22 kwietnia obchodzimy Dzień Ziemi. To doskonała okazja, by pochylić się nieco nad stanem naszej planety. A jest wiele kwestii, które powinniśmy wziąć pod lupę: zanieczyszczenia powietrza, mikroplastik w wodzie, powietrzu i glebie czy miliony dzikich wysypisk śmieci. Dlatego też troszczmy się o naturę nie tylko od święta, lecz również na co dzień. Jakie działania […]

Zegar zagłady wymyślono, by ostrzec ludzkość przed wyniszczeniem w wyniku wojny nuklearnej. Potem zaczęto uwzględniać też inne zagrożenia. Dziś, 75 lat po jego powstaniu, zegar jest bliski północy. Jeśli nie zagraża nam zagłada nuklearna, to co innego? „Zegar zagłady” to symboliczny zegar prowadzony od 1947 roku przez zarząd „Bulletin of the Atomic Scientists” na Uniwersytecie […]

Obliczenia wskazują, że wiatry mogą unosić bakterie bardzo wysoko. Nawet do granic przestrzeni kosmicznej i wyżej. Czy mogą tam przeżyć? Dwaj fizycy z brytyjskiego Centrum Fizyki Teoretycznej im. Higgsa przekonują, że bakterie mogą podróżować w kosmos. W opublikowanej niedawno pracy naukowej wyliczają, że silne wiatry pionowe wiejące w górnych warstwach atmosfery mogą unosić mikroorganizmy nawet […]

Dane z 2021 roku są alarmujące. Poziom metanu w atmosferze wzrósł do 1900 części na milion. Na szczęście naukowcy z MIT opracowali właśnie skuteczny i tani sposób, by się go pozbyć. Według danych, niedawno ogłoszonych przez amerykańską Agencję do spraw Badań Oceanów i Atmosfery (NOAA), poziom metanu w atmosferze pobił rekord. W ubiegłym roku wyniósł […]

Pożar, który szaleje w kraterze od niemal pół wieku, ma zostać ugaszony. Nie wiadomo jednak, kto i jak miałby to zrobić. Turkmenistan straci przez to turystyczną atrakcję, ale zyska możliwość wydobycia gazu. Władza nakazuje uczonym, by zamknęli wrota piekieł. To nie scenariusz baśni. Prezydent Turkmenistanu Gurbanguly Berdimuhamedow rzeczywiście wydał ekspertom polecenie, by znaleźli sposób na […]

Dlaczego w toku ewolucji przynajmniej pięć razy niezależnie powstały stworzenia o wyglądzie krabów? Taka budowa ciała najwyraźniej musi przynosić zwierzętom korzyść. Czy wszystkie organizmy na Ziemi będą je kiedyś przypominać? Czy wśród pozaziemskich organizmów, gdy je kiedyś odkryjemy, znajdziemy istoty o wyglądzie krabów? Nie jest to oczywiście pewne, ale całkiem prawdopodobne. Dlaczego? Najwyraźniej musi być […]

Codziennie opisujemy dla was ciekawe odkrycia naukowe i technologiczne. Jednak o tym, które z nich są najbardziej warte uwagi, decydujecie wy! Oto top25 najbardziej popularnych artykułów 2021 roku. Przyroda: sekcja wieloryba, największy organizm i embrion dinozaura https://www.focus.pl/artykul/sekcja-wieloryba-pokazala-ze-pod-jego-pletwa-kryje-sie-ludzka-dlon-naukowiec-publikuje-zdjecia-na-twitterze Dr Mark Scherz miał rzadką okazję uczestniczyć w sekcji zwłok wieloryba, czym postanowił podzielić się ze swoimi obserwatorami […]

Nowe odkrycie wywraca do góry nogami botanikę. A na pewno zmieni rolnictwo. Do tej pory sądzono, że szczepić można tylko rośliny dwuliścienne, do których zaliczane są głównie krzewy i drzewa. Teraz udało się to w przypadku jednoliściennych, do których należą trawy, zboża oraz palmy. Szczepienie to stosowana w sadownictwie metoda uszlachetniania https://www.focus.pl/artykul/w-poszukiwaniu-straconego-smaku-wloski-sad-z-zapomnianymi-gatunkami, a w ogrodnictwie […]

Miała 2,7 m długości i 50 cm szerokości. Taka gigantyczna stonoga – a właściwie krocionóg – żyła na terenie dzisiejszej Anglii 326 mln lat temu. To największy bezkręgowiec lądowy znany nauce. Szczątki ogromnego stworzenia zaliczanego do rodzaju Arthropleura odkryto na plaży w północnej Anglii. To nie tylko największy znany nauce krocionóg. Mająca wielkość samochodu Arthropleura […]

Czy niedźwiedź przesypia całą zimę? Co robi w czasie snu? Kiedy może się przedwcześnie obudzić? Sprawdźcie i pomóżcie niedźwiedziom! https://www.focus.pl/artykul/niedzwiedzie-biora-bieszczadyjest największym drapieżnikiem lądowym w Polsce i w Europie. Zwierzę to cechuje niezwykłe zamiłowanie do https://www.focus.pl/artykul/dlaczego-miod-jest-taki-zdrowy-te-10-rzeczy-trzeba-o-nim-wiedziec. Od słabości do tej słodyczy właściwie wywodzi się nazwa tego drapieżnika. W języku prasłowiańskim brzmiała medvĕdь i oznaczała po prostu […]

Trójpalczaste, mięsożerne dinozaury były szybkimi biegaczami. Tak wynika z analizy ich skamieniałych śladów, które pozostały odciśnięte w skałach w hiszpańskiej La Rioja. Miliony lat temu drapieżne https://www.focus.pl/artykul/dinozaury-zabilo-uderzenie-asteroidy-wszystko-wskazuje-na-to-ze-zaczely-wymierac-juz-10-mln-lat-wczesniej ścigały ofiary po błotnistym dnie jeziora. Nie wiemy, czy polowanie było udane. Ślady jednak zastygły i skamieniały. Dwa zestawy takich https://www.focus.pl/artykul/4-latka-z-walii-odkryla-skamieline-sprzed-220-mln-lat-to-slad-lapy-dinozaurami zachowanych w La Rioja w Hiszpanii pozwoliły […]

Badania genetyczne wskazują, że pszczoły miodne wyewoluowały w Azji około siedmiu milionów lat temu. Stamtąd dopiero przywędrowały do Europy i Afryki. https://www.focus.pl/artykul/bzykanie-pod-lupa-jak-ochronic-pszczoly od wieków budziły fascynację. Nie tylko z powodu korzyści, jakie przynosi człowiekowi https://www.focus.pl/artykul/jak-nasi-przodkowie-zbierali-miod-i-zbijali-na-nim-majatkioraz zapylanie roślin przez te pracowite owady. Ludzkość fascynowała również skomplikowana organizacja społeczna pszczół. Wiadomo, że pierwsze pszczoły hodowano już 2 […]

Wulkany mogą wywoływać masowe wymierania. Powodem jest uwalniana przez nie duża ilość fosforu, która prowadzi do rozkwitu alg i sinic w oceanach. A to może schładzać klimat i prowadzić do zlodowacenia. Czy https://www.focus.pl/artykul/ziemie-beda-schladzac-wulkany mogą wywołać https://www.focus.pl/artykul/jedna-trzecia-gatunkow-roslin-i-zwierzat-moze-zniknac-i-to-w-ciagu-najblizszych-50-lat?  Badacze z kilku brytyjskich uniwersytetów – w Southhampton, Leeds i Plymouth – oraz niemieckiego Uniwersytetu w Oldenburgu przebadali wpływ […]

Wylądowanie na gałęzi i utrzymanie równowagi to coś, co ptakom przychodzi bez trudu. Teraz potrafią to także latające roboty. Odtworzenie ruchów zwierząt stanowi wielkie wyzwanie dla https://www.focus.pl/artykul/naukowcy-zbudowali-robota-ktory-odbiera-im-prace-juz-odkryl-nowy-katalizator. Bardzo długo trwało np. skonstruowanie https://www.focus.pl/artykul/robot-chodzi-jak-czlowiek. Teraz powstało urządzenie, które potrafi przysiąść jak kura na grzędzie. Robotycznego ptaka o nazwie SNAG (od angielskiego stereotyped nature-inspired aerial grasper) zbudowali […]

Czy wiecie, że mrówki mają dwa żołądki i że wymieniają się pokarmem? Taka wymiana sprawia, że niektóre mrówki mogą żyć dłużej kosztem pozostałych. Dzięki temu zachowują się jak superorganizm. Tylko część https://www.focus.pl/artykul/doskonaa-spoeczno-mrwek dostarcza do https://www.focus.pl/artykul/podziemne-metropolie pokarm. Dzielą się nim z mieszkankami kolonii, które poproszą o pokarm. Taką wymianę związków chemicznych nazywa się trofalaksją. Można więc […]

Drzewa rosnące w dużych miastach pączkują wcześniej od tych rosnących na przedmieściach i wsiach – zaobserwowano w nowych badaniach. Naukowcy przeanalizowali tysiące zdjęć satelitarnych, żeby sprawdzić, dlaczego tak się dzieje i ostrzegają – to niedopasowanie do pór roku może mieć katastrofalne skutki dla miejskich ekosystemów. Choć rośliny nie mają zegarków ani kalendarzy, są w stanie […]

Wiele zwierząt, które uznawano za wymarłe, wywołało sensację, gdy jednak udało się je uchwycić je na filmie lub zdjęciu. Do tego grona dołączył niedawno puchacz prążkowany – przez niektórych uznawany za św. Graala ornitologii. Z Ghany dotarły niedawno wieści o sfotografowaniu puchacza prążkowanego. Ptak te nie był obserwowany w afrykańskich lasach deszczowych od blisko 150 […]

Niemal sto lat temu Afrykę zamieszkiwało około 10 mln słoni. Dzisiaj jest ich niewiele ponad 400 tys. – za sprawą kłusowników poszukujących kości słoniowej. Dlatego coraz częściej rodzą się słonie pozbawione ciosów – wynika z badań przeprowadzonych w Mozambiku. Co roku https://www.focus.pl/artykul/drogocenne-kly-tysiace-sloni-ginie-z-rak-klusownikow zabijają nawet 30 tys. https://www.focus.pl/artykul/slonie-wolaja-o-pomoc. Z przeprowadzonego kilka lat temu spisu tych zwierząt, […]

Badacze stworzyli model pokazujący, jak morskie prądy przenoszą plastikowe śmieci. I szacują, że w Morzu Śródziemnym unosi się ich około 3760 ton. https://www.focus.pl/artykul/pulapka to problem, który narasta od pół wieku. Co roku ludzkość wytwarza 368 milionów ton tworzyw sztucznych. Większość z nich kończy na wysypiskach. Część przedostaje się z prądem rzek do mórz i oceanów […]

O najnowszym satelicie słynnej serii Landsat oraz o tym, dlaczego czasami mniej oznacza lepiej, opowiada dr Andrzej Z. Kotarba z Zakładu Obserwacji Ziemi Centrum Badań Kosmicznych PAN, autor bloga naukowego CzarneSwiatlo.pl. 27 września 2021 roku z Bazy Sił Kosmicznych USA im. Vandenberga w Kalifornii wyruszyła na orbitę rakieta Atlas-V. Na jej pokładzie znalazł się kolejny […]

Istnienie tej ćmy przewidzieli Karol Darwin i Alfred Russel Wallace na długo przed jej odkryciem. Długo też uważana była za odmianę innego gatunku. Po badaniach genetycznych stwierdzono, że należy jej się osobne miejsce w systematyce. Xantophan praedicta to ćma zaskakująca nie tylko swoim wyglądem, ale i historią odkrycia. Sięga ona czasów twórcy teorii ewolucji, https://www.focus.pl/artykul/najwazniejsze-mysi-darwina. […]

Lasy schładzają Europę średnio o 2 stopnie latem. Zimą zaś sprawiają, że jest o 2 stopnie cieplej. Tak wynika z najdokładniejszej mapy wpływu lasów na temperatury na naszym kontynencie. W gorące, letnie dni spacer w lesie pozwala odetchnąć od upału. https://www.focus.pl/artykul/drzewo-najlepszy-przyjaciel-czlowieka nie tylko dlatego, że zapewniają cień. Schładzają otoczenie także dzięki parowaniu wody z powierzchni […]

To coroczna inicjatywa zachęcająca do zmian, które sprawią, że Ziemia będzie lepszym miejscem do życia dla dzikich zwierząt. Celebrując Światowy Dzień Zwierząt chcemy rozbudzać świadomość ekologiczną i zachęcać do ochrony zwierząt. To dobry moment, żeby zdać sobie sprawę z tego jak nasza ekspansywna działalność wpływa na innych mieszkańców planety, oraz żeby podjąć stanowcze kroki mające […]

Australijska kaczka piżmowa, która wychowywała się w niewoli, nauczyła się od swojego opiekuna pewnego charakterystycznego i niezbyt eleganckiego powiedzenia. Inna potrafiła naśladować kaszel i odgłos trzaskających drzwi. Tym samym kaczki piżmowe dołączyły do elitarnego grona dźwiękonaśladowców. Uważa się, że większość znanych gatunków ma wrodzoną umiejętność wydawania określonych dźwięków i nie uczy się mowy tak, jak […]