Jak działa mózg w sytuacji krytycznej? Neurobiologia superbohatera

Wypadki się zdarzają, ale to, jak zachowamy się w sytuacji krytycznej jest kwestią indywidualną. Nasz mózg aktywuje systemy pozwalające unikać niebezpieczeństwa także w innych, znacznie bardziej przyziemnych sytuacjach. O czym dokładnie mowa?
W sytuacji krytycznej każdy może okazać się superbohaterem /Fot. Pixabay

W sytuacji krytycznej każdy może okazać się superbohaterem /Fot. Pixabay

Zespół naukowców z Instytutu Karolinski odkrył, że za unikanie niebezpieczeństw i bezinteresowne pomaganie innym są odpowiedzialne te same regiony mózgu. Szczegóły opisano w czasopiśmie eLife.

Czytaj też: Przełom w neurobiologii! Ludzkie neurony połączono z mózgiem szczura

Prof. Andreas Olsson z Instututu Karolinski mówi:

Nasze odkrycia wskazują, że system obronny mózgu odgrywa większą rolę w zachowaniach pomocowych niż wcześniej sądzono. Wyniki te przeczą konwencjonalnej wiedzy, że musimy stłumić nasz własny system strachu, aby pomóc innym, którzy są w niebezpieczeństwie.

Superbohater jest w każdym z nas

Kiedy decydujemy się pomóc komuś w niebezpieczeństwie, musimy wziąć pod uwagę, że takim działaniem stwarzamy także zagrożenie dla siebie. Mowa o sytuacjach krytycznych, np. gdy chcemy uratować kogoś uwięzionego w płonącym budynku lub tonącego. Niewiele było wiadomo o roli systemów obronnych mózgu w pomaganiu innym – teraz zbadano to szczegółowo.

W badaniu wzięło udział 49 zdrowych ochotników, których poproszono o podjęcie decyzji, czy chcą pomóc innej, nieznanej osobie uniknąć dyskomfortu związanego z łagodnym porażeniem prądem. Jeśli jednak zdecydowali się pomóc tej osobie, istniało ryzyko, że sami mogą zostać porażeni. Nieznana osoba była widoczna dla uczestnika na ekranie. Aktywność w mózgach uczestników obrazowano za pomocą rezonansu magnetycznego.

Czytaj też: “To nie brzmi dobrze”. Jak odróżnić dźwięk właściwy od niewłaściwego? Nasz mózg to wie!

Dr Joana Vieira z Uniwersytetu Karolinski mówi:

Wyniki pokazują, że systemy w mózgu, które umożliwiają ludziom unikanie niebezpieczeństwa, są również zaangażowane w tego typu bezinteresowne, pomocne zachowania wobec innych, nieznanych, jednostek. Widzimy na przykład, że ewolucyjnie starożytny region mózgu – ciało migdałowate – o którym wiadomo, że odpowiada za podstawowe zachowania obronne, jest związany z chęcią pomocy innym.

Zaobserwowano, że intensywność, z jaką ciało migdałowate i region zwany wyspą, reprezentowały zagrożenie dla badanego (a nie nieszczęścia drugiej osoby), może pozwolić przewidzieć, czy udzielimy pomocy.

Marcin PowęskaM
Napisane przez

Marcin Powęska

Biolog, dziennikarz popularnonaukowy, redaktor naukowy Międzynarodowego Centrum Badań Oka (ICTER). Autor blisko 10 000 tekstów popularnonaukowych w portalu Interia, ponad 50 publikacji w papierowych wydaniach magazynów "Focus", "Wiedza i Życie" i "Świat Wiedzy". Obecnie pisze także na łamach OKO.press.