Znalezione szczątki pochodzą z Chin i są o około 15 milionów lat starsze niż dotychczas znane skamieniałości fałdopłetwych. O szczegółach całej sprawy traktuje publikacja dostępna na łamach Nature. Nowo zidentyfikowany gatunek został nazwany Fanjingshania renovata, a jego skamieniałości wydobyto z formacji Rongxi w południowych Chinach.
Czytaj też: Jaskinie starsze niż sądzono. To w nich kryje się rozwiązanie zagadki dotyczącej gigantycznych gatunków
Wnioski wyciągnięte przez autorów badania są kluczowe w kontekście zrozumienia tego, jak postępowało zróżnicowanie gatunków ryb na dziesiątki milionów lat przed okresem dewonu, w którym to doszło do silnego rozwoju tych zwierząt. Dewon przypadał na okres od 420 do mniej więcej 359 milionów lat temu.
F. renovata posiada natomiast cechy odróżniające go od wszystkich znanych kręgowców. Posiada między innymi płytki obręczy barkowej, które łączą się z szeregiem kolców – piersiowych, przedpiersiowych i przedszczękowych. Poza tym brzuszne i boczne części płytek rozciągają się do tylnej krawędzi kolców płetwy piersiowej. Gatunek ten posiada wyraźne łuski tułowiowe składające się z tzw. zębów skórnych, choć te ostatnie nie występują w innych elementach budowy, na przykład w obrębie płetw.
F. renovata to najstarszy ludzki przodek wyposażony w szczęki
Nowe dane pozwoliły nam umieścić Fanjingshania w drzewie filogenetycznym wczesnych kręgowców i zdobyć bardzo potrzebne informacje o krokach ewolucyjnych prowadzących do powstania ważnych przystosowań kręgowców, takich jak szczęki, systemy sensoryczne i sparowane wyrostki.wyjaśnia Zhu Min z Chińskiej Akademii Nauk
Co zaskakujące, szczątki opisywanego gatunku wykazują dowody na zachodzenie procesów związanych zazwyczaj z rozwojem szkieletu u ryb kostnoszkieletowych, a nawet ludzi. Wskazuje to na większą niż zakładano plastyczność rozwojową zmineralizowanego szkieletu na początku różnicowania się żuchwowców. F. renovata najprawdopodobniej reprezentuje wczesną gałąź ewolucyjną pierwszych ryb chrzęstnoszkieletowych. To będzie z kolei istotne w kontekście zrozumienia, kiedy na Ziemi pojawiły się ryby-żuchwowce. Biorąc pod uwagę wspólnego przodka ryb chrzęstnoszkieletowych i kostnoszkieletowych, naukowcy zakładali, że pojawił się on w ordowiku, około 455 milionów lat temu.
Czytaj też: Na rozwiązanie zagadki czekano 50 lat. Wiadomo już, jak bakterie się poruszają
Nowe znalezisko stawia pod znakiem zapytania istniejące modele ewolucji kręgowców, znacznie skracając ramy czasowe pojawienia się ryb-żuchwowców od ich najbliższych bezszczękowych przodków. Będzie to miało głęboki wpływ na to, jak oceniamy tempo ewolucji u wczesnych kręgowców oraz związek między zmianami morfologicznymi i molekularnymi w tych grupach.podsumowuje Ivan Sansom z University of Birmingham.