Jak zwierzęta widzą kolory?

Zwierzęta postrzegają świat w inny sposób niż ludzie, mimo iż podstawy biochemiczne odpowiedzialne za proces widzenia, są w przyrodzie uniwersalne. Amerykańscy biolodzy pogłębili naszą wiedzę na temat widzenia zwierząt, w tym postrzeganych przez nie kolorów.
Zwierzęta inaczej postrzegają kolory, co wynika z ich fizjologii /Grafika: Matt Murphy

Zwierzęta inaczej postrzegają kolory, co wynika z ich fizjologii /Grafika: Matt Murphy

Naukowcy z University of Arkansas ustalili, że zwierzęta przystosowane do życia na lądzie widzą więcej kolorów niż organizmy wodne. Podobnie jest z architekturą przestrzeni – zwierzęta żyjące na łąkach widzą szerszą paletę barw niż te, które zamieszkują lasy. Największe różnice występują między kręgowcami i bezkręgowcami. Badania potwierdzili, że bezkręgowce odbierają więcej światła o krótkich długościach fali w porównaniu z kręgowcami.

Doktorant nauk biologicznych – Matt Murphy – i adiunkt Erica Westermann opublikowali swoje spostrzeżenia odnośnie postrzeganych barw przez zwierzęta w czasopiśmie Proceedings of the Royal Society B. Westermann mówi:

Naukowcy od dawna stawiają hipotezę, że wzrok zwierząt ewoluował w kierunku dopasowania do kolorów światła występującego w ich środowisku. Hipoteza ta jest jednak trudna do udowodnienia i wciąż tak wiele nie wiemy o widzeniu zwierząt. Zebranie danych dla setek gatunków zwierząt żyjących w różnych środowiskach jest ogromnym wyzwaniem, zwłaszcza jeśli weźmiemy pod uwagę, że bezkręgowce i kręgowce wykorzystują różne rodzaje komórek w swoich oczach, aby przekształcić energię świetlną w reakcje neuronalne.

Zdolność każdego organizmu do wykrywania informacji wizualnych zależy od długości fali i natężenia światła w danym środowisku. Proces widzenia jest regulowana przez białka siatkówki zwane opsynami – regulują one spektrum światła widzialnego od ultrafioletu po daleką czerwień.

Bezkręgowce i kręgowce wykorzystują inne opsyny, a biolodzy do tej pory nie wiedzieli, czy wpływają one na sposób postrzegania świata przez zwierzęta. Murphy i Westermann zebrali dane dotyczące procesu widzenia u 446 gatunków zwierząt należących do czterech gromad (jednej kręgowców i trzech bezkręgowców). 

Naukowcy potwierdzili, że choć zwierzęta przystosowują się do życia w podobnych środowiskach, to ich możliwości adaptacyjne są ograniczone fizjologicznie. Opsyny kręgowców i bezkręgowców są zbudowane nieco inaczej, co może wyjaśniać, dlaczego występują różnice w ich widzeniu. Mogą być one również spowodowane mutacjami występującymi u kręgowców.

Matt Murphy podsumowuje:

Nasze badania odpowiadają na kilka ważnych pytań, ale rodzą też kolejne, które mogą pomóc nam jeszcze lepiej zrozumieć widzenie zwierząt. Możemy zrobić więcej, aby ocenić różnice w strukturze siatkówki kręgowców i bezkręgowców oraz to, jak ich mózgi inaczej przetwarzają informacje wizualne. To ekscytujące wyzwania, które przed sobą stawiamy.

Marcin PowęskaM
Napisane przez

Marcin Powęska

Biolog, dziennikarz popularnonaukowy, redaktor naukowy Międzynarodowego Centrum Badań Oka (ICTER). Autor blisko 10 000 tekstów popularnonaukowych w portalu Interia, ponad 50 publikacji w papierowych wydaniach magazynów "Focus", "Wiedza i Życie" i "Świat Wiedzy". Obecnie pisze także na łamach OKO.press.