Tylko część mrówek dostarcza do mrowiska pokarm. Dzielą się nim z mieszkankami kolonii, które poproszą o pokarm. Taką wymianę związków chemicznych nazywa się trofalaksją. Można więc uznać, że mrówki mają wspólny „żołądek społeczny”. Z nowych badań naukowców ze Szwajcarii wynika, że mrowiska przypominają wspólny organizm jeszcze bardziej – nawet z punktu widzenia metabolizmu, czyli przemiany materii.
– Mrówki mają dwa żołądki. Jeden służy trawieniu pokarmu dla siebie, drugi jest „społeczny”. Przechowują w nim płyny, z którymi dzielą się z innymi mieszkankami mrowiska. Wymiana tych płynów pozwala im dzielić się pokarmem i ważnymi białkami, które produkują w swoich organizmach – tłumaczy prof. Adria Le Boeuf z Wydziału Biologii Uniwersytetu we Fryburgu, gdzie jest szefową Laboratorium Płynów Społecznych.
– By zrozumieć, czemu mrówki dzielą się płynami, badaliśmy białka, którymi się wymieniają. Sprawdzaliśmy, czy mają związek z rolą w mrowisku lub cyklem życia całej kolonii – dodaje dr Sanja Hakala, jedna z autorek badań.
Mrówki wydzielają hamujące starzenie antyoksydanty dla innych mrówek
Zespół z Fryburga zbadał białka obecne w żołądkach społecznych poszczególnych mrówek. Porównał ich skład w zależności od roli, jaką mrówka pełniła w mrowisku i od tego, czy było ono świeżo założone, czy już istniejące.
Okazało się, że na podstawie białek można określić zarówno rolę w mrowisku jak i jego wiek. W starszych koloniach mrówki miały więcej białek potrzebnych do metamorfozy larw w dojrzałe owady.
Co jednak najciekawsze, mrówki opiekujące się potomstwem miały też w wydzielanym płynie więcej antyoksydantów hamujących starzenie się. Jak sądzą badacze, takie związki wydzielają wszystkie mrówki-robotnice. Jednak poświęcają je na rzecz mrówek-opiekunek, by te mogły dłużej opiekować się kolejnymi pokoleniami.
Mrowisko przypomina wielokomórkowy organizm
– To odkrycie wskazuje, że niektóre mrówki wykonują pracę metaboliczną na rzecz pozostałych – mówi dr Hakala. To samo zachodzi w organizmach wielokomórkowych, gdzie większość komórek potrzebuje efektów pracy innych rodzajów komórek. Mrowisko działa więc jak superorganizm zbudowany z mrówek.
Prof. Le Boeuf dodaje, że trudno jest zmierzyć, jak taka praca jest dzielona przez komórki organizmu poszczególnych mrówek. Zbadanie tego może pozwolić lepiej poznać, jak inne zwierzęta (w tym ludzie) rozdzielają „zadania metaboliczne” pomiędzy różnymi tkankami i komórkami.
Źródła: Natural History Museum, eLife.