Prawda o Bitwie Warszawskiej. Archiwalne dokumenty i fotografie wystawione on-line

Dzięki nowemu portalowi można śledzić, jak sto lat temu toczyły się walki i zmieniała się atmosfera podczas wojny polsko-bolszewickiej.
Prawda o Bitwie Warszawskiej. Archiwalne dokumenty i fotografie wystawione on-line

29 lipca: Wojsko Polskie rozpoczyna walki na linii rzek Bug i Narew mające na celu powstrzymanie Armii Czerwonej kierującej się w stronę Warszawy. 30 lipca: w zdobytym przez bolszewików Białymstoku opublikowano Manifest Tymczasowego Komitetu Rewolucyjnego Polski, którym kieruje Julian Marchlewski, a jego zastępcą jest Feliks Dzierżyński. TKRP zaczyna pełnić rolę bolszewickiego rządu w Polsce. 31 lipca: W okolicach Siemiatycz i Janowa Podlaskiego rozpoczynają się zażarte walki o utrzymanie frontu nad środkowym Bugiem…

Po raz pierwszy w jednym miejscu, na internetowym portalu 1920.gov.pl, możemy prześledzić jak sto lat temu z dnia na dzień rozwijała się sytuacja na froncie. Można tam obejrzeć zdjęcia, zapoznać się z dokumentami i mapami z epoki, przeczytać rozkazy Piłsudskiego i jego sztabu, sprawdzić artykuły pojawiające się w ówczesnej prasie, wczuć się w atmosferę kreowaną przez plakaty propagandowe polskie i bolszewickie. „Siłą naszego portalu jest prostota i funkcjonalność, a także oryginalne, dotychczas nie publikowane materiały archiwalne” – wyjaśnia pomysłodawczyni i koordynatorka projektu Magdalena Wiercińska. Powstał on dzięki pracownikom Archiwum Akt Nowych we współpracy z Muzeum Plakatu w Wilanowie.

Wielkim atutem portalu jest to, że pozwala każdemu wyrobić sobie zdanie o tamtych wydarzeniach na bazie przedstawionych dowodów i materiałów z epoki. Jednocześnie w ramach projektu prezentuje się także sylwetki najważniejszych postaci konfliktu oraz dogłębne analizy fachowców na szczegółowe tematy (czego dowodem artykuły popularnonaukowe na portalu, np. „Wojna Polski z Rosją bolszewicką” prof. Janusza Odziemkowskiego, „Echa wojny w prasie niemieckiej” dr. hab. Zbigniewa Bujkiewicza, „Rewolucja bolszewicka i wojna w plakatach” dr. Leszka S. Zakrzewskiego). W intuicyjny sposób portal łączy kalendarium, galerię zdjęć i plakatów, zbiór nagrań, a zarazem zapewnia dostęp do szczegółowych informacje o pochodzeniu archiwaliów dla tych Czytelników, którzy chcieliby jeszcze kontynuować historyczną podróż wstecz.

Magdalena Wiercińska z Archiwum Akt Nowych wskazuje, że portal sukcesywnie poszerza się o kolejne artykuły, mapy i multimedia. Stara się oddać całą dramaturgię wydarzeń z roku 1920 – których kulminacją stała się Bitwa Warszawska, rozegrana między 13 a 15 sierpnia – na tym jednak jego rola się nie skończy. Portal będzie na bieżąco wzbogacany aż do 18 października, ponieważ właśnie tego dnia sto lat temu de facto zakończyły się walki na froncie polsko-bolszewickim. Po drodze twórcy projektu zrelacjonują więc także np. historię nieco dziś zapomnianej bitwy nad Niemnem, stoczonej między 20 a 26 września, która ostatecznie przesądziła o zwycięstwie Polski w tej wojnie.

Partnerem medialnym portalu 1920.gov.pl jest magazyn „Focus Historia”. W obecnym numerze (https://www.kultowy.pl/focus-historia-4-2020.html) polecamy serię artykułów o wojnie polsko-bolszewickiej, w tym o samej Bitwie Warszawskiej, o atmosferze w stolicy przed batalią oraz o polskich kryptologach, którzy złamali bolszewickie szyfry i walnie przyczynili się do zwycięstwa.