Gdyby choć jeden element ryzykownej koncepcji Bitwy Warszawskiej zawiódł, to zamiast niepodległej Rzeczypospolitej  powstałaby Polska Republika Radziecka. Sytuacja była zła. Przeprowadzona w kwietniu 1920 r. wyprawa kijowska pomimo wkroczenia polskich wojsk do stolicy Ukrainy, zakończyła się niepowodzeniem. Decydując się na nią, Piłsudski liczył na walną bitwę, z której jego armia wyjdzie zwycięsko, a on będzie […]

To nie słynna Bitwa Warszawska przesądziła o wyniku wojny polsko-bolszewickiej, lecz mniej znana i pamiętana batalia nad Niemnem. Wojna polsko-bolszewicka stała się nieunikniona jeszcze zanim zakończyła się I wojna światowa. A to za sprawą zawarcia przez bolszewików pokoju brzeskiego z państwami centralnymi w marcu 1918 roku. Rosja zrzekła się wtedy części swego terytorium okupowanego przez […]

Część mieszkańców snuła się bez końca w kościelnych procesjach, inni bawili się szampańsko w modnych knajpach. Brakowało tymczasem chętnych do drążenia okopów na przedpolach Warszawy, do której w szybkim tempie zbliżali się bolszewicy. Upał i duchota były trudne do wytrzymania. Tysiące rozgrzanych, spoconych ludzi posuwały się wolno w ulicznym pochodzie, zawodząc religijną pieśń. Premier Wincenty […]

Po przewrocie majowym w 1926 r. doszło do prawdziwego polowania na przeciwników Marszałka. Mnożyły się „zaginięcia” i „wypadki” Wydaje się, że czasami zupełnie niepotrzebnie idealizujemy przeszłość. W efekcie mamy dziś prawie nieskazitelny obraz II Rzeczypospolitej. Duża liczba Polaków, jeśli już z czymś ją kojarzy, to z marszałkiem Józefem Piłsudskim i ze zwycięstwem w Bitwie Warszawskiej. […]

„Przez trupa Polski prowadzi droga ku ogólnoświatowej pożodze” – oznajmił dowódca bolszewickiej armii Michaił Tuchaczewski. Polska jednak nie umarła, a Europa nie stanęła w ogniu rewolucji. 100 lat temu pod Warszawą Polakom udało się powstrzymać bolszewicką nawałę „Po wolnej Rosji wolne Niemcy, wolne Austro-Węgry, wolna cała proletariacka Europa” – wykrzykiwał Lew Trocki. By dotrzeć do […]

Polskie specsłużby przechwyciły w 1920 r. kilka tysięcy zaszyfrowanych depesz wroga. Dzięki kryptologom, którzy złamali sowieckie kody, Piłsudski wiedział o planach wroga Odradzająca się w 1918 r. Polska odziedziczyła zalążek wywiadu radiowego i służb kryptologicznych po armii jednego z zaborców, Austro-Węgier. Tam w wywiadzie podczas I wojny zdobywali doświadczenie liczni polscy fachowcy, m.in. kapitan Józef […]

Dzięki nowemu portalowi można śledzić, jak sto lat temu toczyły się walki i zmieniała się atmosfera podczas wojny polsko-bolszewickiej. 29 lipca: Wojsko Polskie rozpoczyna walki na linii rzek Bug i Narew mające na celu powstrzymanie Armii Czerwonej kierującej się w stronę Warszawy. 30 lipca: w zdobytym przez bolszewików Białymstoku opublikowano Manifest Tymczasowego Komitetu Rewolucyjnego Polski, […]

Kończyła się I wojna światowa, upadał carat w Rosji, obalano cesarstwa w Niemczech i Austro-Węgrzech. Tam, gdzie doszło do krachu dotychczasowego porządku, sięgano po nowe formy lokalnej samoorganizacji. Podobnie uczyniło wielu Polaków – wzięli sprawy w swoje ręce i zaczęli tworzyć lokalne władze. Cała prawda o niepodległości Polski Adam Węgłowski: Marzy się panu rekonstrukcja działalności […]

Choć od jej śmierci upłynął już prawie wiek, to ulubiona klacz Marszałka Piłsudskiego wciąż budzi wiele emocji. Pisze się o niej w prasie, stawia pomniki, maluje obrazy… Niektórzy uczestnicy pogrzebu Marszałka w Krakowie do dzisiaj wspominają Kasztankę, która krok za krokiem powolutku szła w kondukcie za trumną ze zwłokami Józefa Piłsudskiego. I tylko prawdziwi znawcy […]

Dwudziestolecie międzywojenne: Marszałek Piłsudski, Legiony, „Cud nad Wisłą”, Port w Gdyni, Centralny Okręg Przemysłowy, pułkownicy, kabarety, Ordonka i Kiepura. W czasach PRL Druga Rzeczpospolita i jej elity – zostali opluci i skompromitowani. Czy słusznie? W dyskusji „Focusa Historia” biorą udział Leszek Moczulski, prof. Wojciech Roszkowski i Andrzej Gass. Andrzej Gass: Kolejna rocznica napaści Niemiec, a […]

W 1904 r. wybuchła wojna rosyjsko-japońska. Na tle tytanicznych działań, toczonych w odległej Mandżurii, rozegrała się klasyczna polsko-polska wojenka z Józefem Piłsudskim i Romanem Dmowskim w rolach głównych. Na przełomie XIX i XX wieku Daleki Wschód przypominał beczkę z prochem. Wielkie mocarstwa dążyły do jak największego wzmocnienia stanu posiadania w tym rejonie, niejednokrotnie wchodząc sobie […]

Zaledwie po dwóch miesiącach niepodległości doszło w Polsce do zamachu stanu. Gdyby Piłsudski stracił wówczas władzę, Rzeczpospolita najpewniej nie przetrwałaby sowieckiej inwazji w 1920 roku. Sobotni wieczór 4 stycznia 1919 roku zwiastował, że w Warszawie może zdarzyć się coś niecodziennego. Rezygnując z udziału w przygotowanym dlań w Hotelu Bristol bankiecie, sławny kompozytor Ignacy Paderewski razem […]