
Sensacyjne odkrycie na słoweńsko-włoskiej granicy
Podczas badań obejmujących obszar 870 kilometrów kwadratowych naukowcom udało się zidentyfikować cztery kamienne megastruktury. Długość tych konstrukcji waha się od 530 metrów do imponujących 3,5 kilometra, co stawia je wśród największych prehistorycznych systemów łowieckich znanych na naszym kontynencie. Struktury te wykazują uderzające podobieństwo do pustynnych latawców – rozległych pułapek łowieckich dotąd znajdowanych głównie w Azji Zachodniej i Afropółnocnej. To pierwszy tak wyraźny przypadek odkrycia w Europie systemu łowieckiego tak bardzo przypominającego te znane z innych kontynentów.
Czytaj też: Zaskakujące odkrycie w prehistorycznych zębach. Metal który od zawsze kształtował ewolucję człowieka
Wszystkie konstrukcje wykonano z luźno ułożonych kamieni wapiennych, tworzących ściany o szerokości od 1 do 1,5 metra. Choć dzisiaj ich wysokość rzadko przekracza pół metra, badacze szacują, że oryginalnie mogły mieć nieco poniżej metra. Z perspektywy lotu ptaka struktury przypominają ogromne lejki prowadzące do ukrytych zagród w formie dołów. Pułapki te umiejętnie wykorzystywały naturalne ukształtowanie terenu, w tym klify, gdzie stada jeleni mogły być skutecznie otaczane i łapane. Ich odkrycie zawdzięczamy najnowszym metodom badawczym. Laserowe skanowanie z powietrza umożliwiło naukowcom “przeniknięcie” przez gęstą roślinność i ujawnienie struktur niewidocznych podczas tradycyjnych badań terenowych. Datowanie radiowęglowe materiału znalezionego wewnątrz konstrukcji wskazuje, że zostały one opuszczone jeszcze przed końcem epoki brązu. To sugeruje, że megastruktury mogą być jeszcze starsze niż początkowo zakładano.
Społeczna organizacja na niespotykaną skalę
Rozmiary przedsięwzięcia budowlanego robią wrażenie. Wzniesienie największej ze struktur wymagało ponad 5000 roboczogodzin, co zdecydowanie przekracza możliwości pojedynczej rodziny czy niewielkiej grupy.
Instalacje te ujawniają kluczowe wymiary prehistorycznego życia: koordynację pracy wspólnotowej wykraczającej poza sferę domową, przekształcanie krajobrazów w systemy infrastrukturalne oraz łączenie ekologii zwierząt z architektoniczną dalekowzrocznością – tłumaczą badacze z Uniwersytetu w Lublanie
Taki poziom organizacji pracy świadczy o złożonej strukturze społecznej, gdzie wspólnoty potrafiły mobilizować znaczne zasoby ludzkie do realizacji długoterminowych projektów. Odkrycie zmusza do przemyślenia naszych wyobrażeń o prehistorycznych mieszkańcach Europy. Budowa megastruktur wymagała nie tylko doskonałej koordynacji, ale także głębokiej wiedzy o lokalnej ekologii i zachowaniach zwierząt. Te struktury służyły jako pułapki na dużą skalę do polowania na stada dzikich zwierząt, co wskazuje na wyrafinowane strategie łowieckie wykraczające poza doraźne zdobywanie pożywienia.
Czytaj też: Zaginione miasto Arsameia odnalezione? Starożytna osada dostarcza kluczowych poszlak
Pomysłowość budowniczych przejawia się w umiejętnym wykorzystaniu naturalnych cech krajobrazu. Klify i naturalne spadki terenu stały się integralnymi elementami systemu pułapek, co świadczy o architektonicznej wizji i umiejętności myślenia w kategoriach infrastruktury krajobrazowej. Znalezisko otwiera nowe perspektywy badawcze dla europejskiej archeologii. Jeśli podobne struktury istnieją w innych regionach kontynentu, mogą one fundamentalnie zmienić nasze rozumienie organizacji społecznej i technologii prehistorycznych społeczeństw Europy. Płaskowyż Kraski może być zaledwie początkiem znacznie obszerniejszej opowieści o zaawansowanych systemach łowieckich naszych przodków.