Historia gier komputerowych: jak wyglądała pierwsza gra?
Pierwsza gra komputerowa nie przypomina gier, które znamy obecnie ani formą i prezentacją, ani samym sposobem gry – grę zaprezentowano bowiem w roku 1961, kiedy komputery służyły nie do rozrywki czy kreatywnej pracy, ale do wykonywania kilkugodzinnych, skomplikowanych obliczeń. Pracownicy firmy, której przez łut szczęścia udało się zdobyć maszynę obliczeniową, obsługiwali komputer dostarczając mu nowe dane (nośnikiem danych były w tamtym okresie karty dziurkowane), oczekując na wynik w postaci rzędów liczb. Właśnie na takiej maszynie zaprezentowano pierwszą grę – Spacewar!.
Gra zapoczątkowała erę kosmicznych strzelanek – zadaniem gracza było sterowanie statkiem kosmicznym i mierzenie się z flotą wroga, sterowaną przez drugiego gracza. Można powiedzieć, że za sprawą elementu rywalizacji Spacewar! było pierwszą grą typu multiplayer (choć co prawda w bardzo pierwotnej formie). Gra była sterowana za pomocą padów, wyposażonych w ruchomą dźwignię i 2 przyciski.
Dlaczego to Spacewar! zostało uznane za pierwszą grę komputerową, skoro już w roku 1949 mogliśmy grać w elektroniczną wersję popularnej gry ,,kółko i krzyżyk”? Odpowiedź na to pytanie wiąże się z gabarytem urządzeń, na których wyświetlano gry. Podczas, gdy maszyna umożliwiająca grę w ,,kółko i krzyżyk” zajmowała niemal całe pomieszczenie, do grania w Spacewar! wystarczył zestaw komputerowy.
Historia gier komputerowych: ewolucja gier
Spacewar! było grą stworzoną wyłącznie dla sfer wyższych – komputer, który obsługiwał program kosztował kilkaset tysięcy dolarów w przeliczeniu na obecną walutę. Prawdziwy boom na gry komputerowy zaczął się dopiero z wypuszczeniem na rynek tańszych, dostępnych na każdą kieszeń zestawów komputerowych – właśnie wtedy tworzeniem gier na szeroką skalę zajęli się nie tyle deweloperzy, co pasjonaci, programujący z pasji w zaciszu domowym.
W Polsce, która w okresie największej ewolucji gier była pozbawiona odpowiednich możliwości, mogących pozwolić pasjonatom tworzenia gier na rozwój, popularnością wśród amatorów programowania cieszyły się w szczególności gry tekstowe. Stworzenie do nich interfejsu graficznego do gier było największą przeszkodą – zdecydowano się więc zastąpić grafikę tekstem. Pierwszą grą tekstową, która odniosła ogromny sukces wśród Polaków była gra Otchłań, stworzona przez dwóch nastolatków.
Otchłań uznaje się za pierwszą polską w pełni tekstową grę RPG – gracze wcielali się w rolę fikcyjnych postaci, tworząc ich własną historię poprzez dokonywanie odpowiednich wyborów. Pomimo młodego wieku twórców gry, wszystkie elementy wymyślonego przez nich świata były spójne, a sama gra była niezwykle rozbudowana i pozwalała na długie godziny rozrywki. Gra ma ogromną rzeszę fanów do dziś – najbardziej zagorzali miłośnicy odwzorowali nawet mapę świata gry, oszacowaną na podstawie rozwoju linii fabularnej.
Ewolucja gier w reszcie świata opierała się głównie na rozwoju grafiki. Deweloperzy rozwijali swoje produkcje pod kątem interfejsów, wyposażanych w coraz to nowsze opcje, modyfikując przy tym całą warstwę wizualną gry i modele obiektów. Oprócz podstawowych obiektów, ważne stało się też tło, a co za tym idzie: cały świat otaczający bohatera.
Historia gier komputerowych: pierwsza konsola
Gry przeznaczone typowo do użytku na komputerach stacjonarnych rozwijały się obok gier na konsole – urządzenia stworzone nie do celów biurowych, lecz wyłącznie do odtwarzania gier. Pierwszym urządzeniem tego typu była konsola dedykowana najbardziej ikonicznej grze tamtych czasów – Pong. Rozrywce oddawały się całe rodziny – wraz z rozwojem innych konsol, problemem stał się jednak fakt, iż konsola Atari Pong obsługiwała wyłącznie grę, dla której została stworzona. Właśnie dlatego ludzie błyskawicznie przerzucili się na konsole wyposażone w kilka gier – jak np. Atari 2600, obsługującą pierwszą wersję Mario Bros, Pacmana czy Adventure.
Historia gier komputerowych: 3D
Historia gier komputerowych jest związana ściśle z rozwojem grafiki. Gry oparte na grafice dwuwymiarowej były popularne, ale pozbawione realizmu, a co za tym idzie: ciekawszych niż do tej pory możliwości sterowania. Deweloperzy postanowili więc wprowadzić trójwymiar – niestety, tego typu grafika obciążała ówczesne komputery. Rozwiązaniem było wprowadzenie trójwymiaru jako dodatku, np. w niektórych scenkach, lub maksymalnie zmniejszenie obszaru, w którym była wyświetlana grafika 3D. Na takie rozwiązanie zdecydowali się producenci gry ,,Ultima Underworld”, uważanej za pioniera wśród gier 3D – jedynie 25% ekranu było zajmowane przez grafikę trójwymiarową, co pozwoliło na grę użytkownikom ze sprzętem średniej klasy.
Gra zdobyła olbrzymią popularność, wnosząc gry RPG na zupełnie nowy poziom: odtąd oprócz ciekawej historii liczyła się oprawa graficzna, bardziej otwarty świat i nowe możliwości sterowania postacią. W ślad producentów ,,Ultimy” poszli producenci gier ,,Doom” czy ,,Wolfenstein”, ryzykując wprowadzenie na rynek strzelanek, wyświetlanych ,,na wprost”, bezpośrednio z perspektywy oczu postaci. Powstawanie gier komputerowych w tym gatunku okazało się strzałem w dziesiątkę – po premierze, gracze porzucili dla nich gry RPG, rozkoszując się zupełnie nowym typem rozrywki.
Historia gier komputerowych: rodzaje gier
Gatunki, czy inaczej: rodzaje gier komputerowych pozostają niezmienne od lat, choć zmieniła się wprawdzie ich forma. Najpopularniejsze z nich to:
- Gry fabularne – czyli takie, w których gracz wciela się w wirtualną postać, decydując o jej dalszych losach i rozwoju. Gry w tym gatunku można podzielić na klasyczne, jednoosobowe RPG, MMORPG, rozgrywające się w trybie wieloosobowym, hack and slash – odmianę gier RPG pozbawioną rozbudowanych dialogów czy MUD – gry fabularne z interfejsem tekstowym;
- Gry zręcznościowe – wymagające odpowiedniego refleksu i sprawnego sterowania. Do gatunku zręcznościówek zaliczają się strzelanki, bijatyki, gry platformowe czy gry arcade, obsługiwane pierwotnie za pomocą automatów do gier. Warto przy tym wspomnieć, że gdyby nie cały gatunek i historia gier arcade, prawdopodobnie nigdy nie powstałyby gry zręcznościowe na komputery domowe;
- Gry sportowe – odwzorowujące dany sport, np. piłkę nożną lub wyścigi samochodowe. Polegają na kierowaniu pojedynczym zawodnikiem (lub pojazdem) albo całą drużyną sportową;
- Gry symulacyjne – inaczej symulatory, są oparte na symulacji prawdziwego życia ludzkiego. Mogą odnosić się nie tylko do codziennego życia, ale też związanych z nim dziedzin czy karier zawodowych;
- Gry strategiczne – opierające się na podejmowaniu przemyślanych decyzji, prowadzących gracza do zwycięstwa;
Historia gier komputerowych: najnowsze wynalazki
Obecnie wręcz niemożliwe wydaje się zrewolucjonizowanie rynku gier nowym gatunkiem – producenci udoskonalają więc istniejące produkcje, sprawiając, że stają się coraz bardziej realistyczne. Podczas, gdy kiedyś ruch postaci nie miał wiele wspólnego z ruchem prawdziwego człowieka, obecnie odwzorowuje się nawet jego najmniejsze detale, przenosząc nagrania prawdziwych osób ,,na zielonym tle” na płaszczyznę wirtualną.
Przykładem niezwykle realistycznej gry może być Wiedźmin III – według graczy na całym świecie, jest to najlepsza gra komputerowa w historii. Co ciekawe: zarówno za fabułę (opartą na serii książek), jak i za realizację samej gry odpowiedzialni są Polacy – gra w ciągu kilku tygodni po premierze stała się naszym ,,dobrem narodowym”, popularnym na całym świecie i wydanym w kilkudziesięciu wersjach językowych.
Najnowszym wynalazkiem okazują się gry oparte na technologii virtual reality, umożliwiającej graczowi interakcję gry za pomocą własnych zmysłów. Wizualizacja gry odbywa się w czasie rzeczywistym – gracz porusza postacią za pomocą własnych kończyn. Choć cała technologia gier virtual reality rozwija się prężnie, nadal nie wiadomo do końca, jakie będą jej granice i w jakim stopniu będzie można przenieść ludzki ruch bezpośrednio do środowiska gry.