Choć nie sposób ich zobaczyć gołym okiem, odpowiadają za zdrowie gleby, wzrost roślin i zatrzymywanie miliardów ton węgla. Grzyby mikoryzowe, podziemne filary życia na Ziemi, właśnie doczekały się swojej pierwszej globalnej mapy różnorodności. I jedno jest pewne: nie doceniamy ich roli ani nie chronimy miejsc, w których są najbardziej zagrożone. Naukowcy ze stowarzyszenia SPUN (Society […]

Z dala od cywilizacji, w lodowym królestwie Antarktydy, rozgrywa się dramat jednej z najbardziej charyzmatycznych istot planety. Pingwiny cesarskie – symbol polarnej przyrody i życia w ekstremalnych warunkach – znikają w tempie, które zaskoczyło nawet najbardziej pesymistycznych naukowców. Badacze z British Antarctic Survey, kierowani przez Petera Fretwella, analizowali dane satelitarne z lat 2009-2024 dla 16 […]

Po co aligatorom kamienie w brzuchu? Nowe badania pokazują, że te pozornie przypadkowe “przekąski” mogą mieć kluczowe znaczenie dla ich zdolności do nurkowania. Aligatory od zawsze zaskakiwały dietą: potrafią pożreć niemal wszystko – od owoców kumkwatu po rekiny. Kamienie również od dawna znajdowano w ich żołądkach, ale ich obecność tłumaczono głównie na dwa sposoby: albo […]

Z pozoru to tylko kilka drobnych kręgów węża, zakopanych w eoceńskich osadach niedaleko Paryża. A jednak ten niepozorny fragment szkieletu pozwala zajrzeć do czasów, kiedy świat był bardziej połączony, niż mogłoby się wydawać. Niedaleko od Paryża, w stanowisku Cuis, paleontolodzy natknęli się na szczątki wymarłego węża. Jest to Cheilophis periplanetes, co po grecku oznacza “wędrowca”. […]

To jedno z tych pytań, które nurtowały biologów od dekad. Teraz naukowcy z Indii i USA odkryli, dlaczego fotosynteza zachodzi tylko w jednej z dwóch teoretycznie identycznych “gałęzi” kompleksu białkowo-barwnikowego fotoukładu II. To odkrycie nie tylko zmienia nasze rozumienie mechanizmów życia, ale może pomóc w budowie sztucznych liści i reaktorów solarnych nowej generacji. Fotosynteza to […]

Po raz pierwszy w historii udało się sfilmować dzikie orki podczas zachowania przypominającego pocałunek z dotykaniem języków – zjawiska wcześniej znanego wyłącznie z ogrodów zoologicznych. Nagranie z fiordów północnej Norwegii rzuca nowe światło na skomplikowane relacje społeczne tych inteligentnych drapieżników i wywołuje dyskusję wśród naukowców: czy to forma zabawy, rytuał więzi, a może sygnał o […]

Na jałowym pustkowiu, gdzie życie toczy się na granicy możliwości, wydarzyło się coś niemal nieprawdopodobnego. W obiektyw nocnej kamery pułapkowej wpadł duch mongolskiej pustyni – niedźwiedź Gobi – a obok niego… młode. To pierwsze takie ujęcie w historii. To jedno z najbardziej poruszających odkryć ostatnich lat w świecie ochrony przyrody. Wśród suchych dolin i skalistych […]

Nie jest to tylko kwestia estetyki ani osobistej słabości – otyłość to poważna, przewlekła choroba wymagająca leczenia. I choć jeszcze do niedawna pacjenci z otyłością byli praktycznie niewidoczni w systemie ochrony zdrowia, dziś mają coraz większe szanse na skuteczną terapię. Jeszcze kilka dekad temu otyłość była traktowana głównie jako problem kosmetyczny – defekt, który należy […]

Delfiny potrafią zlokalizować rybę w oceanicznych ciemnościach z chirurgiczną precyzją, ale – jak pokazują nowe badania – ich echolokacja nie przypomina widzenia. Jest raczej jak dotyk wykonywany dźwiękiem. Ten przełomowy wgląd w strukturę mózgu ssaków morskich może całkowicie odmienić nasze rozumienie biosonaru i ewolucji zmysłów. Echolokacja to umiejętność rzadka w świecie zwierząt – opanowały ją […]

Czy da się stworzyć sztuczną komórkę, która sama wybierze kierunek i ruszy w drogę – bez DNA, bez silników, tylko dzięki czystej chemii? Naukowcy właśnie to zrobili. Nie ma DNA, nie ma białek motorycznych, nie ma wici ani cytoszkieletu – a mimo to potrafi poruszać się celowo w stronę pożywki. Zespół naukowców z Instytutu Bioinżynierii […]

To miała być historyczna chwila – pierwszy prywatny lądownik na Księżycu. Ale Bereszit, izraelska sonda z misją naukowo-sentymentalną, rozbiła się tuż przed miękkim lądowaniem. Na pokładzie miała niezwykły ładunek: bibliotekę zawierającą wiedzę ludzkości, próbki DNA i tysiące mikroskopijnych niesporczaków. Dziś wiemy, że chociaż sonda została zniszczona, część jej zawartości może przetrwać miliony lat na powierzchni […]

Najnowsze badania starożytnego DNA ujawniają, że zoonozy istniały już co najmniej 6500 lat temu. To odkrycie zmienia nasze spojrzenie na początki epidemii i relację człowieka ze światem natury. Badacze z Uniwersytetu Kopenhaskiego wykorzystali zaawansowaną technologię ekstrakcji starożytnego DNA, by prześledzić 37 tys. lat historii chorób zakaźnych człowieka. Próbki pozyskano z kości i zębów prehistorycznych ludzi […]