I choć początkowo wydawało się, że szczątki mogą pochodzić z ostatnich lat, co byłoby niewykluczone, jeśli wziąć pod uwagę działania karteli w Meksyku, to nowe analizy wskazują na inny scenariusz. Czaszki są bowiem datowane na okres prehiszpański i pochodzą z około 900-1200 roku. Osoby, do których należały kości mogły zostać poświęcone w ramach ówczesnych rytuałów.
Znaleziska dokonano w okolicach miasta Frontera Comalapa. Obszar ten jest owiany złą sławą ze względu na szerzącą się tam przemoc i handel imigrantami, dlatego nie powinno dziwić, iż pierwotnie uznano szczątki za stosunkowo współczesne. Dokładne analizy wskazały natomiast na zaawansowany wiek kości, które mają ponad 1000 lat. Większość należała do dorosłych kobiet, lecz zidentyfikowano również pozostałości trójki niemowląt. Co ważne, wszystkie czaszki zostały pozbawione zębów.
Niejasne pochodzenie 150 ludzkich czaszek
Meksykańskie kultury sprzed setek i tysięcy lat tworzyły coś, co określa się mianem tzompantli. Były to ołtarze składające się z czaszek i wygląda na to, że w tym przypadku archeolodzy mają do czynienia właśnie z tzompantli. Składały się one z drewnianych stojaków. na których Aztekowie i inne kultury mezoamerykańskie umieszczały czaszki ofiar. Były one przebijane na wysokości skroni, a następnie umieszczane na stojakach. Juanita Garciagodoy porównała tę sytuację do przesuwania koralików na liczydle.
Jakby tego było mało, w pobliżu czaszek znaleziono pozostałości po drewnianych kijach, co wzmacnia hipotezę o odkryciu jednego z tzompantli. Już wcześniej na terenie tego południowego meksykańskiego stanu dokonano podobnego znaleziska. Stało się to w latach 80. ubiegłego wieku, kiedy archeolodzy natrafili w jaskini Banquetas na 124 czaszki. Również były one pozbawione zębów. Z kolei w 1993 roku eksploracja jaskini Tapesco del Diablo doprowadziła do zidentyfikowania pięciu czaszek, które najprawdopodobniej zostały umieszczone na drewnianej podstawie określanej mianem tapesco.
Konkwistadorski gwóźdź do trumny
Najbardziej znanym narodem indiańskim z okresu prekolumbijskiego, który zamieszkiwał tereny dzisiejszego Meksyku byli prawdopodobnie Aztekowie. Ich upadek rozpoczął się w XVI wieku, kiedy to siły Hernána Cortésa – hiszpańskiego konkwistadora – podbiły tereny zajmowane przez Azteków. Ważną rolę odegrały w tym przypadku inne lokalne ludy. Gwóźdź do trumny ówczesnego imperium stanowiły natomiast choroby przywiezione do Ameryki przez europejskich kolonizatorów. Ich epidemie doprowadziły do przetrzebienia lokalnych mieszkańców i ułatwiły konkwistadorom zajmowanie tych terenów.