kluczem okazał się 100-metrowy bufor dźwiękochłonny montowany przy wlocie tunelu. Ta innowacyjna konstrukcja, wykonana z lekkiego materiału porowatego, współgra z odpowiednio przygotowaną powierzchnią ścian tunelu. Mechanizm działania przypomina nieco tłumik w broni palnej – zamiast gwałtownego uwolnienia sprężonego powietrza, system stopniowo rozprasza energię poprzez sieć kontrolowanych kanałów.
Wstępne testy laboratoryjne i terenowe wykazały imponującą skuteczność. Szczytowe ciśnienie spada niemal do poziomu otoczenia, co może eliminować zagrożenie dla infrastruktury. Co istotne, rozwiązanie nie wiąże się z drastycznym wzrostem kosztów budowy.
Skąd bierze się huk tunelowy
Zjawisko to powstaje, gdy pociąg o dużej prędkości wpada do wąskiego tunelu, gwałtownie ściskając masy powietrza przed sobą. To sprężone powietrze uwalnia się potem z charakterystycznym hukiem przy wyjeździe, generując niskoczęstotliwościowe fale uderzeniowe. Im wyższa prędkość, tym poważniejszy problem – podczas gdy tradycyjne pociągi dużych prędkości (350 km/h) generują huk dopiero w tunelach dłuższych niż 6 km, maglev jadący 600 km/h wywołuje to zjawisko już w dwukilometrowych przejściach.
Chińskie ambicje i globalny kontekst
Nowy system buforów ma zostać zaimplementowany w najnowszym prototypie China Railway Rolling Stock Corporation, zaprezentowanym w 2021 roku. Ten zaprojektowany do ciągłej pracy z prędkością 600 km/h pojazd mógłby zostać najszybszym środkiem transportu szynowego na świecie.
Chiny, dysponujące już imponującą siecią konwencjonalnych szybkich kolei (48 000 km), wyraźnie stawiają na technologię magnetycznej lewitacji. Rozważana jest między innymi linia łącząca Pekin z Szanghajem, która skróciłaby podróż do około 2,5 godziny – porównywalnie z czasem podróży “od bramki do bramki” samolotem. Potencjalne korzyści obejmują niższe ceny biletów, ograniczenie emisji dwutlenku węgla nawet siedmiokrotnie w porównaniu z lotnictwem, odciążenie portów lotniczych oraz niezależność od kaprysów pogody.
Nie oznacza to jednak, że Chiny są jedynym graczem w tej dziedzinie. Obecnie na świecie działa sześć komercyjnych linii maglev: trzy w Chinach, dwie w Korei Południowej i jedna w Japonii. Rekordzistą pozostaje Shanghai Transrapid osiągający 501 km/h na trasie do lotniska Pudong. Japonia rozwija projekt Chuo Shinkansen (Tokio-Osaka), choć jego uruchomienie przesunięto na 2034 rok z powodu problemów środowiskowych.
Zalety i ograniczenia technologii
Pociągi magnetycznej lewitacji oferują kilka istotnych przewag nad tradycyjnymi rozwiązaniami. Brak tarcia kół o szyny umożliwia osiąganie wyższych prędkości przy jednoczesnym zmniejszeniu zużycia części i kosztów utrzymania. Do kluczowych zalet należą cichsza i płynniejsza jazda, minimalne zanieczyszczenie powietrza podczas eksploatacji, możliwość stosowania szerszych wagonów oraz pokonywania większych wzniesień (do 10% nachylenia).
Istnieją przy tym dwa główne systemy: zawieszenie elektromagnetyczne (EMS) wykorzystujące siłę przyciągania oraz zawieszenie elektrodynamiczne (EDS) oparte na odpychaniu z użyciem nadprzewodzących magnesów. Najpoważniejszą barierą pozostaje konieczność budowy całkowicie nowej, niekompatybilnej z istniejącymi liniami infrastruktury, wysokie koszty inwestycyjne oraz wykorzystanie drogich metali ziem rzadkich.
Chiński przełom w rozwiązaniu problemu huku tunelowego może jednak zmienić równanie ekonomiczne. Jeśli 100-metrowe bufory rzeczywiście umożliwią bezpieczną eksploatację przy 600 km/h, technologia maglev stanie się realną alternatywą dla lotów krajowych na dystansach do 1000 km. Wówczas granice między podróżą naziemną a powietrzną zaczną się zacierać, choć sukces zależy od praktycznego sprawdzenia tych rozwiązań w codziennej eksploatacji.