Kim był Herkules?
Herkules czy Herakles, to bez wątpienia najsłynniejszy mityczny heros – półbóg, obdarzony ogromną siłą. Kim był Herkules, potomek Zeusa (u Rzymian Jowisza) i Alkmeny (królowej Myken, żony króla –Amfitriona)? Na początku w kulcie rzymskim czczono herosa jako opiekuna podróżujących i handlujących, a także opiekuna własności i strażnika wejść. Kupcy i rolnicy składali Herkulesowi daninę ze zbiorów oraz zysków. W późniejszym czasie Herkulesa zaczęto postrzegać jako boga zwycięstwa, dzięki czemu zyskał przydomki, takie jak Invictus (Niezwyciężony) i Victor (Zwycięzca).
Narodziny Herkulesa
Zeus potrzebował silnego potomka, który pomógłby mu wnadchodzącej walce z bogów z gigantami, dlatego pod postacią Amfitriona zakradł się do komnaty kobiety, uważanej za najpiękniejszą na całej ziemi – królowej Alkmeny. Przebiegły bóg, pod postacią jej męża, spłodził herosa. Alkmena zaszła jednak w podwójną ciążę, gdyż następnego dnia z wojny powrócił również jej prawdziwy mąż, z którym królowa poczęła Ifiklesa.
Narodziny Herkulesa zbudziły niepokój w jego matce, która obawiała się gniewu żony Zeusa – Hery. W strachu przed boginią, królowa nakazała swojej służącej porzucić dziecko. Heros został jednak odnaleziony przez Atenę – boginię mądrości. Atena przyniosła niemowlę do Hery, a następnie nakłoniła ją, by nakarmiła dziecko. W ten sposób Herkules zyskał nieśmiertelność. Bogini mądrości odniosła dziecko z powrotem na królewski dwór, gdzie Alkmena przyjęła je pod swoją opiekę. Wydarzenie to rozwścieczyło Herę, która w zemście zesłała na Herkulesa dwa węże. Ich jad miał uśmiercić niemowlę, jednak obdarzony potężną siłą heros z łatwością je udusił.
Jakie były prace Herkulesa?
Jednym z ważniejszych motywów, związanych z postacią Herkulesa, było jego 12 prac. Pierwotnie miał je wykonywać bohater mitologii greckiej, Herakles, jednak w rzymskiej wersji mitologii wykonywał je właśnie Herkules. Dlaczego Herkules musiał wykonać 12 prac? Otóż była to kara nałożona na niego przez wyrocznię za to, że heros dopuścił się wymordowania własnej rodziny. Poszczególne zadania zostały pomyślane tak, by nie sposób było je wykonać w pojedynkę, jako zwyczajny śmiertelnik (choć oczywiście Herkules zwykłym śmiertelnikiem nie był). Pierwotnie bohater miał się podjąć dziesięciu prac, jednak jako że dwie z nich nie zostały zaliczone, otrzymał jeszcze dwie kolejne.
Jakie były prace Herkulesa? Jako pierwszą najczęściej wskazuje się zabicie lwa nemejskiego, potwora będącego bratem tebańskiego Sfinksa. Herkules nie mógł go zranić strzałą, mieczem i maczugą, ponieważ potwór miał bardzo odporną skórę. Nie była to jednak żadna przeszkoda dla takiego herosa, jak Herkules. Mit mówi, że ostatecznie udało mu się go po prostu udusić. Bohater musiał się również zmierzyć z hydrą lernejską, opisywaną zwykle jako ogromny wąż wodny o wielu głowach (9, 50 lub 100). Aby na miejsce ściętej głowy nie odrastała kolejna, należało przypalić ciało w miejscu ścięgien. Później heros miał schwytać niezwykle szybką łanię kerynejską, nie czyniąc jej przy tym krzywdy. Udało mu się to dopiero po roku. Herkules musiał także pojmać straszliwego dzika erymantejskiego.
Kolejnym zadaniem dla mitologicznego bohatera było wyczyszczenie stajni Augiasza. Ta praca nie została jednak uznana, ponieważ heros zgodził się przyjąć za nią zapłatę od właściciela stajni, choć ostatecznie jej nie otrzymał. Przepędził również ptaki stymfalijskie, a także schwytał byka kreteńskiego. Musiał ponadto zdobyć pas Hipolity, któremu posiadacz zawdzięczał nadludzką siłę. Ostatnimi spośród prac Herkulesa było uprowadzenie trzody Geriona, zabranie jabłek z ogrodu Hesperyd, jak również wyprowadzenie trójgłowego psa, Cerbera, prosto z krainy zmarłych.
Herkules: ciekawostki
W Polsce również możemy doszukiwać się śladów działalności Herkulesa. To właśnie u nas można znaleźć jego słynną broń. A gdzie znajduje się maczuga Herkulesa? Otóż można ją podziwiać na terenie Ojcowskiego Parku Narodowego, dokładnie w Pieskowej Skale. Chodzi tutaj oczywiście o interesującą pod względem kształtu i wyglądu maczugę skalną, która jest zbudowana z bardzo twardych wapieni. Maczuga jest ustawiona na najniższej ze skał, nazywanej zwykle Fortepianem (ma wysokość 8-12 metrów) i mierzy sobie blisko 25 metrów. Z tą niezwykłą skałą, która swoją formą rzeczywiście bardzo przypomina maczugę, wiąże się kilka innych legend, na przykład o Sokolej Skale czy Czarciej Skale.
Jak powstała maczuga Herkulesa? Warto wiedzieć, że to twór samej natury. Było to możliwe dzięki krasowej działalności dwutlenku węgla oraz wód. Jest wielka i od razu zauważalna na tle Doliny Prądnika, w której się znajduje. Jej rozmiar sprawia, że rzeczywiście nadawałaby się jako narzędzie wyłącznie do nadludzko silnego herosa.
Jak zginął Herkules?
Herkules – kim był, jak się narodził i jak zginął? Po odprawieniu zadanej pokuty i wykonaniu dwunastu zadań, Herkules chciał rozpocząć nowe życie z Dejanirą. Kobietę pragnął jednak posiąść centaur Nessos. Heros uśmiercił stworzenie strzałą z jadem hydry. Konający centaur przekazał Dejanirze swoją krew, mówiąc kobiecie, że dzięki niej mąż stanie się wierny. Kobieta skropiła szaty Herkulesa krwią (zawierającą w sobie również zabójczy jad hydry). Trucizna miała uśmiercić herosa, przez co zrozpaczona Dejanira odebrała sobie życie. Na ratunek synowi przyszedł jednak Zeus, który uczynił Herkulesa nieśmiertelnym i zabrał go do panteonu bogów. Tam Herkules w końcu pogodził się z Herą i poślubił jej córkę, boginię młodości – Hebe.