Starożytny Egipt od zawsze skrywał tajemnice, które stopniowo odsłaniamy dzięki nowoczesnej technologii. Jednak nawet najbardziej ugruntowane daty w jego historii potrafią nagle zachwiać się pod wpływem najnowszych odkryć. Kiedy właściwie rozpoczął się złoty okres tej cywilizacji znany jako Nowe Państwo? Okazuje się, że dotychczasowe ustalenia mogą wymagać poważnej korekty. Naukowcy z Uniwersytetu Ben-Guriona w Negewie […]

Japońscy archeolodzy głowią się nad genetyczną zagadką sprzed tysięcy lat. Podczas gdy w całej Azji Wschodniej dochodziło do mieszania się różnych populacji, jedna grupa zdaje się stać na uboczu tej historii. Najnowsze badania ukazują tę sprawę z nowej perspektywy, choć wcale nie czyni jej prostszą do wyjaśnienia. Wyniki tych ustaleń zostały opublikowane w Current Biology […]

Miniaturyzacja obiektywu zawsze kończyła się tym samym zestawem skutków ubocznych – spadkiem rozdzielczości, rosnącą aberracją chromatyczną i ciemniejszą optyką. Kiedy jednak w grę wchodzi metaoptyka, to część pracy optyki przenosi do algorytmów, a w zamian dostarcza aperturę i geometrię, których nie dało się osiągnąć klasyczną konstrukcją. Upragniony przełom w miniaturyzacji obiektywów Przez lata miniaturyzacja obiektywów […]

Piramidy w Gizie od tysięcy lat wzbudzają zainteresowanie ludzi, a liczne badania nie doprowadziły jeszcze do zgłębienia wszystkich ich sekretów. Najmniejsza z trzech wielkich piramid właśnie dostarczyła kolejnej zagadki. Potwierdzono bowiem istnienie dwóch tajemniczych pustek wewnątrz piramidy Mykerinosa. Badacze z Uniwersytetu Kairskiego i Politechniki Monachijskiej przedstawili wyniki, które pokazują tę liczącą ponad 4500 lat budowlę […]

W peruwiańskich Andach rozciąga się jeden z najbardziej intrygujących archeologicznych fenomenów Ameryki Południowej. Na długości półtora kilometra znajduje się około 5200 precyzyjnie rozmieszczonych zagłębień w ziemi, które od dziesięcioleci stanowią wyzwanie dla badaczy. Ta niezwykła struktura znana jako Monte Sierpe lub Pas Dziur przez lata inspirowała zarówno naukowe hipotezy, jak i fantastyczne spekulacje. Dopiero najnowsze […]

Co by się stało, gdybyśmy zupełnie zmienili sposób myślenia o prognozowaniu? Zamiast skupiać się na minimalizowaniu błędów, postawilibyśmy na maksymalną zgodność z rzeczywistością. Taki właśnie pomysł przyświecał międzynarodowemu zespołowi matematyków, który opracował nowatorskie podejście do tworzenia przewidywań. To świeże spojrzenie na problematykę predykcji zostało opublikowane 5 września 2025 roku na arXiv przez zespół pod kierownictwem […]

Wyobraźcie sobie tę scenę: osiemnasty dołek, wszystko wisi na włosku. Podchodzicie do putta, bierzecie głęboki oddech i puszczacie piłkę w kierunku dołka. Tempo wydaje się idealne, linia perfekcyjna – aż nagle piłka wpada, by po chwili w okrutny sposób wyskoczyć z powrotem na green. To zjawisko znane jako lip-out potrafi zepsuć humor nie tylko początkującym […]

Czytanie w myślach zawsze należało do sfery science fiction, ale wygląda na to, że japońscy naukowcy właśnie sprawili, iż ta wizja staje się rzeczywistością. Opracowana przez nich technologia potrafi przekształcić aktywność mózgową w pełne zdania opisujące to, co widzimy, wyobrażamy sobie lub przypominamy. To nie magia, lecz połączenie zaawansowanego rezonansu magnetycznego z algorytmami sztucznej inteligencji. […]

Podczas rutynowych prac archeologicznych w Haltern am See niemieccy studenci dokonali odkrycia, w które aż trudno uwierzyć. Wśród skorup ceramicznych i pozostałości po amforach natrafili na system pozwalający legionistom przechowywać świeżą żywność w czasach, gdy do wynalezienia lodówki brakowało jeszcze niemal dwóch tysięcy lat. To znalezisko stanowi kolejny dowód zaawansowania rozwiązań stosowanych przez Rzymian nawet […]

Ponad 3,6 km pod powierzchnią wody, w miejscu gdzie panują ekstremalne warunki, naukowcy natrafili na gatunek, który burzy dotychczasowe wyobrażenia o gąbkach. To nie jest kolejny organizm filtrujący wodę, ale aktywny drapieżca wyposażony w śmiercionośne pułapki. Odkrycie przypomina, że pomimo dekad badań, wciąż niewiele wiemy o morskich głębinach. Ocean Południowy otaczający Antarktydę okazał się prawdziwą […]

Gdzieś na północ od doliny Zohar, w jednym z najbardziej nieprzystępnych zakątków pustyni Judzkiej, dokonano odkrycia, które wstrząsnęło światem archeologii. Kamienna struktura o piramidalnym kształcie przetrwała w ukryciu ponad dwa tysiąclecia, a to, co znaleziono w jej wnętrzu, przeszło najśmielsze oczekiwania badaczy. Suchy klimat pustyni zadziałał tu jak naturalna kapsuła czasu, pozwalając przetrwać materiałom, które […]

W gęstych lasach deszczowych Afryki Zachodniej kryje się stworzenie, którego rozmiary mogą zaskoczyć nawet doświadczonych przyrodników. Mowa o żabie goliat, płazie tak dużym, że swobodnie mogłaby konkurować wielkością z przeciętnym kotem domowym. Goliat płochliwy, żaba goliat (Conraua goliath) osiąga do 75 cm długości z wyprostowanymi nogami i masę przekraczającą 3 kg. Choć przetrwał na Ziemi […]

Chińska firma Dobot zaprezentowała robota inspirowanego pierzastym dinozaurem sinozauropteryksem, który porusza się, reaguje na dotyk i oddycha niczym żywe stworzenie. To demonstracja nowego kierunku w robotyce – połączenia technologii z realizmem biologicznym. Sinozauropteryks to niewielki dinozaur, który w paleontologii odgrywa szczególną rolę. To pierwszy odkryty gad kopalny ze śladami piór, który nie był bezpośrednim przodkiem […]

Naukowcy z Massachusetts Institute of Technology dokonali właśnie czegoś, na co świat fizyki czekał od lat. Ich najnowsze badania ujawniają niezwykłe właściwości grafenu i mogą przybliżyć nas do realizacji jednego z największych marzeń współczesnej nauki. Opublikowane w czasopiśmie Science badania dostarczają mocnych dowodów na istnienie niekonwencjonalnego nadprzewodnictwa w szczególnej formie grafenu. Chodzi o materiał złożony […]

We wschodniej Francji archeolodzy dokonali odkrycia, które bez wątpienia zasługuje na miano rzadkiego. Z głębin starożytnych studni w Izernore wydobyto przedmioty, które przetrwały w niemal nienaruszonym stanie przez blisko dwa tysiąclecia. Badania prowadzone przez zespół Emmanuela Ferbera z tamtejszego instytutu INRAP podczas wykopalisk w 2020 roku przyniosły nieoczekiwane rezultaty. Co najmniej piętnaście tabliczek z widocznymi […]

Przez ostatnie dwa lata teren dawnych fabryk Gamlestadens w Szwecji stał się miejscem intensywnych prac archeologicznych. Co takiego znaleźli badacze pod warstwami ziemi, że postanowili podzielić się wynikami dopiero teraz? Okazuje się, iż pod pozornie zwykłym przemysłowym krajobrazem kryły się pozostałości zapomnianego miasta o niezwykle krótkiej, a zarazem fascynującej historii. Naukowcy zakończyli właśnie analizę wykopalisk, […]

Szwedzki gigant łożyskowy SKF po niemal dekadzie badań przedstawił materiał, który może znacząco wpłynąć na przyszłość lotnictwa. ARCTIC15 to specjalna stal łożyskowa stworzona z myślą o ekstremalnych wymaganiach nowej generacji silników odrzutowych. Nowoczesne konstrukcje silników mają obniżać zużycie paliwa nawet o 25 proc., ale stawiają przed materiałami zupełnie nowe wyzwania. Tradycyjne stale łożyskowe nie radzą […]

Antarktyda pozostaje jednym z ostatnich wielkich tajemniczych miejsc na Ziemi, gdzie pod grubą na kilometry warstwą lodu kryje się krajobraz, który nigdy nie widział światła dziennego. Przez dziesięciolecia naukowcy mogli tylko spekulować, co właściwie znajduje się pod tą gigantyczną, zamarzniętą pokrywą. Dopiero najnowsze technologie pozwoliły wreszcie zajrzeć pod powierzchnię i odkryć zupełnie nowy świat. Okazuje […]

Hiszpańskie Almendralejo miało stać się kolejnym miejscem na mapie zielonej energii. Prace przygotowawcze pod budowę elektrowni słonecznej przyniosły jednak coś znacznie bardziej zaskakującego niż panele fotowoltaiczne. Pod warstwami ziemi archeolodzy odsłonili pozostałości po monumentalnej fortyfikacji z epoki miedzi. Co kryje w sobie to niezwykłe znalezisko? Cortijo Lobato okazało się prawdziwą kapsułą czasu. Obok imponujących umocnień […]

Gdzieś w gęstwinach meksykańskiego stanu Tabasco, tuż przy granicy z Gwatemalą, kryje się tajemnica sprzed trzech tysięcy lat. To właśnie tam, pod warstwami ziemi i czasu, archeolodzy natrafili na cenne informacje odnoszące się do początków cywilizacji Majów. Stanowisko Aguada Fénix skrywa nie tylko pozostałości monumentalnej budowli, ale coś znacznie bardziej niezwykłego – gigantyczną mapę kosmosu. […]

Wszechświat wciąż skrywa przed nami wiele tajemnic, a jedną z największych pozostaje ciemna materia. Naukowcy z Genewy dokonali właśnie znaczącego postępu w jej zrozumieniu, co może zmienić sposób, w jaki postrzegamy fundamentalne prawa fizyki. Okazuje się, że ciemna materia na wielkich skalach kosmicznych zachowuje się zaskakująco podobnie do zwykłej materii, podlegając tym samym prawom fizyki […]

Kontynenty na Ziemi nie przemieszczały się w edikarze z “niemożliwą” prędkością. Nowe badania sugerują, że nietypowo zachowywało się pole magnetyczne naszej planety. Geolodzy od lat głowili się nad dziwnymi zapisami w skałach z okresu ediakaru. Próbki sprzed 630-541 mln lat wykazywały tak chaotyczne fluktuacje magnetyczne, że nie dało się ich wpasować w żadne znane schematy. […]

Światło potrafi nie tylko oświetlać i przenosić informacje – może także fizycznie przemieszczać atomy. To odkrycie może zrewolucjonizować optoelektronikę – dziedzinę łączącą świat elektronów i fotonów. Odkrycie dotyczy grupy związków znanych jako dichalkogenki metali przejściowych (TMDC). To cienkie jak kartka z grafitu kryształy, które potrafią przewodzić prąd, pochłaniać światło i jednocześnie zachowują elastyczność. Są uznawane […]

Od dziesięcioleci materiały półprzewodnikowe stanowią podstawę współczesnej technologii. Znajdujemy je w procesorach komputerów, światłowodach i milionach urządzeń, z których korzystamy na co dzień. Jednak pewna właściwość pozostawała poza ich zasięgiem: zdolność do przewodzenia prądu bez żadnych strat energii. Teraz sytuacja może ulec zmianie. Hyperdomieszkowanie galem, czyli sekret nowej metody Międzynarodowa grupa naukowców z New York […]