Badania przeprowadzone przez naukowców z Instytutu Roslin Uniwersytetu Edynburskiego mogą przyczynić się do opracowania prostego testu przesiewowego, w którym ryzyko wystąpienia zawału serca byłoby obliczane podczas rutynowego badania wzroku danej osoby.
Ana Villaplana-Velasco z Instytutu Roslin mówi:
Wiedzieliśmy już, że zmiany w układzie naczyniowym siatkówki mogą być źródłem informacji o stanie naszego zdrowia. Stwierdziliśmy, że uproszczone schematy rozgałęzień naczyń krwionośnych są związane z chorobą wieńcową, a tym samym z zawałem serca.
Wykorzystując dane dostępne w UK Biobank, badaniu zdrowotnym, które obejmuje dane demograficzne, epidemiologiczne, kliniczne i genotypowe ponad 500 000 osób z Wielkiej Brytanii, naukowcy przeanalizowali tzw. wymiar fraktalny rozgałęzień naczyń krwionośnych. Opracowali model, który był w stanie przewidzieć ryzyko zawału serca w oparciu o dostarczone dane. Uwzględniał on wymiar fraktalny oraz tradycyjne informacje kliniczne. Dokładność modelu można było zwiększyć dzięki implementacji danych genetycznych związanych ze skłonnością do wystąpienia zawału serca.
Ana Villaplana-Velasco dodaje:
Co uderzające, odkryliśmy, że nasz model był w stanie lepiej klasyfikować uczestników z niskim lub wysokim ryzykiem zawału serca w UK Biobank w porównaniu z istniejącymi modelami, które zawierają tylko dane demograficzne. Poprawa naszego modelu była jeszcze wyższa, jeśli dodaliśmy wynik związany z genetyką skłonność do rozwoju zawału mięśnia sercowego.
Naukowcy ze Szkocji wykryli dziewięć regionów genetycznych, które mają wpływ na wzorce naczyń krwionośnych siatkówki – cztery z nich to regiony zaangażowane w rozwój chorób układu krążenia. Co ciekawe, opracowany model może okazać się skuteczny także w ocenie skłonności do innych chorób. Układ naczyń krwionośnych siatkówki ma związek także z utratą wzroku związaną z cukrzycą czy ryzykiem wystąpienia udaru mózgu. Niektórzy spekulują, że każda choroba neurologiczna lub występująca w rejonie czaszki może mieć unikalny profil zmian siatkówki – dalsze badania pomogą zweryfikować tę tezę.
Celem naukowców z Instytutu Roslin będzie opracowanie prostego badania siatkówki dla osób powyżej 50. roku życia, które pozwoli wychwycić te zagrożone zawałem serca. Średni wiek zawału serca to 60 lat, a nowo opracowany model osiągnął najlepszą wydajność predykcyjną ponad pięć lat przed zdarzeniem.
Ana Villaplana-Velasco podsumowuje:
Umożliwiłoby to lekarzom sugerowanie zachowań, które mogłyby zmniejszyć ryzyko, takich jak rzucenie palenia oraz utrzymanie prawidłowego poziomu cholesterolu i ciśnienia krwi. Nasza praca po raz kolejny pokazuje, jak ważna jest kompleksowa analiza danych, które są rutynowo gromadzone, i ich wartość dla dalszego rozwoju medycyna spersonalizowana.