Kiedyś programowanie komputerów kwantowych przypominało wtajemniczenie dostępne tylko dla nielicznych. W 2018 r. The New York Times szacował, że na całym świecie pracuje mniej niż 1000 prawdziwych ekspertów w tej dziedzinie. Każda próba uruchomienia kodu wymagała tygodni przygotowań, instalacji skomplikowanych narzędzi i zaawansowanej wiedzy technicznej, co dla większości osób stanowiło nieprzekraczalną barierę.
Czytaj też: Koniec ery teoretycznych spekulacji o supremacji kwantowej. Naukowcy przedstawili niepodważalne dowody
Aż wreszcie pojawił się start-up qBraid, założony przez Kanava Setię i absolwenta MIT Jasona Necaise’a. Ich platforma chmurowa pozwala uruchomić pierwszy program kwantowy w mniej niż 10 minut, co stanowi radykalne uproszczenie dostępu do tej technologii. Od startu w czerwcu 2020 roku z rozwiązania skorzystało już ponad 20 tys. osób ze 120 krajów, które mogły wdrożyć kod na rzeczywistych urządzeniach kwantowych.
Kodowanie na komputerach kwantowych prostsze, niż myślisz
Pomysł narodził się z codziennych frustracji. Setia podczas studiów na Dartmouth zapisał się na jeden z pierwszych kursów poświęconych praktycznym zastosowaniom obliczeń kwantowych. Okazało się jednak, że studenci spędzili tygodnie na instalacji niezbędnego oprogramowania, zanim w ogóle mogli zacząć programować. Nawet po tym maratonie konfiguracji nie udało im się stworzyć żadnych użytecznych algorytmów.
Czytaj też: Oscylacje kwantowe w izolatorze. W końcu wiemy, skąd pochodzą
Gotowe środowisko programistyczne w chmurze rozwiązuje te problemy. Użytkownicy logują się do intuicyjnego interfejsu i natychmiast otrzymują dostęp do ponad 24 kwantowych jednostek przetwarzania oraz symulatorów od takich gigantów jak Nvidia, Microsoft, IBM, Amazon Braket czy Azure Quantum. System obsługuje ponad 18 różnych frameworków programistycznych, eliminując konieczność żonglowania wieloma kontami i aplikacjami.
Platforma działa jak system operacyjny dla komputerów kwantowych. Gdy producent sprzętu publikuje aktualizację oprogramowania, programiści często tracą od dwóch do czterech tygodni na dostosowanie kodu. qBraid automatyzuje ten proces, pozwalając developerom skupić się na tworzeniu algorytmów zamiast na zarządzaniu infrastrukturą. Firma zintegrowała także narzędzia AI oferujące automatyczne uzupełnianie kodu, generowanie fragmentów programu czy wyszukiwanie przez ChatGPT.
Równie istotnym elementem ekosystemu jest qBook, edukacyjna platforma oferująca interaktywne kursy z obliczeń kwantowych. Co ciekawe, rozwiązanie działa na laptopach, tabletach i telefonach. Użytkownicy mogą kliknąć fragment kodu w kursie i natychmiast go uruchomić, modyfikować na bieżąco oraz obserwować rezultaty zmian.
To szczególnie ważne dla użytkowników z krajów rozwijających się, którzy stanowią znaczną część spośród 20 tys. osób korzystających z platformy. Wielu z nich tworzy aplikacje kwantowe bezpośrednio ze smartfonów. Rozwiązanie przyciągnęło uwagę ponad 400 uniwersytetów i 100 firm na całym świecie, wykorzystujących je zarówno do badań, jak i komercyjnych zastosowań.
qBraid otrzymał kluczowe wsparcie od MIT Sandbox Innovation Fund oraz uczestniczył w akceleratorze delta v prowadzonym przez Martin Trust Center for MIT Entrepreneurship. Programy te zapewniły nie tylko finansowanie zalążkowe, ale przede wszystkim mentoring i dostęp do ekspertów, których założyciele prawdopodobnie nie mieliby szansy poznać w innych okolicznościach.
Akcelerator delta v, trwający od czerwca do początku września, oferuje zespołom dedykowaną przestrzeń coworkingową na kampusie MIT lub w MIT delta v NYC na Manhattanie. Uczestnicy mogą otrzymać do 20 tys. dol. w ramach finansowania milestone oraz stypendia w wysokości 2600 dol. miesięcznie. Program kończy się Demo Day, gdzie zespoły prezentują swoje osiągnięcia inwestorom i partnerom.
Inne start-upy wspierane przez MIT Sandbox odniosły spektakularne sukcesy. Cambridge Terahertz otrzymał finansowanie od funduszu venture Amazon na rozwiązanie problemu oszustw zwrotnych. Strand Therapeutics pozyskał 153 mln dol. na technologię rozświetlania guzów nowotworowych. Delve, założony przez 21-letnich studentów MIT, zebrał 32 mln dol. przy wycenie 300 mln dol.
Obecnie qBraid znajduje zastosowanie w szerokim spektrum dziedzin. Użytkownicy budują aplikacje kwantowe w sztucznej inteligencji i uczeniu maszynowym, odkrywają nowe molekuły, rozwijają leki, modelują ryzyko finansowe, optymalizują łańcuchy dostaw i pracują nad rozwiązaniami w cyberbezpieczeństwie. Komputery kwantowe mają potencjał do modelowania nowych molekuł i wzorców pogodowych lepiej niż jakikolwiek współczesny komputer, mogąc jednocześnie przyspieszać algorytmy AI przy niższym zużyciu energii.
Platforma oferuje dedykowane rozwiązania dla różnych grup użytkowników. Przedsiębiorstwa wykorzystują ją do konkretnych zastosowań biznesowych, firmy kwantowe integrują swój sprzęt i zyskują dostęp do sieci ponad 23 tys. programistów, a środowiska akademickie prowadzą badania i edukację. qBraid działa jako pomost między producentami sprzętu kwantowego a programistami, pozwalając firmom kwantowym skupić się na rozwoju technologii, podczas gdy platforma zajmuje się produktyzacją ich infrastruktury.
Misja qBraid wykracza poza sam dostęp do technologii. Firma dąży do demokratyzacji obliczeń kwantowych i budowania globalnej siły roboczej w tej branży. W czasach, gdy ekspertów kwantowych można było policzyć na palcach, platforma otworzyła drzwi dla tysięcy osób bez zaawansowanego zaplecza programistycznego. Wydarzenie Quantum Developer Day 2025 to kolejny krok w budowaniu społeczności innowatorów, badaczy i programistów kształtujących przyszłość oprogramowania kwantowego.