W latach 90. ubiegłego wieku w stanowisku archeologicznym w Boxgrove w West Sussex odkopano część kości dolnej nogi i dwa kopalne zęby. Liczące ok. 480 000 lat są one uważane za najstarsze szczątki ludzkie odkryte w Wielkiej Brytanii. Prawdopodobnie należały do gatunku Homo heidelbergensis (człowiek heidelberski).
Teraz naukowcy próbują ustalić, czy ludzi z Boxgrove można zaliczyć do tej samej populacji, co inne wczesne ludzkie skamieniałości odkryte w Sima de los Huesos w stanowisku archeologicznym Atapuerca, które pochodzą z podobnego okresu. Wyniki badań opublikowano w czasopiśmie Journal of Human Evolution.
Czytaj też: Oto „nowy” gatunek praczłowieka. Żył pół mln lat temu i był bezpośrednim przodkiem Homo sapiens
Prof. Chris Stringer, ekspert w dziedzinie ewolucji człowieka z Muzeum Historii Naturalnej w Londynie mówi:
Mamy dwie opcje. Po pierwsze, załóżmy, że siekacze i piszczele z Boxgrove pochodzą z tej samej populacji. W takim przypadku należą one do innej populacji niż próbka z Hiszpanii, ponieważ piszczel z Boxgrove ma bardziej prymitywne cechy. Ponieważ jednak siekacze z Boxgrove zostały znalezione niżej, a więc wcześniej w sekwencji osadów, niż piszczele, druga opcja jest taka, że osobniki z Boxgrove reprezentują dwie różne populacje. Innymi słowy: siekacze w Boxgrove i Sima mogą reprezentować tę samą populację, ale osobniki z piszczeli z Boxgrove są inne. To stanowi pewien problem.
Czym jest Homo heidelbergensis?
Homo heidelbergensis to gatunek hominina opisany po raz pierwszy na podstawie skamieniałej kości szczękowej odkrytej w pobliżu Heidelbergu w Niemczech w 1907 r. Uważa się, że gatunek ten żył nie tylko w Europie, ale także w Afryce i prawdopodobnie w Azji między 700 000 a 300 000 lat temu. Niektórzy badacze uważają jednak, że nazwa ta została zastosowana do zbyt szerokiego zakresu skamieniałości z tego okresu.
Kamienne narzędzia sprzed ponad 700 000 lat odnalezione w Suffolk i Norfolk wskazują, że ludzie żyli w Wielkiej Brytanii na długo przed tymi z Boxgrove. Próba określenia, czy i które należą do H. heidelbergensis, nie jest łatwa.
Prof. Chris Stringer dodaje:
Cała historia H. heidelbergensis stała się znacznie bardziej skomplikowana. Od czasu odkrycia w Boxgrove, o wiele więcej skamieniałości zostało przypisanych do H. heidelbergensis i wykazują one dużą zmienność. Kiedy w latach 90. ubiegłego wieku zaczęto znajdować skamieniałości w Sima de los Huesos, również nazwano je Homo heidelbergensis. Jeśli skamieniałość nie wydawała się należeć do Homo erectus, Homo sapiens lub neandertalczyków, często umieszczano ją w kategorii Homo heidelbergensis. Ale od tego czasu wykonano więcej prac nad próbką Sima, które wykazały, że było znacznie bardziej prawdopodobne, że jest to wczesny neandertalczyk na podstawie cech fizycznych i analizy DNA.
Skamieniałości znalezione w Sima de los Huesos stanowią największą próbkę wczesnych skamieniałości ludzkich, jakie kiedykolwiek odkryto z epoki środkowego plejstocenu. Wiele z nich jest niezwykle dobrze zachowanych i uważa się, że pochodzą od około 29 odrębnych osób. Dlatego to miejsce może ujawnić wiele o tej populacji, która istniała około 430 000 lat temu.
Czytaj też: Tajemnica wieku praczłowieka Omo. Najstarszy Homo sapiens jest starszy, niż sądziliśmy?
Prof. Chris Stringer podsumowuje:
Próbka kopalnych ludzi z Hiszpanii jest zdecydowanie największa z tego okresu z dowolnego miejsca na świecie. Możemy więc porównać dwa siekacze i piszczel z Boxgrove z 22 siekaczami i siedmioma piszczelami z próbki z Sima. Stwierdziliśmy, że siekacze z Boxgrove wygodnie wpasowały się w próbkę Sima, a więc mogą również reprezentować wczesną populację neandertalską, a nie H. heidelbergensis, ale piszczele nie pasowały do tych z Sima. Stąd piszczel jest czymś innym, ale czy reprezentuje H. heidelbergensis czy coś innego, nie możemy stwierdzić na podstawie tych badań.
Aby określić związek między skamieniałościami, naukowcy użyli tomografii komputerowej do bardziej dogłębnej analizy.
Dr Matthew Pope, współautor pracy, wyjaśnia:
Badania te przybliżają nas o krok do zrozumienia, w jaki sposób ludzie z Boxgrove byli spokrewnieni z innymi populacjami europejskimi w plejstocenie. Obraz jest złożony, biorąc pod uwagę, że zęby wydają się bliskie tym z Sima, a piszczel nieco bardziej odległa. Musimy jednak pamiętać, że zostały one znalezione w różnych osadach na stanowisku Boxgrove. Ustalenie, jak bardzo oddzielone w czasie są od siebie te osady, jest obecnie ważnym pytaniem badawczym, którym musi zająć się nauka.’