Jak zwierzęta widzą kolory?

Zwierzęta postrzegają świat w inny sposób niż ludzie, mimo iż podstawy biochemiczne odpowiedzialne za proces widzenia, są w przyrodzie uniwersalne. Amerykańscy biolodzy pogłębili naszą wiedzę na temat widzenia zwierząt, w tym postrzeganych przez nie kolorów.
Zwierzęta inaczej postrzegają kolory, co wynika z ich fizjologii /Grafika: Matt Murphy

Zwierzęta inaczej postrzegają kolory, co wynika z ich fizjologii /Grafika: Matt Murphy

Naukowcy z University of Arkansas ustalili, że zwierzęta przystosowane do życia na lądzie widzą więcej kolorów niż organizmy wodne. Podobnie jest z architekturą przestrzeni – zwierzęta żyjące na łąkach widzą szerszą paletę barw niż te, które zamieszkują lasy. Największe różnice występują między kręgowcami i bezkręgowcami. Badania potwierdzili, że bezkręgowce odbierają więcej światła o krótkich długościach fali w porównaniu z kręgowcami.

Doktorant nauk biologicznych – Matt Murphy – i adiunkt Erica Westermann opublikowali swoje spostrzeżenia odnośnie postrzeganych barw przez zwierzęta w czasopiśmie Proceedings of the Royal Society B. Westermann mówi:

Naukowcy od dawna stawiają hipotezę, że wzrok zwierząt ewoluował w kierunku dopasowania do kolorów światła występującego w ich środowisku. Hipoteza ta jest jednak trudna do udowodnienia i wciąż tak wiele nie wiemy o widzeniu zwierząt. Zebranie danych dla setek gatunków zwierząt żyjących w różnych środowiskach jest ogromnym wyzwaniem, zwłaszcza jeśli weźmiemy pod uwagę, że bezkręgowce i kręgowce wykorzystują różne rodzaje komórek w swoich oczach, aby przekształcić energię świetlną w reakcje neuronalne.

Zdolność każdego organizmu do wykrywania informacji wizualnych zależy od długości fali i natężenia światła w danym środowisku. Proces widzenia jest regulowana przez białka siatkówki zwane opsynami – regulują one spektrum światła widzialnego od ultrafioletu po daleką czerwień.

Bezkręgowce i kręgowce wykorzystują inne opsyny, a biolodzy do tej pory nie wiedzieli, czy wpływają one na sposób postrzegania świata przez zwierzęta. Murphy i Westermann zebrali dane dotyczące procesu widzenia u 446 gatunków zwierząt należących do czterech gromad (jednej kręgowców i trzech bezkręgowców). 

Naukowcy potwierdzili, że choć zwierzęta przystosowują się do życia w podobnych środowiskach, to ich możliwości adaptacyjne są ograniczone fizjologicznie. Opsyny kręgowców i bezkręgowców są zbudowane nieco inaczej, co może wyjaśniać, dlaczego występują różnice w ich widzeniu. Mogą być one również spowodowane mutacjami występującymi u kręgowców.

Matt Murphy podsumowuje:

Nasze badania odpowiadają na kilka ważnych pytań, ale rodzą też kolejne, które mogą pomóc nam jeszcze lepiej zrozumieć widzenie zwierząt. Możemy zrobić więcej, aby ocenić różnice w strukturze siatkówki kręgowców i bezkręgowców oraz to, jak ich mózgi inaczej przetwarzają informacje wizualne. To ekscytujące wyzwania, które przed sobą stawiamy.