Miejsce, w którym stoi Stonehenge było odwiedzane przez ludzi tysiące lat wcześniej. Co tam robili?

Stonehenge to jedna z najbardziej ikonicznych budowli znanych światu archeologii. Okazuje się jednak, że nasi odlegli przodkowie trafili do tego miejsca znacznie przed utworzeniem charakterystycznego kręgu.

Datowanie Stonehenge przypada na okres sprzed około 4500-5000 lat, a historycy nie mają jednej spójnej teorii, która mogłaby wyjaśnić, kto i dlaczego postawił tę budowlę. Najbardziej prawdopodobny scenariusz zakłada, iż miała ona pełnić rolę zegara astronomicznego. Bez względu na to, jak wyglądała geneza powstania Stonehenge, autorzy nowych badań, których wyniki zaprezentowano na łamach PLOS One, dostarczyli interesujących informacji na temat przeszłości tego miejsca. Na czele zespołu stanął Samuel Hudson z Uniwersytetu Southampton. 

Budowa Stonehenge rozpoczęła się około 5000 lat temu

Okazuje się bowiem, że było ono odwiedzane przez ludzi na długo przed tym, jak postawiono tam pierwsze kamienne elementy. Byli to nasi przodkowie prowadzący zbieracko-łowiecki tryb życia, zamieszkujący Ziemię w czasach mezolitu, czyli środkowej epoki kamienia. Okolice, w których obecnie znajduje się Stonehenge, służyły im jako teren łowiecki. Później w tym samym regionie pojawili się natomiast rolnicy i budowniczowie pomników.

Jak przyznają autorzy nowych badań, przez długi czas toczyła się debata, czy monumentalny zabytek powstał w niezamieszkanym, zalesionym krajobrazie, czy też został zbudowany na częściowo otwartym terenie, który już wcześniej miał znaczenie dla łowców-zbieraczy z późnego mezolitu. Dzięki ich ustaleniom możemy teraz stwierdzić, że był to otwarty teren leśny, na którym występowały dużych rozmiarów roślinożerne zwierzęta, takie jak tury. Istnieje nawet możliwość, że pojawiła się ciągłość między przejściem od łowców-zbieraczy z mezolitu do budowniczych wywodzących się z neolitu. 

W praktyce oznacza to, iż twórcy Stonehenge nie odkryli tego miejsca, lecz było ono dobrze znane od wielu pokoleń. Pierwsze fragmenty budowli pojawiły się około 5000 lat temu, a słynny kamienny krąg widoczny do dziś, został postawiony w późnym neolicie, około 2500 roku p.n.e. Z kolei cała równina Salisbury była uważana przez starożytnych mieszkańców za święty obszar. Znalezione tam struktury wydają się znacznie starsze od Stonehenge i mogą liczyć nawet 10 500 lat.

Nasi przodkowie prowadzący zbieracko-łowiecki tryb życia polowali w okolicach słynnego monumentu zanim w ogóle powstał

W przypadku nowych badań naukowcy skupili się na obszarze znanym jako Blick Mead. Udało im się potwierdzić, iż ludzie z mezolitu osiedlili się tam przed 8000 r. p.n.e., by później regularnie wykorzystywać tamtejsze zasoby nawet w okresie neolitu. Archeolodzy natrafili tam niedawno na otwarty rów i przeanalizowali znalezione pyłki, zarodniki i materiał genetyczny, a także szczątki zwierząt. Właśnie dzięki tym dowodom badacze mogli zrekonstruować obraz tego miejsca i jego mieszkańców z okresu od 5200 do 4700 roku p.n.e. Znajdujące się tam wilgotne łąki  sąsiadujące z otwartymi pastwiskami, były zlokalizowane w pobliżu lasu liściastego. W takich warunkach egzystowały dzikie zwierzęta będące celami dla ówczesnych łowców.