Badanie epidemiologiczne obejmujące ponad 70 tys. europejskich dzieci potwierdza wyniki wcześniejszych ustaleń, które wiążą objawy zespołu nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi (ADHD) i spektrum zaburzeń autystycznych ze stosowaniem przez matki paracetamolu (acetaminofenu) w czasie ciąży. Autorami opracowania są naukowcy barcelońskiego Instytutu Globalnego Zdrowia (ISGlobal)
W sumie badacze przeanalizowali dane dotyczące prenatalnej lub postnatalnej ekspozycji na paracetamol u 73 881 dzieci, a także występowania u nich przynajmniej jednego z objawów zaburzeń ze spektrum autyzmu lub ADHD oraz kilku innych zmiennych. W zależności od kohorty, przyjmowanie leku w ciąży zgłosiło od 14 do 56 proc. matek.
Czy to paracetamol odpowiada za autyzm i ADHD?
Badanie wykazało, że wśród dzieci, które przed urodzeniem były narażone na kontakt z paracetamolem, ryzyko wystąpienie objawów autyzmu było o 19 proc. większe, zaś ADHD – o 21 proc. większe w porównaniu z dziećmi, których matki nie zażywały leku w czasie trwania ciąży.
“Nasze ustalenia są zgodne z wcześniejszymi badaniami” – wyjaśniła Sílvia Alemany, główny autor badania. “Stwierdziliśmy również, że prenatalna ekspozycja na paracetamol wpływa na chłopców i dziewczęta w podobny sposób, ponieważ nie zaobserwowaliśmy praktycznie żadnych różnic”.
“Nasze wyniki eliminują niektóre słabości poprzednich metaanaliz” – skomentował Jordi Sunyer z ISGlobal, który również brał udział w badaniu. “Biorąc pod uwagę wszystkie dane dotyczące wpływu paracetamolu na rozwój neurologiczny, zgadzamy się z wcześniejszymi zaleceniami. Paracetamol nie powinien być zakazany u kobiet w ciąży lub dzieci. Natomiast kobiety w ciąży powinny go stosować tylko wtedy, gdy jest to niezbędnie konieczne”.
Lek ryzykowny dla płodu, ale bezpieczny dla dziecka
Szacuje się, że w krajach rozwiniętych około 46%-56% kobiet stosuje paracetamol w pewnym momencie ciąży. Chociaż powszechnie uważa się go za najbezpieczniejszy środek przeciwbólowy i przeciwgorączkowy dla kobiet w ciąży i dzieci, coraz więcej twardych dowodów łączy prenatalną ekspozycję na paracetamol z zaburzeniami poznawczymi, behawioralnymi oraz objawami autyzmu i ADHD.
Poprzednie badania na ten temat były jednak krytykowane za ich niejednolitość. Ze względu na to, w nowym badaniu “podjęto wysiłek w celu zharmonizowania oceny ADHD, objawów autyzmu i definicji ekspozycji na paracetamol” – wyjaśniła Alemany. “Próba jest duża i obejmuje kohorty z wielu krajów europejskich: Wielkiej Brytanii, Danii, Holandii, Włoch, Grecji i Hiszpanii. Dla wszystkich kohort użyliśmy również tych samych kryteriów, zmniejszając w ten sposób heterogeniczność, która utrudniała poprzednie badania.”
W badaniu przeanalizowano również postnatalną ekspozycję na paracetamol i w tym przypadku nie stwierdzono związku pomiędzy stosowaniem paracetamolu w dzieciństwie a objawami autyzmu lub ADHD. Niemniej jednak, zespół badawczy zapowiedział, że potrzebne są tu dalsze badania.