Fala uderzeniowa rozeszła się po pojedynczej komórce. Po raz pierwszy udało się to zobaczyć

Naukowcy dokonali spektakularnego wyczynu i po raz pierwszy w historii uchwycili na filmie, jak mikroskopijna fala uderzeniowa przechodzi przez pojedynczą komórkę. Nie byłoby to możliwe, gdyby nie przełomowa technologia opracowana przez japońskich badaczy.
Nowa technika umożliwi na lepsze podglądanie przyrody /Fot. Pexels

Nowa technika umożliwi na lepsze podglądanie przyrody /Fot. Pexels

Fotografia nanosekundowa wykorzystuje ultraszybkie aparaty elektroniczne, które wykonują zdjęcia z prędkością miliardowej części sekundy, ale jakość obrazu i czas ekspozycji zazwyczaj są ograniczone. Teraz zespół uczonych z University of Tokyo uzyskał film poklatkowy wykonany w wielu skalach czasowych z dużą szybkością, korzystając z technologii nazwanej obwodem widmowym.

Czytaj też: Kiedy uda nam się stworzyć sztuczne komórki?

Nowa metoda wypełnia lukę między obrazowaniem optycznym z konwencjonalnymi aparatami elektronicznymi, umożliwiając fotografowanie z ultraszybkimi prędkościami przy mniejszym rozmyciu i większej dokładności. Technologia ta ma potencjalne zastosowania w medycynie i przemyśle. Szczegóły opisano w czasopiśmie Science Advances.

Takao Saiki, doktorant z University of Tokyo, mówi:

O ile nam wiadomo, po raz pierwszy w historii bezpośrednio zaobserwowaliśmy interakcję między komórką biologiczną a falą uderzeniową i wykazaliśmy eksperymentalnie, że prędkość fali uderzeniowej rozchodzącej się wewnątrz komórki jest większa niż na zewnątrz komórkę.

Nowa technika obrazowania pozwoli na podglądanie komórek

Robienie zdjęć pojedynczych komórek nie jest łatwe – są one bardzo delikatne, a przy tym nieprawdopodobnie małe. Zatem każdy system zaprojektowany do obrazowania propagacji fali uderzeniowej w komórce musi spełnić kilka kryteriów. Musi funkcjonować w niewiarygodnie małej skali, zarówno przestrzennej, jak i czasowej, a poza tym robić to bez uszkadzania samej komórki.

Czytaj też: Żywe i nieżywe jednocześnie. Komórki rodem z filmu SF

Aby bezpiecznie wykonywać zdjęcia, japońscy naukowcy opracowali precyzyjny obwód optyczny, wykorzystujący światło zamiast prądu, nazwany obwodem widmowym, pozwalający na wytworzenie niewielkich impulsów laserowych emitowanych w krótkim czasie. Łącząc tę technologię z sekwencyjną fotografią mapującą w pełnym zakresie optycznym (STAMP), udało się wykonać serię zdjęć o wyższej rozdzielczości i mniejszym rozmyciu niż było to wcześniej dostępne.

Fala uderzeniowa rozchodząca się przez komórkę HeLa /Fot. University of Tokyo

Tego osobliwego aparatu użyto do fotografowania fali uderzeniowej przemieszczającej się przez komórkę, przechwytując klatki w odstępach co 1,5 nanosekundy, a czas ekspozycji dla każdej klatki wynosił 44 pikosekundy. Wyniki wyraźnie pokazują, jak czoło fali przemieszcza się z jednej strony komórki na drugą.

Prof. Keiichi Nakagawa z University of Tokyo tłumaczy:

Mogliśmy zaobserwować wzajemne oddziaływanie różnych procesów fizycznych zachodzących na przestrzeni czasu oraz sposób, w jaki przybierały one kształt. Nasza technologia zapewnia możliwości ujawnienia przydatnych, ale nieznanych zjawisk szybkich, umożliwiając nam obserwację i analizę takich ultraszybkich procesów.

Uczeni planują wykorzystać nową technikę obrazowania do wizualizacji interakcji komórek z falami akustycznymi, takimi jak te stosowane w terapii ultradźwiękami. Dzięki temu łatwiejsze będzie zrozumienie procesów fizycznych, które aktywują późniejsze efekty terapeutyczne w organizmie człowieka.