Stawonogi są praktycznie wszędzie. Pełzają, latają, bzyczą, gryzą. Choć ta grupa bezkręgowców, obejmująca ponad milion gatunków – w tym wszystkie owady, nam przeszkadza, to jej brak w świecie przyrody byłby katastrofalny. Stawonogi to inżynierowie ekosystemu, którzy zapylają rośliny, spulchniają glebę i utrzymują ogromną różnorodność drapieżników.
Czytaj też: Jak owady są w stanie przetrwać w Arktyce?
Ale pomimo kluczowego znaczenia dla środowiska oraz danych wskazujących na niepokojących spadek liczebności stawonogów na obszarach dotkniętych działalnością człowieka, naukowcy nie dysponowali globalnymi danymi dotyczącymi liczebności tych organizmów. Uczeni z Instytutu Naukowego Weizmanna w Rechowot zrobili ważny krok w kierunku uzyskania odpowiedzi na to pytanie. Całkowita biomasa, czyli masa wszystkich stawonogów lądowych wynosi ok. miliarda ton, czyli mniej więcej tyle, ile ważą wszyscy ludzie (ok. 400 mln ton) i wszystkie zwierzęta hodowlane (ok. 600 mln ton) razem wzięte. Szczegóły opisano w Science Advances.
Dr Yuval Rosenberg z Wydziału Nauk o Roślinach i Środowisku Weizmanna mówi:
Stawonogi zostały opisane jako “małe rzeczy, które rządzą światem” ze względu na ich centralną rolę w wielu procesach ekologicznych. Musimy wziąć je pod uwagę, jeśli mamy w pełni zrozumieć wpływ ludzkości na planetę i możliwe konsekwencje zmian klimatycznych. Kwantyfikacja populacji stawonogów ustanawia poziom odniesienia, względem którego możemy mierzyć przyszłe zmiany w zbiorowiskach stawonogów i jak te zmiany z kolei mogą wpływać na procesy globalne.
Stawonogi na Ziemi – ile ich jest?
Naukowcy zebrali dane z tysięcy obserwacji prowadzonych przez lata w około 500 miejscach badań na całym świecie. Reprezentują one różne biomy – od lasów deszczowych po pustynie, a także obszary rolnicze. Naukowcy zbadali dane dotyczące biomasy stawonogów zarówno pod, jak i nad ziemią, np. na roślinach.
Z badania wynika, że większość biomasy stawonogów lądowych należy do stworzeń żyjących pod ziemią – w tym skoczogonków i roztoczy, maleńkich zwierząt, które są krytycznie ważne dla bogatej ekologii podziemnego świata. Są one odpowiedzialne za procesy, które użyźniają glebę i wpływają na globalny cykl węglowy. Całkowita liczba stawonogów pod ziemią wynosi około 10 trylionów, czyli 1019.
Owady społeczne, które żyją w koloniach, stanowią połowę masy podziemnych stawonogów: termity i mrówki to odpowiednio 40 i 10 proc. tej kategorii. Jeśli chodzi o stawonogi nadziemne, większość ich biomasy znajduje się prawdopodobnie w lasach tropikalnych i obejmuje wiele znanych stawonogów, m.in. motyle, mrówki, chrząszcze, pasikoniki i pająki.
Czytaj też: To nie burza, to tylko rój pszczół! Owady potrafią coś niesamowitego
Dr Yuval Rosenberg dodaje:
Często badamy stawonogi z perspektywy różnorodności biologicznej, czyli liczby gatunków. To niezwykle ważny pryzmat, ale czasem może zniekształcić nasze rozumienie względnego udziału różnych rodzajów stawonogów i ich wpływu na procesy ekologiczne. Gatunki z wieloma osobnikami lub dużą masą zbiorową, będą miały zwykle większy wpływ niż gatunki rzadkie. Kwantyfikacja globalnej masy stawonogów pomaga rozwinąć bardziej dokładną i istotną perspektywę na zróżnicowane procesy ekologiczne i promuje holistyczne, ilościowe zrozumienie roli stawonogów w globalnej ekologii.