W minioną niedzielę greckie Ministerstwo Kultury i Sportu ogłosiło, że oba posągi, które najprawdopodobniej pochodzą z IV wieku p.n.e., były częścią pomnika z białego marmuru, który odkryto w czasie prac budowlanych przy stawianiu gmachu nowego ratusza w mieście Paiania, na wschód od Aten. Według specjalistów pomnik był częścią nagrobka.
Biały marmur charakterystyczny dla nagrobków z IV wieku p.n.e.
Pierwszy z bezgłowych posągów przedstawia siedzącą na bogato zdobionym krześle właścicielkę grobowca, a drugi inną kobietę – najprawdopodobniej jej służącą – w pozycji stojącej.
Marmurowe pomniki nagrobne przypisuje się IV wiekowi przed naszą erą – podobne do tego znalezionego w mieście Paiania znajdują się między innymi w Świętej Świątyni Agia Paraskevi w miejscowości Markopoulo Mesogaias i na słynnym cmentarzu Kerameikos w Atenach.
Typowe pomniki nagrobne dorosłych tamtych czasów zazwyczaj przedstawiały spotkania rodzinne lub zmarłych z ich niewolnikami lub służbą, podczas gdy nagrobki dzieci ukazywały je w towarzystwie ich ulubionych zwierząt domowych.
Oświadczenie Ministerstwo Kultury i Sportu nie wyjaśnia, dlaczego znalezione ostatnio posągi przedstawiają kobiety bez głów, ale starożytny zabytek został odkryty we fragmentach, więc niewykluczone, że zaginione części jeszcze się odnajdą.
Luksusowe pomniki nagrobne, do których należy nowe znalezisko, zostały oficjalnie zdelegalizowane w 317 r. p.n.e. przez ówczesnego gubernatora Aten, Demetriosa z Phaleron, co pomaga datować pomnik na okres przed tym wydarzeniem.
Grecja pełna starożytnych skarbów
Nie od dzisiaj wiadomo, że Grecja to prawdziwy raj dla archeologów i wielbicieli starożytnej historii. Prawie rok temu w liczącej 2500 lat studni na terenie wspomnianego wcześniej cmentarza Kerameikos w Atenach przypadkiem odkryto trzydzieści ołowianych tabliczek, na których wyryte były starożytne klątwy.
Nie było to pierwsze tego typu znalezisko – podobne tabliczki znajdowano już wcześniej w grobowcach osób, które zmarły zbyt młodo. Archeolodzy sądzą, że tego rodzaju klątwy miały za zadanie pomóc zmarłym w przedostaniu się do krainy zmarłych lub pomszczenie nagłej śmierci, której nikt się nie spodziewał, chociaż nie wykluczają też, że starożytni Grecy mogli korzystać z nich także do rzucania klątw na żyjących wrogów.
Co ciekawe, cmentarz Kerameikos jest obiektem wykopalisk archeologicznych od ponad stu lat, lecz studnię odnaleziono dopiero niedawno. Poza ołowianymi tabliczkami archeolodzy znaleźli w niej również wiele innych cennych przedmiotów ze starożytnych czasów – między innymi naczynia do robienia i spożywania wina, gliniane lampy, garnki i gliniane naczynia do czerpania wody, a także wiele monet z różnych okresów historii Grecji i organiczne pozostałości, m.in. kości zwierząt oraz pestki po owocach i warzywach.