Pod koniec XIX wieku lekarze i naukowcy zaczęli gromadzić dowody na to, że wzór na opuszkach palców danej osoby jest nie tylko unikalny, ale także pozostaje niezmienny przez całe życie, co może posłużyć jako ważne narzędzie do identyfikacji osobniczej. Nie minęło dużo czasu, zanim odciski palców zaczęto wykorzystywać do łapania przestępców, a dziś pozostają one podstawowym narzędziem kryminalistycznym.
Prawdopodobieństwo, że dwie przypadkowe osoby będą miały identyczne odciski palców, wynosi mniej niż jeden na 64 miliardy. Nawet w przypadku bliźniąt jednojajowych, z identycznymi sekwencjami DNA, szanse na takie zrządzenie losu są nikłe. Dzieje się tak dlatego, że na odciski palców wpływają zarówno czynniki genetyczne, jak i środowiskowe już podczas rozwoju w łonie matki.
Każdy ma inne linie papilarne – nawet bliźnięta
Zgodnie z obowiązującym stanem wiedzy, wzór linii papilarnych ustala się między 13. a 19. tygodniem rozwoju płodu. Na ich dokładny kształt ma wpływ wiele czynników podczas ciąży, m.in. długość pępowiny, położenie w macicy, średnie ciśnienie krwi, dieta matki, a także tempo wzrostu palców. Te niewielkie różnice mogą stać się bardziej widoczne po urodzeniu, np. w wyniku różnic w wadze i wzroście.
Mimo że ich wspólne DNA oznacza, że odciski palców bliźniąt jednojajowych są zazwyczaj bardziej podobne niż odciski palców przypadkowych osób, eksperci medycyny sądowej i najnowocześniejsze programy do identyfikacji nadal mogą wykryć różnicę. Np. miejsce, w którym grzbiety linii papilarnych spotykają się, rozdzielają lub kończą, prawdopodobnie będzie inne.
W badaniu opisanym w czasopiśmie Cell, naukowcy zajęli się szczegółami powstawania odcisków palców, identyfikując trzy rodziny cząsteczek sygnalizacyjnych, które – wraz z różnicami w kształcie palca i czasem wzrostu skóry – są odpowiedzialne za nasze linie papilarne. Warto jednak pamiętać, że odciski palców nie występują tylko u ludzi. Szympansy i goryle mają również na czubkach palców delikatne wypustki, które wydają się być charakterystyczne dla poszczególnych osobników i prawdopodobnie odziedziczyliśmy je po wspólnym przodku.